دالاهو

دالاهو یکی از شهرستان‌های استان کرمانشاه است که در ۹۰ کیلومتری غرب شهر کرمانشاه قرار دارد. این منطقه دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی می باشد و مردمی کرد زبان دارد. این منطقه دارای جاذبه های بکر و زیبایی است. در این مطلب قصد داریم همه چیز را درباره شهرستان دالاهو بررسی کنیم. ابتدا به معرفی این شهرستان خواهیم پرداخت و سپس درباره دیگر موارد مهم مربوط به آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.

معرفی شهرستان دالاهو

    شهرستان و منطقه دالاهو یکی از زیباترین جاذبه‌های استان کرمانشاه است که اطرافش را قله‌های سر به فلک کشیده احاطه کرده که روی این قله‌ها را همیشه برف پوشانده است. در این منطقه می‌توان رودخانه‌های خروشان و زیبا، جنگل‌های سرسبز و طبیعی بکر پیدا کرد. در این شهر مردمانی مهمان‌نواز و صمیمی زندگی می‌کنند که حضورشان جذابیت سفر به آن را بیشتر کرده است.

    این شهرستان ۱۹۷۰ کیلومتر مساحت دارد که در قسمت غربی استان کرمانشاه قرار گرفته است. دالاهو مرکز شهر کرند است و دو بخش مرکزی و گهواری دارد و از پنج دهستان گوران، قلخانی، بان زرده، ریجاب و بیوه نیج تشکیل شده است. به طور کلی این منطقه 156 روستا وجود دارد. ارتفاعات زیادی در این منطقه وجود دارد که کوه نوا را می‌توان مهم‌ترین آنها دانست. این منطقه آب و هوایی معتدل و بعضا سرد دارد و به طور کلی می‌توان آب و هوای آن را معتدل کوهستانی دانست. همچنین مهم‌ترین رودخانه‌ای که در این منطقه وجود دارد کرند است. از دیگر رودخانه‌های موجود در منطقه دالاهو می‌توان به زمکان، هورو و بریشاه اشاره کرد.

    یکی از دلایلی که باعث محبوبیت بیش از حد و زیبایی این منطقه سرسبز شده وجود سراب‌ها و رودخانه‌های خروشان آن است. که یکی از معروف‌ترین و دیدنی‌ترین سراب‌های دالاهو بدون شک سراب خروشان شالان یا همان ریجاب است. علاوه بر این رودخانه‌های سراب کرند غرب، رشمینه قورچی باشی، سفرشاه، قلعه زنجیر و تختگاه جهانبخش نیز از مکان‌های دیدنی در این منطقه است. داشتن طبیعتی بکر و جلوه‌های طبیعی منطقه ریجاب به ویژه جنگل‌ها، کوهستان‌های مرتفع، کوه دالاهو، رودخانه‌ها، دره‌ها و چشمه‌ها همگی در کنار هم  باعث زیباتر شدن این ناحیه از قسمت‌های استان شده است.

ساکنان شهر دالاهو

    ساکنان شهرستان دالاهو از اقوام کرد هستند و به زبان کردی و گویش‌های جافی، کلهری و قلخانی صحبت می‌کنند. در این شهر مردانی بسیار ساده و صمیمی زندگی می‌کنند. آنها مانند گذشته لباس‌های محلی کردی بر تن می‌نمایند که باعث شده صفا و صمیمیت بین آنها در بین گردشگران دو چندان دیده شود. مردان این ناحیه پوشاکی مانند شیه، شلوار جافی، کوله بال، کلاو و کلاش بر تن می‌کنند و زنان این ناحیه پوشاکی با اسامی شیه، پاپوش، جلسقه، ماشته، سرون، سلته و زبون و … می‌پوشند. تنبور ساز سنتی مردم دالاهو است که دارای قدمتی هزار ساله است.

