همه چیز درباره گورتکس (1 مرور)

گورتکس

    شاید برایتان جالب باشد که بدانید، رطوبت طولانی مدت بدن (حتی در هوای معتدل) حرارت مرکزی بدن را دچار افت و اختلال می‌کند. همچنین محفاظت نکردن از بدن در مقابل باد شدید نیز باعث افت حرارت بدن می‌شود. بنابراین لباس‌‏هایی که شما انتخاب می‌کنید که باید قادر به حفظ گرمای بدن در مقابل سرما باشند. در موارد زیادی پیش آمده است که افراد بدشانس با لباس‌های نامناسب، هنگام کوهنوردی دچار سرمازدگی شده‏‌اند که این بیماری خطرناک، باعث بسیاری از مرگ و میرها در کوهستان خواهد شد، برای اینکه بیشتر با انواع این پوشاک در کوهنوردی آشنا شوید با این مقاله از وب سایت دکوول همراه شوید.

    یکی دیگر از خصوصیات مهم پوشاک کوهنوردی که باید بدان دقت کنید است که در گرمای بیش از حد روزهای گرم سال که تعرق زیاد، باعث خیس شدن لباس‏ها و تخلیه آب بدن می‏شود، قابلیت تهویه، تنفسی بودن و محافظت از اشعه خورشید در لباس تعبیه شده باشد. بنابراین لباس کوهنوردی خدمتی بالاتر از «راحتی» به کوهنوردان می‏کند، زیرا در طبیعت «ایمنی» مسئله بسیار مهمی است. شما باید با دقت لباس‌های کوهنوردی خود را انتخاب نمایید تا این لباس‌ها بتوانند در مقابل سرما، گرما، رطوبت و… محافظ و نجات بخش شما باشند.

    پوشاک کوهنورد باید قابلیت سرعت عمل و انعطاف پذیری لازم را داشته باشد زیرا  شرایط جوی یا شرایط بدنیکوهنورد به سرعت تغییر می‌کند. همچنین به علت تغییرات در شرایط فیزیکی، نمی‏توان از لباس‏های تک‏لایه ضخیم استفاده نمود، زیرا برای مثال در ابتدای حرکت، بدن سرد است، ولی پس از ۱۵ دقیقه، میزان سوخت و ساز بدن به شدت بالا می‏رود و کوهنورد نیاز به کم کردن پوشاک در حین حرکت خواهد داشت و پوشش یک لایه ضخیم می‌تواند او را به دردسر بیندازد.

    درواقع اگر شما یک لایه ضخیم به تن کرده باشید، نمی‏توانید در آن تغییراتی ایجاد کنید. پس یکی از نکات مهم در انتخاب پوشاک کوهنوردی لایه لایه بودن یا پوشش چند تکه است. به این صورت که پوشش به شما اجازه دهد که به هر میزان توانایی تغییر در پوشاک خود را داشته باشید. اما سیستم لایه‏ای چیست؟ این پوشش‏های چند لایه چگونه باید باشد؟ پایه سیستم لایه‏ای که برای ورزش‏های داخل طبیعت طراحی می‌شوند، عموماً متکی بر سه نوع لایه هستند: لایه اول، برای خشک و تمیز نگاه داشتن بدن در طول فعالیت در طبیعت، لایه دوم، برای حفظ گرما و تامین دمای بدن در طول فعالیت و هنگام استراحت در کمپ یا توقف‌ها، لایه سوم و بیرونی، برای محافظت از باد، باران و برف و...

بادگیر

    اندازه یک بادگیر باید به حدی باشد تا کوهنورد بتواند لایه‌های دیگر لباس‌ را هم زیر آن بپوشد و در این حالت فشردگی ایجاد نشود و جلوی حرکت کوهنورد نیز گرفته نشود. یک بادگیر باید دارای کلاه با یک نقاب و در قسمت گردن دارای ریسمان‏های کشیدنی برای کوچکتر کردن قسمت صورت باشد، تا در صورت باراش باران صورت و گردن کوهنورد خیس نشود.

