راهنمای بازدید از آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

    این آرامگاه هم مقبره و هم خانقاه این شیخ است که معماری بسیار زیبا و بی نظیری دارد. در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی شاه اسماعیل و برخی دیگر از افراد مهم خاندان صفوی نیز دفن شده‌اند. در مطلب راهنمای بازدید از آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی که مقاله‌ای در مورد بقعه شیخ صفی اردبیلی است، قصد داریم همه چیز را درباره این شاهکار معماری بررسی نماییم. ابتدا به معرفی این آرامگاه خواهیم پرداخت. سپس کمی درباره تاریخ آن خواهیم خواند و در نهایت نیز دیگر اطلاعات مهم درباره آن مانند جاذبه های گردشگری اطرافش، محل دسترسی و بهترین زمان بازدید را بررسی خواهیم کرد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.

معرفی آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

    آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از جاهای دیدنی اردبیل است که خانقاه و عبادتگاه این شیخ و همچنین مقبره برخی از افراد خاندان صفوی مانند شاه اسماعیل اول و همسرش و کشته شدگان جنگ شیروان و چالدران به حساب می‌آید. این بنا در سال 1310 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. آرامگاه شیخ صفی اما فقط به دلیل اینکه افراد سرشناس مورد توجه گردشگران قرار نگرفته است بلکه معماری آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی نیز بسیار دیدنی و قابل توجه است. بناهایی که در این مجموعه قرار دارند، در سال‌های مختلفی ساخته شده‌اند. ساخت این بنا را زمانی که خود شیخ صفی زنده بود آغاز کردند. در واقع هدف او و فرزندانش درست کردن یک خانقاه برای عبادت بود. شیخ صفی الدین در همین بنا زندگی می‌کرد و قبل از فوتش وصیت کرده بود در همین خانه هم او را به خاک بسپارند.

    شیخ صفی الدین برای شاه طهماسب اول بسیار با ارزش بود و به همین جهت هم تصمیم گرفت به یاد او این بنا را گسترش داده و هفت بخش بدان اضافه کند. این هفت بخش که با هفت دروازه از هم جدا می‌شدند نشان دهنده هفت مرحله از عرفان بود. بعد از شاه طهماسب، پادشاهان بعدی سلسله صفویه نیز هر کدام بخش‌های دیگری به آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی اضافه کردند تا این بنا امروزه به شاهکار معماری و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی استان اردبیل تبدیل شود. در واقع می‌توان گفت ساخت این بنا از سال 735 تا 1038 هجری به طول انجامیده و به همین دلیل ویژگی‌های معماری دوره‌های مختلف را می‌توان در آن دید.

تاریخچه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

    این بنا در زمان حیات شیخ صفی ساخته شد اما بعد از فوت او، فرزندانش آن را توسعه دادند. ابتدا این بنا فقط نقش خانقاه را داشت. بعدها پس از فوت شیخ صفی و دفن او مجاور حوض خانه، بنایی به عنوان آرامگاه ساخته شد که به نظر می‌رسد معمار این بنا صدرالدین موسی در سال 735 هجری قمری بوده است. توسعه این بنا توسط شاهان صفوی ادامه پیدا کرد. پیکر شهدای جنگ‌هایی که در زمان حکومت این سلسه اتفاق افتاد و پیکر برخی از شاهان و افراد سرشناس این سلسله در این خانه قرار دارد. بنایی که قبر شیخ صفی الدین اردبیلی در آن قرار دارد، در دوره صفویه اهمیت بسیار بالایی داشته و به همین دلیل هم در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین معماری‌های به جای مانده از این دوره به یادگار باقی مانده است.

معماری و بخش های مختلف آرامگاه

    آرامگاه شيخ صفي الدين اردبيلي، بسیار وسیع است و از بخش‌های مختلفی تشکیل شده اما قبل از اینکه به معرفی این بخش‌ها بپردازیم، بیایید کمی درباره معماری این بنای زیبا حرف بزنیم. به طور کلی می‌توان گفت آرامگاه شیخ صفی الدین از نظر معماری و خصوصا تزئینات بسیار حائز اهمیت است. سردر ورودی یک درب دو لنگه‌ای چوبی است که به سوی حیاط باز می‌شود. در قدیم مقابل این سر در یک سر در اصلی به نام عالی قاپو وجود داشته که آن را به دلایلی کنده‌اند و در حال حاضر در انبار نگهداری می‌شود.

