سالیان دور در زمان که جاده ابریشم پر از رونق و سرزندگی بود کاروانسرا های زیادی در این مسیر ساخته شد تا استراحتگاه های پر از آرامشی را برای بازرگانان و مسافرین فراهم سازد ولی آنچه قرار است با هم در رابطه با این کاروانسرا مطالعه کنیم کمی با رسالت ابتدایی این سازه متفاوت است با ما در ادامه مطلب همراه دکوول باشید تا از پیشینه این کاروانسرای تاریخی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
کاروانسرای قصر بهرام در جنوب شهر گرمسار استان سمنان و نزدیکی دریاچه نمک و در محوطه ای واقع شدهاست که به آن پارک ملی کویر میگویند، این سازه که ابتدا از سنگ ساخته شده بود در دامنه کوه های خاکستری رنگی به نام کوه سیاه قرار دارد که تنها چشمه آب شیرین آن حوالی نیز تنها در این دامنه یافت میشود.
براساس شواهد کشف شده این سازه به جا مانده از دوره ساسانیان و ییلاق شاهنشاهی بهرام پنجم ساسانی بوده است که به نام بهرام گور نیز شهرت دارد، او که پانزدهمین پادشاه دوره ساسانیان بود این عمارت باشکوه را بنا کرد تا در زمان شکار از آن استفاده کند و به عنوانی دیگر از آن به عنوان ییلاق نیز استفاده کند.
بعد از نابودی ساسانیان و حمله اعراب دیگر نامی از قصر بهرام شنیده نمیشد تا اینکه در نهایت این بنای باستانی در دوره صفوی توسط شاه عباس جانی دوباره گرفت و این بار کاربری آن به عنوان کاروانسرا درآمد تا استراحتگاهی باشد برای تجار و رهگذرانی که از این جاده سفر میکنند، نه تنها در آن زمان کاربرد این عمارت تغییر یافت بلکه نام آن نیز به کاروانسرای شاه عباسی نیز بدل شد.
پس از گذشتن سالیان دراز و متروکه ماندن این کاروانسرا طی این مدت در نهایت در سال ۱۳۳۷ این بنا کشف و همچنین در سال ۱۳۵۴ این بنا به ثبت ملی رسید.
برای رسیدن به این کاروانسرا چند راه وجود دارد، اگر از استان تهران قصد سفر به این مکان را دارید از دو مسیر میتوانید به سمت کاروانسرا بروید. در مسیر اول شما از استان قم، کاشان، آران بیدگل و کویر مرنجاب میگذرید تا به بخش جنوبی جواد آباد برسید. در مسیر دوم از تهران به سمت استان سمنان و سپس گرمسار و از آنجا نیز به سمت جوادآباد مسیر خود را ادامه میدهید تا به بخش شمالی دریاچه نمک و پارک ملی کویر و البته این محفل سراسر آرامش برسید.
اگر مسیر اول را برای رسید به کاروانسرای شاه عباسی انتخاب کردید برای یک روز هم که شده میتونید از دیدنی های کویر مرنجاب در میانه سفرتان بهرهمند شوید و گفتنی است که چند ساعتی برای گردش در کویر زمان میخواهید تا از جای جای آن به خوبی دیدن کنید، پیشنهاد میکنیم که به مقاله کویر مرنجاب که در سایتمون هست سر بزنید و اطلاعات بیشتری راجب این منطقه کسب کنید.
اگر شما مسیر دوم را برای سفر به کاروانسرای تاریخی قصر بهرام برگزیدهاید میتوانید برای بخش دیگر خود به این مکان های دیدنی در نزدیکی این کاروانسرا نیز سر بزنید و حتی اگر سفر طولانیتری را مدنظر دارید حتما به مقاله جا های دیدنی استان سمنان سر بزنید تا یک راهنما جامع تری برای گردش در این استان داشته باشید.
و...
