اگر به دنبال یک جاذبه زیبا در میانه جاده چالوس و حوالی گچسر میگردید، غار زیبای یخ مراد انتخاب خوبی برای بازدید است. این غار را باید یکی از معدود غارهای طبقاتی دانست که در ایران وجود دارد. در غار یخ مرداد قندیلها، ستونها و دریاچههای یخزده بسیار زیبایی وجود دارد که بیشتر گردشگران برای بازدید از این موارد راهی گچسر میشوند.
در این غار حفرههای متعددی وجود دارد که مانع از دستیابی غارنوردان به انتهای غار میشود و به همین دلیل هم هنوز از طول غار یخ مراد اطلاع دقیقی در دست نیست و همین ناشناخته بودن بر جذابیت این جاذبه طبیعی میافزاید. در این مطلب قصد داریم سیر تا پیاز را درباره غاز یخ مراد گچسر بررسی کنیم. ابتدا به معرفی آن خواهیم پرداخت و سپس درباره دیگر موارد مهم مربوط به آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، باید تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول با ما همراه باشید.
غار یخ مراد گچسر را باید یک جاذبه زیبا بین جاده چالوس و حوالی گچسر دانست که دالانها و دیوارهای پوشیده از قندیلهای یخش آن را به یکی از زیباترین غارهای طبقاتی ایران بدل کرده است. جدا از زیباییهایی که در این غار وجود دارد، ارزش بسیار بالای آن برای محلیها نیز قابل توجه است.
در گذشته این غار از احترام خاصی میان مردم برخوردار بود تا جایی که ساکنان منطقه معتقد بودند که هر کس با خوردن یخهای این غار تا سال بعد به مراد خود میرسد و در نتیجه نام یخ مراد را برای غار برگزیدند. گذشتگان به تاثیرات این غار و یخهایش برای درمان بیماران به ویژه برای درمان ناباروری زنان اعتقاد داشتند و وجود دخیلهای کهنه در گوشه و کنار، مقدس بودن غار را برای گذشتگان گواهی میدهد.
در غار یخ مرداد، یک فسیل از گونه نرمتنان دریایی به نام کاردتیا پیدا شده که آن را مربوط به دوره سوم زمینشناسی میدانند. بر همین اساس کارشناسان معتقدند این غار حدودا ۵۰ میلیون سال پیش در زیر دریا شکل گرفته است. برخی دیگر از زمینشناسان اعتقاد دارند سابقه پیدایش غار یخ مراد بیشتر از این حرفهاست و به دوره دوم زمینشناسی (مزوزوییک) بر میگردد. براساس همین ویژگیهای زمینشناختی میتوان غار یخ مراد را مقصد ژئوتوریسم نیز دانست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، نام غار یخ مراد به خاطر ویژگیهای خاصی که دارد در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسیر رسیدن به غار از جاده بسیار جذاب و پر پیچ و خم چالوس که میتوان آن را زیباترین جاده ایران دانست، میگذرد. بعد از طی کردن مسیر و قبل از روستای گچسر باید به یکی از فرعیها وارد شوید. سپس برای ورود به دهانه غار، باید یک کوهنوردی سبک در حدود 30 تا 40 دقیقه را تجربه نمایید. در جریان این تجربه میتوانید از تماشای مناظر زیبا لذت ببرید. رودخانه پرآب آزادبر در پایین دست جریان دارد تا آب گوارای کوه هفتخوان و گردنه عسلک را به رودخانه کرج بریزد و طبیعت را حال و هوایی تازه ببخشد.
شما میتوانید در دل این طبیعت عطر گیاهان کوهستانی را استشمام نمایید و غرق در آرامش طبیعت شوید. معمولا مسیر رسیدن تا غار، با برف پوشیده شده است و همین بر جذابیت بازدید از یخ مراد میافزاید اما به شرط آن که در جریان این بازدید، تجهیزات کافی را همراه خود ببرید. در نهایت دهانه غار نمایان میشود و شما را به دنیایی دیگر ارتباط میدهد.
