استان البرز: راهنمای جامع و بررسی کامل

معرفی استان البرز

    استان البرز یکی از تازه تاسیس‌ترین استان‌‌‌‌‌های ایران است که در سال 1389 تبدیل به استان شد و شهر کرج را به عنوان مرکز آن انتخاب کردند. کرج را باید قدیمی‌ترین شهر در استان البرز دانست که قدمتش به سال 1333 باز ‌‌‌می‌گردد. در واقع این روستاهای استان البرز هستند که پیشینه تاریخی آن را تشکیل داده‌اند. شاید با خودتان فکر کنید که یک استان تازه تاسیس چرا باید مقصد مناسبی برای سفر باشد. دلایل زیادی برای این انتخاب وجود دارد اما به طور خلاصه و در یک کلام باید گفت به دلیل جاذبه‌های گردشگری بسیار زیبا و آب و هوای مطلوبش.

    مردم شهرهای بزرگ اطراف، خصوصا پایتخت نشین‌ها، معمولا برای یک سفر کوتاه و عوض کردن آب و هوا، جاذبه‌‌‌‌‌های طبیعی البرز را انتخاب ‌‌‌می‌کنند. این استان پر است از مناطق طبیعی بکر که برای هر کدام از آنها ‌‌‌می‌توان توری یک روزه طراحی کرد. البته اشاره به این نکته ضروری است که جاذبه‌‌‌‌‌های تاریخی زیادی نیز در این استان خصوصا در روستاهایی که قدمتشان زیاد است، وجود دارد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست.

    استان البرز آب و هوای ملایم و معتدلی دارد و به طور معلوم زمستان‌‌‌‌‌های آن نسبتا سرد است. به‌طور کلی همه فصل‌‌‌‌‌ها را ‌‌‌می‌توان مناسب برای سفر به البرز دانست اما از آنجایی که در نوروز شور و شوق بیشتری در این استان به چشم ‌‌‌می‌خورد شاید بتوان سفر به استان البرز در بهار را انتخاب خوبی دانست.  در مطلب راهنمای جامع سفر به استان البرز، ابتدا مختصری از تاریخ، فرهنگ و جغرافیای این استان حرف خواهیم زد و سپس به معرفی جاذبه‌های گردشگری آن خواهیم پرداخت. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این ز‌‌‌مینه هستید با ما تا انتهای این مطلب از دکوول همراه باشید.

آشنایی با تاریخ استان البرز

    اگر چه استان البرز را به عنوان یک استان تازه تاسیس ‌‌‌می‌شناسیم ، اما قسمت‌‌‌‌‌هایی از این منطقه به صورت جداگانه تاریخ دیرینه‌ای دارند. آثاری در بخش‌‌‌‌‌هایی از این منطقه کشف شده که قدمتشان به بیش از شش هزار سال ‌‌‌می‌رسد. برای مثال تپه ازبکی در شهرستان نظرآباد، آثاری در دل خود دارد که متعلق به دوره حکومت مادها بوده است.

    در طول تاریخ هر جا که آب بوده، مرد‌‌‌می در اطرافش برای زندگی ساکن شده‌اند. استان البرز هم از این قاعده مستثنی نیست. به دلیل وجود پناهگاه‌‌‌‌‌های مطمئن و رودخانه‌‌‌‌‌های فراوان در این منطقه، همیشه مردم و حکومت‌‌‌‌‌ها در آن مستقر ‌‌‌می‌شده‌اند. جدا از روستاهای قدیمی تپه‌‌‌‌‌های باستانی آق تپه و مردآباد نیز اطلاعات تاریخی زیادی درباره این استان به ما ‌‌‌می‌دهند. همچنین به نظر ‌‌‌می‌رسد مسیر قزوین-کرج راه ارتباطی مورد علاقه مغول‌‌‌‌‌ها بوده است. کاروانسراها، پل‌‌‌‌‌ها و قلعه‌‌‌‌‌هایی که از این دوران به جای مانده، نشانه‌‌‌‌‌هایی از این علاقه است.

    کرج به عنوان مرکز استان البرز، تا زمان حکومت قاجارها یک روستای کوچک بوده است. اما زمانی که این سلسله تهران را به عنوان پایتخت خود انتخاب کردند، کرج هم به دلیل نزدیکی‎اش به پایتخت روز به روز پیشرفت کرد و امروز نیز به عنوان مرکز استان و یکی از شهرهای مهم ایران شناخته ‌‌‌می‌شود.

