آشنایی با شهر تاریخی اوپلیستیخه

اوپلیستیخه

     شهر اوپلیستیخه را روی یک صخره بلند که در ساحل غربی رودخانه کر قرار دارد؛ ساخته‌اند. به نظر می‌رسد این شهر از اوایل عصر آهن تا اواخر قرون وسطی حیات داشته است. معماری آن هم ترکیبی از معماری مسیحی و غیر مسیحی است و حتی در صخره‌تراشی‌هایش هم از سبک‌های مختلف استفاده کرده‌اند. درواقع این تنوع را باید مدیون توسعه شهر در طول سال‌های حیاتش بود.  

    در مطلب آشنایی با شهر تاریخی اوپلیستیخه قصد داریم سیر تا پیاز را درباره این شهر سنگی باستانی که در کشور گرجستان قرار دارد؛ بررسی نماییم. ابتدا به معرفی آن خواهیم پرداخت. سپس درباره تاریخچه و دیگر اطلاعات مهم مربوط به این شهر حرف خواهیم زد. اگر شما علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید؛ با ما تا انتهای این مطلب از وبسایت دکوول همراه باشید.

معرفی شهر تاریخی اوپلیستیخه

    شهر اوپلیستیخه به عنوان یک شهر باستانی، در صد کیلومتری پایتخت گرجستان، تفلیس قرار دارد. قدمت این شهر سنگی اگر بیشتر از سه هزار سال نباشد؛ کمتر از آن هم نیست. بنابراین به آسانی می‌توان گفت که این شهر تاریخ دور و درازی را دیده است. شهر تاریخی اوپلیستیخه به شکل یک غار است که در دل صخره‌ها کنده شده و حدود 40 هزار متر مربع مساحت دارد. در زمان حیات این شهر در آن داروخانه، نانوایی، آمفی‌تئاتر و زندان، انبار شراب، قصرهای سلطنتی ، بازار ، پرستش گاه و... وجود داشته است.

    شاید برایتان جالب باشد که بدانید بناهای مختلفی که در این شهر قرار دارد؛ به وسیله تونل‌های زیر زمینی به هم اتصال دارند. یک کلیسا هم در بالاترین نقطه این شهر وجود دارد که در قرن نهم میلادی ساخته شده است. این کلیسا درواقع یک ساختمان رنگارنگ است که در زمان‌های سختی مانند قحطی، خشکسالی و سایر بلایای طبیعی پناه مردم شهر بوده است. معماری این شهر ترکیبی از معماری مسیحی و غیر مسیحی است و حتی در صخره تراشی‌ها از سبک‌های مختلفی مانند صخره تراشی در آناتولی و صخره تراشی در فلات ایران استفاده شده است. بنابراین می‌توان گفت همین امر باعث شده است که این شهر از دیگر شهرهای مشابه خود متمایز باشد.

تاریخ شهر اوپلیستیخه

    باستان شناسان معتقدند که شهر سنگی اوپلیستیخه، یکی از قدیمی‌ترین شهرهایی است که در کشور گرجستان ساخته شده است. این شهر در زمان خودش دارای اهمیت استراتژیک بوده زیرا در قلمروی کارتلی _ یکی از مراکز مهم سیاسی – مذهبی در منطقه_ قرار داشته است. اگر نوشته‌های قرون وسطی مربوط به کشور گرجستان را بررسی نمایید؛ درباره اهمیت و قدمت این شهر اطلاعات بسیار مفیدی به دست خواهید آورد.

