شهرستان پلدختر
پلدختر
این شهرستان از شمال به شهرستان خرم‌آباد از شرق به قسمتی از بخش ویسیان اسلام در جنوب شرقی به شهرستان اندیمشک و از غرب به شهرستان‌های کوهدشت و رومشگان محدود می‌گردد. این شهرستان دارای یک شهر و دو بخش به نام‌های معمولان و بخش مرکزی می‌باشد. مهمترین رودخانه پلدختر کشکان است که در جنوب غربی این شهرستان به رودخانه سیمره می‌پیوندد و با نام کرخه سمت خوزستان جریان می‌یابد.
جاذبههای گردشگری پلدختر
غار کوگان
غار کوگان در ۵۱ کیلومتری جنوب خرم‌آباد و در روستایی به همین نام قرار گرفته است. این غار از دو طبقه متصل به هم و به صورت دستکند تشکیل شده و در مجموع شامل ۱۵ فضای کوچک و بزرگ و ۶ آب انبار است؛ و مساحت کل آن ۳۴۰ متر مربع اندازه‌گیری شده است. این غار که از جمله غارهای دستکند در کشور به شمار می‌رود و احتمالاً به منظور نیایش و اجرای مناسک مذهبی در آیین مهر میترائیسم در دوره اشکانی ایجاد شده و در قرون ۷ و ۸ هجری مجددا مورد بهره برداری قرار گرفته است.
غار کلماکره
کلماکره برگرفته از واژه کلما به معنای ماوای کل و کره به مفهوم درخت انجیر است که در دیواره صخره‌ای یکی از درهای کوه مهله بهنام دره هفت چشمه قرار دارد. این غار طبیعی و شکوهمند در ۱۵ کیلومتری شمال غرب شهر پلدختر واقع شده. ارتفاع محل غار از سطح دشت حدود ۶۵۰ متر و مساحت فضاهای شناخته شده در آن حدود ۴۳۰۰ متر مربع است. طول غار حدود ۷۰۰ متر از چهار تالار نسبتا بزرگ و رفیع و همچنین دهلیزها و راهروهای ورودی تشکیل شده است.
غار کلماکره در سال ۱۳۶۸ کشف و مورد بررسی قرار گرفت و پژوهش انجام شده اشیا منسوب به غار با توجه به کتیبه‌های موجود بر روی آنها بهره برداری از این مکان طبیعی و حیرت انگیز را به دورانی لامنه یعنی ۷۰۰ سال قبل از میلاد نسبت می‌دهد. بر اساس آنچه از متن کتیبه‌ها مشخص شده برای نخستین بار به نام یک سلسله پادشاهی به نام سمتی‌ها و سرزمینی به نام ساماتوره و پادشاهی به نام آمپی ریش در این منطقه حاکمیت داشته‌اند.
کاروانسرای چشمک
این کاروانسرا با مساحت ۴۰۰۰ متر مربع در منطقه چشمک از توابع شهرستان پلدختر و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به خوزستان قرار گرفته است. شکل اصلی بنا به صورت چهار ضلعی و ارتفاع آن به ۵ متر می‌رسد. ورودی آن به سمت جنوبی و هلالی شکل است؛ این بنا دارای ۱۲ اتاق است که بعضی از آنها برای سکونت کاروانیان و تعدادی دیگر از اتاق‌ها جهت نگهداری چهارپایان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
مصالح مورد استفاده در این بنا سنگ گچ ملات می‌باشد دارای بارویی با کنگره‌های نیم دایره تزیینی است بنای مذکور مربوط به دوره صفویه شاه عباس اول می‌باشد.
دره خزینه
دره خزینه نام جاذبههای منحصر به فرد است که در مسیر جاده پلدختر به اندیمشک و در جوار روستایی به همین نام قرار دارد. این دره نشانه‌هایی است فرسایش در طی سال‌های دور و دراز را دارد در کنار نقش و نگارهایی که بر دیواره‌های دره خزینه به چشم می‌خورد. عبور رودخانه کرخه از میان این دره جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است. چشم‌اندازهای طبیعی و زمین شناسی و تاثیر آب رودخانه باعث ایجاد پیچ نعل اسبی شده که از ویژگی‌های شاخص دره خزینه می‌باشد.
تالاب‌های پلدختر
در استان لرستان ۱۳ تالاب وجود دارد که یازده مورد آن در منطقه پلدختر واقع شده است. تالاب‌های پلدختر با ۴۵ هکتار وسعت تقریباً در فاصله‌های مکانی ۱۰ الی ۲۷ کیلومتری جنوب و جنوب غربی شهرستان پلدختر در منطقه کوهستانی قرار گرفته و به علت نزدیکی با کبیرکوه آب و هوای گرمسیری است و از این رو زمستان‌های کوتاه و تابستان های گرم و طولانی دارد.
