آشنایی با منطقه حفاظت شده مانشت (1 مرور)

منطقه حفاظت شده مانشت

    این منطقه زیستگاه بسیاری از حیوانات و گیاهان محسوب می‌شود که به دلیل تعرض‌های مختلف برخی از این حیوانات با خطراتی رو به رو شده‌اند و به همین دلیل هم آن را در دسته مناطق حفاظت شده قرار داده‌اند. در واقع درطول 30 سال گذشته این منطقه بیشترین آسیب را در تمام دوران حیاتش دیده است اما هنوز هم باید آن را دارای ارزش فراوان زیست محیطی دانست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این منطقه از سال 1363 تا سال 1375 منطقه شکار و تیراندازی ممنوع به حساب می‌آمد. از سال 1375 به این سو مانشت و قلارنگ براساس مصویه شماره 154 شورای عالی حفاظت محیط زیست به یک منطقه حفاظت شده تبدیل شد.

    در مطلب آشنایی با منطقه حفاظت شده مانشت قصد داریم همه چیز را درباره این منطفه بررسی کنیم تا اگر گذرتان به ایلام افتاد و خواستید از مانشت و قلارنگ دیدن کنید و یا دوست داشتید اطلاعات بیشتر درباره این منطقه داشته باشید؛ با خواندن این مطلب به هدف خود برسید. ابتدا به معرفی این جاذبه گردشگری خواهیم پرداخت و سپس درباره موقعت جغرافیایی و دیگر اطلاعات مهم آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم بدنبال چنین اطلاعاتی هستید، تا انتهای این مطلب با وب سایت دکوول همراه باشید.

معرفی منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ

    منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ در شمال ایلام، بین حوزه‌های استحفاظی شهرستان‌های ایلام، شیروان چرداول و ایوان قرار دارد. این منطقه زیستگاه حیواناتی همچون کل، قوچ، بز، پلنگ، خرس و ... بوده که به دلیل شکار غیر اصولی و مشکلات دیگر بسیاری از این حیوانات در معرض انقراض قرار گرفتند. از این رو حدود 13 سال شکار در این منطقه ممنوع شد و پس از آن نیز نیز از شال 1375 به طور کلی تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفت.

با وجود تمام این حفاظت‌ها در حال حاضر این حیوانات به صورت لکه‌ای و تعداد اندک در منطقه مانشت و قلارنگ زیست می‌کنند. نکته جالب‌تر این است که تمام این آسیب‌ها در 30 سال گذشته در این منطقه صورت گرفته و همانطور که مشخص است هنوز هم امکان جبران تمام این آسیب‌ها به وجود نیامده است.

    حد و حدود قانونی منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ، در شمال از دره شاه قلندر شیروان، در غرب از محل دره دراز، در جنوب از دامنه کوه واور و منجل و در شرق نیز از امتداد جاده جیب رو آغاز می‌شود. راه‌های اصلی دسترسی به این منطقه دو ورودی در جنوب و غرب آن است. این دو ورودی عبارتند از جاده اصلی ایلام- سر ابله که از مرکز منطقه عبور می‌کند و جاده ایلام- ایوان که از قسمت غربی منطقه عبور می‌کند.

    در خود منطقه حفاظت شده هیچ آبادی‌ای وجود ندارد اما در اطراف آن روستاهای زیادی قرار گرفته‌اند که مردم آن بیشتر به کار کشاورزی و دامداری مشغول هستند. این روستاها که از توابع سه شهرستان ایلام، ایوان و شیروان چرداول به حساب می‌آیند و اگر برای بازدید از منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ رفتید می‌توانید سری هم به برخی از این روستاها بزنید.

    با وجود اینکه این منطقه تحت حفاظت محیط زیست است اما هنوز هم با تهدیدات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. اجرای پروژه راهسازی در منطقه یکی از این تهدیدات است. خشکسالی، گرد و غبار، افزایش دمای منطقه و کاهش بارش سالیانه همگی عواملی هستند که این اقلیم را تهدید می‌کنند و علاوه بر اینکه باعث نابودی دختران بلوط می‌شوند، حیوانات اندکی که هنوز این زیستگاه را ترک نکرده‎اند را نیز فراری می‌دهند.

آشنایی با جغرافیای منطقه مانشیت و قلارنگ

    درباره وضعیت طبیعی منطقه باید گفت، مانشت و قلارنگ یک منطقه کوهستانی از زاگرس است که از ارتفاعات مرتفع و دره‌های همگن و عمیق تشکیل شده است. مهم‌ترین کوه‌های موجود در این منطقه کوه‌های مانشت در شمال و شمال غرب، کوه‌های گچال در مرکز، کوه‌های گاو راه در غرب و کوه‌های سرگب درجنوب است.