موقعیت جغرافیایی و آب و هوا

    شهرستان دالاهو با مساحت 1930 در غرب استان کرمانشاه قرار دارد و با جوانرود و ثلات باباجانی از شمال، با سرپل ذهاب از غرب، با گیلان غرب از قسمت جنوب غربی و با اسلام آباد از شرق و جنوب شرقی همسایه است. این شهر از شمال شرق هم به کرمانشاه محدود می‌شود. دالاهو تابستان‌ و بهار خنکی دارد و پاییز و زمستانش سرد است. یک رودخانه به نام الوند نیز در این منطقه قرار دارد.

جاذبه های گردشگری شهرستان دالاهو

    منطقه دالاهو کرمانشاه جنگل‌ها و رودخانه‌های بکر و زیبای زیادی دارد. این منطقه جدا از طبیعت فو‌ق‌العاده‌اش، جاذبه‌های دیدنی زیادی هم دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین جاذبه‌های دالاهو را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

مسجد عبدالله بن عمر

    مسجد عبدالله بن عمر یک جاذبه تاریخی در شهر دالاهو است که یکی از تاریخی‌ترین مساجد صدر اسلام در ایران محسوب می‌شود. این مسجد را باید یکی جاذبه ارزشمند دالاهو دانست. درباره ساخت آن در کتاب کرمانشاه باستان حرف زده شده. در این کتاب ساخت این مسجد را به عبدالله بن عمر نسبت داده‌اند. قدمت این مسجد را با تاریخانه دامغان همزمان دانسته‌اند و برخی حتی معتقدند که قدیمی‌تر هم هست.

قلعه یزدگرد دالاهو

    معمولا قلعه‌های قدیمی را ب ه منظور تامین امنیت می‌ساخته‌اند. این قلعه‌ها انواع مختلفی داشته‌اند. برخی قلعه‌ها به‌عنوان حفاظ برای شهر یا روستاها استفاده می‌شده‌اند. شماری دیگر از قلعه‌ها را در دشت و صحرا به منظور بالا بردن امنیت می‌ساخته‌اند. یکی از این قلعه‌های قدیمی قلعه یزدگرد در دالاهو است.

    نام این قلعه را از دژی گرفته‌اند که روی یکی از قلل کوه دالاهو قرار دارد. قلعه یزدگرد در دوره‌های مختلفی از تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است. قدیمی‌ترین آثاری که در این قلعه پیدا کرده‌اند به دوره اشکانیان باز می‌گردد. به نظر می‌رسد بخش‌هایی از قلعه یزدگرد همچون دیوار دفاعی یا دیوار گچ، دروازه، آشپزگاه، زندان، کاکاکشیا، گچ گنبد، میدان، جای‌دار، قلعه بالا، نقاره خانه، هشتره و آشیابا در دوره اشکانیان ساخته شده باشد.

    کیل، کاوشگر قلعه یزدگرد، بر این باور است که در این منطقه در زمان اشکانی محل سکونت شاهزاده‌ای بوده است که در شاهراه بزرگ خراسان به بین‌النهرین از کاروان ها باج می‌گرفته و در صدد کسب استقلال بوده است. مجموعه‌ آثار تاریخی قلعه یزدگرد در روستای بان زرده از توابع شهرستان دالاهو، استان کرمانشاه و در 45 درجه و 57 دقیقه طول و 34 درجه و 33 دقیقه عرض جغرافیایی قرار گرفته است که از هیجده کیلومتری سه راهی ریجاب به سرپل ذهاب قابل دسترسی است.

    قلعه یزدگرد را باید تنها یکی از دژهای دفاعی دانست که در ایران وجود دارد. نمونه‌ مشابهی از این قلعه را می‌توان بر فراز یکی از کوه‌های مشرف بر بان زرده بنا دید. وسعت محدوده‌ای که این مجموعه در آن قرار دارد، شامل چهل کیلومترمربع است. این بنا به خاطر قدمت تاریخی و اهمیت و ارزشی که دارد در سال 1386 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بخش های مختلف قلعه یزدگرد

    این مجموعه از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که هر یک از آنها بخشی از قلعه‌ای است که در گذشته وجود داشت. در داخل مجموعه، آثاری از دوران مختلف تاریخی قبل و بعد از اسلام وجود دارد که از نظر مکانی در دو بخش مرتفع و کم ارتفاع قرار دارند.

