آشنایی با دشت شیمبار

دشت شیمبار یا شیرین بهار

    به دلیل وجود رودخانه‌های خروشان دز و کارون، استان خوزستان جلگه‌های حاصلخیز زیادی دارد. یکی معروف‌ترین و با شکوه‌ترین جلگه‌های استان خوزستان، دشت شیمبار یا شیرین بهار است. این دشت از کوه‌های مرتفع، جنگل‌های بلوط، آبشارهای زیبا و چشمه‌های پر آب تشکیل شده و در صد کیلومتری جاده مسجد سلیمان به شهرکرد و 225 کیلومتری شهر اهواز قرار دارد. شیرین بهار مسیر بخشی از مسیر کوچ عشایر از مناطق گرمسیر خوزستان به سوی کوهرنگ و زرد کوه و مناطق سردسیری در چهارمحال و بختیاری است.

    دشت شیمبار در ۳۲ درجه و “۱۰ ۹ تا “۵۵ ۳۹ و ۳۲ درجه عرض شمالی و “۳۳ ۳۰ ۴۹ تا “۰۰ ۴۴ ۴۹ درجه طول شرقی قرار گرفته است. دشت شیرین بهار در امتداد رشته کوه زاگرس قرار گرفته و یخچال‌های طبیعی نیز در آن دیده می‌شود. این دشت در تاریخ ۱۵/ ۱۰/۱۳۸۷ توسط شورای عالی محیط زیست به‌عنوان منطقه حفاظت شده به ثبت رسیده است.

چرا نام این منطقه شیمبار است؟ 

    شماری از مردم این باور را دارند که نام اصلی شیمبار، شیرین بهار بوده که به مرور زمان به شیمبار تغییر پیدا کرده است. عده دیگری اما اعتقاد دارند از آنجایی که در گذشته حیواناتی همچون خرس، گرگ و پلنگ در این منطقه وجود داشته است جای خطرناکی برای شب مانده بوده و به همین دلیل کلمه «شوم+بار» را برای آن استفاده می‌کرده‌اند. شوم بار یعنی جایی که برای گذراندن شب، شوم و خطرناک است.

قومیت مردمان منطقه شیمبار

    کسانی که در منطقه شیمبار زندگی می‌کنند، بیشتر از قومیت لر، لک و بختیاری هستند. این افراد سال‌های زیادی است که ساکنین این منطقه هستند و در آن دامداری و کشاوری می‌کنند.

طبیعت منطقه شیمبار

    منطقه شیمبار طبیعتی فوق‌العاده زیبا و پوشش گیاهی ارزشمندی دارد. در این منطقه می‌توانید کوه، جنگل و چشمه ببینید. تمام این موارد این منطقه را به زیست‌بوم مناسبی برای گیاهان و جانوران تبدیل کرده است. در منطقه شیمبار می‌توانید تالاب بزرگی را پیدا کنید که حدود دو هزار هکتار وسعت دارد. پرندگان مهاجر زیادی هم این منطقه را به عنوان مقصد خود انتخاب می‌کنند که از میان آنها می‌توان به حواصیل، چنگر و کشیم اشاره کرد.

    تمامی سطح تالاب را درختان ودرختچه‌های بومی منطقه پوشیده شده و فضایی بسیار زیبا و بکر را ایجاد کرده است. آب این تالاب وسیع توسط چشمه‌هایی که از کوه‌های کینو، تار و للر منشاء می‌گیرد، تامین می‌شود. آب این چشمه‌ها بعد از پر کردن تالاب مسیر خود را به سمت سد شهید عباس‌پور ادامه می‌دهند. اطراف دشت شیمبار را کوه‌های دِلا، قلندرون، دمه و چال‌ منار گرفته است که به لطف این کوه‌ها کوهنوردان زیادی را به سمت این کوه زیبا را جذب کند.

جاذبه های گردشگری دشت شیمبار

    در دشت شیرین بهار، جاذبه‌های گردشگری زیادی برای بازدید وجود دارد. این جاذبه‌ها را می‌توان به دو بخش طبیعی و تاریخی تقسیم کرد. از میان جاذبه‌های طبیعی این منطقه می‌توان به جنگل‌های بلوط، آبشارها، چشمه‌ها، کوه‌های مرتفع و تالاب‌ها اشاره کرد. در مقابل بخش تاریخی هم دیدنی های جذابی برای ارائه دارد. برای مثال در چند بخش از تنگ سوسن و سرخاب، تنگ سنان و تنگ سرد تعدادی آسیاب‌ آبی تاریخی دیده می‌شود که تا بیست سال پیش هم از آنها استفاده می‌شده است؛ اما نباید این آسیای‌های آبی را  قدیمی‌ترین آثار تاریخی موجود در دشت شیمبار دانست.

