دروازه جهنم؛ میدان گازی عجیب در قره‌قوم ترکمنستان

تاریخچه میدان گازی دروازه جهنم

    میدان گازی دروازه جهنم یکی از پدیده‌های منحصربه‌فرد در تاریخچهٔ اکتشاف منابع طبیعی در منطقهٔ آخال ترکمنستان به شمار می‌آید. این میدان که به یک نماد از تراوش‌های گازی و آتش‌سوزی‌های طبیعی تبدیل شده است، داستانی پر از اکتشاف، حوادث غیرمنتظره و تأثیرات زیست‌محیطی دارد .آغاز کشف نفت و گاز: در دههٔ ۱۹۷۱ میلادی، تحقیقات اکتشاف نفت و گاز در منطقهٔ ذیل برای اولین بار توسط محققان اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد. این فعالیت‌های اکتشاف نفت و گاز در این محدوده منجر به کشف میدان گازی دروازه جهنم شد.

• آغاز حفاری و آتش‌سوزی: با تصمیم به حفاری چاه‌های اکتشافی و شناسایی مقدار ذخایر گازی میدان، گروه‌های اکتشافی شروع به عملیات حفاری کردند. اما به هنگام انجام این عملیات، حادثه‌ای ناگوار رخ داد. زمین مجاور دکل حفاری و تأسیسات جانبی به یک حفرهٔ عظیم ریزش کرد و ناپدید شد. این حادثه باعث نگرانی‌ها درباره ایمنی و تأثیرات زیست‌محیطی این عملیات شد.
• پدیده آتش‌سوزی دائمی: با وقوع حادثه ریزش زمین و تشکیل گودال بزرگ، آتش‌سوزی‌های پیوسته و دائمی دروازه جهنم به شکل غیرمنتظره‌ای رخ داد. این پدیده طبیعی که به نام دروازه جهنم شناخته می‌شود، با اشتعال گازهای طبیعی از تراوش‌های زیرزمینی منجر به آتش‌سوزی‌های مداوم شد که تا به امروز (سال ۲۰۲۳ میلادی) ادامه دارد.
• تدابیر برای کنترل و مدیریت: با توجه به سمی بودن گازهای منطقه و تهدیداتی که برای محیط زیست و سلامتی ساکنان منطقه به وجود آمد، تخصصیان به دنبال راه‌حل‌های مناسب برای کنترل و مدیریت این وضعیت بودند. به دلیل پرهزینه بودن کنترل منابع نشت گاز، تصمیم به سوزاندن گازهای سمی گرفتند. اما متأسفانه، آتش تاکنون به طور مداوم ادامه دارد و با وجود تلاش‌ها، منابع گاز و نفت موجود در منطقه باعث ادامه آتش‌سوزی شده است.
• آینده میدان گازی دروازه جهنم: با توجه به اینکه میدان گازی دروازه جهنم همچنان دارای منابع گاز و نفت است، احتمالاً آتش‌سوزی در این میدان همچنان ادامه خواهد داشت. تلاش‌ها برای کنترل و مدیریت این پدیده طبیعی بیشتر خواهد شد تا تأثیرات زیست‌محیطی کاهش یابد و ایمنی منطقه تضمین شود.

    با این حال، میدان گازی دروازه جهنم همچنان به عنوان یک پدیده طبیعی خاص و جذاب، جلب توجه تحقیق‌گران، گردشگران و علاقه‌مندان به علم و محیط زیست باقی می‌ماند.

علت ایجاد دروازه جهنم

    دروازه جهنم یک پدیده طبیعی و عجیب است که علت اصلی شکل‌گیری آن به تراوش‌های گاز طبیعی از اعماق زمین برمی‌گردد. این پدیده منحصربه‌فرد در میدان گازی دروازه جهنم در قره‌قوم، استان آخال ترکمنستان ایجاد شده است. تراوش‌های گاز طبیعی از زیرزمینی به سطح زمین می‌توانند به دلیل فشارهای موجود در مخازن گاز، اتفاق بیافتند. در مورد دروازه جهنم، این تراوش‌ها به شکل غیرمنتظره‌ای از طریق شکاف‌ها و چاه‌های طبیعی در زمین به بیرون خارج می‌شوند. هنگامی که این گازهای طبیعی به تماس با هوا می‌آیند، اشتعال می‌شوند و شعله‌های آتش‌سوزی به وجود می‌آیند.

