قله قلعه دختر

قلعه دختر: دژی تاریخی با معماری شگفت‌انگیز

    نام "قزل ماما" که در زبان محلی به این قله و قلعه اطلاق می‌شود، ریشه در ترکی دارد. "قز" به معنی "دختر" و "ماما" به معنای "مادر" است. برخی بر این باورند که منظور از "دختر" در این نام، الهه آناهیتا، ایزدبانوی آب و زایش در اساطیر ایران باستان است و "ماما" نیز صفتی احترام‌آمیز برای این ایزدبانو محسوب می‌شده است.

    در منابع تاریخی از این مکان با نام "معبد قصران" یاد شده است. قصران نام ناحیه‌ای تاریخی در البرز مرکزی است که در گذشته شامل بخش‌هایی از شمیرانات، رودبار قصران و بخش‌هایی از لواسانات می‌شده است. قلعه دختر را حتی می‌توان از قله توچال بلندترین قله ارتفاعات شمال تهران نیز از طریق گردنه سرلو به شکل خط الراسی دسترسی داشت اما مسیری طولانی است و انجام این پیمایش نیاز به توانایی فیزیکی بالایی دارد. قله آهار در جبهه شرقی این قله و شهرستانک نیز در بخش غربی این قله قرار دارند.

    به شکل کلی مسیر معمولی که مورد استفاده قرار می‌گیرد مسیر شرقی است. این قله که در مرز دو استان تهران و البرز قرار گرفته است بخشی از رشته کوه البرز است و در بخش البرز مرکزی قرار گرفته است. علی رغم اینکه ارتفاع 3250 متر نیز برای این قله گزارش شده است اما نقشه‌های توپوگرافیک ارتفاع 3180 متر را تایید می‌کنند. از قلل نزدیک به قطعه قلعه دختر می‌توان به قللی مانند استرچال و یا قله سی‌چال اشاره کرد.

تاریخچه قلعه دختر

    تاریخ ساخت قلعه دختر به طور دقیق مشخص نیست، اما برخی از مورخین قدمت آن را به دوران ساسانیان نسبت می‌دهند. در آن زمان، این قلعه به عنوان مقر حکومتی اردشیر ساسانی، بنیانگذار سلسله ساسانی، مورد استفاده قرار می‌گرفته است. قلعه دختر در طول تاریخ شاهد رویدادهای مهمی بوده است. در دوره اسلامی، این قلعه به تصرف اعراب درآمد و به عنوان مقر حکومتی آنها در این منطقه مورد استفاده قرار گرفت. در دوره صفویه نیز از این قلعه به عنوان پایگاهی نظامی استفاده می‌شد.

میسرهای دسترسی به قله قلعه دختر

    به شکل کلی سه مسیر صعود برای این قله در نظر گرفته می‌شود که از مسیرهای شمالی، شرقی و غربی هستند. مسیر غربی از سمت جاده چالوس مورد استفاده قرار می‌گیرد که از منطقه شهرستانک برای صعود به آن اقدام می‌کنند و مسیرهای شرقی از منطقه آهار واقع در رودبار و قصران صعود می‌شوند. در واقع از روستای آهار اگر قصد صعود در مسیر شمالی را دارید باید به سمت ده تنگه بروید و اگر قصد صعود از مسیر شرقی را دارید به سمت دره آهار باید حرکت کنید.

    پای صعود این قله از جبهه شرقی یعنی روستای آهار حدود 2100 متر دارد و حدود 1000 متر ارتفاع عمودی باید اضافه کنید. در مقابل از سمت غربی ارتفاع بالاتر است و چیزی نزدیک به 2400 متر می‌باشد. پس ارتفاع صعود از جبهه غربی را می‌توان بیشتر از جبهه‌های دیگر دانست و این تا حدی به سهولت مسیر دامن می‌زند.

درجه سختی قله قلعه دختر

    قله قلعه دختر از جمله قلل دشوار در البرز به شمار نمی‌رود و می‌توان با پیاده روی و کوهپمایی نسبتا ساده به قله دست یافت. هرچند مسیر پیمایش می‌تواند در مسیر شرقی تا حدودی طولانی باشد باید حواستان به این مساله باشد و خوراکی و تنقلات آبی کافی همراه داشته باشید. به شکل کلی درجه سختی قله قلعه دختر را می‌توان در زمره قلل ساده قرار داد.

نکاتی برای بازدید از قلعه دختر (قزل ماما)

1. به دلیل موقعیت کوهستانی این منطقه، حتماً از کفش و لباس مناسب کوهنوردی استفاده کنید.
2. در فصل‌های سرد سال، پیش از عزیمت به وضعیت آب و هوا توجه داشته باشید و لباس گرم به همراه داشته باشید.
3. به همراه خود آب و غذای کافی به همراه داشته باشید.
4. به مسیرهای مشخص شده پایبند باشید و از ورود به مناطق خطرناک خودداری کنید.
5. به حفظ نظافت محیط زیست توجه داشته باشید و از هرگونه آلودگی در این منطقه خودداری کنید.

کلام آخر

    این مقاله را به بررسی قله قلعه دختر در منطقه رودبار قصران و روستای آهار اختصاص دادیم. اینجا دکوول است رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران و قصد داریم همراه شما به بررسی قلل مختلف ایران بپردازیم. در این مقاله علاوه بر معرفی قله قلعه دختر به بررسی درجه سختی آن و همچنین مسیرهای صعود به قله پرداختیم. لطفا نظرات خود را با ما در میان بگذارید.