کاخ چهلستون

زمان مطالعه: 4 دقیقه

اگر بخواهیم یک لیست از جذاب‌ترین کاخ‌های ایران درست کنیم، قطعا کاخ چهلستون اصفهان در این فهرست قرار خواهد گرفت. این کاخ زیبا یکی از بناهای تاریخی اصفهان است که 67 هزار متر مربع مساحت دارد. ساخت کاخ چهلستون هم مانند بسیاری دیگر از جاذبه‌های تاریخی در شهر اصفهان به دوره شاه عباس اول باز می‌گردد که البته شاه عباس دوم آن را گسترش داده است. در واقع شاه عباس اول، یک کوشک در میان باغ ساخت که هسته اولیه کاخ را تشکیل می‌دهد. ساخت این بنا که جزو جاذبه های گردشگری استان اصفهان است؛ در زمان شاه عباس دوم تکمیل شد. در این زمان تغییراتی در ساختمان مرکزی ایجاد کردند و تالار آینه، تالار ۲۰ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوان‌های طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تزئیناتی مانند نقاشی، آینه کاری و کاشی کاری به مجموعه اضافه شد.


راهنمای بازدید از کاخ چهلستون اصفهان

    در مطلب راهنمای بازدید از کاخ چهل ستون اصفهان قصد داریم سیر تا پیاز را درباره این جاذبه گردشگری بررسی کنیم. ابتدا به معرفی کاخ خواهیم پرداخت، سپس معماری و ویژگی‌های بنا را بررسی خواهیم کرد. بعد از آن به بررسی تاریخچه آن خواهیم پرداخت و در نهایت هم درباره دیگر اطلاعات مهم درباره چهلستون مانند بهترین زمان بازدید، جاذبه‌های اطراف و مسیر دسترسی حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وبسایت دکوول همراه باشید.

عکس چهل ستون اصفهان و تحلیل چهل ستون اصفهان در مقاله دکوول معرفی شده است

کاخ چهلستون اصفهان کجاست؟

    در پاسخ به این سوال که کاخ چهلستون اصفهان کجاست باید گفت این کاخ یکی از جاهای دیدنی استان اصفهان است که در قلب شهر، در میان باغ‌هایی در امتداد چهارباغ قرار گرفته است. این کاخ که یادگار دوره صفویه در اصفهان است، در میان یک باغ جا خوش کرده و به همین دلیل هم نام باغ موزه چهلستون را روی آن گذاشته‌اند. اگر چه در طول تاریخ آسیب‌های زیادی به این باغ وارد شده اما هنوز هم زیباییش آنقدر خیره کننده است که می‌توان آن را یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهر اصفهان دانست.

    باغ چهلستون سه در داشته که قدیمی‌ترین آنها به سمت شرق باز می‌شود. زمانی که از این در وارد باغ می‌شوید باید مسافت نه چندان زیادی را طی نمایید تا به کاخ برسید. سپس استخر بزرگ رو به روی عمارت را می‌بینید و پس از آن وارد فضای کاخ خواهید شد. کاخ زیبای چهلستون در واقع در شرق خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه و غرب میدان نقش‌ جهان قرار دارد. به راحتی با نگاه کردن به این آدرس می‌توانید متوجه شوید که کاخ چهلستون اصفهان در مرکز شهر و در نزدیکی جاذبه‌های تاریخی مهمی مانند میدان نقش جهان قرار گرفته است.

    جدا از اینکه می‌توانید با خودروی شخصی خود را به این جاذبه گردشگری برسانید؛ برای رسیدن به چهلستون می‌توانید از ایستگاه مترو یا اتوبوس امام حسین نیز استفاده نمایید. فاصله این میدان تا کاخ بسیار کم است و به راحتی می‌توانید آن را پیاده طی کنید. از میدان نقش جهان نیز می‌توانید پیاده به کاخ برسید. در واقع با توجه به شرایط ترافیک، این بهترین تصمیمی است که می‌توان گرفت.