    همچنین دو دره مهم در این منطقه وجود دارند. یکی دره شاقلندر که در واقع معروف‌ترین دره حفاظت شده در شمال منطقه است و چشم‌انداز زیبایی از جنگل آن را فراگرفته است و دیگری دره ارغوان در جنوب منطقه حفاظت شده است. این دره این نام را به دلیل وفور درختان ارغوان گرفته است و به دلیل همین درخت ارغوان است که اهمیت اکولوژیکی زیادی دارد. یک دره مهم دیگر نیز در جنوب منطقه بعد از روستای گله جار وجود دارد که آن را با نام دره دالاب می‌شناسند.

    منطقه حفاظت شده مانشت را باید جزوی از حوزه آبریز دریای عمان و خلیج فارس دانست که از نظر آب و هوایی تحت تاثیر سه جو سیستم کم فشار مدیترانه‌ای، سیستم‌های مرتبط با اقیانوس اطلس و سیستم کم فشار سودانی قرار دارد. گونه‌های مهم جانوری در این منطقه حفاظت شده عبارتند از: 13 درصد کریپتوفیت، 4 درصد کامفیت، 9 درصد فانروفیت، 42 درصد همی کریپتوفیت و 32 درصد تروفیت. بیشتر این درصدها را عنصرهای ایرانی- تورانی تشکیل می‌دهند و این نشان می‌دهد این منطقه مربوط به فیتوکوریون است. به طور کلی 52 تیره، 156 جنس و 231 گونه گیاهی در منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ وجود دارد.

    درباره پوشش جانوری منطقه نیز باید گفت، در قدیم حیواناتی مانند بز، کل، میش، خرس، پلنگ و ... در مانشت زندگی می‌کرده‌اند که متاسفانه در حال حاضر شمار کمی از آنها هنوز در منطقه باقی مانده‌اند. اما در سال 1386، 6 راس گوزن را از دریاچه ارومیه به مانشت انتقال دادند و در حال حاضر 27 راس گوزن زرد در این منطقه زندگی می‌کنند.

رودخانه ها و چشمه های منطقه حفاظت شده مانشیت

    منطقه حفاظت شده مانشت رودخانه دائمی ندارد و آب مورد نیاز خود را از رودخانه‌های فصلی که در سطح آن وجود دارد تامین می‌کند. مهم‌ترین این رودخانه‌ها میان تنگ نام دارد. این رودخانه در فصل‌های پر از باران آب دارد و در فصل‌های کم باران خشک می‌شود. در سطح این منطقه چشمه‌های زیادی وجود دارد اما حتی بخشی از آب مورد نیاز باغداری و کشاورزی روستاهای اطراف از طریق این چشمه‌ها تامین می‌شود.

    از میان چشمه‌های موجود در سطح منطقه می‌توان به گچان، انبار آب، سیوان، چشمه ژاپنی، پا دامنه مانشت، چشمه‌های منطقه دالاب، چشمه‌های شلم، تازی راه، هیوانان و چشمه سفید و ... اشاره کرد. این چشمه‌ها علاوه بر اینکه تامین کننده بخش اعظمی از آب مورد نیاز منطقه هستند از جاذبه‌ های گردشگری آن نیز محسوب می‌شوند.

کلام آخر

    در مطلب آشنایی با منطقه حفاظت شده مانشت اطلاعات زیادی درباره این منطقه به دست آوردیم. با پوشش گیاهی و جانوری و همچنین وضعیت جغرافیایی آن آشنا شدیم و چشمه‌ها، کوه‌ها و دره‌های اطراف آن را شناختیم. همانطور که در بالا اشاره شد، این منطقه در 30 سال گذشته آسیب‌های زیادی را متحمل شده است و حیوانات زیادی که در گذشته مانشت و قلارنگ را به عنوان زیستگاه خود می‌شناختند از بین رفته‌ یا آن را ترک کرده‌اند. به همین دلیل محافظت از این منطقه بسیار ضروری به نظر می‌رسد.

    با وجود تمام این آسیب‌ها این منطقه هنوز از نظر پوشش گیاهی و جانوری یکی از مناطق مهم در استان ایلام محسوب می‌شود. اگر توانستید برای بازدید از این منطقه حفاظت شده اقدام کنید حتما از چشمه‌های موجود در آن، جنگ‌های بلوط و مناظر چشم‌نواز اطراف آن و همچنین غارهای شگفت‌انگیز موجود در منطقه نیز دیدن نمایید. بدیهی است که این جاذبه‌ها می‌توانند سفرتان را لذت‌بخش‌تر کنند.

    لازم به ذکر است که تعداد جاذبه تاریخی مانند قلعه‎ها، پناهگاه‌ها و تپه‌های تاریخی وجود دارد که در طول سفرتان از آنها نیز می‌توانید دیدن نمایید. مهم‌ترین این جاذبه‌ها عبارتند از: پناهگاه سنگ قوچعلی، قلعه اسماعیل خان، تپه چالاب ولنگ و ... اگر نکته دیگری درباره منطقه محافظت شده مانشت وجود دارد که در این نوشته بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.