زمانی که وارد غار یخ مراد میشوید، دنیایی از جذابیتها پیش رویتان پیدا خواهد شد که مهمترین و جذابترینشان قندیلهای یخی است. غار یخ مراد هواکشها و روزنههای زیادی دارد که باعث گردش هوا در آن میشود. این مساله شرایط مناسبی را برای شکلگیری قندیلها و انجماد آبهای سطحی در غار به وجود خواهد آورد. به همین دلیل است که تودههای بزرگ و مخازن یخی را در جای جای غار میتوانید مشاهده کنید. اینها به صورت استالاگمیت (چکنده) و استالاگتیت (چکیده) بر دیواره ها، سقف و کف غار شکل گرفتهاند. زمانی که نور به آنها میتابد و روی سطوح صیقلیشان منعکس میشود، منظره فوقالعاده زیبا برای دیدن به وجود خواهد آمد.
جذابیت دیگری که در این غار وجود دارد و شما را مبهوت خود خواهد کرد، غارسنگهای نخودی و گلکلمی است. غارسنگ به همه سنگهایی گفته میشود که بر اثر چکیدن آب پس از تشکیل فضای غار به وجود آمدهاند. آنها به شکل نخود و گل کلم هستند و به همین دلیل هم این نام را رویشان گذاشتهاند.
دهانه غار در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا واقع شده است و طول و عرض آن به ترتیب به هشت و سه متر میرسد. سه تالار بزرگ، سه یخچال زیرزمینی و هفت حلقه چاه تا عمق 30 متر قسمتهای مختلف غار یخ مراد هستند. این غار به صورت فنری و با شیبی در حدود 30 درجه امتداد پیدا میکند و پس از پشت سر گذاشتن دهانه، به غار و قسمتهای مختلف آن خواهید شد. قسمتهای مختلف غار به شرح زیر هستند:
تالار سنگلاخی: زمانی که به غار وارد میشوید به یک تالار سنگلاخی برخواهید خورد که ۱۲ در 18 متر است و شش متر هم ارتفاع دارد. یک تخته سنگی بزرگ به ابعاد ۳ در ۵ متر نظر شما را در این قسمت از غار به خود جلب خواهد کرد. این تخته سنگ کفی صیقلی و گود افتاده دارد که گودی کف سنگ نشان میدهد برای مدتی طولانی، آب اسیددار در این قسمت جریان داشته و تخته سنگ را در طول هزاران سال به شکل امروزیش درآورده است.
با توجه شکل ظاهری سقف این منطقه احتمال زیاد نقطه شروع آب اسیددار در سقف همین تالار بوده و پس از جریان یافتن در غار و انجام دادن فرآیند آهک خوری (فرسایش سطوح آهکی)، از اعماق غار خارج میشده است تا در پایین دست غار به رودخانه آزادبر وارد شود. احتمال دیگری هم وجود دارد که صدها هزار سال قبل، پیش از آنکه بستر رودخانه تغییر کند، از روی همین تخته سنگ وارد غار میشده و گودی روی سنگ نشانهای از جریان رودخانه است. در انتهای تالار سنگلاخی، به 3 راهرو برخورد میکنیم: راهرو سمت راست پس از 20 متر به انتها میرسد.
راهرو سمت چپ پس از عبور از یک مسیر لغزنده به طول 50 متر و شیب 10 درجه، شما را به لبه پرتگاهی به عمق 12 متر خواهد رساند. در صورتی که بخواهید به درون پرتگاه وارد شوید وسایل فنی کوهنوردی نیاز خواهید داشت. در انتهای پرتگاه، تالاری به ابعاد 10*15 متر وجود دارد که باید آن را به عنوان یکی از محلهای تشکیل چکنده و چکیدههای یخی در ماههای سرد سال معرفی کرد.
راهرو سوم در قسمت چپ تالار و سه متر بالاتر از کف آن قرار گرفته است. این راهرو را باید شعبه اصلی غار به حساب آورد. از ابتدا تا انتهای این راهرو به 250 متر میرسد و از این راهرو میتوان به قسمتهای دیگر غار راه یافت.
تالار دوم: پس از اینکه شعبه اصلی غار را 15 متر طی کنید به یک شکاف خواهید رسید که دو متر طول و یک متر عرض دارد. در زیر این شکاف یک پرتگاه به عمق هشت متر دیده میشود. روی شکاف هم یک ورقه آهنی محکم قرار دادهاند که به عنوان یک پل میتوان از آن استفاده کرد.
