درباره شهرهای زیرزمینی چه میدانید؟ آیا میدانید که چند شهر زیرزمینی در ایران وجود دارد؟ و اصلا برایتان جذابیت دارد که چنین شهرهایی را ببینید؟ برای کسانی که علاقمند به تاریخ و جاذبههای تاریخی هستند، قطعا بازدید از یک شهر زیرزمینی که روزگاری مردمی در آن میزیستهاند جذابیت زیادی دارد. در ایران نیز چند شهر زیرزمینی مشهور وجود دارد که سالانه گردشگران زیادی را به سوی خود جذب میکند. این شهرها معمولا کاربرد دفاعی داشتهاند. اما یکی از این شهرهای زیرزمینی، نوش آباد و یا اویی (اوئی) نام دارد که زیر بافت کنونی شهر نوش آباد، از بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته است. در واقع اویی در یک مجموعه تاریخی از این شهر قرار دارد که به جز آن جاذبههای دیگری همچون آب انبار چاله سی بالاده و آب انبار مرکزی جدید ده نیز در این مجموعه قرار دارند. به نظر میرسد قدمت این مجموعه به دوره ساسانیان یعنی حدود هزار و 500 سال پیش باز میگردد و تا دوره صفویه یا حتی قاجاریه نیز فعال بوده است.
در مطلب راهنمای بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد، قصد داریم همه چیز را درباره این جاذبه گردشگری استان اصفهان بررسی نماییم. ابتدا به معرفی این شهر زیرزمینی خواهیم پرداخت و سپس اطلاعات دیگری همچون مسیر دسترسی، جاذبههای اطراف و ... را بررسی میکنیم. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.
شهر زیرزمینی نوش آباد، در واقع در آران و بیدگل قرار دارد اما بسیاری از افراد به اشتباه آن را جزو جاهای دیدنی کاشان میدانند. این جاذبه را که بومیان آن را اویی نیز میخوانند، باید یکی از شگفتانگیزترین شهرهای زیرزمینی دنیا دانست که بیش از هزار و 500 سال قدمت دارد. برخی از منابع، این شهر زیرزمینی را یکی از پایتختهای ساسانیان در زمان حکومت انوشیروان دانستهاند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تا سال 1385 کسی از شهرزیرزمینی اویی در نوش آباد خبر نداشت و این شهر به صورت کاملا اتفاقی زمانی که فردی در حال حفر چاه در خانهاش بود، پیدا شد. خود نوش آباد که این شهر زیرزمینی در آن قرار گرفته است را باید یکی از شهرهای باستانی و جذاب استان اصفهان دانست که در زمان حکومت انوشیروان یکی از پایتختهای ساسانیان بوده است.
شهر نوش آباد تنها پنج کیلومتر با کاشان فاصله دارد و شاید یکی از دلایلی که معمولا فکر میکنند نوش آباد زیر مجموعه کاشان است؛ همین باشد. شهر زیرزمینی اویی را باید یک ساختار متراکم، پیچیده و بسیار بزرگ از دالانهای تو در تو و اتاقهای کوچک و بزرگ دانست که در زیر بافت شهر شکل گرفته است. عمق این شهر زیرزمینی اعجاب انگیز را بین چهار تا 16 متر تخمین زدهاند. به نظر میرسد وسعت این شهر زیر زمینی حتی به خارج از حصارهای شهر نیز میرسد.
اویی در سه طبقه ایجاد شده و شامل مجموعهای از اتاقها، راهروها، چاهها و کانالهاست. هنوز جای لبههای وسیله تیزی که با آن این منطقه را کندهاند روی دیوارها وجود دارد و بر اساس جنس سنگ، کارشناسان معتقدند احتمالا این شهر با وسیلهای مانند الماس حفاری شده است. برای تهویه هوا نیز کانالهایی در این شهر زیرزمینی موجود بوده است که در طبقه اول قرار گرفتهاند. چاههایی که با طبقات دیگر مرتبط بودهاند باعث میشده در همه طبقات جریان هوا وجود داشته باشد.
در واقع این شهر زیرزمینی نیز مانند بسیاری از شهرهای این چنینی برای دفاع و پناه گرفتن ساخته شده است. همین امر باعث شده که نوع معماری خاصی برای آن ترتیب دهند که در ادامه بیشتر درباره این معماری حرف خواهیم زد. چیزی که مشخص است، ورود به چنین فضایی مسلما آسان نبوده است. برای روشن کردن فضای شهر زيرزميني نوش آباد از چراغهای پیله سوز سفالی استفاده میشده و آب مصرفی را نیز از قناتها تامین میکردهاند. این مجموعه ارزشمند تاریخی در سال 1385 به ثبت ملی رسیده است.