    بوی شدیدی که از این آتش‌سوزی‌ها به دلیل ترکیبات گوگردی موجود در گازها به محیط اطراف منتشر می‌شود، به همچنان به جذب توجه محققان و گردشگران کمک می‌کند. علاوه بر آتش‌سوزی‌ها، تراوش‌های گاز طبیعی نیز موجب ایجاد شیشه‌های کریستالی و تغییرات جغرافیایی زمین در اطراف میدان گازی می‌شود. به طور خلاصه، علت اصلی به وجود آمدن دروازه جهنم، تراوش‌های گاز طبیعی از اعماق زمین است که با اشتعال و آتش‌سوزی همراه شده، این پدیده را به یک جاذبه فریبنده و هیجان‌انگیز برای علاقه‌مندان به علوم زمین‌شناسی و تجربه‌های منحصربه‌فرد تبدیل کرده است.

مشخصات جغرافیایی میدان گازی دروازه جهنم

    میدان گازی دروازه جهنم یک پدیده طبیعی است که در روستای دروازه، واقع در استان آخال ترکمنستان قرار دارد. این میدان با ویژگی‌های خارق‌العاده‌ای که شامل آتش‌سوزی‌های دائمی و تراوش‌های گاز طبیعی می‌شود، به نام دروازه جهنم مشهور است. یکی از ویژگی‌های ممتاز این میدان گازی، وجود یک گودال عظیم با قطر تقریبی ۷۰ متر و عمق بیش از ۲۰ متر است. این گودال تا سال‌های اخیر به علت آتش‌سوزی‌های مداوم نمی‌توانسته به صورت مستقیم مورد مشاهده قرار بگیرد. همچنین، از آنجا که این میدان دارای مخازن گاز طبیعی زیرزمینی است، تراوش گاز از طریق شکاف‌ها و چاه‌های طبیعی در زمین اتفاق می‌افتد. دروازه جهنم باعث بوی شدیدی از گاز و ترکیبات دارای گوگرد می‌شود که به مسافت‌های بسیار دوری از محل آتش‌سوزی قابل استشمام است. همچنین، محدوده حرارت غیرقابل تحمل آن تا حدود ۶۰ متری از لبهٔ گودال گسترش می‌یابد. این حرارت‌ها و بوها علتی برای جذب گردشگران و محققان به این میدان گازی بی‌نظیر شده‌اند.

    به طور دقیق، مختصات این میدان گازی عبارتند از:

• طول جغرافیایی: ۵۸ درجه و ۲۶ دقیقه و ۲۱٫۸ ثانیه شرقی
• عرض جغرافیایی: ۴۰ درجه ۱۵ دقیقه و ۹٫۴ ثانیه شمالی

این مشخصات جغرافیایی، در کنار ویژگی‌های دیگر دروازه جهنم، این میدان گازی را به یک مقصد منحصربه‌فرد برای بازدید کنندگان تبدیل کرده است.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد دروازه جهنم

    دروازه جهنم یکی از پدیده‌های طبیعی بی‌نظیر و منحصربه‌فرد است که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، توجه محققان، مسافران و گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است. در زیر به برخی از این ویژگی‌ها پرداخته‌ایم:

