نحوه انتخاب و استفاده از کرم ضد آفتاب
فرقی نمیکند آسمان بالای سر شما آبی آبی باشد یا خاکستری تیره و پر از ابرهای ضخیم باشد. پرتوهای خورشید هر ثانیه میلیاردها ذره فوتون را بر روی زمین سرازیر میکند. این پرتوهای رنگارنگ علاوه بر گرما و نوری که به آن نیاز داریم، حاوی اشعه ماوراء بنفش (UV) هستند که منشا آفتابسوختگی، پیری زودرس پوست و سرطان پوست است که تعداد مبتلایان به آن از مجموع مبتلایان به تمام سرطانهای دیگر بیشتر است.
اگر قصد دارید کار عاقلانهای انجام دهید و قبل از فعالیت در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید، پس باید انتخابهایی داشته باشید. این مقاله نکات کلیدی در انتخاب و استفاده از ضد آفتاب را پوشش میدهد که اهمیت خیلی زیادی دارد. پس با ما همراه باشد. همچنین در این مقاله قصد داریم به رتبهبندی ضد آفتاب، نکاتی درباره مواد سازنده ضد آفتابها همچنین نکاتی در مورد استفاده از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
توجه: لباسهایی با پارچه دارای درجه UPF به طور موثرتری نسبت به هر ضد آفتابی از پوست محافظت میکنند. بنابراین بهترین استراتژی شما این است که تا حد امکان بدن خود را با لباسهای محافظ بپوشانید و از ضد آفتاب برای نواحی باقیمانده پوست در معرض نور خورشید استفاده کنید.
فهرست:
درک رتبهبندی ضد آفتاب
برچسبهای ضد آفتاب حاوی اطلاعات کلیدی هستند که به شما در ارزیابی اثربخشی آنها کمک میکند. روی تمام برچسبها باید «فاکتور محافظت در برابر نور خورشید» (SPF) درج شود، عددی که نشاندهنده توانایی ضد آفتاب در محافظت از پوست در برابر اشعههایی است که باعث آفتاب سوختگی میشوند.
علاوه بر این، ضدآفتابهایی که از تستهای مربوطه عبور میکنند، ممکن است محافظتهای دیگری را نیز لیست کنند. برای مثال مقاومت و پوشش با طیف وسیع در برابر اشعههایی که باعث پیری زودرس پوست میشوند و مقاومت در برابر آب (باران یا عرق) برای مدت زمان مشخص.
رتبهبندی SPF به چه معناست؟
SPF (Sun Protection Factor)عددی است که نشان میدهد یک ضد آفتاب چقدر میتواند از پوست بدون محافظت در برابر آسیب ناشی از نوع خاصی از اشعه ماوراء بنفش (UVB) محافظت کند: اشعههایی که باعث آفتاب سوختگی و سرطان پوست میشوند. با این حال، این مقیاس ساده و شهودی نیست:
- SPF 15، 93% از اشعههای UVB را مسدود میکند.
- SPF 30، 97% از اشعههای UVB را مسدود میکند.
- SPF 50، 98% از اشعههای UVB را مسدود میکند.
- SPF 100، 99% از اشعههای UVB را مسدود میکند.
نکاتی برای درک رتبهبندی SPF
همانطور که به SPF مورد نظر خود فکر میکنید، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- SPF 15 حداقل مقداری است که متخصصان پوست برای هرگونه قرار گرفتن در معرض نور خورشید توصیه میکنند.
- رتبهبندی SPF بالاتر از 50 معنیدار نیست. هیچ چیزی 100% اشعههای UVB را مسدود نمیکند و ضد آفتابی که با SPF 100 به بازار عرضه میشود، اگرچه به نظر تاثیرگذار میرسد، در واقع تنها 1% بیشتر از ضد آفتاب SPF 50 اشعههای UVB را مسدود میکند.
