پارک ملی

پارک ملی

    منظور از پارک ملی منطقه‌ای است که شامل ذخایری از زمین‌های طبیعی، نیمه طبیعی یا توسعه یافته می‌شود و به همین دلیل باید از آن محافظت کرد. پارک‌های ملی یک ایده حفاظت از طبیعت وحشی برای نسل‌های بعدی به عنوان غرور ملی را دنبال می‌کنند.

    اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و کمیسیون جهانی حفاظت از حوزه‌های آن، از پارک ملی به عنوان نوع دوم مناطق حفاظت شده نام می‌برد. کشور ایالات متحده آمریکا اولین پارک عمومی یا زمین‌های سرگرم ‌کننده برای استفاده توسط مردم را با نام پارک ملی یلواستون در سال ۱۸۷۲ افتتاح کرد. البته در قانون از این مکان به عنوان یک پارک ملی یاد نشده اما همه آن را به عنوان قدیمی‌ترین و اولین پارک ملی در جهان می‌شناسند.

    در این نوشته قصد داریم سیر تا پیاز را درباره پارک‌های ملی بررسی کنیم. ابتدا به بررسی چیستی پارک ملی خواهیم پرداخت و سپس درباره دیگر موارد مهم مربوط به آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.

تعریف پارک ملی

    اداره اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در سال 1969 یک تعریف از پارک ملی ارائه کرد که براساس آن می‌توان اینگونه گفت که : " به یک یا چند اکوسیستم که توسط انسان در آن تغییری به وجود نیامده و جایی است که گونه‌های گیاهی و حیوانی می‌توانند از آن استفاده کنند و در واقع مکان‌های ژئومورفولوژیکی و زیستگاه این موجودات بوده و دارای چشم‌اندازی طبیعی و زیبای نیز هست را پارک ملی می گویند."

    با توجه به این توضیحات، گردشگرانی برای بازدید از پارک ملی اقدام می‌کنند این اجازه را خواهند داشت  تا در شرایط خاص برای اهدافی چون الهام بخشی، آموزشی، تفریحی و فرهنگی از این پارک استفاده نمایند و وارد آن شوند. بر پایه همین اهداف گفته شده در تمامی کشورهای مختلف جهان شاهد افتتاح پارک‌های ملی مختلفی هستیم. به عبارت ساده‌تر کشورهای مختلفی برای اهداف مختلف از پارک‌های ملی استفاده می‌کنند. در ادامه نگاهی به تاثیرات پارک‌های ملی خواهم انداخت و بیان می‌کنیم که این دسته از پارک‌ها چه تاثیرات خوبی برای جامعه و کشورها دارند. با ما همراه باشید.

تاثیرات مثبت پارک ملی

    بیایید نگاهی به تاثیرات مثبتی که در پارک‌های ملی اتفاق افتاده بیاندازیم. می‌توان گفت که این پارک‌ها از چند جهت مزایای فوق‌العاده‌ای دارند که در ادامه درباره برخی از این مزایا حرف خواهیم زد. با ما همراه باشید.

اثرات اقتصادی پارک ملی

    از نظر صنعت گردشگری، کشورها به چندین دسته تقسیم می‌شوند. برخی از این کشورها به دلیل ساخت بخش‌های مختلف تفریحی از نظر گردشگری حائز اهمیت هستند. به عنوان مثال، کشور امارات متحده عربی به دلیل ساخت مکان‌های تفریحی مختلف توانسته در سال‌های اخیر گردشگران بسیار زیادی را جذب خود کند. از سوی دیگر برخی از کشورها با داشتن جاذبه‌های تاریخی به این هدف دست پیدا می‌کنند. به عنوان مثال شما می‌توانید در کشور ایران یا هند جاذبه‌های تاریخی مختلفی را مشاهده کنید.

    دسته دیگری از کشورهایی که دارای صنعت گردشگری هستند شامل کشورهایی می‌شوند که در حوزه طبیعت دارای شرایط فوق ‌العاده‌ای بوده و به همین دلیل گردشگران بسیار زیادی برای تماشای طبیعت این کشورها به آنجا سفر می‌کنند. برای مثال می‌توانیم کشور کاستاریکا را نام ببریم. این کشورها که دارای چنین شرایطی هستند، از پارک‌های ملی برای جذب بیشتر گردشگر استفاده می‌کنند و تاثیرات بزرگی بر روی اقتصاد خود با کمک جذب گردشگر از طریق پارک ملی می‌گذارند.

    توجه داشته باشید که همه کشورها با ایجاد پارک ملی می‌توانند برای کسب درآمد و جذب گردشگر موفق‌تر عمل کنند. نکته بسیار مهم در این رابطه مدیریت حرفه‌ای در این زمینه است که باید برای جذب گردشگر بیشتر صورت بگیرد .