همانطور که ذکر شد، شهر زیرزمینی نوش آباد از سه طبقه تشکیل شده است. طبقه اول را کوره راهها و دالانها تشکیل دادهاند و بیشتر نقششان این بوده است که اگر تعقیبکنندگان احتمالی و دشمنان وارد شهر شوند، از طریق این دالانها و کوره راهها گمراه شوند. در واقع ورودیهای زیادی به شهر زیرزمینی نوش آباد وجود داشته است که در حال حاضر بیششترشان را سیلابها مسدود کردهاند. راهروهای پیچ در پیچ و اتاقهای متعدد کوچک و بزرگ را باید از دیگر ویژگیهای اویی دانست که در واقع بیشترشان تلههایی برای دفاع هنگام هجوم دشمن بودهاند.
روی دیوارههای شهر با فاصله کم چراغهای سفالی پینه سوز وجود دارند که شهر را روشن میکردهاند. به جز وردی بیشتر بخشهای دیگر شهر به اندازه قد طبیعی یک انسان ارتفاع دارند. در واقع شهر در دو حالت عمودی و افقی گسترش یافته و دلیل اصلی ایجاد ان حفظ امنیت مردم بوده. زیرا در آن زمان جنگهای داخلی و خارجی فراوانی رخ میداده است. در برخی از قسمتهای شهر سکوهایی برای نشستن ایجاد کردهاند.
برای ورود به شهر زیرزمینی نوش آباد باید از یک دالان تنگ با سقف کوتاه عبور کرد. جدا از ورودیهایی که مسدود شده است، معمولا مردم از خانههای خودشان نیز به این شهر راه ورود داشتهاند. سرویسهای بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونلهای ارتباطی، چاههای آب و تهیه هوا از دیگر چیزهایی است که در این شهر زیرزمینی وجود داشته است. در واقع اویی یکی از مجهزترین شهرهای زیرزمینی محسوب میشود که کاربرد تدافعی داشته است.
این شهر یک بار جان مردم نوش آباد را از حمله مغولان نجات داده و اگر چه بسیاری از بخشهای آن به دلیل بلایای طبیعی از بین رفته اما ظروف سفالی و وسایل دیگری مربوط به دوره ساسانیان و دورههای بعدی حتی تا زمان قاجار نشان میدهد که اویی برای سالیان دراز پناهگاه مردم نوش آباد بوده است. در حال حاضر برای ورود به شهرزیرزمینی نوش آباد باید از یک ورودی با 45 پله گذر کنید.
همانطور که ذکر شهر شهر زیرزمینی نوش آباد یا همان اویی در مجموعهای تاریخی قرار گرفته است و بنابراین جاذبه های گردشگری زیادی در اطرافش وجود دارند که میتوانید هنگام بازدید از اویی، از این جاذبهها نیز دیدن کنید. در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
این قلعه خشتی مربوط به دوره سلجوقیان و تیموریان است و در سال 1381 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بازدید از این قلعه تاریخی کمتر از یک ساعت زمان میبرد و هیچگونه هزینهای برای ورود ندارد. این قلعه در واقع یک دژ نظامی بوده که بعدها کاربرد مسکونی پیدا کرده و در بسیاری از موارد جان مردم نوش آباد را از حملات مختلف نجات داده است.
یکی دیگر از جاذبههای تاریخی که میتوانید در سفر به نوش آباد از آن دیدن کنید، پل تاریخی اسحاق آباد است. این پل در روستایی به همین نام قرار گرفته که طبیعتی فوقالعاده زیبا و منحصر به فرد دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در میان یک منطقه کویری روستای اسحاق آباد هوایی معتدل و طبیعتی متفاوت دارد.
یکی دیگر از جاذبههای تاریخی مهم نوش آباد که حتما باید در این سفر سری به آن بزنید، مسجد جامع است. این مسجد که در سال 1377 به ثبت ملی رسیده مربوط به دوره سلجوقیان تا قاجاریان است. البته گفته میشود که تا قبل از حکومت اسلامی در ایران از این مسجد به عنوان آتشکده استفاده میکردهاند و مدتی بعد از ورود اسلام آن را به مسجد تغییر کاربری دادهاند.
در مطلب راهنمای بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد هر آنچه را که باید درباره این جاذبه گردشگری میدانستید، برسی کردیم، این شهر زیرزمینی یکی دیگر از شهرهای این چنینی است که در دوره ساسانیان زمانی که هرج و مرج کشور به اوج خود رسیده بود، به منظور حفظ جان و مال شهروندان نوش آباد، که در آن زمان شهر مهمی به حساب میآمد، ساخته شد.
این شهر که اصلا با کاربرد تدافعی ساخته شده بود و بارها و بارها مردم را از حملات مختلف مانند حمله مغولها نجات داده است، از دوره قاجاریه به بعد به فراموشی سپرده شد و یک اتفاق ساده دوباره آن را برای مردم نمایان کرد. در حال حاضر شهر زیرزمینی نوش آباد یکی از جاذبه های گردشگری مهم کاشان و استان اصفهان به حساب میآید که بخشی از تاریخ ما را بازگو میکند.
اگر نکته دیگری درباره این شهر زیرزمینی وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این نوشته برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.