از میان رشته کوههایی که در ایران قرار دارند، رشته کوه زاگرس و رشته کوه البرز از همه معروفتر هستند. هر چند زاگرس رشته کوهی طولانیتر است، اما به دلیل اینکه بلندترین قلههای ایران جزو رشته کوه البرز هستند، این رشته کوهها بیش از سایر کوههای ایران علاقه مندان به طبیعت و کوهنوردی را به خود جذب میکنند. قله شاه البرز از جمله قلل بسیار جذاب ایران است که به دلیل ساختار و موقعیت خاص همواره مورد توجه کوهنوردان و طبیعت دوستان قرار گرفته است. قله شاه البرز بلندترین قله استان البرز است که در لیست طرح سیمرغ این استان جای گرفته است.
قله شاه البرز در مرز بین دو استان البرز و قزوین یکی از بلندترین قلههای ایران است که زیباییهای طبیعی آن کوهنوردان را به خود جذب میکند. البرز رشته کوهی در شمال ایران است که از جمهوری آذربایجان شروع شده و تا کشورهای ترکمنستان و افغانستان ادامه یافته است. این رشته کوه در چند استان ایران از جمله مازندران، تهران، البرز و قزوین واقع شده و بلندی قلههای آن طبیعتی زیبا و منحصر به فرد در این مناطق به وجود آورده است.
نام قله | قله شاه البرز |
موقعیت | استان البرز، شهرستان طالقان |
ارتفاع | 4170 متر |
روستای پای صعود | به طور معمول از روستای حسنجون صعود میشود |
دامنه شمال البرز که در استانهای شمالی ایران واقع شده است پر از جنگلهای بکر و بینظیر است، اما همین که به سمت جنوب بیاییم کوههایی کمابیش خشک با آب و هوای بیابانی میبینیم. دلیل این اتفاق بلندی قلههای البرز است که جلو حرکت ابرها به سمت جنوب و مرکز ایران را میگیرد. در واقع البرز شبیه سدی طبیعی در برابر رطوبت دریای مازندران قرار گرفته است. با وجود این، قلههایی که در جنوب البرز واقع شدهاند برای کوهنوردی مناسبتر هستند و جذابیتهای زیادی برای کوهنوردان دارند.
به طور کلی بلندترین قلههای ایران جزو رشته کوههای البرز هستند که بسیاری از آنها جزو 1515 قله بسیار برجسته جهان دستهبندی میشوند و از نظر درجه سختی صعود از متوسط به بالا طبقه بندی میشوند. دماوند به عنوان بلندترین قله ایران یکی از قلل رشته کوه البرز است و جز این علم کوه، سماموس، خلنو، آزادکوه، توچال، سیالان، وروشت، دوبرار و پهنه حصار نیز قلههای مرتفعی هستند که در این رشته کوه واقع شده اند. قله شاه البرز با 4050 متر ارتفاع نیز یکی از قلههای بلند رشته کوه البرز و مرتفعترین قله استان البرز است.
قله شاه البرز بین دو استان البرز و قزوین واقع شده است. دامنه جنوبی شاه البرز به دره طالقان از توابع استان البرز میرسد و این کوه از جنوب به دره الموت مشرف است که از توابع استان قزوین است. در واقع قله شاه البرز بلندترین قله از خط الراسی طولانی است که از جنوب به روستاهای حسنجون، هرنج، آرتون، بزج و شهراسر و از شمال به دینه رود، کلان، سیلیکان، اوانک، بالاروچ و پایین روچ میرسد. در شرق شاه البرز روستاهای پراچان و دیزان واقع شدهاند و این کوه از غرب به قله زیورچال میرسد.
طبیعت قله شاه البرز متاثر از سد طبیعی ایجاد شده توسط رشته کوههای البرز با تفاوت هایی بیشتر شبیه طبیعت مناطق رشته کوه زاگرس است. در شاه البرز درختان میوهای مانند سیب، گردو، گیلاس، گلابی، زرشک و زالزالک وجود دارد. علاوه بر این طبیعت شاه البرز مناسب برای رویش درختانی مانند چنار و بید و گیاهانی مانند آویشن، ریواس، تره کوهی و کاسنی است که اکثرا کاربرد دارویی دارند.
از نظر گوناگونی جانوری نیز در این منطقه حیواناتی مانند کفتار، گراز، گرگ، شغال، خرس و روباه زندگی میکنند و همچنین شاه البرز طالقان زیستگاه پرندگانی مانند عقاب، دم جمبانک، زاغچه، قوش و کبک است. به طور کلی مانند اغلب کوههای دامنه جنوبی البرز، شاه البرز نیز زمستانهایی تا حدی سرد دارد، اما بهار و تابستان آن معتدل است و به همین دلیل در این فصول گردشگران زیادی به این منطقه جذب میشوند که یا به فکر فتح قله شاه البرز هستند یا قصد دارند ساعاتی را در دامنههای بکر و زیبای آن بگذرانند.