به طوری که قلعه یزدگرد (قلعه بالا)، برج آشیابا، برج نقاره خانه، دیوار دفاعی، بنای زندان، آشپزگاه، دروازه و کاکاکُشیا در ارتفاعات و آثاری همچون گچ گنبد، جای دار، آرامگاه بابا یادگار، قلعه داور، تپه رَش و هُشتره در قسمت کم ارتفاع واقع شده‌اند. در ادامه این هر یک از این قسمت‌ها را برای شما تشریح می کنیم.

• دیوارهای دفاعی

    قلعه‌های بسیار منظم و در یک خط مستقیم که هر کدام از این قلعه تقریبا طول دو و نیم کیلومتر و عرض دو تا چهار متر است که اجزای تشکیل‌دهنده آن از قلوه و لاشه سنگ به همراه ملاط گچ استفاده شده است. این حصار در فواصل منظم برج‌هایی نیم دایره مانند دارد که از این برج‌ها علاوه بر پشتبند به‌عنوان اتاق‌‌های نگهبانی هم استفاده کرده‌اند. دیوار دفاعی اصلی در امتداد دشت ساخته شده است تا به پرتگاه های حاشیه شرقی متصل شوند.

• گچ گنبد

    محوطه گچ گنبد را باید از مهم‌ترین بخش‌های قلعه یزدگرد دانست. این قسمت که در شمال قلعه قرار دارد، دارای 535 متر مربع مساحت است و باید آن را به سه بخش گچ گنبد غربی، گچ گنبد شرقی و بلوک گچ گنبد تقسیم کرد. گچ گنبد گچ‌بری‌های فراوان و زیبایی به دست آمده است که در شناخت گچ‌بری دوره‌ اشکانی از اهمیت ویژه‌ای دارد. ابعاد گچ گنبد شرقی 80 متر است و تا امروز سه تالار و تعدادی فضا و راهرو در آن پیدا کرده‌اند. در ساخت این موراد از مصالحی همچون آجر، قلوه سنگ و ملاط گچ استفاده شده است.

• هشتره

    هشتره بخشی است که در غرب محوطه‌ میدان و در خارج از حصار قرار گرفته است. در معماری بخش‌هایی که در هشتره قرار دارد، از قلوه سنگ و ملاط گچ استفاده شده است. کاوش‌هایی که در این قسمت انجام داده‌اند، نشان می‌دهد مقدار زیادی آوار ساختمانی از جمله گچبری، قطعاتی از نقاشی دیواری و موزاییک و... در هشتره ریخته شده است. درواقع زمانی که این قسمت را تخریب نموده‌اند، از آن به‌عنوان زباله دادنی استفاده کرده‌اند و آنچه از تخریب بخش‌های دیگر باقی مانده است را در هشتره قرار داده‌اند. متاسفانه در این بخش جز چند دیوار، اثری از بنای سالم و حتی کف بنا هم به دست نیامده است.

• قلعه بالا

    در قسمت شرقی دیوار دفاعی می‌توانید یک سراشیبی را ببینید که قلعه بالا در این قسمت واقع شده. همین ویژگی است که در کل سبب نامیدن این محل به این نام شده است. این قلعه بخش مهمی از سیستم دفاعی را شکل می دهد و اهمیت آن از جهت دفاع از منابع آب در دشت و جلوگیری از هر نوع مهاجم احتمالی، که از طریق یورش از سرزمین‌های مرتفع قادر به نفوذ به سیستم دفاعی باشد، در ضمن از وارد شدن مهاجمان به دشت از راه تنگه دره بابا یادگار نیز جلوگیری می کرد.