    کلاه بادگیر باید آنقدر بزرگ باشد یک کلاه ایمنی زیر آن جا شود، ولی در عین حال این بزرگی نباید به گونه‌ای باشد که باعث محدود شدن دیدن (مخصوصاً در جوانب) شود. بادگیر همچنین باید دارای قابلیت باز شدن و تنظیم کردن قسمت جلو، کمر، زیر بغل، جوانب و سرآستین‌ها باشد تا بتوان تهویه در لباس بوجود آورد و یا آنرا محکم بست. بهتر است بادگیری را انتخاب کنید که دندانه‌های زیپ‌ها بزرگ و مقاوم باشند و روی زیپ زبانه وجود داشته باشد تا آن را از خیس شدن حفظ کند ولی اجازه تهویه لباس را هم بدهد. جنس برخی از زیپ‌ها ضدآب هستند.

    اما جدا از آن درزها و دوخت‌ها نیز باید ضدآب و عایق و محکم باشند. در عین حال باید دسترسی به داخل جیب‌ها با دستکش و در حالیکه کوله را به پشت دارید، آسان باشد. جیب‌های بادگیر انتخابی‌تان باید درپوش مناسب برای محافظت از باران داشته باشند. قد این لباس باید به اندازه کافی بلند باشد و تا بتواند زیر قسمت کمر شلوار را بپوشاند و در این قسمت دارای یک بند کشیدنی باشد تا قسمت پایین تنه را کیپ کند. آستین‌های این لباس باید مچ را کاملاً بپوشانند. چسبانک، قزن قفلی و گیره‌های مخصوصی وجود دارد که قسمت مچ را کاملاً کیپ نگه دارند.

 کاپشن بارانی

    بارانی‏ در مدل‏های مختلفی تولید می‏شود و همانطور که از نامش پیداست پوشیدن آن در زمان‌های بارش باران باعث عدم نفوذ آب به درون لباس می‌شود. یک بارانی استاندارد دارای زیپی کامل در جلو است که تهویه آن آسان‏تر باشد. بسیاری از کوهنوردان که خواستار وزن و حجم کمتر و مقاومت بیشتر در مقابل باد هستند، انوراک (ژاکت های بدون زیپ سراسری جلو) را به یک بارانی ترجیح می‌دهند. تنها نکته مهمی که باید بدان دقت نمایید این است که هر نوع بارانی که تصمیم گرفتید بخرید، قابلیت تنفسی بودن الیاف آن را بررسی نمایید.

    لایه گورتکس از ترکیب دو ماده منحصر بفرد به ثبت رسیده است. یکی از این دو ماده تترا فلوئورو اتیلن خالص ePTFE است که در هر اینچ مربع ۹ میلیارد منفذ دارد. هر یک از این منافذ را باید بسیار کوچکتر از یک قطره ریز آب( ۲۰۰۰۰ بار) و بسیار بزرگتر از یک مولکول بخار آب(۷۰۰ بار)دانست. قطره نمی‌تواند از منافذ لایه عبور کند ولی مولکول به صورت بخار قادر به عبور از این منافذ خواهد بود. قابلیت عبور بخار را  "قابلیت تنفس" می‌نامند. ماده دیگر به صورتی است که روغن و چربی به آن نفوذ نمی‌کند (دافع چربی) و از آلوده شدن گورتکس به مواد چرب نظیر روغن‌های نفتی، مواد غذایی، حشره کش‌ها و دیگر مواد مضر جلوگیری می‌نماید. برای ایجاد یک پوششی که بتواند ضد آب و ضد باد باشد و در عین حال "قابلیت تنفس" را نیز حفظ کند. لایه گورتکس را روی پارچه‌های دیگر می پوشانند.

انواع گورتکس

    این مدل پارچه را برای کوهنوردی حرفه‎ای و شرایط بد آب و هوایی طولانی مدت طراحی کرده‌اند و خصوصیات زیر را دارند:

1. ضخامت زیاد
2.   تنفس پذیری
3.   ضد آب بودن
4.   ضد باد بودن

این پارچه قوی‌ترین نوع گورتکس است که دارای ۶۰ تا ۷۰ درصد پلی آمید و ۲۷-۴۰ درصد PTFE است ولی امکان دارد در آن از ۵ – ۸ درصد Lycra و ۲-۳ درصد Elastin هم استفاده شود . برای کاپشن‌های ( Hard shell از گورتکس ۳ لایه و همچنین برای (Alpine mountaineering از گورتکس ۲ لایه Proshell استفاده می‌کنند.