آشنایی با فرهنگ مردم استان البرز

    فرهنگ استان البرز را ‌‌‌می‌توان به دو بخش فرهنگ مردم محلی و مردم مهاجر تقسیم کرد. افراد زیادی که از سراسر ایران این استان خصوصا شهر کرج را برای زندگی انتخاب کرده‌اند ، فرهنگ‌‌‌‌‌هایشان را همراه با خود آورده‌اند و به همین دلیل تنوع فرهنگی در استان ایجاد شده است. بیشتر مردم استان البرز شیعه هستند و به زبان فارسی حرف ‌‌‌می‌زنند. اما به دلیل تنوع فرهنگی، هم اقلیت‌‌‌‌‌های دیگر مذهبی در استان وجود دارد و هم زبان‌‌‌‌‌ها و گویش‌‌‌‌‌هایی مانند تاتی، مازندرانی، ترکی و قزوینی.

    مهم‌ترین اعیاد باستانی و مذهبی مانند عید نوروز، شب یلدا، نیمه شعبان، عید قربان و ... در این استان نیز جشن گرفته ‌‌‌می‌شود. همچنین سوگواری‌‌‌‌‌هایی مانند محرم و شب‌‌‌‌‌های قدر نیز با کیفیت بالا در استان البرز برگزار ‌‌‌می‌شود. درباره صنایع دستی مهم استان باید به تاثیری که این صنایع از استان‌‌‌‌‌های قزوین و مازندران پذیرفته، اشاره کرد. از میان صنایع دستی مردم البرز ‌‌‌می‌توان به گلیم بافی، مجسمه سازی، سنگ تراشی، منبت کاری و شیشه گری اشاره کرد.

    در طول سفر به استان البرز امتحان کردن غذاهای محلی استان، که بخش مهمی از لذت سفر را دربر ‌‌‌می‌گیرند، نباید فراموش شود. از جمله غذاهای محلی استان ‌‌‌می‌توان به مرجو خورش، یوان آش، ترشی آش، خوراک لوبیا پیله و حلیم با گوشت گوسفند اشاره کرد.

آشنایی با جغرافیای استان البرز

    استان البرز دارای آب و هوای معتدل با حدود 250 ‌‌‌میلیمتر بارندگی در سال است. در آب و هوای استان البرز بسیار تنوع وجود دارد. خشک سرد، نیمه خشک، مدیترانه‌ای و مرطوب، انواع وضعیت آب و هوایی در این استان است. بیشترین ‌‌‌میزان بارش در استان البرز مربوط به اواخر زمستان و اوایل بهار است و کمترین ‌‌‌میزان آن نیز مربوط به مرداد ماه. مردم این منطقه دی ماه را به عنوان سردترین ماه سال و مرداد ماه را به عنوان گرم‌ترین ماه ‌‌‌می‌شناسند.

    کشاورزی از قدیم تاکنون در این منطقه اهیمت زیادی داشته اما در قدیم به دلیل پر آب بودن رودخانه کرج رونق بیشتری داشته است. متاسفاته درحال حاضر بیشتر آب این رودخانه برای تا‌‌‌مین آب شرب تهران استفاده ‌‌‌می‌شود و کشاورزی استان البرز کمی از رونق افتاده است.

    در بخش جغرافیای مطلب راهنمای جامع سفر به استان البرز باید به پوشش گیاهی این استان که از غنای بی‌نظیر برخوردار است، نیز یاد کنیم. در استان البرز بیش از 700 گونه گیاهی وجود دارد که از 200 جنس گیاه متنوع هستند. همچنین به دلیل شرایط زیستی مساعد بسیاری از حیوانات وحشی این منطقه را به عنوان زیستگاه خود انتخاب ‌‌‌می‌کنند. حالا که کلیتی درباره تاریخ، جغرافیا و فرهنگ استان البرز ‌‌‌می‌دانیم ؛ وقت آن رسیده که به معرفی جاذبه های گردشگری این منطقه بپردازیم. با ما همراه باشید.

معرفی جاذبه های گردشگری استان البرز

    در این قسمت از راهنمای جامع سفر به استان البرز به معرفی جاذبه های گردشگری استان خواهیم پرداخت. از آنجایی که صحبت درباره تمام جاذبه‌های استان در حوصله این مطلب نمی‌گنجد، باید به این نکته اشاره کرد که اگر یک جاذبه گردشگری معرفی نشد، به این معنا نیست که بازدید از آن لطفی ندارد.