- رتبهبندی SPF به شما نمیگوید که چقدر میتوانید قبل از تجدید مصرف ضد آفتاب صبر کنید. اگرچه زمان محافظت در تست SPF یک عامل مهم است، اما سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) که مسئول تنظیم رتبهبندی ضد آفتابها است، توصیه میکند که صرف نظر از SPF آن، هر دو ساعت یکبار ضد آفتاب را تجدید کنید.
فهمیدن عبارت «طیف وسیع»
اشعه ماوراء بنفش (UV) شامل طیف وسیعی از طول موجها است. علاوه بر اشعههای UVB که در بالا ذکر شد، به محافظت در برابر اشعههای UVA نیز نیاز دارید که باعث پیری زودرس پوست شده و همچنین در ابتلا به سرطان پوست نقش دارد. به جای رتبهبندی عددی، محافظت در برابر اشعههای UVA با یک عبارت خاص نشان داده میشود: طیف وسیع.
ضدآفتابهایی که با عبارت «طیف وسیع» برچسبگذاری شدهاند، پوست را از هر دو نوع اشعه UVB و UVA محافظت میکنند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) میگوید که سطح محافظت در برابر اشعه UVA با طیف وسیع، تقریباً با سطح محافظت UVB آن (رتبهبندی SPF) متناسب خواهد بود.
مقاومت در برابر آب و تعریق
«مقاوم در برابر آب» به این معنی است که ضد آفتاب برای عملکرد خوب در برابر آب یا تعریق فرموله شده است. از آنجایی که هیچ ضد آفتابی برای مدت نامحدودی در هنگام شنا یا تعریق دوام نمیآورد، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از عبارت «ضد آب» یا «ضد تعریق» را روی برچسبهای محصولات ممنوع کرده است. با این حال، آنها یک تست خاص دارند و شما باید یکی از دو رتبهبندی را پیدا کنید:
- مقاوم در برابر آب به مدت ۴۰ دقیقه
- مقاوم در برابر آب به مدت ۸۰ دقیقه
با این حال، توجه داشته باشید که خشک کردن پوست با حوله، ضد آفتاب را از بین میبرد. بنابراین، صرف نظر از رتبهبندی مقاومت در برابر آب و زمانی که فکر میکنید باقی مانده است، باید بلافاصله بعد از استفاده از حوله، ضد آفتاب را دوباره تجدید کنید.
نکاتی درباره مواد تشکیل دهنده
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مواد مجاز در ضد آفتابها را تنظیم میکند. لیست زیر به برخی از آن مواد کلیدی، از جمله موادی که منتقدان FDA نسبت به آنها محتاط هستند، اشاره میکند:
اکسی بنزون
از آنجایی که اکسی بنزون (Oxybenzone) ماده شیمیایی در آسیب رساندن به اکوسیستمهای صخرههای مرجانی در سراسر جهان نقش داشته است، برخی از کشورها و ایالت هاوایی، ضدآفتابهایی که حاوی این ماده هستند را ممنوع کردهاند. اکسی بنزون که به طور گسترده در ضدآفتابها استفاده میشود و در برابر اشعههای UVB بسیار مؤثر است.
توجه محققان حوزه سلامت را نیز به خود جلب کرده است، آنها مقادیر کمی از آن را در نمونههای خون افراد در سراسر ایالات متحده پیدا کردهاند. اکثر کشورها، از جمله ایالات متحده، درصد اکسی بنزون را در ضدآفتابها محدود میکنند.
اکتینوکسات
اکتینوکسات (Octinoxate) این ماده شیمیایی موجود در ضدآفتاب نیز به دلیل نگرانیهایی که در مورد تأثیرات منفی بر سلامت مرجانها دارد، در هاوایی ممنوع شده است.