    حیاط مجموعه به صورت یک مستطیل بسیار بزرگ است که دو حوض درون آن قرار دارد. دیوارها نیز از جنس آجر و همراه با طاقچه و طاق نماست. همچنین در این مجموعه حجره‌های آجری با طاق‌های قوسی شکل وجود دارند. همچنین بقایایی از راه پله در خانه وجود دارد که نشان می‌دهد این بنا روزگاری طبقه دوم نیز داشته است. خانه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که در ادامه بخش مربوط به معماری آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی به صورت مختصر به این بخش‌ها اشاره خواهیم کرد.

قندیل خانه 

    قندیل خانه در واقع بخش اصلی بنا محسوب می‌شود. این بخش که روبه روی سرسرای ورودی قرار گرفته است، دو طبقه دارد. از ویژگی‌های قندیل خانه می‌توان به وجود پنج پنجره چوبی در طبقه بالا و پنج طبقه دیگر در طبقه زیرین اشاره کرد که زیبایی خاصی به این قسمت از آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی داده است.

پناهگاه

    زمانی که مقبره شيخ صفي الدين اردبيلي ساخته شده حکم نوعی پناهگاه و جایی برای بست نشستن را داشته است. شاید جالب باشد که بدانید کسانی که به این پناهگاه روی می‌آورند، جانشان در امان می‌مانده است. دو تن از معروف‌ترین کسانی که برای حفظ جانشان در این آرامگاه بست نشسته‌اند می‌توان به اسماعیل قلی بیک شاملو و سلطان حسین خان شاملو اشاره کرد.

چینی خانه

    چینی خانه در شرق قندیل خانه قرار دارد و با دو در ورودی به آن ارتباط می‌یابد. از ویژگی‌های ساختمان چینی خانه می‌توان به وجود چهار شاه نشین، طاقنشین‌های زیبا از نوع مقرنس گچی با تزئینات نقاشی و طلاکاری و ... اشاره کرد. چینی خانه محل نگهداری ظروف سفارشی شاه عباس اول از چین بوده است.

گنبد الله الله

    گنبد الله الله هسته مرکزی آرامگاه شیخ صفی الدین محسوب می‌شود. این گنبد را نیز صدرالدین موسی ساخته است. روی این گنبد کلمه "جلال الله" بارها و بارها تکرار شده و به همین دلیل نام الله الله بر روی آن مانده است. گنبد الله الله را کاشی کاری‌های فیروزه‌ای رنگ و آیات قرآن به خط ثلث مزین کرده‌اند.

کتابخانه

    در این آرامگاه یک  کتابخانه بسیار ارزشمند نیز وجود داشته که در زمان عهدنامه ترکمنچای در سال 1206 تمام کتاب‌های ارزشمند و خطی این کتابخانه به عنوان غرامت به روسیه واگذار شد. از دیگر بخش‌های این بنا می‌توان به حرم و دارالحفاظ، مقبره مادر شاه اسماعیل، شربت خانه، نقاره خان، نانوا خانه و ... اشاره کرد.

نکات مهم درباره ارامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

• شما می‌توانید در شش ماه اول سال از صبح تا ساعت هشت و نیم شب و در شش ماه دوم سال از ساعت هشت صبح تا پنج و نیم عصر از آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی دیدن نمایید.
• آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی در اردبیل در تاریخ 15 دی 1310 در فهرست میراث ملی ایران و در سل 2010 نیز در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
• جاذبه های گردشگری دیگری مانند مسجد عالی قاپو، خانه تاریخی خادم باشی، پل هفت چشمه و موزه مردم شناسی در نزدیکی آرامگاه شیخ صفی قرار دارند و شما می‌توانید یک روز از برنامه سفرتان به اردبیل را به بازدید از این جاذبه‌ها اختصاص دهید.
• همچنین رستوران‌های زیادی نیز اطراف این جاذبه وجود دارند که می‌توانید برای استراحت و نوش جان کردن غذا سری به آنها بزنید.

کلام آخر

    در مطلب راهنمای بازدید از آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی اطلاعات بسیار مفیدی درباره تاریخچه، معماری و دیگر چیزهای مهم درباره این جاذبه گردشگری به دست آوردیم. حالا دیگر آماده بازدید از این جاذبه هستید. این بنا یادگار سلسله صفوی است و در واقع می‌توان آن را تاریخ گویای این سلسله دانست. زیرا ساخت آن را جدشان شروع کرده و فرزندان او توسعه‌اش را ادامه داده‌اند. اگرچه بخش‌هایی از بنا به مرمت نیاز دارد و بخش‌هایی نیز آسیب دیده اما هنوز هم باید آن را به عنوان یکی از شاهکارهای معماری معرفی کرد.

    در این نوشته سعی شد به صورت مفید و مختصر سیر تا پیاز این جاذبه گردشگری را بررسی نماییم. اگر نکته دیگری درباره آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشده است، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده نمایید.