شاید بتوان وجود چشمه را از اولین نشانه‌های آبادی و حیات جامعه به حساب آورد. طی سده‌های گذشته که زندگی روستایی در ایران بر زندگی شهری غالب بود، این چشمه‌ها بودند که منبعی الهی برای روستانشینان به حساب می‌آمدند. گرچه امروز این پدیدۀ طبیعی به‌عنوان جاذبه طبیعی و محلی برای آب‌تنی شناخته می‌شود، اما تا همین چند دهه پیش که هنوز آب لوله‌کشی به بسیاری از روستاهای کشور نرسیده بود، حتی تأمین آب شرب اهالی در نبود این چشمه‌ها با سختی مواجه می‌شد، در این مقاله می‌خواهیم تعدادی از چشمه‌های تهران را معرفی کنیم تا پایان این مطلب با وب سایت دکوول همراه باشید.
فهرست:
چشمه علی
چشمه علی شاید معروف‌ترین این چشمه‌ها باشد که در اطراف تهران و به‌طور دقیق‌تر در شهر ری قرار گرفته است. برای پی‌بردن به اهمیت این چشمه می‌توان به ثبت آن در فهرست آثار ملی کشور در سال 1313 اشاره کرد. همچنین در فهرست آثار طبیعی کشور، چشمه علی به‌عنوان سومین اثر طبیعی کشور ثبت شده است. البته در تاریخ کهن ایران، این چشمه را با عنوان سورین می‌شناختند که احتمالاً نام خاندانی بزرگ در دوره اشکانیان و ساسانیان بود؛ نام فعلی آن نیز برگرفته از نام امام اول شیعیان است. چشمه علی از مهمترین چشمه‌های تهران به شمار می‌رود.
تا پیش از سال 1319 که اولین استخر تهران شروع به کار کرد، از چشمه‌علی بیشتر برای آب‌تنی استفاده می‌شد که بعدها به مکانی برای قالیشویی تبدیل شد. این چشمه از میان صخره‌ای بزرگ خارج شده و به سوی جنوب و سپس جنوب شرق جاری می‌شود. گرچه از هشت هزار سال پیش تاکنون نسل‌های مختلف با جان و دل این چشمه حیات‌بخش را حفظ ک ردند، اما همت شهرداری تهران برای ساخت و تکمیل خط شش متروی تهران یک قربانی بزرگ داشت و آن هم چشمه‌علی بود. طوریکه از مرداد 1396 آب این چشمه خشکیده و اکنون نیز امید چندانی برای احیای آن وجود ندارد.
چشمه شور
چشمه‌های جنوب استان تهران به چشمه علی محدود نمی‌شود؛ در انتهای یکی از جاده‌های فرعی تهران- قم، نزدیک دریاچه حوض سلطان علی‌آباد چشمه شور قرار گرفته است. از ویژگی‌های منحصر به فرد این چشمه می‌توان به چهار فصل بودن آن اشاره کرد. چنان که به اعتقاد اهالی، چشمه شور در تمام ایام سال به دلیل گرمی هوا مکانی مناسب برای سفر و تفریح است.
چشمه آبعلی
چشمه آبعلی از مهمترین چشمه‌های تهران برشمرد. این چشمه در شمال دهکده آبعلی، واقع در 60 کیلومتری شمال شرقی تهران، در کنار بستر رودخانه مبارک‌آباد از زمین می‌جوشد. گفتنی است شهر آبعلی سه چشمه در دل خود جای داده که علاوه بر جذب گردشگران، خاصیت درمانی هم دارد. آب‌های این چشمه‌ها از گروه آب‌های بی‌کربناته و سولفاته کلسیک به حساب می‌آید و عاری از میکروب است. به همین دلیل تأثیر مستقیم روی کبد و مجرای صفراوی می‌گذارد. همچنین به دلیل وجود آهن در ترکیب آن برای افراد کم‌خون هم می‌تواند مفید باشد. البته وجود این ماده‌ها تأثیر در رنگ و بوی آب چشمه نداشته و مزه آب طبیعی را می‌دهد. اعلا و تیزآب از چشمه‌های دیگری هستند در جاده آبعلی قرار گرفته‌اند.
چشمه گله گیله
برای دیدن برخی چشمه‌های اطراف تهران لازم است راه بیشتری از مرکز پیموده شود. یکی از مهمترین چشمه‌ها گله‌گیله نام دارد که در بالاترین نقطه روستای شهرستانک در جاده چالوس قرار گرفته است. برای دیدن این چشمه باید 100 کیلومتر از تهران فاصله گرفت تا روزی به یادماندنی در کنار یکی از پرآب‌ترین چشمه‌های ایران رقم بخورد. گویا هنوز این چشمه برای شهرداری‌ها ناشناخته مانده که نتوانسته‌اند آن را بخشکانند.
چشمه قلعه دختر
بسیاری از چشمه‌های جاری ایران علاوه بر اهمیت گردشگری، خاصیت درمانی هم دارند که همین امر افراد بیشتری را به چشمه‌گردی وا می‌دارد. چشمه قلعه دختر نیز همانند آبعلی پادزهری برای بیماری‌های گوارش، کبد و لوزالمعده به حساب می‌آید. این چشمه در دو کیلومتری شمال‌غرب جاده تهران- آمل بین گردنه امامزاده هاشم و پلور قرار گرفته و برای رسیدن به آن باید مسافتی 50 کیلومتری از تهران را طی کرد.
نکته جالب توجه چشمه قلعه دختر حرکت آن در عرض جاده و سپس سرریز شدن به رودخانه است. البته این‌ها فقط تعداد محدودی از معروف‌ترین چشمه‌های تهران هستند که می‌توانند برای هر گردشگری جذاب باشند. جاذبه‌های طبیعی تهران به اندازه‌ای منحصر فرد و بکر هستند که برای بررسی هر یک باید ساعت‌ها به شکل جداگانه به بررسی پرداخت. چشمه وله – گچسر، چشمه شاهدشت – کرج و ... نیز از دیگر جاهای دیدنی تهران هستند که نباید از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.
مطلب بعدی
