کوه شاه جهان

شاه جهان

    قله شاه جهان در رشته کوه آلاداغ بلندترین قله خراسان شمالی قرار دارد. در واقع این قله میان سه شهرستان مهم این استان واقع شده است. هرچند آلاداغ و به ویژه قله شاه جهان که بلندترین قله این ارتفاعات و همچنین بلندترین قله خراسان شمالی است به دلیل هم مرز بودن با کشور ترکمنستان اهمیت استراتژیک دارد و بیشتر به این دلیل شناخته می‌شود، اما از نظر ویژگی‌های طبیعی و جذابیت برای کوهنوردی هم مهم به حساب می‌آید.

    شاه جهان قله معروفی در شمال شرقی ایران است که یک از قلل پروژه سیمرغ کوه‌های ایران نیز محسوب می‌شود که  به دلیل جاذبه‌های منحصر به فرد و اهمیت آن همواره در فهرست کوهنوردان برای صعود قرار می‌گیرد و افرادی که به صورت حرفه‌ای این ورزش را دنبال می‌کنند فتح این قله را جزو موفقیت‌های بزرگ خود به حساب می‌آورند برای دانستن اطلاعات بیشتر درباره این قله با وب سایت دکوول همراه باشید.

همه چیز درباره قله شاه جهان خراسان شمالی

    قله شاه جهان، قله‌ای ۳۰۸۰ متری بین سه شهرستان مهم استان خراسان شمالی یعنی فاروج، شیروان و اسفراین است. این قله که مرتفع‌ترین نقطه رشته کوه آلاداغ است در بخش بام و صفی آباد خراسان شمالی قرار دارد.

    قله شاه جهان از شمال و شمال غرب به شهرستان فاروج، از شمال و شمال غرب به شهرستان شیروان و از جنوب و غرب به شهرستان اسفراین منتهی می‌شود. از آنجا که قسمت زیادی از دامنه شاه جهان در اسفراین است، این قله به قله شاه جهان اسفراین هم معروف است. قله شاه جهان نام خود را از وجود مقبره زنی به نام شاه جهان در این منطقه می‌گیرد که حدود سه دهه پیش حاکم آنجا بوده است.

    منطقه‌ای که قله شاه جهان در آن واقع شده است، منطقه‌ای با آب و هوای کمی سرد است، اما سرمای هوا در این منطقه به حدی نیست که مانع از به وجود آمدن پوشش گیاهی متنوع شود. درختان ارس، زرشک کوهی، کاسنی، پونه، آنخ، آق باش، اسطوقودوس، انواع درمنه، سیاه تلو، انواع لاله وحشی و گون، گونه‌های گیاهی هستند که به وفور در شاه جهان یافت می‌شوند. برخی از این گیاهان خاصیت دارویی دارند و جز اینها گیاهان متنوع دیگری هم در منطقه وجود دارد که برخی از آنها از گونه‌های ناشناخته به شمار می‌آیند، هر چند مردم محلی از آنها استفاده هایی می ‌نند.

    تنوع گیاهی مطلوب در شاه جهان باعث شده این منطقه زیستگاه حیوانات مختلف از جمله گرگ، پلنگ، روباه، شغال، گربه وحشی پالاس، موش، مارمولک، گراز، خرگوش تشی و پرندگانی مانند کبک، تیهو، کبوتر، بلدرچین و عقاب طلایی باشد. علاوه بر اینها منطقه شاه جهان یکی از زیستگاه‌های قوچ، میش و بز کوهی است، به طوری که دسته‌های پر جمعیتی از این حیوانات در منطقه دیده می‌شوند که عبور آنها از دامنه‌ها یا ارتفاعات کوه از جذابیت‌های ویژه شاه جهان به حساب می‌آید.

    اگر در زمان مناسب که معمولا اول صبح است در ارتفاعی مناسب در شاه جهان قرار بگیرید با چشم غیر مسلح نیز می‌توانید گله‌های قوچ، میش و بز کوهی را ببینید که برای نوشیدن آب به سمت چشمه‌های واقع در این منطقه حرکت می‌کنند.

مسیر‌های صعود به قله شاه جهان اسفراین

    همانطور که عنوان شد قله شاه جهان خراسان شمالی در بین سه شهرستان مهم این استان واقع شده است و از فاروج، شیروان و اسفراین می‌توان مسیر‌های صعودی به این قله را پیدا کرد، اما رایج‌ترین مسیر صعود به قله شاه جهان از جبهه جنوبی و روستای نوده بام است که خود این روستا هم جذابیت‌های طبیعی و تاریخی ویژه‌ای دارد و در زمان قاجار جزو روستاهای مهم ولایات بام و صفی‌آباد به حساب می‌آمده است. در این روستا قلعه‌ای وجود داشته که گویا از مهم‌ترین قلعه‌های ارتفاعات آلاداغ بوده و اهمیت استراتژیک داشته است.