• آتش‌سوزی‌های دائمی: یکی از ویژگی‌های بارز دروازه جهنم، آتش‌سوزی‌های دائمی و مداوم آن است. این پدیده منحصربه‌فرد، به علت تراوش‌های گاز طبیعی از زیرزمینی به سطح زمین، منجر به اشتعال و آتش‌سوزی‌هایی می‌شود که از سال‌ها پیش ادامه دارد.
• بوی گوگردی بی‌نظیر: وجود ترکیبات گوگردی در گازهای خروجی از دروازه جهنم، منجر به انتشار بوی بسیار شدید و خاصی می‌شود. این بو، به مسافت‌های بسیار دوری از محل آتش‌سوزی قابل استشمام است و تا حدودی برای بازدید کنندگان، تجربه‌ای واقعی از این میدان گازی را به ارمغان می‌آورد.
• محدوده حرارت غیرقابل تحمل: یکی از ویژگی‌های چشمگیر دروازه جهنم، محدوده حرارت غیرقابل تحمل آتش‌سوزی آن است. حرارت‌های بسیار بالایی که از این آتش‌سوزی‌ها به دست می‌آید، تا حدود ۶۰ متری لبه‎ی گودال گسترش می‌یابد و تجربه‌ی یک محیط متفاوت و بی‌نظیر را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.
• شکل‌گیری شیشه‌های کریستالی: به علت آتش‌سوزی‌های مداوم و تراوش‌های گاز طبیعی، در اطراف دروازه جهنم شیشه‌های کریستالی شکل‌گیری می‌کنند. این شیشه‌ها به شکل‌ها و طرح‌های مختلف و زیبا ایجاد می‌شوند و تازگی و زیبایی منحصربه‌فردی به محیط اطراف میدان اضافه می‌کنند.

    با توجه به این ویژگی‌های منحصربه‌فرد، دروازه جهنم به یک نقطه مورد توجه در جهان گردشگری تبدیل شده است که هر ساله میزبان مسافرانی از سراسر جهان برای تجربه‌ی یک مشاهده‌ی منحصربه‌فرد از آتش و گاز در طبیعت می‌شود.

تأثیر بر توسعه آینده صنعت گازی در ترکمنستان

    ترکمنستان، یکی از کشورهای با ذخایر عظیم گاز طبیعی در منطقه آسیای مرکزی است که با توجه به منابع غنی خود، در آینده نزدیک و دور، توسعه صنعت گازی را به یک چالش و فرصت هم‌زمان تبدیل می‌کند. این توسعه‌ها تأثیرات مهمی بر اقتصاد، زیرساخت‌ها و رونق اقتصادی کشور خواهند داشت.

1. توسعه منابع انرژی: درآینده نزدیک، ترکمنستان با توسعه بیشتر صنعت گازی، می‌تواند به یکی از اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان انرژی در منطقه تبدیل شود. صادرات گاز طبیعی به کشورهای همسایه و حتی مناطق دورتر، نقش مهمی در تعزیز توان اقتصادی ترکمنستان و ایجاد منابع درآمدی پایدار خواهد داشت.
2. توسعه صنایع پایین‌دستی: صنعت گازی ترکمنستان می‌تواند انگیزه‌ای برای توسعه صنایع پایین‌دستی و فرآوری داخلی گاز ایجاد کند. تأسیس واحدهای فرآوری گاز، تولید محصولات مشتق از گاز و توسعه فناوری‌های مرتبط، می‌تواند به افزایش ارزش افزوده، اشتغال‌زایی و توسعه‌ی صنایع مختلف در کشور کمک کند.
3. توسعه زیرساخت‌ها و ترابری: توسعه صنعت گازی نیازمند توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ترابری مناسب است. ایجاد شبکه‌های لوله‌گذاری موثر و ایمن برای انتقال گاز، اهمیت زیادی در توسعه تجارت بین‌المللی گاز و ایجاد تعادل در تأمین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان دارد.
4. تعامل با بازارهای جهانی: با توجه به تأثیر ترکمنستان در بازار جهانی گاز، توسعه صنعت گازی می‌تواند منجر به تعامل و همکاری بیشتر با کشورهای دیگر شود. این تعاملات هم‌زمان با انتقال فناوری، تبادل دانش و تجارت بین‌المللی خواهد بود.
5. حفظ محیط زیست و پایداری انرژی: توسعه صنعت گازی با تمرکز بر استفاده پایدار از منابع طبیعی می‌تواند به حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کند. این اقدامات به توسعه پایدار و بلندمدت منابع انرژی در کشور کمک خواهد کرد.
6. تأثیر اقتصادی و اجتماعی: توسعه صنعت گازی منجر به افزایش تأمین‌کار، کاهش بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی متناسب با نیازهای جوانان و جمعیت کشور خواهد شد. همچنین، افزایش درآمدهای حاصل از صادرات گاز به تحقق طرح‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای در کشور کمک خواهد کرد.

