استان کهگیلویه و بویراحمد: راهنمای جامع

راهنمای جامع سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد

    همه انسان‌ها برای سفر معیارهای مخصوص به خود را دارند. بعضی از افراد طبیعت گردی را دوست دارند و برخی دیگر علاقمند به بازدید از جاذبه‌های تاریخی هستند. برخی دوست دارند در طول سفرشان در هتل‌هایی مجلل اقامت کنند و برخی دیگر برایشان تجربه اقامت در بومگردی‌ها هیجان انگیزتر است. مقاصد کمی هستند که تمام این معیارها را در خود جای داده باشند. با تمام این اوصاف گمان نکنم کسی پیدا شود که دوست نداشته باشد سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد را تجربه کند. این استان تمام معیارهای یک سفر خوب را در خود جای داده است.

    کهگیلویه و بویراحمد، در میان چین‌خوردگی‌های زاگرس قرار دارد. تنوع آب و هوایی موجود در این استان نه تنها امکان مسافرت به آن را در همه فصول فراهم کرده، بلکه باعث ایجاد تنوع زیستی در این استان شده است. این منطقه را باید یکی از استان‌های لر نشین کشور دانست که مرکز آن یاسوج نام دارد. بیش از سه چهارم استان را طبیعت و سرسبزی‌های بکر فرا گرفته است. پس اگر به دنبال یک گزینه مناسب برای طبیعت گردی هستید، کهگیلویه و بویراحمد انتخاب مناسبی برایتان خواهد بود.

    در مطلب راهنمای جامع سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد قصد داریم اطلاعات جامعی درباره تاریخ، جغرافیا و فرهنگ این استان در اختیار خواننده قرار دهیم و سپس به معرفی جاذبه های گردشگری این منطقه بپردازیم. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

پیشینه استان کهگیلویه و بویر احمد

    هرگاه نام استان کهگیلویه و بویراحمد به میان می‌اید، ناخودآگاه نام آریوبرزن، سردار ایرانی که در تنگه‌ای در نزدیکی کهگیلویه راه را بر اسکندر یونانی بست؛ در ذهن‌ها تداعی می‌شود. این استان قدمت بسیار دور و درازی دارد اما در تقسیمات کشوری تا سال 1342 که فرمانداری کل کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت یاسوج تاسیس شد؛ این منطقه جزو محدوده استان فارس بوده. در نهایت در سال 1355 ابه یک استان جدا تبدیل شده است.

    کهگیلویه و بویراحمد در ابتدای امر قسمتی از انشان بوده و از آنجایی که برخی معتقدند حکومت هخامنشیان از انشان آغاز شده، می‌توان فهمید که این منطقه از قدمت بالایی برخوردار است. به طور کلی می‌توان تاریخچه این استان را به دو بخش قبل و بعد از حکومت اسلامی در ایران تقسیم کرد. قبل از اسلام و حتی قبل از ورود آریایی‌ها به ایران این منطقه تحت تسلط عیلامی‌ها بوده است.

    پس از ورود آریایی‌ها نیز این استان به جز دوره‌های قراقویونلو، طاهریان و سامانیان، همیشه بخشی از خاک ایران بوده است و بنابراین از تمام اتفاقات سیاسی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها و بلایای طبیعی مانند دیگر نقاط کشور تحت تاثیر قرار می‌گرفته است. همچنین در برخی از دوره‌ها مانند زندیه و قاجاریه شورش‌های محلی نیز در این منطقه وجود داشته است.

فرهنگ استان کهگیلویه و بویراحمد

    فرهنگ هر استان را شرایط اقلیمی، آب و هوا، تاریخ و ... آن می‌سازد. یعنی در واقع مردم براساس شرایطی که در آن قرار دارند و کارهایی که برای زندگی در این شرایط انجام می‌دهند، عاداتی پیدا می‌کنند که درطول زمان به آداب و رسوم و فرهنگشان تبدیل می‌شود. کهگیلویه و بویراحمد نیز از این قائده مستثنی نیست.

    درباره زبان و گویش رایج در کهگیلویه و بویراحمد باید گفت، بیشتر مردم این استان به زبان لری بویراحمدی حرف می‌زنند. از دیگر زبان‌های موجود در این منطقه می‌توان به قشقایی و فارسی اشاره کرد. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های فرهنگ کهگیلویه و بویراحمد لباس‌های محلی آنهاست. خوشبختانه این استان یکی از مناطقی است که توانسته لباس‌های محلی خود را حفظ کند و مردمش از این لباس‌های رنگارنگ و زیبا در مراسمات خود استفاده می‌کنند.