- (توجه: برخی از ضدآفتابها با عنوان «مناسب برای صخرههای مرجانی» یا «دوستدار صخرههای مرجانی» برچسبگذاری میشوند. این اصطلاحات تعاریف مورد توافقی ندارند و استفاده از آنها توسط FDA یا هیچ سازمان استانداردسازی دیگری مدیریت نمیشود. رایجترین استفاده از این اصطلاحات برای شناسایی ضدآفتابهایی است که حاوی اکسی بنزون و اکتینوکسات نیستند. با این حال، مواد تشکیل دهنده دیگر ضدآفتاب و عوامل محیطی مختلفی نیز وجود دارند که مشکوک به تأثیرگذاری بر سلامت مرجانها هستند. تغییر اقلیم و بسیاری از عوامل دیگر با کاهش صخرههای مرجانی مرتبط شناخته شدهاند، بنابراین تعیین اینکه کدام عوامل بیشترین نگرانی را ایجاد میکنند، دشوار است.)
اسید پارا آمینوبنزوئیک
اسید پارا آمینوبنزوئیک (Para Amino Benzoic Acid (PABA)) در برخی افراد باعث واکنشهای آلرژیک و حساسیت به نور میشود. محصولاتی که از آن استفاده نمیکنند، اغلب عبارت «عاری از PABA» را روی برچسبهای خود ذکر میکنند.
پارابنها
پارابنها (Parabens) این مواد نگهدارنده (به عنوان مثال، متیل پارابن) هستند که در برخی از محصولات مراقبت از پوست، از جمله برخی از ضدآفتابها یافت میشوند. بوتیل پارابن در سفید شدن صخرههای مرجانی نقش داشته است و به طور کلی در مورد سلامتی پارابنها نیز سوالاتی وجود دارد، به همین دلیل تعداد روزافزونی از برندها آنها را حذف کرده و ضدآفتابهای خود را به عنوان «عاری از پارابن» تبلیغ میکنند.
عطرها
عطرها (Fragrances) به جز اینکه واقعا ضروری نیستند، نگرانی در اینجا این است که آنها میتوانند چشمها را بسوزانند یا باعث واکنشهای آلرژیک شوند. بنابراین، برای کودکان و همچنین بزرگسالانی که انتظار شنا یا تعریق دارند، بهتر است از آنها اجتناب شود.
ذرات نانو
توانایی ساخت ذرات نانو (Nano particles)، این ذرات فوقالعاده کوچک نسبتاً جدید است و خواص آنها هنوز به طور کامل شناخته نشده است. به عنوان مثال، آنها به راحتی از غشای سلولی عبور میکنند که میتواند برای برخی اهداف مفید باشد اما در عین حال نگران کننده است. هیچ خطری برای نانو ذرات در ضدآفتابها یافت نشده است، اما ممکن است ضدآفتابهایی را ببینید که عنوان میکنند «عاری از نانو» یا «غیر نانو» هستند.
هیچ تعریف تایید شدهای از این اصطلاحات توسط FDA وجود ندارد، اما تعاریف تایید شدهای در اروپا و استرالیا وجود دارد و برخی از برندها از آن تعاریف برای ساخت محصولات خود استفاده میکنند.
اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم
اکسید روی (Zinc oxide) و دی اکسید تیتانیوم (Titanium dioxide) مواد تشکیل دهنده ضد آفتاب معدنی، اشعههای UVA و UVB را مسدود میکنند. برخلاف ضدآفتابهایی که برای مسدود کردن اشعهها به مواد شیمیایی مصنوعی متکی هستند، محصولاتی که حاوی این مواد معدنی هستند، گاهی اوقات خود را به عنوان «طبیعی»، «ارگانیک» یا «مناسب برای صخرههای مرجانی» به بازار عرضه میکنند. بسیاری از ضدآفتابهایی که حاوی این مواد معدنی هستند، تا حدی برای ایجاد یک استفاده نرمتر و شفافتر از ذرات نانو استفاده میکنند.
برای اطلاعات بیشتر: برای نگاهی جامعتر به مواد تشکیل دهنده مورد نظر، میتوانید اطلاعاتی را از سازمانهایی مانند کارگروه محیط زیست ایالات متحده (EWG) دریافت کنید. همچنین لازم به یادآوری است که علم پشت خطرات سرطان پوست و توانایی ضدآفتابهای فعلی برای کاهش آن خطرات، غیرقابل انکار است.