حفاظت از محیط زیست و گونه های جانوری

    مهم‌ترین ویژگی و یکی از مزایای فوق‌العاده با اهمیت ایجاد و تاسیس پارک ملی را باید حفاظت از گونه‌های جانوری و گیاهی مختلف و به صورت کلی حفاظت از محیط زیست دانست. به دلیل رشد جمعیت و پهناورتر شدن شهرها متاسفانه با خطر از بین رفتن گونه‌های جانوری و گیاهی مختلفی در تمامی نقاط جهان روبه رو هستیم و به همین دلیل هم وجود چنین پارک‌هایی برای جلوگیری از این مشکل ضروری به نظر می‌رسد.

    درواقع وجود این پارک‌های ملی فضایی را به وجود می‌آورند تا گونه‌های جانوری و گیاهی مختلف بتوانند در آن اکوسیستم طبیعی خود را تشکیل و به حیاتشان ادامه دهند.

اشتغال زایی

    مزیت دیگری که پارک‌های ملی در اختیار افراد قرار می‌دهند، در حوزه اشتغال‌زایی است. در واقع برای این که یک پارک ملی به کار خود ادامه دهد، لازم است تا افراد مختلفی دست در دست هم دهند. از جنگلبان و حافظ محیط زیست گرفته تا مدیران و کارمندان مختلف و مردم باید همگی در کنار هم برای نگهداری و حفظ پارک‌های ملی تلاش نمایند. همین موضوع سبب می‌شود تا شاهد گردش اقتصادی بیشتری باشیم و خانواده‌های مختلف بتوانند از این طریق کسب درآمد کنند. هرچقدر که تعداد پارک‌های ملی در یک کشور بیشتر شود، به همان اندازه می‌توان شاهد اشتغال‌زایی و استفاده از نیروی کار جوان در بخش‌های مختلف کشور بود.

معرفی پارک های ملی در ایران

    در شهرهای مختلف ایران پارک‌های ملی مختلفی وجود دارد که برای بررسی و معرفی هر یک از این پارک‌های ملی باید یک مطلب جداگانه نوشته شود، اما اگر بخواهیم به صورت کلی این پارک‌ها را به شما معرفی کنیم و در رابطه با مساحت آن صحبت نماییم، می توانید از طریق جدول زیر اطلاعات کافی را به دست آورید.

    پارک‌های موجود در ایران به چهار دسته مختلف تقسیم می‌شوند. این چهار دسته کلی عبارتند از:

• پارک‌های ملی و پناهگاه‌های حیات وحش
• پارک‌های ملی و منطقه حفاظت شده
• پارک‌های ملی، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش
• پارک‌های ملی و ذخیره‌گاه زیست کره

    هر یک از این چهار دسته بندی دارای شرایط خاصی هستند و پارک‌های ملی با توجه به ویژگی‌های خود به این چهار گروه کلی تفکیک می‌شوند.

مهم ترین پارک های ملی ایران

    پارک‌های ملی موجود در ایران را در جدول بالا به شما معرفی کردیم اما برخی از این پارک‌ها از شهرت و اهمیت بیشتری نسبت به بقیه برخوردار هستند. البته به طورکلی پارک‌های ملی دارای اهمیت استراتژیکی هستند و نقشی اساسی در حفظ محیط زیست دارند. اما در ادامه این مطلب پنج مورد از مهم‌ترین و زیباترین پارک‌های ملی در ایران را به شما معرفی خواهیم کرد که اگر دوست داشته باشید درباره‌شان بیشتر بدانید می‌توانید به مطالب مخصوص به هر کدام مراجعه کنید. این پارک‌ها که می‌توانند به تنهایی بهانه‌ خوبی برای سفر به نقاط مختلف کشور باشند.

دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی

    پارک ملی و دریاچه ارومیه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پارک‌های ملی کشور است. در دریاچه ارومیه ۱۲۰ جزیره کوچک وجود دارد که هر کدام جزئی از منطقه حفاظت شده هستند. نام این منطقه در سال ۱۳۵۴ به فهرست مناطق حفاظت شده اضافه شد. برخی از کارشناسان اعتقاد دارند پارک ملی و دریاچه ارومیه یکی از زیباترین اکوسیستم‌های طبیعی و جانوری کشور است که پوشش گیاهی و جانوری فوق‌العاده غنی‌ای دارد. در ادامه شماری از گیاهان و جانوران موجود در این منطقه را به شما معرفی خواهیم کرد.

گونه‌های گیاهی دریاچه ارومیه: شنبلیله وحشی، شنگ، شیرخشت، علف شور، فرفیون، گندمیان، گوجه وحشی

گونه‌های جانوری دریاچه ارومیه: پلنگ ایرانی، قوچ، گوزن زرد ایرانی، فلامینگو، میش ارمنی، پلیکان سفید ،کاکایی

پارک ملی بختگان در شهرستان نی ریز

    این منطقه در ۷۰ کیلومتری غرب نی ریز قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۵۷ به عنوان منطقه حیات وحش معرفی شد، اما سال ۱۳۷۴ بود که به عنوان پارک ملی بختگان به رسمیت شناخته شد. این منطقه شامل دریاچه‌های بختگان و تالاب‌ها، دشت‌ها و کوهستان‌های بین دریاچه‌های بختگان و طشک، و مناطق کوهستانی جنوب دریاچه بختگان است. در این منطقه جدا از اینکه مناطق طبیعی شگفت‌انگیزی و متنوعی وجود دارد، می‌توانید از شماری آثار تاریخی همچون کاروانسرای شاه عباسی نیز بازدید کنید. در ادامه تنها بخشی از گونه‌های جانوری و گیاهی این منطقه را برایتان شرح خواهیم داد که البته اینها تنها بخشی از گونه‌های موجود در این منطقه هستند.