کاخ سلیمانیه

  • ثبت در فهرست آثار ملی: 2 اسفند 1327

    کاخ سلیمانیه که قدمت آن به زمان قاجار باز ‌‌‌می‌گردد تاکنون چندین بار در سال‌‌‌‌‌های مختلف مرمت شده است. این کاخ در محوطه دانشکده کشاورزی کرج قرار دارد و جالب است بدانید در مجاورت آن یک کاخ چهار طبقه مربوط به زمان صفویه وجود دارد که متاسفانه درحال حاضر فقط طبقه همکف آن باقی مانده است. کاخ سلیمانیه که بانی آن را فتحعلی شاه قاجار ‌‌‌می‌دانند ؛ درحال حاضر به عنوان کاخ موزه استفاده ‌‌‌می‌شود. از ویژگی‌‌‌‌‌های معماری این کاخ ‌‌‌می‌توان به آجری بودن آن اشاره کرد. همچنین کاخ سلیمانیه روی پیلوت ساخته شده و این مساله اگر زمان ساخت را در نظر بگیریم یک نوآوری به شمار ‌‌‌می‌رود.

غار یخ مراد

  • ثبت در فهرست آثار ملی: 10دی 1381

    غار یخ مراد را باید یکی از باستانی‌ترین جاذبه‌‌‌‌‌های استان البرز و شهر کرج دانست که قدمت آن را به دوران پیش از تاریخ ایران باستان نسبت ‌‌‌می‌دهند. این غار که در بالای روستای کهنه ده قرار گرفته، دو هزار 640 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و از جذابیت‌‌‌‌‌های آن باید به قندیل‌‌‌‌‌های فوق‌العاده زیبایی که در اسفند و فروردین قابل مشاهده هستند، اشاره کرد. جالب است بدانید در گذشته مردم بو‌‌‌می بر این باور بودند که قندیل‌‌‌‌‌های موجود در این غار برای درمان ناباروری مفید است. اگر تصمیم به بازدید از این جاذبه گردشگری زیبا را دارید لازم است به این نکته توجه نمایید که در چنین بازدیدی به وسایل حرفه‎ای غارنوردی نیاز پیدا خواهید کرد.

روستای تاریخی سیرود

    سیرود یکی از روستاهای شهرستان ساوجبلاغ است که به بهشت گمشده البرز معروف گشته. این روستا را باید نزدیک‌ترین قسمت استان البرز به شمال ایران دانست. مردم روستای سیرود به زبان تاتی صحبت ‌‌‌می‌کنند. طبیعت بسیار بکر، آب و هوای فوق‌العاده و کوه‌‌‌‌‌های سرسبز چیزهایی است که در این روستا انتظار شما را ‌‌‌می‌کشند. همچنین در سیرود ‌‌‌می‌توانید بسیاری از گیاهان کوهی که خاصیت دارویی دارند، مانند آویشن کوهی، والک، استوخدوس، چای کوهی و پنیرک را پیدا کنید. از دیگر پوشش‌‌‌‌‌های گیاهی در این استان باید به گردو، آلبالو، توت و گیلاس اشاره کرد.  

پیست دیزین

    پیست دیزین، واقع در 74 کیلومتری شهر کرج را باید یکی از مهم‌ترین پیست‌‌‌‌‌های اسکی ایران دانست. دیزین اولین پیست اسکی در ایران است که مورد تایید فدراسیون جهانی اسکی قرار گرفته و مسابقات رسمی و بین‎المللی در آن برگزار ‌‌‌می‌شود. از میان امکانات این پیست باید به چهار تله کابین، دو تله سیژ، هفت تله اسکی بشقابی و یک تله اسکی چکشی اشاره کرد. این پیست همچنین نقاط مناسبی برای پرش دارد. از اوایل آذرماه تا اواخر اردیبهشت ماه ‌‌می‌توان از این پیست استفاده کرد که این در واقع بیشتری از پیست‌‌‌‌‌های دیگر کشور در اختیار اسکی بازان قرار ‌‌‌می‌دهد.

دره ارنگه

    در 15 کیلومتری چالوس یک دره بزرگ به نام ارنگه وجود دارد که باید از آن به عنوان جاذبه گردشگری در راهنمای جامع سفر به استان البرز یاد کرد. در این منطقه آبشار خور، دره هفت چشمه گی و پیست اسکی خور قرار دارد. در واقع برای بازدید از ارنگه ‌‌‌می‌توان یک تور مسافرتی کوتاه برنامه‌ریزی کرد و از تمام جاذبه‌‌‌‌‌های طبیعی‌اش دیدن کرد. همچنین یک گورستان قدیمی در روستای ارنگه وجود دارد که سنگ قبرهای موجود در آن بسیار کهن هستند. این گورستان ‌‌‌می‌تواند برای علاقمندان به جاذبه‌‌‌‌‌های تاریخی بسیار جذاب باشد.