    قدمت قدیمی‌ترین جاذبه تاریخی که در این دشت وجود دارد به دوره ساسانی باز می‌گردد. این جاذبه، پل نگین نام دارد. این را باید راه خروجی دشت شیرین بهار دانست. وظیفه این پل ماندگاری، کنترل آب خروجی و جلوگیری از آب گرفتگی زمین‌های اطراف در اثر باران‌های لحظه‌ای و سیل‌آسا است و از این نظر اهمیت بالایی دارد. در این منطقه همچنین شماری نقش برجسته وجود دارد که به آنها «تنگ بتا» و «تنگ سنان» می‌گویند. این نقش برجسته‌ها از تمدن منطقه شیمبار خبر می‌دهند. قدمت این سنگ‌نگاره‌ها را باید مربوط به دوره اشکانیان دانست. در شیرین بهار گورستانی قدیمی از ایل بختیاری وجود دارد که دو شیر سنگی به عنوان نماد آن شناخته می‌شوند.

پوشش گیاهی و جانوری دشت شیمبار

    همانطور که بالاتر اشاره کردیم، دشت شیمبار پوشش گیاهی بسیار غنی‌ای دارد. جنگل‌هایی پر از درختان بلوط، بادام کوهی انار، انگور، توت وحشی، ارزن، بنه (پسته ی کوهی) و جاز را می‌توانید در این منطقه ببینید. پوشش گیاهی موجود در این منطقه را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. بخش اول مربوط به درختان کوهستانی است که از درختان بلوط تشکیل می‌شود. بخش دوم را اما درختان شط شیمبار تشکیل داده‌اند. بیشتر این درختان از نوع جاز هستند. بخش سوم را باید مربوط به درختچه‌های متراکم دانست که میزان تراکشان توجه را جلب می‌کند.

    این پوشش غنی گیاهی زیستگاهی عظیم برای حیوانات به وجود آورده است که از میان آنها می‌توان به کل و بز، کبک، خرس، سنجاب ایرانی، تیهو، گرگ، گراز، پلنگ، خرس قهوه‌ای، خرگوش، گربه وحشی، کفتار، انواع خفاش، شغال، تشی و قوچ وحشی اشاره کرد. تالاب شیمبار منزلگاه پرندگانی چون چَنگَر، پِلیکان، مرغ دریایی و چِلچِله شده است. این حیوانات که برخی از آنها در خطر انقراض هستند، با انتخاب شیرین بهار به عنوان زیستگاه خود، اهمیت این دشت را دو چندان کرده‌اند.

اقامت در شیمبار

    اگر تصمیم دارید شب را در دشت شیمبار بمانید، می‌توانید به روستای نگین مراجعه کنید. این روستا را باید یکی از توابع شهرستان اندیکای خوزستان دانست که نزدیک تالاب است. در زمین 5000 متر مربعی این روستا 10 سوئیت بنا شده و جمعا گنجایش 50 نفر را دارد. شما می‌توانید برای اقامت به این سوئیت‌ها مراجعه کنید. سوئیت‌هایی در این منطقه وجود دارد که در فضای اطرافشان میز و نیمکت وجود دارد. بنابراین می‌توانید با خیال راحت بشینید و به صدای پرندگان کنار تالاب گوش دهید و یقینا خاطره‌ای زیبا برای شما رقم خواهد زد. هر سوئیت امکاناتی نظیر آشپزخانه، اتاق‌خواب، پذیرایی، سرویس بهداشتی و حمام دارد.

    علاوه بر این اقامتگاه می‌توان هتل‌هایی از اهواز یا شهرکرد را رزرو کرد. هتل‌هایی همچون هتل پارس اهواز، هتل پرشیا اهواز و هتل نادری اهواز یا هتل آزادی، هتل جهانگردی، هتل دامون، هتل دیبا شهر کرد.

بهترین زمان برای سفر به دشت شیمبار

    از آنجایی که این منطقه تقریبا در جنوب کشور قرار دارد، بهار و تابستان آن هوای گرم و شرجی دارد بنابراین، شاید بهترین فصل برای سفر به این منطقه پاییز باشد. اما شاید اوایل زمستان و اوایل بهار هم برای این سفر مناسب باشد.

مسیر دسترسی به دشت شیمبار

    بهترین مسیری که می‌توان برای رسیدن به این دشت پیشنهاد کرد، مسیر مسجد سلیمان به شهرکرد است. این جاده به تازگی احداث شده و آسفالت است. در منطقه شیمبار مسیرهای دسترسی به روستاها شنی است. اگر به دیدن طبیعت زنده و حیوانات علاقه‌مندید بهتر است از مسیرهای فرعی استفاده کنید. یکی دیگر از مسیرهای مناسب این منطقه مسیر اندیکا به بازفت است که فقط بخشی از آن شنی بوده و باقی مسیر آسفالت است.

کلام آخر

    در مطلب آشنایی با دشت شیمبار، درباره یکی از جاذبه‌های طبیعی جنوب کشور حرف زدیم. به معرفی این جاذبه پرداختیم و گوشش گیاهی و جانوری، جاذبه‌ها، بهترین زمان سفر و... را درباره این دشت بررسی کردیم. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این جاذبه طبیعی را دارید، آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز بتوانند از تجربیات شما استفادده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و از خواندن آن لذت ببرید.