    زمانی که دین مسیحیت به عنوان دین رایج در گرجستان رواج یافت، یعنی دقیقا اوایل قرن چهارم میلادی، اهمیت این شهر کم کم از بین رفت و از رونق افتاد. در قرون هشتم و نهم میلادی که تفلیس در دست مسلمانان بود؛ از این شهر صخره‌ای به عنوان پایگاه نظامی استفاده می‌کرده‌اند. سرنوشت این شهر در نهایت در قرن چهاردهم مانند بسیاری دیگر از شهرهای آن منطقه، تخریب و نابودی توسط مغولان بود. این شهر عملا به یک متروکه تبدیل شد که به دلیل معماریش بعضا در حمله بیگانگان از آن به عنوان پناهگاه استفاده می‌کردن

معماری شهر اوپلیستیخه

    شهر صخره‌ای اوپلیستیخه را می‌توان به سه قسمت شمالی، جنوبی و مرکزی تقسیم کرد. مجموعا این سه قسمت هشت هکتار را شامل می‌شود. بخش میانی شهر وسعت بیشتری نسبت به سایر بخش‌ها دارد و بیشتر سازه‌ها نیز در همین بخش میانی قرار گرفته‌اند.لازم به ذکر است که بخش مرکزی توسط یک تونل به بخش جنوبی متصل می‌شود.

    بیشتر غارهایی که به عنوان خانه در صخره‌های این شهر تراشیده شده‌اند؛ تزئین خاصی ندارند. اما در سازه‌ها و بناهای بزرگ‌تر و حتی تونل‌ها بعضیا برای سقف‌ها از چوب‌ها یا سنگ‌های تراش خورده و تزئین شده استفاده کرده‌اند. در راس این شهر هم همانطور که ذکر شد کلیسا قرار دارد که آن هم با سنگ و معماری مخصوص قرن نهم میلادی ساخته شده است. این کلیسا در بالاترین نقطه شهر در رویدادهای مختلف پناهگاه مردم بوده است.

    در این شهر تاریخی حفاری‌هایی نیز اتفاق افتاده است که در جریان این حفاری‌ها اشیاء دست ساز متعدد و همچنین طلا، نقره، برنز و... یافت شده است. همچنین چیزهایی پیدا شده که نشان می‌دهد در این شهر سرامیک سازی و مجسمه سازی رواج داشته است. در حال حاضر بخش زیادی از این یافته‌ها در موزه ملی تفلیس نگهداری می‌شود. همانطور که در بالا هم ذکر شد؛ در جریان حمله مغول به گرجستان این شهر زیبای سنگی تا حد زیادی تخریب و متروکه شد اما در سال 1920 در کشور گرجستان یک زلزله اتفاق افتاد که این زلزله تیر خلاص بر پیکر بی جان شهر باستانی اوپلیستیخه بود و در جریان آن این شهر کاملا ویران شد.

    از آنجایی که این شهر در تهدید ویرانی بیشتر است، در سال 2000 میلادی، سازمان میراث فرهنگی گرجستان، پروژه‌ای با همکاری با همکاری بانک جهانی و دولت گرجستان تدوین کرد که براساس آن این میراث تاریخی حفظ و نگهداری شود. شهر باستانی اوپلیستیخه در سال 2007 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

کلام آخر

    در مطلب آشنایی با شهر تاریخی اوپلیستیخه، هر آنچه را که لازم بود درباره این میراث جهانی که در گرجستان قرار دارد و سالانه شمار زیادی گردشگر را به سوی خود جذب می‌کند بدانید؛ بیان کردیم. ابتدا به معرفی آن شهر پرداختیم و سپس درباره تاریخ، معماری و دیگر اطلاعات مهم مربوط به آن حرف زدیم. شهر باستانی اوپلیستیخه را باید یک گنجینه تاریخی و یکی از جاذبه های گردشگری مهم کشور گرجستان دانست که بازدید از آن خالی از لطف نیست. بنابراین اگر به تاریخ علاقه دارید و دوست دارید از آن عبرت بگیرید؛ بازدید از این شهر باستانی را در طول سفر به گرجستان حتما به شما توصیه می‌کنیم.

    اگر نکته دیگری درباره شهر باستانی اوپلیستیخه وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این جاذبه را دارید، تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران نیز بتوانند از آن استفاده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.