سه مسیر صعود به قله شاه البرز وجود دارد که بسته به کسانی که کوهنوردی میکنند و همچنین بسته به فصلی که برای صعود به قله در نظر گرفته شده یکی از آنها انتخاب میشوند. رایجترین مسیر صعود به قله شاه البرز مسیر جنوبی یعنی همان دره طالقان است. اگر این مسیر را انتخاب کردهاید باید خود را به روستای حسنجون برسانید که برای این کار لازم است ابتدا خود را به شهرک طالقان رسانده و از آنجا با طی حدود پنج کیلومتر به روستای حسنجون بروید و از آنجا کوهنوردی را آغاز کنید.
نکته مهمی که در این صعود وجود دارد این است که مسیر جنوبی مسیری با زیباییها و جاذبههای طبیعی فراوان است و شما در طول راه از میان باغها و درختان میوه و همچنین چشمههای متعددی رد میشوید که از دل کوه میجوشند. به همین دلیل صعود به قله شاه البرز معمولا صعودی لذت بخش است و گروههای کوهنوردی میتوانند در مسیر از طبیعت زیبا لذت ببرند و صبحانه و ناهار را در کنار چشمههای جوشان این قله صرف کنند.
مسیر شمالی که از روستای اوانک در انتهای دره الموت آغاز میشود یکی از مسیرهای دیگر صعود به قله شاه البرز است. درباره این مسیر یک نکته مهم وجود دارد و آن هم سختی راه و همچنین ریزشی بودن یخچالهای آن است. به همین دلیل کسانی که این مسیر را انتخاب میکنند ابتدا قله زیورچال در غرب شاه البرز را فتح میکنند و بعد به سمت صعود به قله مورد نظر میروند.
دیگر مسیر صعود به قله شاه البرز هم از دره الموت و از روستای دینه رود است. هر چند مسیر اول یعنی مسیری که از روستای حسنجون طالقان شروع میشود بهترین مسیر صعود به قله شاه البرز است، اما باید به این نکته نیز توجه داشت که گروه کوهنوری از کجا به سمت شاه البرز میرود. اگر از کرج یا تهران به سمت شاه البرز می روید قاعدتا بهتر است مسیر اول را انتخاب کنید، اما اگر از قزوین به سمت شاه البرز حرکت میکنید و قصد فتح این قله را دارید بهتر آن است که یکی از مسیرهای دره الموت را برای صعود انتخاب کنید تا زمان رسیدن به پای کوه را کوتاهتر کنید.
بهترین فصل برای صعود به قله شاه البرز استان البرز تابستان است، چرا که در این فصل با یخچالهای طبیعی که صعود به قله را سخت میکنند، کمتر سر و کار دارید. با وجود این، اگر فصل زمستان را برای صعود به قله شاه البرز انتخاب کردهاید؛ بهتر است از مسیر دره طالقان و روستای حسنجون بروید. از نظر آب آشامیدنی در مسیر صعود به قله شاه البرز مشکل چندانی ندارید. چندین چشمه در راه وجود دارد و آخرین آن یعنی اولنگ حدود دو ساعت تا قله فاصله دارد. بر این اساس شما میتوانید با داشتن یک ظرف کوچک آب کوهنوردی را آغاز کنید و با رسیدن به هر چشمه ظرفتان را از آب آن که قابل آشامیدن است پر کنید. البته توصیه دکوول بر این است که بدون در نظر گرفتن این چشمهها آب مورد نیاز خود را همراه داشته باشید.
قله شاه البرز فاقد جانپناه یا پناهگاه است، بنابراین اگر قصد دارید شب را در کوه بگذرانید باید تجهیزات کافی و لباس مناسب همراه داشته باشید. گروههای کوهنوردی معمولا برنامهای یک روزه برای صعود به قله شاه البرز میچینند. بررسی گزارشهای مربوط به پیمایش در شاه البرز نشان میدهد اگر کوهنوردی را از حدود ساعت هفت صبح شروع کنید با احتساب زمانهای استراحت و همچنین توقف برای صرف صبحانه و ناهار، نهایتا حدود نه و نیم شب به مبدا خود بازمی گردید. البته این زمان بندی در مورد تیمی صادق است که از آمادگی جسمانی کافی برخوردار بوده باشد. در کل میتوان صعود یک روزه به قله شاه البرز را به عنوان یک چالش جدی برای کوهنوردان در نظر گرفت.
تلفن همراه شما در اکثر مسیر صعود به قله شاه البرز آنتن دهی دارد و همچنین میتوانید از اینترنت استفاده کنید. یک مرکز درمانی در نزدیکی قله یعنی در روستای حسنجون طالقان قرار دارد که در مواقع ضروری میتوانید به آن مراجعه کنید. صعود به قله شاه البرز به عنوان بلندترین قله استان البرز تجربه لذت بخشی است، چرا که شما برای این کار همزمان طبیعت گردی کرده و از جاذبههای طالقان که در نوع خود منحصر به فرد است دیدن میکنید.
نزدیکی شاه البرز به سه مرکز استان یعنی کرج، قزوین و تهران باعث میشود که بتوانید به راحتی برای یک کوهنوردی یک روزه برنامه ریزی کرده و به موقع به اقامتگاه یا محل زندگی خود برگردید. این کوهنوردی میتواند یک برنامه آخر هفته لذت بخش برای شما باشد، به ویژه اگر در بهار به شاه البرز رفته باشید که در آن شاهد شکوفه درختان و رویش گیاهان و گلهای مختلف خواهید بود.