تالاب‌های مزبور در محیطی از مواد آهکی در روی سفره آب زیرزمینی بسترهای قرار دارند و هیچ نشانه‌ای در ارتباط با تامین آب از طریق رودخانه یا منابع آب‌های سطحی مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین دارای آب شیرین شفاف و گوارا بوده و به دلیل عدم ارتباط با رودخانه‌ها عاری از هرگونه آلودگی انسانی و صنعتی می‌باشد.
این تالاب‌ها به واسطه سفره‌های زیرزمینی خود جوش هستند. غالب پرندگان آبزی موجود در این تالاب چنگیر، اگرت بزرگ، اگرت کوچک، چنگر نوک سرخ، خودشکا و آبچلیک بوده که به تناسب فصول متناسب زیست در منطقه مشاهده می‌شود. این تالاب‌ها علاوه بر زیبایی چشمگیرشان زیستگاه خوبی برای جانوران آبزی و پرندگان مهاجر است.
تنگه هلت
تنگه هلت در ۹۰ کیلومتری آزادراه خرم آباد پل زال به سمت اندیمشک در بین تونل خرگوشان ۱ و ۲ قرار دارد. تنها فصل بازدید از تنگه هلت فصل تابستان است در فصل‌های دیگر به دلیل بارندگی و افزایش عمق آب بازدید آن غیر ممکن است. طول تنگه هلد ۴ کیلومتر است که با توجه به ارتفاع آب زمان طی کردن مسیر میان این تنگه‌ها ممکن است تا ۴ ساعت هم طول بکشد.
آبشار آفرینه
این آبشار در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال پلدختر و در ۷۰ کیلومتری جنوب شهرستان خرم‌آباد در روستای آفرین واقع شده است. منطقه از نظر خصوصیات اقلیمی در منطقه گرمسیری واقع شده و دارای بارندگی سالانه حدود ۴۵۰ میلیمتر می‌باشد در پاییز و زمستان دارای هوای معتدلی بوده و در فصول بهار و تابستان دارای آب و هوای گرم و خشک می‌باشد. سرچشمه آبشار آفرینه در ۳۸ کیلومتری جنوب خرم‌آباد است که از تلاقی رودهای چشمک و آفرینه تشکیل شده و راهی رودخانه کشکان شود.
گذری بر مردم شناسی پلدختر
لرستان حدود نیمی از سال را در مناطق ییلاقی و نیم دیگر را در مناطق قشلاقی می‌گذراند. اطراف پلدختر تالاب‌های جنوبی ۴۰ چل جایدر وریان و همچنین منطقه حسینیه که روزگاری در حوزه استحفاظی لرستان جای می‌گرفت؛ محل قشلاق گرمسیر طوایف اصیل سلسله و ایل چهارلنگ بختیاری می‌باشد که هر ساله فصول پاییز و زمستان در به سر می‌برند. شیوه زندگی عشایر به خصوص گونه‌های مختلف مساکن عشایری همتون سیاه چادر کبک اولا و لیر از منظر مردم شناسی و سیاسی قابل تامل است.
صنایع دستی شهرستان پلدختر
از دیرباز رشته‌های مختلف صنایع دستی همچون گلیم بافی حصیر بافی کپوبافی و انواع مختلف صنایع دستی در شهرستان پلدختر رواج دارد از رشته‌های فعال در این شهر رشته‌های حاصل از الیاف گیاهی سلولزی به کمک دست و ابزار ساده دستی است که طی آن محصولات مختلفی مانند زیرانداز سفره حصیری انواع سبد انواع ظروف و غیره تولید می‌شود.
حصیربافی خود پخل بافی بامبو بافی مروار بافی ترکه بافی چم بافی و سبد بافی را نیز شامل می‌شود چیغ بافی نیز در مجموعه حصیر بافی قرار دارد با این تفاوت که در روند بافت علاوه بر الیاف گیاهی از نخ پشمی رنگ نیز برای ایجاد نقش و طرح‌های سنتی استفاده می‌گردد.
کلام آخر
این مقاله را به بررسی یکی از شهرستان‌های استان لرستان پرداختیم که هم جاذبههای طبیعی بسیاری را در دل خود جای داده است و هم از منظر مردم شناسی و جاذبههای فرهنگی جایگاهی قابل قبول را داراست. شهرستان پلدختر از جمله شهرستان‌های گردشگری استان لرستان است و بی شمار جاذبه طبیعت گردی و سفر را در دل خود جای داده است.اینجا دکوول است رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران. پس با ما همراه باشید و ما را از نظرات خود بی بهره نگذارید.
عضویـــت در خبـــرنامه
تمامی حقوق برای هلدینگ دکووِل محفوظ می‌باشد.