  کاخ چهلستون اصفهان از جاذبه های گردشگری مهم اصفهان به شمار می‌رود که در نزدیکی میدان نقش جهان قرار گرفته است

ساختمان عمارت چهلستون اصفهان

    کاخ چهلستون اصفهان دارای یک ایوان دو بخشی است که بخش اول آن روی 18 ستون چوبی استوار شده است. چهار ستون وسط روی چهار شیر سنگی قرار گرفته که از دهانه این چهار شیر آب فروان می‌کند و به حوض مرمری تالار می‌ریزد. قسمت بعدی که مرتفع‌تر است، سر در ورودی تالار محسوب می‌شود که بر دو ستون قرار گرفته و سراسر آن آینه‌کاری است و به همین جهت بدان تالار آینه نیز می‌گویند. سقف این تالار را با قاب‌های چوبی به شکل اشکال هندسی مختلف تزئین کرده‌اند.

    یک تصویر قرینه از حوض مرمرین وسط ایوان روی تزئینات سقف مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد این قرینه‌سازی بسیار در معماری دوره صفویه رایج و محبوب بوده است زیرا نمونه آن در عمارت عالی قاپو وجود دارد. از ویژگی‌های این عمارت می‌توان به سقف‌های نقاشی شده تالار ۲۰ ستون، ستون‌های عظیم، سقف آینه کاری تالار آینه و مدخل آینه کاری تالار جلوس شاه عباس و ... به طور کلی می‌توان قسمت‌های مختلف تالار را به صورت زیر تقسیم کرد:

  • تالار آینه
  • تصویری از شاه عباس اول با تاج مخصوص
  • تالار 18 ستون
  • تزیینات طلاکاری و نقاشی‌های سالن پادشاهی
  • شیرهای سنگی
  • ثاری مانند سر در مسجد قطبیه و سر درهای زاویه درب کوشک

تاریخچه کاخ چهلستون

    کاخ چهلستون را باید یک کاخ سلطنتی در دوره صفوی دانست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تا سال 1327 اطلاعات زیادی درباره تاریخچه این کاخ وجود نداشت و دلیل این مساله را باید در کمبود اطلاعات جستجو کرد؛ اما در آن سال از زیر گچ‌ها در تالار كاخ، اشعاری در دو كتیبه پیدا شد که اطلاعاتی درباره چهلستون را در اختیارمان قرار می‌داد. این اطلاعات مشخص کرد که شاه عباس دوم این کاخ را گسترش داده و کارش در سال 1057 هجری قمری به اتمام رسیده است. این کتیبه‌ها همچنین مشخص کرد که شاه سلطان حسین دست به تعمیر این کاخ زده است.

    در واقع شاه عباس زمانی که اصفهان را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد. شهر را گسترش داد و خیابان چهارباغ را احداث نمود. بیشتر جاذبه‌های مربوط به دوره پادشاهی او در این خیابان قرار دارند و یا به گونه‌ای به آن وصل می‌شوند. جایی که کاخ چهلستون قرار دارند، در قدیم تعداد زیادی باغ وجود داشت که امروزه متاسفانه به جز هشت بهشت و باغ چهلستون سایر باغ‌ها از بین رفته‌اند.

    همانطور که شهر گسترش پیدا می‌کرد، کاخ‌های پادشاهی نیز توسط فرد با ذوقی به اسم شیخ بهایی، طراحی می‌شد. این کاخ‌ها که با عالی قاپو شروع شد تا ميدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی ادامه پیدا کرد. عماراتی مانند تالار اشرف، جبه‌خانه، رکيب خانه، کشیک‌خانه، تالار طويله، کاخ هشت بهشت، توحيد خانه نمونه‌های دیگری از این کاخ‌ها هستند.

    یک عمارت کلاه فرنگی با اتاق‌های کوچک در باغ چهلستون وجود دارد که به نظر می‌رسد هسته اولیه کاخ بوده و آن را شاه عباس اول ساخته است. در دوره صفویه از این باغ برای پذیرایی از مهمان‌ها هنگام مراسمات مختلف و جشن‌ها استفاده می‌شده است. شاه عباس دوم کاخ را توسعه داد و تالارها و ایوان‌هایی را بدان اضافه نمود. در زمان پادشاهی شاه عباس دوم از تالارها برای پذیرایی عموم و از کاخ‌ها برای پذیرایی از مهمانان ویژه استفاده می‌شده است.

