مجسمه ابوالهول

 پیشینه تاریخی مجسمه ابوالهول

    مجسمه ابوالهول، یکی از شاهکارهای هنری مصر باستان است که به دوره چهارم (حدود ۲۵۰۰ سال پیش) تعلق دارد. این مجسمه به طول ۷۳.۵ متر و با وزن تقریبی ۱۲۰۰ تن در حدود ۳۵۰۰ سال پیش، توسط فرعون هت‌شپسوت (Hatshepsut) در معبد دهر الباهری در منطقه لوکسور (Luxor) در ناحیه صعید مصر، ساخته شده است. برای ساخت این مجسمه، معماران و هنرمندان مصری، از سنگ آهک سفید و سنگ گرانیت سیاه استفاده کردند. سنگ آهک سفید برای ایجاد بخش‌هایی از چهره و بدن که بیشتر روشنی و نرمی را نشان می‌دهد و سنگ گرانیت سیاه برای ایجاد بخش‌هایی از چشم، که معمولا تیره‌ترین نقطه در بدن یک شخص هستند، استفاده شده است.

    در طراحی و ساخت مجسمه ابوالهول، دقت و زیبایی فوق‌العاده‌ای وجود دارد و همچنان بعد از ۳۵۰۰ سال، جاذبه توریستی مهمی در مصر به شمار می‌رود. در طول سالیان گذشته، برای حفظ این شاهکار هنری و سایر آثار باستانی مصر، تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است

موقعیت جغرافیایی مجسمه ابوالهول

    مجسمه ابوالهول در نزدیکی اهرام جیزه، در منطقه الجیزه در مصر قرار دارد. الجیزه در غرب نیل و در شمالی‌ترین نقطه بیابان صحرای کوهی قرار گرفته و به عنوان یکی از شهرهای مهم تاریخی و گردشگری مصر شناخته می‌شود. ابوالهول فقط 10 کیلومتر با شهر قاهره یعنی پایتخت مصر فاصله داره و در واقع در بخش غربی رود نیل قرار گرفته است. 

نحوه ساخت مجسمه ابوالهول

    ساخت مجسمه ابوالهول، یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین پروژه‌های ساخت و ساز باستانی در مصر بوده است که الان نیز بسیاری از ابعاد ساخت مجسمه را به عنوان راز مجسمه ابوالهول می‌دانند. برای ساخت این مجسمه، از دو نوع سنگ استفاده شده است: سنگ آهک سفید و سنگ گرانیت سیاه. قسمت‌های اولیه مجسمه از سنگ آهک سفید ساخته شدند. ابتدا، بلوک‌های بزرگ سنگ آهک به قطعات کوچک‌تر تقسیم شدند و سپس به کمک ابزارهای فلزی و سنگ‌بری، شکل داده شدند. قطعات سفید سنگ آهک برای ایجاد بخش‌هایی از چهره و بدن که بیشتر روشنی و نرمی را نشان می‌دهد، استفاده شدند.

    قسمت‌های دیگر مجسمه، از سنگ گرانیت سیاه ساخته شدند. برای ایجاد بخش‌هایی از چشم که معمولا تیره‌ترین نقطه در بدن یک شخص هستند، از سنگ گرانیت سیاه استفاده شد. سنگ گرانیت نسبت به سنگ آهک، سختی و مقاومت بیشتری دارد و به همین دلیل برای قسمت‌هایی که باید بیشتر در برابر فشار مقاومت کنند، استفاده شده است. برای ساخت مجسمه، بلوک‌های سنگ با کمک بالابر و سیستم‌های پیچیده باربری، به محل قرارگیری نهایی خود منتقل شدند. سپس با کمک ابزارهای سنگ‌بری، شکل‌های لازم برای هر بخش از مجسمه به دقت تراشیده شدند. همه قطعات سفید سنگ آهک به شکلی تراشیده شدند که تا حد امکان نزدیک به شکل نهایی واقعی بدن و چهره ابوالهول باشند.

    در نهایت، تمامی قطعات این مجسمه با دقت و احتیاط بسیار، به یکدیگر متصل شدند تا شکل نهایی ابوالهول به وجود آید. برای اتمام کار، سطح مجسمه با استفاده از ابزارهای سنگ‌بری و ابزارهای دستی، صیقل داده شد تا سطح آن صیقلی و براق باشد. برای برخی از قسمت‌های مجسمه، مثل موها و زبان، از فلزات مانند مس و برنج استفاده شد تا زیبایی و جزئیات بیشتری به مجسمه ببخشد. در کل، ساخت مجسمه ابوالهول یک پروژه بزرگ و مستلزم صبر و دقت بوده است. هنرمندان و معماران مصری برای ساخت این مجسمه، از تمام دانش و تکنیک‌های خود بهره برده‌اند تا یکی از شاهکارهای بی‌نظیر تاریخ هنر و معماری را به وجود آورند.