گونه‌های گیاهی بختگان: آویشن، بادام کوهی، جلبک‌ها، کاکوتی، بنه، باریجه، تنگس، قیج ، گز و نی، پسته وحشی

گونه‌های جانوری بختگان: آهوی ایرانی، پلنگ، روباه، شغال، کفتار، گرگ و گربه وحشی، بحری، بلدرچین، پرستو، عقاب‌ها

پارک ملی گلستان در استان گلستان

    پارک ملی گلستان را می‌توان مشهورترین و قدیمی‌ترین پارک ملی در ایران به حساب آورد. اولین برنامه‌های حفاظتی این منطقه در سال ۱۳۳۶ شروع شد. پارک ملی گلستان نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان شاخص و شناخته شده است. این منطقه در لیست ۵۰ ذخیره‌گاه بیوسفری جهان در یونسکو به ثبت رسیده است. وسعت این پارک ملی آنقدر زیاد است که حتی بخش‌هایی از آن در استان سمنان قرار گرفته، اما بیشتر مساحت این پارک ملی در خاک استان گلستان قرار دارد. در این منطقه ارتفاعات، چشمه‌ها، رودها و تالاب‌های بسیار زیبایی وجود دارد که هر کدام به تنهایی یک جاذبه گردشگری به حساب می‌آید.

طبیعتا این پارک ملی وسیع پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی‌ای نیز دارد که برخی از گیاهان و جانوردان موجود در این منطقه به عبارت زیر هستند:

گونه‌های گیاهی پارک ملی گلستان: ارس، افرا، درخت آزاد، آلوچه، ازگیل، زرشک، اناروحشی، اوری، انجیلی و بسیاری از گونه‌های دیگر.

گونه‌های جانوری پارک ملی گلستان: پلنگ، تشی، خرس قهوه ای، راسو، روباه، بلبل، بلدرچین، تیهو، توکای باغی و بسیاری از گونه های دیگر .

پارک ملی لار در فاصله بین تهران و مازندران

    یکی دیگر از مشهورترین و زیباترین پارک‌های ملی موجود در کشور پارک ملی لار نام دارد. پارک ملی لار در دامنه جنوبی رشته کوه‌ البرز واقع شده است و آن را ارتفاعات و کوه‌ها محاصره کرده‌اند و به همین دلیل دارای شرایط جوی ثابتی است. دریاچه لار که سد لار را نیز بر مسیر آن ساخته‌اند؛ بخش بزرگی از این اکوسیستم را تشکیل می‌دهد. پارک ملی لار در سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی شناخته شد و در سال ۱۳۷۰ نیز به منطقه‌ای شکار ممنوع تبدیل شد. این منطقه از پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوعی برخوردار است و به همین دلیل به عنوان یکی از پارک‌های ملی مهم کشور شناخته می‌شود. در ادامه نیز به معرفی برخی از گونه‌های گیاهی و جانوری می‌پردازیم.

گونه‌های گیاهی پارک ملی لار: آلاله، آویشن، استبرق، ارس، بابونه، باریجه، بارهنگ، سریش، شکر تیغال، چای کوهی، بومادران و بسیاری از گونه‌های دیگر.

گونه‌‌های جانوری پارک ملی لار: پازن، پلنگ ایرانی، خارپشت، خرگوش، خرس قهوه‌ای، راسو، کرکس، باکلان، درنا، دلیجه، جغد تالابی و بسیاری از گونه های دیگر جانوری.

کلام آخر

    در مطلب پارک ملی چیست با مفهوم پارک ملی و پارک‌های ملی موجود در ایران آشنا شدیم و سپس پنج نمونه از مشهورترین پارک‌های ملی موجود در کشورمان را به شما معرفی نمودیم. پس از خواندن این مطلب باید بتوانید توضیح دهید که پارک ملی چیست و چرا باید مورد حفاظت قرار بگیرد و همچنین باید پارک‌های ملی موجود در ایران را بشناسید. نگهداری و محافظت از پارک‌های ملی نه تنها وظیفه دولت بلکه وظیفه تک تک ماست زیرا اینها گنجینه‌های طبیعی هستند که در دست ما به امانت گذاشته شده تا بتوانیم به آیندگان انتقال دهیم تا همانطور که ما و گذشتگان از این گنجینه استفاده کردیم، آیندگان نیز بتوانند از آن بهره ببرند و این چرخه طبیعی تا ابد ادامه پیدا کند.

    اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشده است و یا اگر تجربه بازدید از هر یک از این پارک‌ها را دارید آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و از خواند آن لذت ببرید.