کاخ چهلستون قزوین

مختصری درباره پیشینه کاخ چهلستون تبریز

    شاه تهماسب صفوی ابتدا تبریز را به عنوان مقر حکومت خود و سلسله صفویه انتخاب کرده بود اما به دلیل تهدیدات عثمانی در مرزهای ایران، تصمیم گرفت پایتخت را از تبریز به قزوین انتقال دهد تا کمی از مرزها دور شود. در همان زمان تصمیم گرفت کاخ پادشاهی را بنا کند و برای این کار زمین‌های زنگی آباد را از یکی از ثروتمندان قزوین خریداری کرد و به بهترین معماران کشور دستور داد تا کاخی با یک باغ مربع شکل در این زمین‌ها بسازند. در واقع شاه تهماسب این نقشه را از روی نقشه یک معمار ترک انتخاب کرده بود که در طراحی آن پنجره‎‌های متعدد کوچکی وجود داشت. از دوره صفویه در قزوین تنها همین کاخ و سر در عالی قاپو باقی مانده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید عمارت کلاه فرنگی را در زمان حکومت قاجارها در ایران یک بار بازسازی کرده و نام چهلستون را روی آن گذاشتند.

    در طبقه اول بنای کاخ یک سالن بزرگ وجود دارد که در چهار طرفش چهار اتاق با هندسه‌های مختلف ساخته‌اند. همچنین چهار ایوان در بنا وجود دارد که امروزه برای حفظ تزئینات، با پنجره آنها را بسته‌اند. از تزئینات این طبقه می‌توان به رواقی، قوس‌های نیم دایره و ستون‌های آجری اشاره کرد. همچنین کل بنا با نقاشی‌های مربوط به دوره‌های صفویه و قاجاریه نقاشی شده است.

    در واقع سه لایه نقاشی دیوارهای این بنا را پوشانده است که لایه اول مربوط به دوره صفویه، دومین لایه متعلق به مکتب دوره صفویه و لایه نهایی مربوط به زمان بازسازی قاجارها است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید برای کشیدن نقاشی‌های دوره صفویه از آبرنگ با رنگ‌های ملایم استفاده کرده‌اند در حالی که برای کشیدن نقاشی‌های دوره قاجاریه از رنگ‌های گیاهی تندتر استفاده شده است. همچنین در دوره صفویه در نقاشی‌ها از مینیاتور و نگارگردی استفاده شده و از ویژگی‌های اصلی این نقاشی‌ها استفاده از خطوط نرم و ظریف در طراحی آنها است.

    در طبقه دوم بنا که در دوره قاجار تغییرات زیادی روی آن صورت گرفته، یک سالن مرکزی وجود دارد و چهار اتاق گوشواره نیز در چهار طرف سالن قرار گرفته‌اند. این اتاق‌ها در زمان قاجاریه به بنا اضافه شده است. جالب است بدانید از آنجایی که معماری کاخ چهلستون قزوین در زمان پهلوی تغییر کاربری داد، نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های آن در این دوره دچار آسیب‌های فراوان شد. امروزه از کاخ چهلستون قزوین به عنوان موزه خوشنویسی استفاده می‌کنند.

چرا باید از کاخ چهلستون قزوین بازدید کنیم؟

    کاخ چهلستون قزوین در بهمن ماه سال 1334 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنا را باید یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری شهر قزوین دانست که سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از آن به قزوین می‌آیند اما، این اهمیت در کجاست و دلایل آن را در چه چیزهایی می‌توان جستجو کرد؟ کاخ چهلستون یکی از معدود جاذبه های گردشگری به جا مانده از دوره صفویه در قزوین است و این را باید یکی از دلایل اهمیت و ارزشمندی آن دانست.

    جدا از آن از نظر معماری این بنا که در بالا کمی درباره‌اش صحبت کردیم هم بسیار زیبا و منحصر به فرد است و در آن می‌توان تزئینات و نقاشی‌های ویژه‌ای را از دوره‌های قاجاریه و صفویه دید و درباره تاریخ این دوره اطلاعات جذابی به دست آورد. اطلاعاتی که شاید در کتاب‌ها کمتر درباره‌شان خوانده‌ایم و باید آنها را از دل همین تزئینات و نقاشی‌ها خارج کنیم. یک دلیل دیگر هم برای علاقمندان به هنر و خطاطی وجود دارد که به خاطر آن راهی قزوین شوند و از عمارت کلاه فرهنگی دیدن کنند و آن خطاطی‌های ارزشمندی است که در حال حاضر در این بنا که به موزه خطاطی تغییر کاربری یافته، نگهداری می‌شود.

مسیر دسترسی و جاذبه های گردشگری اطراف کاخ چهلستون

    برای رسیدن به کاخ چهلستون قزوین باید خودتان را به سبزه میدان یا همان میدان آزادی این شهر برسانید. برای این کار می‌توانید از میدان ولیعصر سوار تاکسی شوید و مستقیما به کاخ برسید. در سبزه میدان یک پارک وسیع را خواهید دید که باید برای دیدن کاخ خود را به مرکز این پارک برسانید.

    اگر کاخ چهلستون را برای بازدید انتخاب کردید،  حتما سری هم به جاذبه های گردشگری دیگر نزدیک به آن بزنید. در این صورت می‌توانید در وقت صرفه‌جویی کرده و در طول سفرتان از جاذبه‌های گردشگری بیشتری دیدن نمایید. سرای سعدالسلطنه (600 متر)، گراند هتل (600  متر)، سرای مفخم (1 کیلومتر) و بازار قزوین (1 کیلومتر) در نزدیکی این جاذبه گردشگری قرار دارند و شما می‌توانید برنامه بازدید از همه آنها را در یک روز بگذارید.

    نمی‌توان بهترین زمان سفر به قزوین را مشخص کرد. تمام فصل‌ها برای سفر به این استان بسیار مناسب است. در واقع اینکه چه فصلی را برای سفر انتخاب می‌کنید بستگی به سلیقه و فرصت شما برای سفر دارد.

کلام آخر

    در مطلب همه چیز درباره کاخ چهلستون اطلاعات زیادی درباره این بنای تاریخی به دست آوردیم. کمی از تاریخچه، معماری و دیگر موضوعات مربوط به این جاذبه تاریخی حرف زدیم و همچنین برخی از جاذبه‌ های گردشگری نزدیک به آن را معرفی کردیم.

    همچنین این مطلب را فهمیدیم که کاخ چهلستون قزوین یکی از معدود جاذبه‌های تاریخی است که از دوران صفویه در شهر قزوین به جای مانده و داستان‌هایی را درباره تاریخ این سلسله در قزوین روایت می‌کند. بنابراین حفظ و نگهداری از چنین گنجینه‌ای وظیفه همه ما و به خصوص کسانی که برای بازدید به این کاخ می‌روند؛ است. اگر این جاذبه را برای بازدید انتخاب کردید، حتما به این نکته توجه فرمایید.

    در نزدیکی کاخ چهل ستون هتل‌ها، رستوران‌ها و جاذبه‌های گردشگری فراوانی وجود دارد بنابراین، در صورتی که بتوانید محل اقامت خود را در نزدیکی همین جاذبه انتخاب کنید، امکان دسترستی‌تان بسیار بهتر خواهد بود. اگر نکته دیگری درباره کاخ چهلستون قزوین وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.