    بهترین فصل برای صعود به قله شاه جهان اسفراین را باید فصل‌های بهار و پاییز دانست و به ویژه در ماه‌های اردیبهشت و آبان صعود به این قله آسان بوده و لذت کوهنوردی در آن بیشتر است. صعود به قله شاه جهان معمولا یک روزه انجام می‌شود. این قله فاقد جانپناه است و هر چند در فصل مناسب در قسمت‌هایی از آن می‌توان کمپ کرد و شب مانی داشت، اما اگر در زمستان به سمت قله می‌روید حتما باید جوری برنامه‌ریزی کنید که صعود و فرود شما در یک روز اتفاق بیفتد.

    البته این کار، کار سختی نیست و حتی فرصت کافی برای توقف‌های بلند مدت و صرف صبحانه و ناهار در مسیر صعود به قله شاه جهان وجود دارد. وجود چشمه‌های بکر و رودخانه خروشان این امکان را فراهم می‌کند که صبحانه و ناهار را در جایی بکر صرف کنید و از جاذبه‌های طبیعت لذت ببرید. در بهار، پاییز و حتی تابستان در مسیر صعود به قله شاه جهان به قدر کافی آب آشامیدنی پیدا می‌کنید، چرا که چند چشمه از جمله چشمه کبابی، تخت رستم و رستم درکاسه و همچنین رودخانه بیدواز در شاه جهان وجود دارند. در زمستان ممکن است چشمه‌ها به دلیل یخ بستگی و برف مسدود باشند و کوهنوردان نتوانند برای تامین آب روی آنها حساب کنند. نزدیک‌ترین مرکز درمانی به قله شاه جهان خراسان شمالی بیمارستان امام خمینی اسفراین است.

جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی شاه جهان

    به طور کلی شاه جهان جاذبه‌های طبیعی زیادی دارد و کوهنوردی در آن تجربه‌ای دلپذیر است. همانطور که عنوان شد چند چشمه جوشان در شاه جهان وجود دارد که به منطقه طراوت و سرسبزی ویژه‌ای داده‌اند. چشمه کبابی در شمال قله معروف‌ترین و زیباترین این چشمه‌هاست. همچنین در شاه جهان آبشاری وجود دارد که به آن آبشار اسطخری می‌گویند و بازدید از آن لذت بخش است و بسیاری از افراد که حتی قصد فتح قله شاه جهان را ندارند تا کنار این آبشار می‌روند و ساعاتی را آنجا سپری کرده و از زیبایی آن لذت می‌برند.

    در ضلع شمالی قله شاه جهان قله‌ای به نام برف چال وجود دارد که همواره حتی در تابستان هم با برف پوشیده است. این قله نیز جلوه زیبایی دارد و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. روستای خسرویه فاروج در نزدیکی قله شاه جهان از جمله روستاهای بکر و دیدنی منطقه است که به ویژه معماری و بافت سنتی آن جلب توجه می‌کند. در این روستا مقبره آقا نجفی قوچانی نویسنده کتاب معروف سیاحت غرب واقع شده است.

    در شاه جهان و اطراف آن همچنین عشایر و روستاییانی را می‌بینید که سبک زندگی و محصولاتشان جذابیت‌های ویژه‌ای برای گردشگران دارد. در واقع منطقه شاه جهان منطقه‌ای زیبا از نظر طبیعی است. دامنه‌های کوه پر از درختان و گیاهان خودرو است و در باغ‌های آن درختان میوه‌ای مانند گلابی، گیلاس، آلبالو، زردآلو، هلو و سیب وجود دارد که به ویژه در بهار و زمانی که شکوفه‌ها باز می‌شوند، بسیار دیدنی هستند.

    در فصل رسیدن میوه‌ها یعنی در اواخر تابستان و اوایل پاییز هم باغ‌های اطراف شاه جهان جذابیت‌های زیادی دارد، چرا که روستاییان را مشغول برداشت محصولاتشان می‌بینید که برخی از این برداشت‌ها مانند چیدن انگور و سیب به صورت گروهی صورت می‌گیرد و زن و مرد و پیر و جوان در آن مشارکت دارند. شما در ضمن کوهنوردی در منطقه شاه جهان می‌توانید محصولات کشاورزی و دامپروری ساکنان آن را هم تهیه کنید که برخی از آنها بی‌نظیر و منحصر به فرد هستند.

    در مورد محصولات دامی، فرآورده‌هایی مانند ماست، دوغ، پنیر، کره‌ای و کشکی که عشایر از شیر دام‌های خود تهیه می‌کنند کیفیت بسیار بالایی دارند. عشایر منطقه این محصولات را با روش‌های سنتی تولید می‌کنند. برای مثال همچنان استفاده از مشک‌هایی که با پوست گوسفند درست می‌شود معمول است و عشایر کار مشک زنی برای تهیه کره و دوغ را به شیوه سنتی و دستی انجام می‌دهند. مراوده حتی کوتاه و چند ساعته با عشایر و روستاییان منطقه و دیدن شور و شوقی که برای زندگی و فعالیت دارند، حس خوبی به شما می‌دهد و کوهنوردی در شاه جهان و فتح این قله را به تجربه‌ای لذت بخش و فراموش نشدنی تبدیل می‌کند.