Gore-Tex Performance Shell

    این نوع پارچه تنفس‌پذیر، ضد آب و ضد باد است و برای طیف بزرگی از ورزش‎های outdoor استفاده می‌شود. این پارچه معمولا ۲ لایه بوده و از پلی استر و PTFE آن را می‌سازند که البته بیشتر در آن پلی استر به کار برده شده است. در واقع تمامی Hard shell ها در Alpine mountaineering از این نوع گورتکس استفاده می‌نمایند.

 Gore -Tex Paclite Shell

    از خصوصصیات این نوع گوتکس می‌توان به وزن و حجم کم و تنفس پذیری زیاد اشاره کرد. در واقع غشاء این نوع پارچه از یک لایه محافظت کننده از جنس Carbonized Polyurethane پوشیده شده و یک سد فیزیکی یا یک مانع بر علیه چرک و چربی درونی لباس ایجاد کرده است. در نتیجه می‌توان مدعی بود سبکترین و تنفس پذیرترین گورتکس ضد آب و ضد باد است. این پارچه وزن و حجم ایده آلی نیز دارد . بیشتر زمانی استفاده می‌شود که بخواهید کوله خیلی سبکی بپیچید و اکثرا در صعودهای آلپی سبک و اسکی کوهستان از آن استفاده می‌شود.

Gore – Tex Soft Shell

    این نوع گورتکس یک ترکیب از بافت نرم و گرم است که کاملا ضد آب و ضد باد بوده و قابلیت تنفس هم دارد و برای اینکه بتوانید مقدار لایه‌های پوشیدنی در پوشاک کوهنوردان را کم کنید ، این  پارچه مناسب است و آزادی عمل در حین حرکت را در شرایط سردتر برای کوهنورد فراهم می‌نماید. این مدل از گورتکس را می‌توان متشکل از دو لایه Shell و PTFE دانست. در قسمت Shell حدود چهار درصد از بافت را shell و بقیه را نایلون و Elastine  و از بافت سرامیکی نیز تشکیل شده است. از این نوع گورتکس بیشتر در ورزش‌های free ride مانند اسکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    نکته: گورتکس Performance بیشتر در Alpine mountaineering به کار برده می‌شود اما کاربرد Soft Shell بیشتر در ورزش  اسکی و Paclite و برای اسکی کوهستان مناسب است.

 Gore – Tex Windstopper

    پارچه‌های windstopper نفوذپذیری s/2L/m3-5 دارند در صورتی که آستانه فیزیولوژیکی ضدبادی در این پارچه نفوذپذیری هوای کمتر از s/2L/m 11 را شامل می‌شود. چنین نفوذپذیری پایینی توسط بدن احساس نخواهد شد. بنابراین لباس‌هایی که از این جنس هستند در برابر سرما و بادهای سوزدار از کوهنورد محافظت می‌کنند و پیشنهاد می شود از این جنس در soft shell ها استفاده کنید.

 Gore – Tex Windstopper Fleece

    این نوع پارچه از سه لایه تشکیل شده است:

1. درلایه داخلی از پارچه ضد باد پشمی با کیفیت بالا استفاده شده است.
2. لایه Gore windstopper وسط است. از این نوع پارچه بیشتر در لایه درونی دستکش‌ها استفاده می‌گردد.
3. یک لایه پشمی هم در بخش خارج قرار دارد.

تفاوت بین پارچه دافع و ضد آب

    (water proof) پارچه‌های دافع آب در برابر ورود آب با فشارهایی کمتر از یک پوند بر اینچ مربع (۱p.s.i) مقاومت می کنند . این پارچه ها در مواردی کاربرد معقول و قابل قبولی دارند اما در هوای مرطوب حفاظ های مطمئنی نیستند . اما برای پارچه ضد آب , استاندارد و معیار مشخصی تعریف نشده است. این مدل پارچه‌ها باید به گونه‌ای باشند که زمانی که در هوای بارانی قرار می‌گیرید و یا روی سطوح خیس می‌نشینید و یا مثلا "هنگام شکار ماهی آزاد در آلاسکا" در برابر ورود آب قرار می‌گیرید؛ مقاوم باشند.

    برای مثال یک نفر با وزن ۷۵ کیلو گرم هنگام نشستن p.s.i 3 فشار (سه پوند بر اینچ ) و هنگام زانو زدن p.s.i16فشار بر تکیه گاه خود وارد می‌نماید در حالی که میزان مقاومت پارچه گورتکس p.s.i 65 است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پارچه‌های معمولی با منافذ ریز حدود ۳/۳ تا ۵ پوند بر اینچ مربع طبق استاندارد ISO 811 مقاومت می‌کنند.