عمارت کاخ چهلستون اصفهان و علت نامگذاری کاخ چهل ستون از جمله جاذبه های گردشگری استان اصفهان است

    کاخ را در سال ۱۰۵۶ هجری قمری با حضور شاه عباس دوم و سفیران کشورهای خارجی افتتاح کردند. اگر در کتب قدیمی و اشعار شاعرانی که در آن زمان می‌زیسته‌اند جستجو کنید، اشعاری را در توصیف کاخ چهلستون اصفهان خواهید یافت. برای مثال صائب تبريزی، ملک الشعرای آن روزگار یک قصیده بلند دارد که در آن با مصراع «قبله‌گاه تاجداران باد دائم اين مکان» درباره تاجگذاری شاه عباس دوم در کاخ چهلستون اصفهان حرف زده است.

    در دوازدهمین سال سلطنت شاه سلطان حسین، یک آتش سوزی در کاخ اتفاق افتاد و به همین دلیل شاه سلطان حسین مجبور شد که چهلستون را تعمیر کند. تا سال  ۱۲۹۸ هجری قمری این کاخ هنوز به شکوه و عظمت اولیه خود باقی بود و به حیاطش ادامه می‌داد اما از سال 1300 به بعد زمانی که ظل السلطان، فرزند ناصرالدین شاه والی اصفهان شد، خرابی‌ها و بی‌توجهی‌های زیادی گریبان چهلستون را گرفت.

نکات مهم درباره کاخ چهلستون اصفهان

  • در همه روزهای سال جز روزهای تاسوعا و عاشورا، رحلت پیامبر (ص) و امام خمینی (ره) و شهادت امام جعفر صادق (ع) و حضرت علی (ع) امکان بازدید از کاخ موزه چهلستون اصفهان وجود دارد. همچنین ساعات بازدید از این جاذبه گردشگری 9 صبح تا 17 بعد از ظهر است.
  • دلیل اصلی وجه تسمیه چهلستون این است که، ایوان اصلی بر بیست ستون استوار شده که انعکاس این ستون‌ها در حوض رو به رویشان فضایی ایجاد می‌کند که انگار کاخ چهل ستون دارد. در واقع در پاسخ به این سوال که کاخ چهلستون اصفهان چند ستون دارد، باید به عدد 20 اشاره کرد.
  • بهترین زمان بازدید از کاخ چهلستون اصفهان را می‌توان اردیبهشت ماه دانست زیرا هوای لطیف، طبیعت زیبای باغ‌های اطراف و عصرهای خنک بهاری همگی فاکتورهای مثبتی برای یک بازدید به یاد ماندنی هستند.
  • یکی از جذابیت‌های چهلستون را باید نقاشی‌هایی دانست که در این کاخ وجود دارند. نقاشی‌های کاخ چهلستون اصفهان بیشتر در تالار مرکزی قرار گرفته‌اند و وقایع مهم تاریخی را بیان می‌کنند. شاید جالب باشد که بدانید، برخی از این نقاشی‌ها در دوره قاجاریه کشیده شده و به تالار اضافه شده است. از میان تابلوهای نقاشی که در این کاخ وجود دارد می‌توان به شرح پذيرایی شاه‌ عباس اول و دوم و شاه‌ طهماسب از امرای ترکستان و همايون هندی و نيز جنگ شاه اسماعيل اول با ازبکان، شرح جنگ چالدران در دوران شاه اسماعيل اول و جنگ کرنال در زمان نادر شاه افشار و ... اشاره کرد.

کلام آخر

    در مطلب راهنمای بازدید از کاخ چهل ستون اصفهان هر آنچه را که لازم بود درباره این جاذبه گردشگری زیبا در شهر اصفهان بدانید، بیان کردیم. حالا آماده بازدید از آن هستید. اگر گذرتان به شهر زیبای اصفهان افتاد و قصد کردید از کاخ چهلستون بازدید نمایید، حتما وقتی هم برای بازدید از جاذبه‌های اطراف کاخ مثلا هشت بهشت، میدان نقش جهان و ... بزنید. همانطور که ذکر شد چهلستون در حال حاضر به شکوه و عظمت قبل نیست زیرا در زمان قاجاریه آسیب‌های زیادی بدان وارد شده است. اما باز هم جذابیت‌های زیادی برای بازدید دارد.

    اگر به بازدید از این گنجینه تاریخی رفتید شما کسی نباشید که آسیب بیشتری بدان وارد می‌کنید. سعی کنید در حفظ و نگهداری از این گنج ارزشمند تاریخی که بخشی از تاریخ مهم ایران و اصفهان را بیان می‌کند؛ بکوشید. اگر نکته دیگری درباره کاخ چهلستون اصفهان وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.