    در بلندترین قسمت‌های قلعه بالا در هر سمت دره، می‌توانید پست‌های دیده‌بانی آسیاب و نقاره‌خانه موجود را ببینید. این پست‌های دیده‌بانی بناهای کوچکی هستند و بقایای کمی از آنها باقی مانده است.

• جای در

    احتمال دارد که این محوطه روزگاری یک قلعه نظامی بوده باشد اما، تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست. همچنین این احتمال هم وجود دارد که در قسمت شرقی قلعه یک سیستم ورودی امن وجود داشته است.

• قلعه داور

    این بنا از دوران ساسانیان بر جای مانده و نشان‌دهنده استفاده از این مجموعه در این زمان است. تعداد زیادی خرده شیشه در این مکان پیدا شده است که نشان می‌دهد در فعالیت صنعتی این بنا شیشه‌گری بوده است. یکی از احتمالاتی که در مورد این بنا وجود دارد مسطح بودن بام آن است.

مسیر دسترسی به قلعه

    برای بازدید از این قلعه باید ابتدا خود را به شهرستان دالاهو برسانید. سپس باید به روستای یان زرده در 50 کیلومتری مرکز شهرستان بروید.این قلعه را می‌توانید در این روستا پیدا کنید. بهترین وسیله برای رسیدن به این مکان خودرو شخصی است.

سرخه دیزه

     سرخه ریزه دره‌ای است توریستی و کمتر معرفی شده از استان کرمانشاه که رد پایی از دوره ساسانیان در آن دیده می‌شود. این دره در کنار داشتن جاذبه‌های طبیعی زیبا،  آثاری از دوره ساسانیان را نیز در خود دارد. سرخه دیزه را باید بخشی از شهرستان دالاهو دانست که ۲۵ کیلومتر با شهر سرپل زهاب و ۳۰ کیلومتر با کرند غرب و همچنین ۱۲۵ کیلومتر با کرمانشاه فاصله دارد.

     با توجه به گفته‌های اداره میراث فرهنگی استان کرمانشاه، سرخه دیزه نام قسمتی است که یکی از ۱۴ روستای هدف گردشگری استان با نام روستای سرخه دیزه را در خود دارد. این ناحیه دارای آب و هوایی معتدل در بهار و تابستان و هوایی سرد و خشک در زمستان‌ها است. مردم در روستای سرخه دیزه به زبان کردی و لهجه گورانی صحبت می‌کنند. درآمد بیشتر ساکنان این روستا از مشاغلی همچون کشاورزی، دامداری و باغداری تامین می‌شود. آنها معمولا محصولاتی همچون گندم، جو و نخود را می‌کارند.

آبشار پیران

     آبشار پیران را باید یکی دیگر از جاذبه‌‌های گردشگری دالاهو دانست که در منطقه ریجاب قرار دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید رودخانه معروف الوند هم در ریجاب جریان دارد. آب این رودخانه از دامنه‌های دالاهو تامین می‌شود و باید آن را یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی این منطقه دانست. در این قسمت چند چشمه قرار دارد، اما معرف‌ترین دیدنی آن همین آبشار پیران است که از ارتفاعی ۱۰۰ متری سرازیر می‌شود، این آبشار سه طبقه است و در بلندی با آبشار لاتون گیلان رقابت می‌کند. مسیر اصلی آبشار همانطور که از نامش مشخص است از روستای پیران در ۱۰ کیلومتری سرپل ذهاب می گذرد.

     برای رسیدن به آن یک جاده آسفالته وجود دارد که گردشگران را پس از عبور از روستاهای جلالوند، بلوان و کلاه مال به روستای پیران خواهد رساند. پارکینگ آبشار پیرام در نزدیکی روستا قرار دارد و آخرین مکانی است که می‌توان با ماشین به آنجا رفت، به منظور رفتن تا بالای آبشار پله وجود دارد.