نحوه مصرف ضد آفتاب
تقریباً همه افراد از ضد آفتاب خیلی کم استفاده میکنند و تقریباً هیچکس آن را به درستی نمیزند. نکات زیر را برای استفاده از ضد آفتاب در نظر بگیرید و یکی از معدود افرادی باشید که از ضد آفتاب به روش صحیح استفاده میکند:
- مهمتر از ضد آفتابی که انتخاب میکنید، نحوه استفاده از آن است. یک ضد آفتاب با SPF 50 که به طور سهلانگارانه زده شود، محافظت بسیار کمتری نسبت به یک ضد آفتاب با SPF 30 (یا حتی SPF 15) که به دقت زده شود، ایجاد میکند.
- ۱۵ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب بزنید. این برای همه ضدآفتابها صدق میکند.
- از مقدار بسیار بیشتری ضد آفتاب نسبت به تصورتان استفاده کنید. یک قانون کلی برای فردی که شلوارک و تی شرت پوشیده است، استفاده از حداقل یک اونس چیزی نزدیک به 30 گرم است، و مطمئن شوید که تمام نقاط در معرض پوست را میپوشانید.
- حداقل هر دو ساعت تجدید کنید. این یک دستورالعمل است که بسیاری از افراد در رعایت آن سهلانگاری میکنند و برای همه ضدآفتابها صدق میکند.
- برای کل سفر به اندازه کافی بردارید. این ممکن است به نظر یک ترفند بازاریابی برای فروش ضدآفتاب برسد، اما متخصصان پوست به شما خواهند گفت که دو نفر در یک پیادهروی چهار ساعته در یک روز آفتابی باید از یک تیوپ کامل ۴ اونس استفاده کنند. به عبارت دیگر، اگر به تاریخ انقضای یک تیوپ قدیمی نگاه میکنید، ممکن است به اندازهی کافی همراه خود نداشته باشید (و به احتمال زیاد دفعه قبل هم به اندازهی کافی استفاده نکردهاید).
- هر روز از ضد آفتابی با SPF 15 یا بالاتر استفاده کنید. این توصیهای از بنیاد سرطان پوست است. این بنیاد برای فعالیتهای طولانی در فضای باز، SPF 30 یا بالاتر را پیشنهاد میکند.
ضد آفتاب و نوزادان
از هیچ ضد آفتابی برای محافظت از کودکان زیر ۶ ماه استفاده نکنید، زیرا پوست آنها به راحتی ضد آفتاب را جذب میکند و میتواند خطرناک باشد. فقط از سایه برای محافظت از آنها استفاده کنید.
اسپریهای ضد آفتاب
FDA به دلیل احتمال استنشاق و مشکلات تنفسی مانند آسم، استفاده از اسپریها را برای کودکان توصیه نمیکند. علاوه بر این، اسپریها باعث میشوند افراد از مقدار کمی ضد آفتاب استفاده کنند. اسپریها ممکن است برای استفاده روی موهای نازک مفید باشند، اگرچه در این مورد، کلاه همچنان بهترین گزینه است.
تاریخ انقضای ضد آفتاب
یک قانون کلی این است که ضد آفتاب تا سه سال قابل استفاده است، هرچند بهترین نشانگر تاریخ «استفاده تا» روی محصول است. در صورت امکان، ضد آفتاب را در جای خشک و خنک نگهداری کنید زیرا گرما و رطوبت باعث فاسد شدن سریعتر آن میشوند.
محافظت کامل در برابر اشعه ماوراء بنفش
محافظت جدی در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) نیازمند رویکردی چندوجهی است:
- لباسهایی با پارچه دارای درجه UPF بپوشید.
- از ضد آفتاب به مقدار زیاد روی تمام نواحی باقیمانده پوست در معرض نور آفتاب استفاده کنید.