امروزه کاروانسرای قصر بهرام نه تنها مکانی است برای آشنایی با تاریخ و معماری کهن ایرانی بلکه مکان محبوبی است برای عاشقان دنیای ستارگان این عمارت که در بستر کویر واقع شده است هم آسمانی بی آلایش و آلودگی نوری دارد هم سکوتی وصف نا پذیر که به جذابیت آن بسیار افزوده را داراست.
این بنا که در دامنه کوه سیاه در وسط بزرگترین صحرای ایران قرار دارد ارتباط تنگاتنگی میان شما و محیط زیست نیز بر قرار می نماید چرا که این منطقه با مساحتی حدود ۴۰۰۰ کیلومتر مربع به عنوان یک منطقه حفاظت شده ای است که دارای تنوع بیولوژیکی بینظیریست و شما میتوانید در کنار بازدید از این کاخ و گذراندن شبی در زیر آسمان پرستاره از دیدن محیط حفاظت شده این مجموعه نیز بهره مند شوید.
این کاروانسرا همچون بسیاری دیگر از کاروانسرا های ایرانی دیگر شامل یک حیاط مرکزی به شکل یک هشت ضلعی است که با 24 اتاق در اطرافش محصور شده است که در وسط آن هم حوضی با عمق حدود 2 متر قرار دارد جالب است که بدونید آب این مجموعه در زمان گذشته از جشمه شاهی واقع در دامنه سیاه کوه تامین میگردیده.
در این مجموعه اسطبلهایی نیز برای استراحت چهارپایان نیز در بخش پشتی حجرهها تعبیه شده است. در قسمت غربی محوطه کاروانسرا تالار بزرگی واقع شده که در آن شاه نشین واقع شده که در اطرافش طاقچههایی نیز قرار دارد.
از نمای خارجی این مجموعه به شکل مربع دیده میشود که دارای 4 برج نیم دایرهای شکل در چهارگوشهاش دارد و همچنین دو دروازه در بخش شمالی و جنوبی آن قرار گرفته است.
آنچه در رابطه با این بنا به ما کمک میکند تا مطمئن تر در رابطه با کاربری این بنا نظر بدهیم و بگوییم کاربرد اولیه آن چیزی بودهاست به جز کاروانسرا این میباشد که به جای پی ریزی این بنا در جایی نزدیک به چشمه آب آشامیدنی آن را در فاصله چند کیلومتری از چشمه ساختهاند چرا که حیوانات جانوران آن حوالی تنها از به این چشمه برای آشامیدن دسترسی دارند و اگر در آن حوالی سازهای عظیم همچون قصر بهرام گور ساخته میشد قطعا تمامی حیوانات را ار آن محل میراند که این دقیقا چیزی بوده که نباید رخ میداده تا پادشاه به مراد خود در این شکارگاه برسد.
اقامت در این کاروانسرا مدت زیادی است که به شکل صدها سال پیش امکان پذیر نیست ولی در چند سال اخیر گروههای زیادی اعم از منجمین و گردشگران کاروانسرای شاه عباسی را به عنوان جایی برای اقامت یک شبه خود برگزیدهاند.
برای سفر به کاروانسرای بهرام گور ملزومات زیادی لازم ندارید و تنها با ماشین شخصیتون میتونید حدود 7 ساعتی را رانندگی کنید تا به جایی برسید که خودتون را از همهمه و انواع آلودگی شهری جدا کنید.
گفتنی است که بازدید از کل مجموعه قصر بهرام فقط 2 ساعت زمان میبره ولی پیشنهاد دکوول به شما اینه که برای یک شب هم که شده تجربه نشستن زیر آسمان شهر و تماشا کردن ستارگان را در این مجموعه از دست ندید و یادتان نره اگه به اینجا سفر کردید حتما تجربتون را با ما و دیگر همراهان ما در میان بگذارید و به ما بگید که این مقاله چه قدر به شما در سفرتان کمک کرده.
مربی ژیمناستیک و زبان انگلیسی هستم از کودکی ژیمناستیک تمرین کردم و سابقه قهرمانی استانی و کشوری رو دارم در رشته مربیگری ورزشی کارشناسی گرفتم و در حال حاضر کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی-کاربردی هستم.