دهکده واریان

    روستای واریان یکی از زیباترین دهکده‌‌‌‌‌هایی است که در مسیر کرج به چالوس قرار دارد. در این روستا درحال حاضر 39 نفر زندگی ‌‌‌می‌کنند. تنها راه ارتباطی به این روستا راه آبی است. در واقع از طریق دریاچه سد کرج با قایق ‌‌‌می‌توان به واریان رسید. این روستا در حال حاضر یک منطقه ییلاقی به حساب ‌‌‌می‌آید که ساکنان قدیمی آن برای تفریح و عوض کردن آب و هوا به آنجا ‌‌‌می‌روند. جالب است بدانید از فرهنگ مردم واریان اطلاعات زیادی به جای مانده و این مدیون ساکنان قدیمی روستا است که این فرهنگ را حفظ کرده و گسترش داده‌اند. یکی از قله‌هایی که در این منطقه بسیار مورد توجه کوهنوردان نیز قرار می‌گیرد قله شاهدژ است.

    در استان البرز جاذبه‌‌‌‌‌های تاریخی و طبیعی فراوان دیگری مانند باغ‌‌‌‌‌های جهانشهر، روستای ورده، جاده چالوس، طالقان، کاخ شمس، آبشار ادران و تعداد زیادی روستای ییلاقی، حمام، قلعه و دیگر بناهای تاریخی وجود دارد که بازدید از آنها در طول سفر به البرز بر لذت سفرتان خواهد افزود.

بام استان البرز

     در کنار تمام زیبایی‌های طبیعی و بی حد و مرز استان البرز وجود قله شاه‌ البرز با ارتفاع 4170 متر در این استان سبب بکرتر شدن طبیعت آن شده است. این قله به عنوان بام استان البرز شناخته می‌شود، شاه البرز، بلندترین نقطه در رشته کوهی به همین نام است که بسیار عظیم و شکوهمند است، این کوه در شمال شهرستان طالقان واقع شده به همین جهت آن را قله طالقان نیز می‌نامند. این رشته کوه که از جهت جنوب تا روستاهای حسنجون، هرنج و ..و می‌رسد، از جهت شرق به پراچان و دیزان، ازجهت  شمال به دینه‌رود، دره الموت محدود می‌شود در واقع این رشته کوه مرز استان البرز و قزوین را تشکیل می‌دهد و از غرب دامنه‌هایش به روستای آوه منتهی می‌شود. خط الراس این کوه از غرب به قله زیورچال می‌رسد و از سمت شمالی آن به دیواره‌های سنگی به ارتفاع تقریباً ۶۰۰ متر و یخچال‌های طبیعی منتهی می‌شود، اگر برفراز این قله بایستید دید بسیار خوبی نسبت به قلل استان البرز خواهید داشت و می‌توانید از دیدن این مناظر جذاب بی نهایت لذت ببرید.

  • جهت مطالعه بیشتر درباره قله شاه البرز، به مقاله با نام قله شاه البرز مراجعه کنید.

کلام آخر

    استان البرز، استانی تازه تاسیس است که اگرچه جاذبه‌‌‌‌‌های تاریخی فروانی دارد اما بیشتر مردم این استان را به جاذبه‌‌‌‌‌های طبیعی فراوانش ‌‌‌می‌شناسند. سفر به این منطقه جذابیت‌‌‌‌‌های مخصوص به خود را دارد و شما را در دل یک فرهنگ متنوع و رنگارنگ قرار ‌‌‌می‌دهد. برای پایتخت‌نشینان قرار گرفتن این استان در نزدیکی‌شان یک موهبت الهی است که بتوانند از شهر پر از دود و دم تهران به آن پناه ببرند.

    در مطلب راهنمای جامع سفر به استان البرز سعی کردیم اطلاعات مفیدی را درباره این استان و جاذبه‌های گردشگری‌اش در اختیارتان قرار دهیم تا در طول سفر بتوانید از آن استفاده کنید. در طول سفر و گشت و گذار در البرز همانطور که از طبیعت زیبا و آب و هوای فوق‌العاده‌اش لذت ‌‌‌می‌برید، سعی کنید در حفظ و نگهداری از این طبیعت زیبا کوشا باشد تا آیندگان هم بتوانند از آن استفاده کنند. ا‌‌‌مید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد.