شهرستان الیگودرز

الیگودرز

    این شهرستان از شمال با استان مرکزی از جنوب با استان خوزستان از جنوب غرب با استان چهارمحال بختیاری از شهر با اصفهان و از غرب با شهرستان ازنا هم مرز می‌باشد. شهرستان الیگودرز با مساحتی بالغ بر ۶ هزار و ۸۹۷ کیلومتر وسیع‌ترین شهرستان استان لرستان به شمار می‌رود که دارای ۵ بخش ۴ شهر و ۱۲ دهستان است. در ادامه قصد داریم به معرفی بعضی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهرستان الیگودرز بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

جاذبه‌های گردشگری شهر الیگودرز

برد شیر یا سنگ شیر 

    بعد شیر یا سنگ شیر نوعی آیین و رسم گور آرایی آراستن گور در میان قوم بختیاری است که در میان سایر اقوام دیده نشده یا کمتر مشاهده شده است. پیشینه استفاده از نماد شیر در فرهنگ و ادبیات ایرانیان ریشه‌های باستانی دارد شیر سنگی یا بردشیر تندیس‌هایی است که مردم الیگودرز در قدیم الایام برای سنگ قبرهای متوفیان خود به کار می‌بردند.

    قبرستان روستای پز الیگودرز نیز یکی از قبرستان‌های قدیمی است که قدمت مقبره‌های شیر سنگی یا برد شیرهای آن به اواخر دوره قاجار می‌رسد. قرار دادن شیر سنگی بر مزار چهره‌های سرشناس و بزرگان ایل یکی از آیین‌های عشایر بختیاری بوده تا یادآور تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه باشد. شیر در فرهنگ اقوام ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و مجسمه‌های شیر سنگی الیگودرز که به نماد شجاعت رشادت مردانگی این قوم به کار می‌رفته است، در گویش بختیاری بردشیر گفته می‌شود با توجه به جایگاه متوفی در نزدیک در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود.

    از آنجا که مردم این منطقه شیر سنگی را نشانه دلیل مردی بر روی قبر مردگان نصب می‌کنند این اشکال را تنها برای متوفیان مرد به کار می‌بردند و برای متوفیان زن از سنگ قبرهای هم سطح با قبر استفاده می‌کردند.

غار دورک ارجنک و دزو

    در شهرستان الیگودرز غار دستکند بزرگی وجود دارد که شامل غار ارجنک وغار دورک وغار دزور است. این سه غار بزرگ، غارهای بزرگ شرق لرستان محسوب می‌شوند غار دورک سه طبقه غار دزور دو طبقه و غار ارجنک ۵ طبقه می‌باشد. پیشینه سکونت در غار ارجنک وغار دورک با توجه به سفالینه‌هایی که از آنجا کشف شده به دوره اشکانیان باز می‌گردد.

    چنین تصور می‌شود که این غارها برای مراسم و آیین‌های نیایشی مهرپرستی مورد استفاده قرار می‌گرفته. در دوره‌های بعدی به ویژه دوره اسلامی قرن های ششم هفتم و هشتم سلجوقیان مغولان و ایلخانان این غارها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. احتمال می‌رود کاربری آنها در این دوره دفاعی و به منظور اقامت‌های اضطراری بوده است.

امامزاده محمدبن حسن

    امامزاده محمدبن حسن یکی از مکان‌های زیارتی و گردشگری شهرستان الیگودرز واقع در جنوب شرق استان لرستان است که هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از نقاط مختلف لرستان و ایران است. این امامزاده در بین بقاع متبرکه شهرستان الیگودرز مقام و منزلت ویژه‌ای دارد. این مکان مقدس در فاصله ۱۳۰ کیلومتری از شهر الیگودرز قرار دارد.

    مسیر منتهی به مقبره امامزاده جاده خاکی و کوهستانی است که البته مقداری از این جاده روستایی آسفالت است در مسیر این امامزاده مناطق زیبایی چون آبشار آب سفید قبرستان باستانی بزنوید بزنوید دورنمای سد رودبار کوه قالی وجود دارد.

آبشار آب سفید

    آبشار آب سفید یکی از جاذبه‌هایی است که در شهرستان الیگودرز قرار دارد و معروف به عروس آبشارهای ایران است. این آبشار زیبا و دیدنی در منطقه دلفی الیگودرز و به فاصله ۷۰ کیلومتری جنوب الیگودرز واقع شده است. ارتفاع این آبشار حدود ۶۵ متر است و عرض تازه آبشاران در فصل پرآبی به حدود ۸ متر می‌رسد.

    این آبشار از دل کوه بیرون سرازیر می‌شود و سپس در مسافت کوتاهی به یک حوضچه تبدیل می‌شود. این جاذبه در فصول بهار و تابستان پذیرای گردشگران زیادی است و پوشش جنگلی و گیاهی در اطراف آبشار زیبایی و طراوت خاصی به این منطقه داده است. آبشار آب سفید به رود رودبار لرستان می‌پیوندد و سرانجام به دز می‌ریزد. این اصل در شماره ۵۳۴ در فهرست میراث ملی طبیعی استان لرستان به ثبت رسیده است.