    به طور خلاصه، توسعه صنعت گازی ترکمنستان نقش مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشور ایفا خواهد کرد و می‌توان آن را نقطه عطفی در مبادلات گازی منطقه دانست.

بازدید از میدان گازی دروازه جهنم

    استان آخال ترکمنستان است که هر ساله جذب گردشگران و علاقه‌مندان به علم و محیط زیست می‌شود. این منطقه به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، تجربه منحصری را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد.

• تجربه آتش‌سوزی طبیعی: یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های میدان گازی دروازه جهنم، شاهد بودن بر آتش‌سوزی طبیعی است. آتشی که از دروازه‌ای عظیم و چشم‌نواز به بالا می‌زند، تجربه فراموش‌نشدنی‌ای را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد و آن‌ها را در معرض بی‌نظیری از مناظر طبیعی و پدیده‌های بی‌نظیر قرار می‌دهد.
• شناخت تاریخچه و زمین‌شناسی: بازدیدکنندگان می‌توانند با شناخت تاریخچه کشف این میدان گازی، تأثیرات آتش‌سوزی‌های طبیعی و تاریخ زمین‌شناسی منطقه، از نزدیک با پیچیدگی‌های طبیعت آشنا شوند. این تجربه به آن‌ها امکان می‌دهد تا از نگاهی تخصصی به پدیده‌های زمین‌شناسی منطقه نگاه کنند.
• تأثیرات زیست‌محیطی: بازدید از این میدان، فرصتی مناسب برای شناخت تأثیرات زیست‌محیطی آتش‌سوزی‌های دائمی و آشکار شده در منطقه به بازدیدکنندگان می‌دهد. آن‌ها می‌توانند درک بهتری از تأثیرات این پدیده بر محیط زیست و اقتصاد منطقه پیدا کنند.
• تجربه گردشگری منحصری: با وجود چالش‌هایی که آتش‌سوزی‌ها می‌توانند به منطقه وارد کنند، میدان گازی دروازه جهنم به یک مقصد گردشگری منحصری تبدیل شده است. برخورداری از مناظر طبیعی خارق‌العاده، تجربه شاهد بودن آتش‌سوزی طبیعی و شناخت تاریخچه منطقه، این بازدید را به یک تجربهٔ ناب و خاص می‌کند.
• پیام‌های زیست‌محیطی و حفاظتی: میدان گازی دروازه جهنم همچنین به فرصتی برای ارتقاء آگاهی بازدیدکنندگان از مسائل زیست‌محیطی و حفاظت از منابع طبیعی تبدیل شده است. با مشاهده تأثیرات آتش‌سوزی‌ها و تجربه زنده‌دیدن نقش انسان در محیط زیست، بازدیدکنندگان به اهمیت حفاظت از محیط زیست پیام‌های مهمی دریافت می‌کنند.

    بازدید از میدان گازی دروازه جهنم به عنوان یک تجربه فراگیر و یک شاهد بر طبیعت و تأثیر انسان بر محیط زیست، به بازدیدکنندگان خود تجربه‌ای بی‌نظیر از دیدنی‌ها و آموزه‌های مختلف ارائه می‌دهد.

کلام آخر

    به عنوان جمع‌بندی، میدان گازی دروازه جهنم با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، یک پدیده طبیعی است که تجربه بی‌نظیری را برای بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد. شاهد بودن بر آتش‌سوزی طبیعی، شناخت تاریخچه و زمین‌شناسی منطقه، آگاهی از تأثیرات زیست‌محیطی و حفاظت از محیط زیست، همگی به عنوان عناصری است که این میدان گازی را به یک مقصد گردشگری و آموزشی منحصری تبدیل کرده‌اند. به تجربه از دیدن این پدیده طبیعی و درک بهتر از پیچیدگی‌های زمین‌شناسی و زیست‌محیطی منطقه، توصیه می‌شود تا بازدیدکنندگان با لذت از تجربه بی‌نظیری که این منطقه ارائه می‌دهد، به دنیای پر از اطلاعات و شگفتی‌های طبیعی فراخواهند رفت.