روستای شالان

     روستای شالان که در ۵۰ کیلومتری کرند غرب و ۱۴۰ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد یکی دیگر از دیدنی‌های دالاهو محسوب می‌شود. در جنوب این روستا رودخانه پر آلوند قرار گرفته است. روستای شالان درختان سیب بسیار بلندری دارد و باعث شده چهره روستا سرسبز باشد. چشمه‌ها، سرچشمه‌ها، رودهای کوچک، جنگل‌های انبوه و گسترده، باغات گردو و انجیر و انار همگی در این روستا پیدا می‌شود و توجه مسافران بسیاری را به خود جلب کرده است.

روستای حریر

     روستای حریر در ۵ کیلومتری شمال غرب کرند و در ۳۷ کیلومتری شهر اسلام‌آباد غرب قرار دارد که قدمت آن به دوران حکومت نادرشاه می‌رسد. حالت پلکانی روستا به دلیل دو طبقه‌ای بودن بیشتر خانه‌ها از جذبه‌های دیدنی این روستا است. غار سراب حریر (سراب سید رضا بیگ) در حدود یک کیلومتری شمال روستای حریر قرار دارد که با گل‌های وحشی و درختان تنومند و بلند پوشیده شده است.

طاق گرا

     بنای طاق‌گرا که نام دیگر آن طاق شیرین است، ایستگاه مرزی مرزبانان ایران در غرب کشور بوده است. برخی کارکرد متفاوتی را برای این بنای سنگی ذکر کرده‌اند. از میان این کارکردها می‌توان به توقف‌گاه موکب شاهی، اریکه سلطنتی، یادگار احداث راه کاروان‌رو و همچنین بنای یادبودی از پیروزی، که حتی در مورد زمان ساخت آن در دوران اشکانیان و یا ساسانیان اختلاف نظر وجود دارد. اثر باستانی طاق‌گرا در گردنه پاتاق، در ۱۵ کیلومتری مسیر کرمانشاه به سر پل ذهاب، ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی پاتاق واقع شده است.

مقبره بابا‌یادگار

     مقبره بابا یادگار را باید یک مکان مقدس در دل طبیعت زیبای ریجاب دانست. هر سال مراسم آیینی مختلفی در مقبره بابا‌یادگار برگزار می‌شود. برای رسیدن به این مقبره تاریخی باید از میان دهات ریجاب کمی پیاده‌روی کنید و از کنار درختان کهنسال و چشمه‌های جوشان عبور کنید تا به این مقبره برسید.

گوردخمه دکان داوود

    یکی دیگر از جاذبه‌هایی که می‌توانید در دالاهو ببینید، گوردخمه دکان داوود است. این جاذبه در 3 کیلومتری شهر سر پل ذهاب قرار دارد و به نظر می‌رسد قدمت آن به زمان مادها و هخامنشان بازمی‌گردد. سالانه گردشگران زیادی برای بازدید به سوی این جاذبه جذب می‌شوند.

سوغاتی 

     گیوه موج (چادر شب)، انواع گلیم، ظروف فلزی از سوغات دالاهو هستند اما اصلی‌ترین صنایع دستی دالاهو، چاقو است که پیشینه‌ای سه هزار ساله دارد. تنبور از از برترین ادوات موسیقی دست ساز هنرمندان دالاهو است. سیب گهواره دالاهو نیز یکی از خوشمزه‌ترین خوردنی‌هاست که در کنار سایر محصولات کشاورزی به عنوان سوغات اصلی دالاهو نام برده می‌شود.

کلام آخر

     در مطلب آشنایی با شهرستان دالاهو هر آنچه را که لازم بود درباره این شهرستان بدانید بیان کردیم. ابتدا به معرفی این شهرستان پرداختیم و سپس درباره جاذبه‌ها و دیگر موارد مربوط به آن حرف زدیم. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این جاذبه را دارید آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و از خواندن آن لذت ببرید.