ویژگی خاص مجسمه ابوالهول

    ویژگی خاص مجسمه ابوالهول اندازه آن است که یکی از بزرگترین تماثل جهان است و به عنوان یکی از نمادهای بارز فرهنگ مصر باستان شناخته می شود. همچنین، شکل تمثال نشان دهنده فرعون خفرع اول است که نشان می دهد در دوره فرعونی مصر، قدرت و جلال فرعون به عنوان یکی از مقامات بالایی این فرهنگ بسیار مهم و محترم بوده است. این تمثال همچنین یکی از قدیمی ترین تماثل مصری است و تا به امروز نیز به عنوان یکی از جاذبه های توریستی مهم در مصر شناخته می شود.

    پس مجسمه ابوالهول یک مجسمه خاص و بسیار شناخته شده در مصر باستان است که نشان دهنده فرعون خفرع اول از سلسله چهارم مصر است. این مجسمه در هضبه جیزه واقع شده و از بخش‌های مجموعه مجسمه‌ها و منحوتات دیگری است که به همان دوره برمی گردد. هدف واقعی پشت ساختن این مجسمه هنوز مشخص نشده است ولی برخی نظریه‌ها بر اساس آن که سر مجسمه نماینده فرعون خفرع اول است و برخی دیگر هم بر این باورند که نماینده خدای خورشید رع است.

علت نام گذاری مجسمه ابوالهول

    نام ابوالهول به عربی به معنی "پدر رختخواب" است و به دلیل شباهت شکل مجسمه با یک مرد خوابیده در ظاهر، به این نام شهرت یافته است. همچنین برخی از مفسران تاریخی معتقدند که این نام به دلیل باورهای مردمی مصر درباره نقش مهمی که خواب در زندگی انسان دارد، به این مجسمه داده شده است. هر چند که دقیقا چرا این نام به این مجسمه داده شده، مورد تأیید تاریخی قرار نگرفته است، اما این نام در طول تاریخ به عنوان نام رسمی مجسمه شناخته شده است و همچنان در حال استفاده است.

رمز و راز مجسمه ابوالهول

    رمز و راز مجسمه ابوالهول همواره موضوع جذابی برای تاریخ‌دانان، محققان و مردم عام بوده است. این مجسمه با چندین اسرار و ابهام همراه است که تا کنون هیچ تفسیری برای آنها قطعی و قابل قبول ارائه نشده است. برخی از رمز و رازهای مجسمه ابوالهول عبارتند از:

• هویت صاحب مجسمه: هویت واقعی صاحب مجسمه هنوز مشخص نیست و احتمالا هیچگاه نیز مشخص نخواهد شد.
• راز مقدار درازای قفسه‌های مجسمه: مقدار درازای قفسه‌های مجسمه به نحوی طراحی شده است که به دقت بی‌حد و مرز محاسبه شده و دقیقاً برابر با عددی به نام "ذهبی" یا "طلایی" است. این عدد در ریاضیات به نام "نسبت طلایی" شناخته شده است که به دلیل داشتن نوعی هماهنگی و تقارن در طبیعت و هنر، از زمان‌های بسیار قدیمی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، دقیقا چرا طراحان مجسمه از این نسبت استفاده کردند، هنوز مشخص نیست.
• راز ابعاد مجسمه ابوالهول: ابعاد مجسمه نسبت به اندازه سایر مجسمه‌های عصر قدیم، بسیار دقیق و توازن‌دار است. همچنین اندازه سر و بدن مجسمه نیز به نسبت دقیقی طراحی شده است. دلیل دقت و توازن در ابعاد مجسمه نیز موضوعی است که تا کنون برای آن توضیح قطعی وجود ندارد.

    اگرچه تلاش‌های فراوانی برای پاسخگویی به این رمز و رازها انجام شده است اما هیچ کدام به نتیجه قطعی نرسیده است.

ابعاد مجسمه ابوالهول

    ابعاد این مجسمه حدود ۷۳.۵ متر در طول و ۲۰ متر در عرض و ارتفاع آن حدود ۲۰ متر گزارش شده است. شاید با خواندن این اعداد خیلی متوجه اندازه آن نشوید ولی در نظر بگیرید که ارتفاعی حدود یک ساختمان 7 طبقه را داراست و طول 73.5 متری آن نیز حداقل برای شما 110 قدم آب خواهد خورد. پس مجسمه‌ای با این تاریخ و با این ابعاد شاهکاری است که قطعا راز و رمز زیادی را در دل خود جای داده است. مطالعات نشان می دهد در گذشته با رنگ های مختلف رنگ آمیزی شده بوده، اما این رنگ ها با گذر زمان از بین رفته‌اند.

کلام آخر

    در این مقاله از دکوول هدفمان نگاهی کامل به مجسمه ابوالهول بود که شامل رمز و راز مجسمه ابوالهول، ساختار و ابعاد این مجسمه و همچنین محل قرارگیری آن بوده است. اگر این مقاله مورد پسند شما واقع شده است لطفا نظرات خود را با ما در قالب نظرات ارزشمندتان در میان بگذارید. همچنین اگرسوالی دارید که در این مقاله پاسخ داده نشده است را نیز با ما در میان بگذارید تا با به روز رسانی مقاله همواره بتوانیم بهترین اطلاعات را برای شما به ارمغان آوریم.