تالار دوم غار با ابعاد 20 در 25 متر و ارتفاع 10 متر در ادامه شعبه اصلی قرار گرفته است. در این تالار دو دهلیز وجود دارد. یک دهلیز شش متری که به چاهی به عمق هفت متر میرسد و یک دهلیز 10 متری که به چاهی به عمق هشت متر ختم میشود.
تالار سوم: پس از تالار دوم، به تالار سوم با ابعاد 30 در 25 متر خواهید رسید که بلندترین سقف غار در آن جای گرفته است. آنچه که بر دیوارها و سقف این تالار جلوه بسیار زیبایی دارد، غارسنگهای نخودی و گل کلمی رنگ هستند.
دخمه دوقلو: در انتهای این غار یک دخمه وجود دارد که یک پرتگاه به عمق پنج متر آن را از تالار سوم جدا کرده است. به این دخمه، دخمه دوقلو میگویند. در این دخمه دو فضا به ابعاد هفت در شش و چهار در سه متر وجود دارد و ارتفاع سقف هر یک از آنها 1.5 تا سه متر است.
در دخمه اول تعداد زیادی یخ دائمی وجود دارد و دریاچه یخی اصلی غار و همچنین یک آبشار یخی حاصل از چکههای دیواره در آن وجود دارد. دخمه دوم نیز یک دریاچه یخی در خود جای داده است. سطح دریاچهها، 60 متر پایینتر از ارتفاع دهانه غار واقع شدهاند و در تابستان یخ آنها تا عمق 10 سانتیمتر ذوب خواهد شد.
اگر برای بازدید از این غار نیاز به اقامت پیدا کردید راههای زیر را پیش رو دارید:
از ابتدای آذر ماه هر سال، تشکیل چکیدهها و چکندههای یخی در این غار آغاز میشود و در ادامه فصل سرما، بارندگیها و نفوذ آبهای فرورو (جذب شونده)، ادامه پیدا میکند. زیبایی و تعداد این عناصر در فروردین ماه به اوج خود میرسد و با شروع فصل گرما، شروع به ذوب شدن میکنند به صورتی که در روزهای نخستین خرداد ماه تنها دریاچه یخ در غار باقی میماند.
در تمامی ماههای سال میتوانید از غار یخ مراد بازدید کنید اما اوج زیبایی این غار در ماه های اسفند و فروردین است چرا که در این دو ماه باران به صورت چکهای به غار وارد میشود و چکندهها و چکیدهها را به زیباترین شکل ممکن میرساند.
وارد محور کرج چالوس شوید و یا از طریق آزادراه تهران شمال خودتان را به این محور برسانید. نرسیده به گچسر در قسمت غربی جاده، تابلوی روستای کهنه ده شما را به یک جاده فرعی راهنمایی میکند. پس از طی کردن حدود چهار کیلومتر، در کنار روستای کهنه ده یک دو راهی خواهید دید که سمت راست آن شما را به نزدیکی غار خواهد رساند. ماشین را پارک کرده و پس از یک ساعت پیادهروی و کوهپیمایی خودتان را به غار یخ مراد برسانید.
دلایلی وجود دارند که باعث میشود این غار نسبت به نمونههای مشابه خود متمایز جلوه کند. آن دلایل عبارتند از:
به دلیل بخار آب موجود و نبودن جریان هوای آزاد در فصلهای سرد سال باعث شده تا در غارهای ایران دمای داخلی حداقل ۱۰ درجه از دمای بیرون غار بیشتر باشد ولی درباره غار یخ مراد این شرایط کاملا تفاوت دارد و در ماههای سرد سال، دمای داخل این غار از دمای بیرون آن کمتر میشود.
این تفاوت در نتیجه عوامل مختلفی به وجود میآید که از میان این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در مطلب چرا غار یخ مراد گچسر؟ هر آنچه را که لازم بود درباره این غار شگفتانگیز بدانید، بررسی کردیم. ابتدا به معرفی این غار پرداختیم و سپس درباره تالارها و دیگر اطلاعات مربوط به آن حرف زدیم. اگر نکته دیگری درباره غار یخ مراد وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این جاذبه طبیعی را دارید، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگر هم بتوانند از آن استفاده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و از خواندن آن لذت ببرید.