- عینک آفتابی بزنید که ۱۰۰ درصد در برابر اشعههای ماوراء بنفش محافظت داشته باشد.
- هر زمان که ممکن است به دنبال سایه باشید.
- میزان قرار گرفتن خود در معرض اشعه ماوراء بنفش را کنترل و محدود کنید، به خصوص در ساعات اوج نور روز، تقریباً از ۹ صبح تا ۳ بعد از ظهر.
- به یاد داشته باشید که نور خورشید فیلتر شده همچنان میتواند به پوست شما آسیب برساند، بنابراین در روزهای ابری نیز از خود محافظت کنید.
عواملی که نیازمند احتیاط بیشتر در کاهش میزان قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش شما به همراه استفاده صحیح از ضد آفتاب هستند:
- پوست شما رنگ پریدهای دارد. با این حال، اگر پوست تیرهای دارید، تصور نکنید که میتوانید از ضد آفتاب صرف نظر کنید، زیرا پوست شما همچنان میتواند دچار آسیب ناشی از اشعه ماوراء بنفش شود، اگرچه تشخیص آن به آسانی پوستهای روشن نیست.
- در شرایطی که آن را برای کودکان خود مورد استفاده قرار میدهید. کودکان پوست نازکتر و حساستری دارند. آسیب در سنین پایین همچنین میتواند خطر ابتلا به مشکلات جدیتر در مراحل بعدی زندگی را افزایش دهد.
- شما از داروهای خاصی استفاده میکنید. حساسیت به نور خورشید با داروهایی مانند درمانهای آکنه، آنتی هیستامینها، آنتی بیوتیکها، ضد التهابها و مکملهای گیاهی افزایش مییابد. تمام داروها را برای هشدارهای مربوط به آفتاب به دقت بررسی کنید.
- تابستان است. نور خورشید در تابستان شدیدتر از زمستان است.
- شما در ظهر بیرون خواهید بود. نور خورشید در ظهر از صبح یا بعد از ظهر شدیدتر است.
- شما در ارتفاع بالا خواهید بود. هر چه بالاتر میروید، نور خورشید شدیدتر میشود.
- شما در یک منطقه استوایی یا قطبی خواهید بود. نور خورشید در سایر عرضهای جغرافیایی کمتأثیرتر است.
- شما در جایی خواهید بود که آب یا برف وجود دارد. همچنین میتوانید صرفاً با نور بازتابی دچار آفتاب سوختگی شوید، بنابراین حتی زمانی که کاملاً در سایه و روی (یا نزدیک) آب یا برف هستید، باید از ضد آفتاب استفاده کنید.
- شما در یک منطقه با شاخص فرابنفش (UVI) بالا هستید. UVI یک مقیاس درجهبندی است (۰-۲ کم تا ۱۱+ شدید) که میزان روزانه اشعههای ماوراء بنفشی را که به سطح زمین در یک مکان خاص میرسد، نشان میدهد. سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده (EPA) پیشبینیهای UVI را بر اساس کد پستی ارائه میدهد.
- شما در حال استفاده از ضد آفتاب روی نواحی حساس هستید. بینی، گوشها، پشت دستها و گردن نسبت به سایر نواحی بدن بیشتر در معرض نور خورشید قرار میگیر باشند.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم کرمهای ضد آفتاب را از جنبههای مختلفی مورد ارزیابی قرار دهیم. توجه کنید موضوع ضد آفتاب یکی از موضوعات بسیار حساس است و عملا در کیف و کوله پشتی هر کوهنورد و طبیعت گردی یکی از آنها وجود دارد. بنابراین میتوانید با کسب دانش صحیح پیرامون این تجهیزات به سلامت پوست خودتان کمک شایانی کنید. اینجا دکوول است رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران با ما همراه باشید.
یوسف تقی زاده
علاقه شخصی من به کوهنوردی و صعودهای بلند هیمالیایی منجر شد که به شکل حرفهای این ورزش رو دنبال کنم و به سمت مربی شدن و راهنمای کوهستان شدن برم.