روستای هدف گردشگری گایکان

    این روستا از اطراف به ارتفاعات پربرف و مرتفع کمربسته محدود می‌شود و دارای آب و هوای معتدل در بهار و تابستان و سرد در زمستان است. روستای گایکان از پیشینه تاریخی نسبتا طولانی برخوردار است و یکی از روستاهای قدیمی استان لرستان به شمار می‌آید. آرامگاه امامزاده ابراهیم از آثار تاریخی و مذهبی این روستا است و پوشاک مورد استفاده مردم روستای گایکان را لباس‌های محلی بختیاری تشکیل می‌دهد. لباس مردان شامل سربند کلاه نمدی شلوار گشاد شال کمر و گیوه است و مهمترین محصولات صنایع دستی و بافته‌های روستایی قالی گلیم و جاجیم است.

آبشار چکان

    آبشار چکان در جنوب غربی الیگودرز در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چکان در فاصله ۱۴۱ کیلومتری شهرستان خرم‌آباد به ارتفاع ۳۰ متر و عرض تاج ۴ متر قرار دارد. اطراف آبشار منطقه‌ای وسیع با فضایی مطلوب و دل انگیز است که در ۲۳ کیلومتری آن امامزاده‌ای به نام ابوعلی واقع شده است آب این آبشار در اواخر پاییز به مرور خشک می‌شود و در روزهای اولیه فصل بهار مجددا با همان فوران به بیرون می‌دهد.

    آبشار چکان یکی از زیبایی‌های طبیعت استان لرستان محسوب می‌شود در کنار آبشار پوشش گیاهی و درختانی همانند گردو، زالزالک، گلابی، چنار، کیگم، بید، بلوط، و غیره وجود دارد.

آبشار برنجه

    آبشار برنجه در ۹۷ کیلومتری شهرستان الیگودرز منطقه‌ای به نام شول آباد واقع است که یکی از بلندترین آبشارهای ایران به نام آبشار برنج در آن قرار دارد. این آبشار که با نام تاف نیز شناخته می‌شود از سه طبقه تشکیل شده است. آبشار برنجه در تمام فصول سال آب دارد آبی که آن را از چشمه‌هایی در بالادست خود تامین می‌کند.

    به دلیل کاهش بیش از حد آب در فصول غیر از بهار از این آبشار به عنوان آبشاری فصلی یاد می‌شود اما بومیان منطقه همچنان بر دائمی بودن آن تاکید دارند. منطقه‌ای که آبشار در آن واقع است یکی از مناطق صعب العبور در استان لرستان می‌باشد.

ویژگی‌های فرهنگی شهرستان الیگودرز

پوشاک مردان

    شامل کلاه نمدی جوه پیراهن چوقا شال دبیت شلوار گشاد سیاه رنگ و کفشی به نام گیوه است. از دیگر ویژگی‌های بارز فرهنگی این منطقه می‌توان به برد شیر سنگ شیرهای الیگودرز اشاره نمود که بر روی گور مردان‌بزرگ دلاور و نامی این قرار داده می‌شدند.

پوشاک زنان

    لباس زنان قوم بختیاری از نظر فرم و به کارگیری رنگ‌های شاد که الهام گرفته از طبیعت زیبای منطقه است یکی از زیباترین البسه بانوان ایران زمین است. استفاده از پارچه‌هایی از جنس مخمل و برش‌های مستطیل شکل مهمترین ویژگی البسه محلی زنان این منطقه است. این پوشاک عبارتند از: جلوه پیراهن، شولار، دامن بختیاری، جلیقه، لچک، زیر لچکی مینا، یل، کت زنانه، کلوته، نیم کلاه، پشت سر شلوار و دستمال.

صنایع دستی شهرستان الیگودرز

    الیگودرز به عنوان مهمترین مرکز تولید و عرضه محصولات صنایع دستی شرق استان و منطقه بختیاری نشین استان لرستان محسوب می‌گردد. این شهرستان به خاطر قرابت با استان‌های همجوار دارای رشته‌های صنایع دستی مختلف است. جاجیم بافی و دوخت چوقا و انواع البسه محلی بختیاری از آثار این شهرستان است. چوقا یا چوخا بالاپوش مردان روستایی و عشایری بختیاری در غرب ایران است که همواره دارای آستین کوتاه است این پوشش توسط زنان بختیاری از موی گوسفند بافته می‌شود.

    چوقا پوششی است با دو رنگ سیاه و سفید معمولاً بلندی چوقا باید به حدی باشد که تا زیر زانو برسد نقش چوقا دارای خطوط سیاه و سفید به صورت عمودی است. رنگ‌های دیگر چوقا شامل کرم آبی کرم سرمه‌ای و یا کرم قهوه‌ای است آستین کوتاه چوقا بیشتر حالت نمایشی دارد و به عنوان جیب نیز می‌توان از آن استفاده کرد.

    چوقا بافته‌ای از جنس پشم است طرح آن شاید برگرفته از معبد چغازنبیل بزرگترین معبد عیلامیان باشد معمولاً بافت چوقا ۱۰ تا ۱۵ روز طول می‌کشد و بهترین نمونه آن در قریه‌ای به نام کارس بافته و دوخته می‌شود که به چوخای کارسی شهرت دارد.

کلام آخر

    این مقاله به بررسی یکی از مهمترین شهرهای استان لرستان پرداختیم. شهر الیگودرز در کنار تمام جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی همواره مورد توجه گردشگران بوده است و سالیانه پذیرای توریست و گردشگران زیادی است. امید است مورد پسند و توجه شما واقع شده باشد. لطفا هر آنچیزی که در این مقاله اشاره نشده است را با ما در میان بگذارید.