همه چیز درباره منطقه بستکیه

بستکیه را بهتر بشناسید

    بَستکیه نام محله‌‌ای بسیار قدیمی و تاریخی در شهر پر طرفدار دبی است و مهم است بدانید که بنای این منطقه را بستکی‌‌های مهاجر از شهرستان بستک استان هرمزگان از سال 1890 میلادی به بعد بوجود آوردند. محله‌ قدیمی بستکیه در مجاورت با موزه دبی در خیابان فهیدی واقع شده است و یکی از جاذبه‌های تاریخی این شهر محسوب می‌شود.

    هنگامی وارد این محله می‌شوید، خانه‌هایی را خواهید دید که معماری قدیمی جذابی دارند. کوچه‌های باریک و بادگیرهای مرتفع از دیگر عناصر موجود در معماری این محله هستند. این بادگیرها به نوعی زندگی مردم قدیم دبی را هم نشان می‌دهد زیرا در قدیم بادگیرها فقط جنبه تزئین نداشتند و برای خنک کردن خانه از آنها استفاده می‌شده است.

    زمانی که محله بستکیه در دهه 1690 ساخته شد، تنها 60 خانه در آن وجود داشت که این خانه‌ها کم کم گسترش پیدا می‌کرد. اما هنگامی که در این منطقه نفت کشف کردند؛ بیشتر خانواده‌های قدیمی که در این منطقه زندگی می‌کردند، از آنجا به قسمت‌های مدرن‌تر دبی نقل مکان کردند و محله را خالی گذاشتند.

    همانطور که اشاره شد، در خانه‌های این محله از بادگیرهای سنتی استفاده می‌شده تا با کمک آنها هوای گرم و شرجی دبی را در داخل خانه بهبود ببخشند. شاید بدانید که بادگیر یک بنای سنتی ایرانی محسوب می‌شود که کارکرد مهمی داشته یعنی باعث تهویه طبیعی و راه انداختن بادهای خنک در ساختمان می‌شده است.

    این بادگیرها را درست در بالای پشت بام خانه‌ها می‌ساختند و مهم‌تر اینکه از هر چهار سمت باز بوده‌اند که باعث می‌شده باد گیر بیافتد و از طریق میله‌های باریک آن را به فضا داخلی خانه‌ها هدایت می‌کردند. در معماری این محله برج‌های زیبا و ظریفی بر فراز ساختمان‌‌های دیده می‌شود که از چهار طرف این منطقه را محاصره کرده‌اند.

    در زبان عربی  به این برج‌ها بارجبل می‌گویند. بارجیل‌‌ها یکی از اولین سیستم‌‌های تهویه هوا بوده‌‌اند. در پایان این قسمت باید به این نکته اشاره کنیم که برای بازدید از بستکیه دبی می توانید از ساعت 10 صبح تا 10 شب به این محله بروید اما بازار این محله فقط روزهای چهارشنبه از ساعت ۱۰ صبح تا غروب آفتاب باز است. هنچنین اگر قصد بازدید از کافه‌ای که در بازار قرار دارد را داشتید باید جمعه‌ها و شنبه‌ها از ساعت 11 صبح تا ۱۰ شب مراجعه کنید.

مختصری از تاریخچه محله بستکیه

    محله‌ بستاکیا یا بستکیه را در اواخر قرن نوزدهم ساختند تا جایی برای اقامت تاجران ایرانی که بیشتر مروارید و پارچه تجارت می‌کردند، باشد. این تاجران بیشتر برای این به دبی می‌آمدند تا بتوانند هم بدون مالیات معامله کنند و هم به نهر دبی دسترسی داشته باشند.  محله بستکیه بخش شرقی شهر دبی را شامل می‌شود که در امتداد نهر قرار دارد و جالب است بدانید که ساختمان‌‌ها و بناهای آهکی و مرجانی قدیمی در این منطقه که اکثر آنها دارای برج‌های بادی هستند، دیده می‌شوند. این بناها تا امروز بسیار خوب تحت حفاظت قرار گرفته‌اند.

    تا همین چندی پیش هم کسی به این محله به عنوان جاذبه گردشگری نگاه نمی‌کرد. اما در حال حاضر بستکیه به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر دبی شناخته می‌شود که گشت و گذار در آن خالی از لطف نیست. از آنجایی که بیشتر جاذبه‌ های گردشگری دبی از نوع مدرن هستند، وجود چنین جاذبه‌ای که بخشی از تاریخ این شهر را روایت می‌کند، برای گردشگران جذاب است.

    صحبت‌های طولانی و داستان‌های مختلف و متنوعی تا به امروز درباره این محله منتشر شده است که یکی از آنها این بوده که تاجران ایرانی این عنصر معماری ( برج‌‌های بادی ) را از زادگاه خود به دبی آورده بودند. البته به نظر می‌رسد سازه‌های این محله با معماری عربی ترکیب شده است. برای نمونه می‌توان به راهروهای باریکی اشاره کرد که در ساختمان‌های این محله دیده می‌شود.

    شاید برایتان جالب باشد که بدانید نیمی از محله بستکیه را در دهه 1970 میلادی نابود کردند تا بتوانند فضای بیشتری برای توسعه مجتمع اداری جدیدی که داشت در این منطقه ساخته می‌شد داشته باشند. از خانه‌های باقی مانده در این محله هم به عنوان انباری استفاده می‌کردند. تا اینکه در سال 1989 شهرداری بخش‌های باقی مانده از این محله را هم در جریان یک طرح نابود کرد.