تفاوت بین پارچه بادشکن و پارچه ضد آب گورتکس

    پارچه‌های بادشکن گورتکس روی لباس‌هایی از جنس کت کرکی، جلیقه،کلاع و... پوشیده می‌شوند. بادشکن‌های کرکی ۵ /۲ برابر پوشش‌های کرکی استاندارد گرم می‌کنند. بادشکن‌های گورتکس کاملا "ضد باد و قابل تنفس‌اند اما نمی‌توان آن را ضد آب دانست و برای هوای مرطوب  هم مناسب نیست. بنابراین به درزها و شکاف‌های ضد آب و ضد هوا که در کت‌های بارانی معمول تعبیه می‌شود؛ مجهز نیستند.

فناوری پارچه های گورتکس برای رفتن در آب چیست ؟ 

    تکنولوژی پوش‌های غوطه‌وری که نتیجه استفاده از پارچه‌های چند لایه، فرآیند آب‌بندی درز و فناوری تولید است برای اولین بار توسط گور برای تولید لباس ملوانان نیروی دریایی استفاده شد. بخاری که از عرق بدن تولید می‌شود؛ روی سطح درونی این پارچه نفوذ نمی‌یابد تا ملوان احساس ناراحتی ناشی از سرما و سنگینی رطوبت را حس نکند. این فن‌آوری این امکان را برای لباس به وجود می‌‎آورد که هنگام فرو رفتن کامل زیر آب به آسانی تنفس کند. در نتیجه کسی که این لباس را بپوشد چه درون استخر آب یخ باشد و چه درون قایق شناور، احساس راحتی خواهد کرد. برخورد با اجسام تیز و برنده باعث سوراخ شدن آن خواهد شد. گورتکس به پارچه‌های ضدآب و قابل تنفسی می‌دانند که توسط کمپانی آمریکایی W. L. Gore and Associates به صورت یک برند و نام تجاری ثبت شد. مواد موجود در این پارچه بر پایه پلی تترا فلورو اتیلن(PTFE) و دیگر پلیمرهای فلئور انتخاب شده‌اند.

    این پارچه‌ها در مجموعه بزرگی از کاربردهایی ممثل لباس‌های ضد آب با کارایی بالا، فیلترها، عایق سازی سیم‌ها و کابل‌ها و درپوش‌ها مصرف دارند. لباس‌هایی که با فناوری گورتکس بهترین و محبوب‌ترین پارچه در تولید لباس‌های بارانی، قابل تنفس و محافظ در برابر سرما هستند. این پارچه‌ها از یک غشای دو لایه تشکیل شده‌اند که تا حدی شبیه به پوست بدن انسان عمل می‌کنند. پارچه‌های گورتکس از ۹ میلیون حفره ریز در هر اینچ تشکیل شده‌اند که این حفره‌ها ۲۰ هزار بار کوچکتر از یک قطره کوچک آب و به اندازه  ۷۰۰ واحد بزرگتر از یک مولکول بخار آب است.

    این حفره‌ها به سادگی اجازه می‌دهند تا هوا از انها عبور کند و در حقیقت خروج بخار آب ناشی از تبخیر عرق بدن به خارج لباس انتقال یابد. این لباس‌ها با توجه به بیرونی‌ترین لایه آن علاوه بر ضد آب بودن اجازه قرار گرفتن هیچ گونه لکه بر روی لباس را نیز نخواهد داد. معمولی‌ترین این لباس‌ها، نقش محافظ در برابر باران را ایفا می‌کنند. این لباس‌ها از دو لایه تشکیل شده است. لایه بیرونی نایلون و یا پلی استر که از دسته الیاف با استحکام مناسب هستند و لایه داخلی که آنها نیز از جنس پلی اورتان(PU) است. این لایه مقاومت در برابر نفوذ آب در شرایط جابجایی هوا در مقیاس بالا(تنفس پذیری پارچه) را انجام می‌دهد. شاید جالب باشد که بدانید در ساخت انواع قدیمی‌تر گورتکس‌های دو لایه در لایه داخلی بجای پلی اورتان از تفلون(Teflon) استفاده می‌کرده‌اند.