    در همان زمان بود که رینر آتر، یک معماری مشهور انگلیسی، پا به این محله تاریخی گذاشت و در یکی از خانه‌های آن ساکن شد و یک سری نوسازی‌ها و تغییرات ایجاد کرد. او یک کمپین بزرگ برای حفاظت از این محله درست کرد و در جریان آن یک نامه به شاهزاده چارلز که قرار بود در آن سال به دبی سفر کند نوشت.

    هنگامی که شاهزاده چارلز به دبی آمد از محله بستکیه دیدن کرد و همه بخش‌های آن را با رینر آتر بررسی کردند و سپس در آن بازدید، شاهزاده این پیشنهاد را داد که این محل باید حفظ شود چون ارزش بی نهایتی دارد و از آن زمان طرح نابودی این محله زیبا و قدیمی کلا از بین رفت.

جاذبه‌های گردشگری محله بستکیه دبی

    جدا از ساختمان‌هایی که در بالا درباره‌شان حرف زدیم؛ در محله بستکیه جاذبه های گردشگری دیگری نیز برای بازدید وجود دارد. داخل این محله یک گالری به نام Majilis  وجود دارد که در آن مجموعه‌‌ای از سرامیک‌‌ها و مبلمان‌های قدیمی عربی دیده می‌شود. همچنین گالری XBA  نیز در بستکیه قرار دارد که مجموعه بی نظیر و زیبا از هنر معاصر را به نمایش گذاشته است.

    یکی از جاذبه‌های دیگری که می‌توانید در بستکیه ببینید، بازاری است که هر هفته در این محله برپا می‌شود. در این بازار سنتی انواع محصولات متنوع، قدیمی و همچنین صنایع ‌دستی منحصر به فردی به فروش می‌رسد. این بازار‌ هر چهارشنبه از ساعت 10 صبح تا غروب آفتاب برقرار است.

    شما می‌توانید پس از قدم زدن و بازدید از خانه‌های این محله و  دیدن دیگر جاذبه‌های آن، با آرامش خاطر به سمتAl Bastakiya  بروید تا بازار دبی را به معنای واقعی کلمه تجربه نمایید. به جرات می‌توان این بازار را  یکی از مهم‌ترین مراکز خرید دبی دانست. شما در این بازار انواع مختلفی از پوشاک، انواع هنرها، طلا و جواهر و صنایع دستی مدرن و سنتی و … را پیدا خواهید کرد. تنوع اجناس آنقدر بالاست که توانسته شرایط انتخاب گسترده‌ای را برای علاقه‌مندان به خرید فراهم کند.

    همچنین در این بازار می توانید شاهد اجرای موسیقی زنده و فعالیت‌های متعددی باشید که قطعا برای شما جذاب و سرگرم کننده خواهد بود و توجه کنید که بازدید از این بازار یک روش عالی برای فهم اینکه چگونه سنت و مدرنیته در کنار هم یک فضای بسیار جذاب و خارق العاده را تشکیل دادند، خواهد بود .همچنین در 60 متری محله بستکیه، یعنی در غرب قلعه فهیدی موزه ملی قرار دارد.

    ساختمان این موزه دژی است که آن را در سال 1778 ساخته‌اند و تا سال 1896 میلادی هم به عنوان مقر حکومت از آن استفاده می‌شده است. بعد از این سال‌ هم از این سازه به عنوان دادگاه، دادستانی، انبار مهمات، زندان و... استفاده می‌کرده‌اند. این بنا در سال 1971 میلادی به دستور “ راشد بن سعید آل مکتوم “ حاکم وقت دبی به موزه‌ ملی تبدیل گردید. باید گفت که قلعه‌ فهیدی یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌‌هایی بوده که تا به حال در دبی سالم و بدون هیچ تغییری باقیمانده است.

کلام آخر

    با ورود به بستکیه و قدم زدن در کوچه‌های باریک و معماری بی‌نظیرش، از هیاهوی خیابان‌های دبی دور خواهید شد و  تجربه جدیدی را در شهر مدرن و پر از آسمان خراش به دست خواهید آورد. برای بازدید از این محله جذاب و تاریخی فقط چند ساعت زمان نیاز دارید. نکته‌ای که علاقمندان به تاریخ و معماری شهرها باید بدانند این است که بسیاری از ساختمان‌‌های این محله مورد بازسازی قرار گرفته و به گالری‌های هنری، مغازه‌‌ها و کافه‌‌ها، مهمانخانه‌ها، رستوران‌‌های سنتی عربی، خانه‌های خوشنویسی، خانه تمبر و چند مرکز غیر دولتی از قبیل مرکز تبادل فرهنگی شیخ‌ محمد و … تبدیل شده است؛ تا هم بافت تاریخی احیا شود و هم بتوان از این فضا کسب درآمد کرد.

    به منظور ارتقا و رشد صنعت توریسم این محله تاریخی، در سال 2006 میلادی یک دفتر توریستی هم در آن تاسیس گشت .در حال حاضر بیشتر از این محله به عنوان یک جاذبه تاریخی استفاده می‌شود که گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. اگر نکته دیگری درباره محله بستکیه دبی وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این جاذبه تاریخی در شهر زیبای دبی را دارید؛ حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز بتوانند از تجربیات شما استفاده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و از خواندن آن لذت ببرید.