    این استان همچنین صنایع دستی، موسیقی و غذاهای محلی مخصوص به خود را دارد. در بخشی از موسیقی کهگیلویه و بویراحمد بر اساس بیت‌های رایج آهنگ‌هایی به نام قس ساخته می‌شود. از میان صنایع دستی مردم هنرمند این استان نیز می‌توان از قالی بافی، توبره، جاجیم بافی، آینه‌دان یا چنته، نمدمالی و سفره اشاره کرد. اگر به دنبال تهیه یادگاری و سوغات در طول سفر به کهگیلویه و بویراحمد هستید؛ تمام این صنایع دستی گزینه‌های مناسبی برای انتخاب هستند. در این صورت هم می‌توانید از هنر این مردم حمایت کنید و هم آن را به دیگر نقاط ایران و جهان اشاعه دهید. در نهایت غذاهای محلی این منطقه نیز عبارتند از انواع شله، آش کارده، دنگو، نان برکولوی و ... در طول سفر با چشیدن طعم این غذاها لذت سفرتان را دو چندان کنید.

جغرافیای استان کهگیلویه و بویراحمد

    استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار دارد. اگرچه این منطقه به استان‌های فارس و خوزستان نزدیک است اما از نظر آب و هوایی شباهت زیادی با شهرهای جنوبی کشورمان ندارد. وجود کوه‌های بسیار در این منطقه آب و هوای آن را به آب و هوای کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های ملایم تبدیل کرده است. اگر قصد سفر نوروزی به کهگیلویه و بویراحمد را دارید باید بدانید در این فصل ممکن است هوا هنوز کمی سرد باشد.

    از نظر منابع آبی کهگیلویه و بویراحمد را باید استانی غنی دانست. در جنوب غرب ایران این استان یکی از پرباران‌ترین مناطق به حساب می‌آید. جالب است بدانید این استان به عنوان دومین تولیدکننده آب کشور شناخته می‌شود. به دلیل همین پر آبی جنگل‌های زیادی در این منطقه وجود دارد و کشاورزی نیز پررونق است. کهگیلویه و بویراحمد همچنین جایگاه بالایی در صنعت نفت دارد به طوری که حدود 25 درصد از نفت کشور از میادین نفتی در این استان استخراج می‌شود.

    کهگیلویه و بویراحمد از نظر زیست گیاهی نیز بسیار غنی است. بیش از هزار نوع گیاه در این استان وجود دارد. به عبارت ساده‌تر حدود 60 درصد از گونه‌های گیاهی ایران و حدود 25 درصد از گونه‌های گیاهی در کل جهان در استان کهگیلویه و بویراحمد یافت می‌شود. همچنین این استان حدود 60 درصد از جنگل‌های موجود در کشور را در اختیار خود دارد.

جاذبه‌های گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد

    تا این بخش از مطلب راهنمای جامع سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد اطلاعاتی درباره تاریخ، فرهنگ و جغرافیای این استان به دست آوردیم. یقینا استانی با این قدمت طولانی و با این طبیعت بکر و زیبا باید جاذبه‌های فراوانی برای بازدید داشته باشد. در ادامه به معرفی بخشی از این جاذبه‌ها خواهیم پرداخت. طبق روال همیشه ابتدا درباره جاذبه‌هایی حرف خواهیم زد که در فهرست ملی یا جهانی ثبت شده‌اند و سپس دیگر جاذبه‏‌ها را معرفی خواهیم کرد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

تل خسروی

• ثبت در فهرست آثار ملی: سال 1376

    تل خسروی یا تل خسرو یکی از جاذبه‌های یاسوج است که علاوه بر داشتن طبیعتی دیدنی و بکر در اطرافش، از مناطق تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد نیز به حساب می‌آید. قدمت این منطقه به هزاره پنجم پیش از میلاد می‌رسد. گفته می‌شود که این تپه متعلق به کیخسرو، یکی از معروف‌ترین پادشاه کیانی بوده است. روی بخشی از تل خسروی که در 5 کیلومتری یاسوج قرار دارد؛ پر است از باقیمانده سفال‌های رنگی متعلق به دوره‌های تاریخی مختلف. جالب است بدانید شخصی به نام پروفسور گابه این جاذبه را خرابه‌های یک عمارت با آجرهای زرد چهارگوش می‌داند و قدمت این کاخ را به زمان هخامنشیان نسبت می‌دهد.

آبشار مارگون

    آبشار مارگون یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی استان است که حدود 151 کیلومتر با شیراز فاصله دارد. این آبشار که در روستای مارگون قرار دارد از ترکیب چند هزار چشمه کوچک که از بدنه کوه جاری هستند درست شده است و دارای سرچشمه مشخصی نیست. زمستان زمان مناسبی برای بازدید از آبشار مارگون نیست زیرا این محل برف گیر بوده و گاهی حتی راه‌های ارتباطی نیز در زمستان قطع می‌شوند. اما در فصل بهار علاوه براینکه دسترسی آسانتر است، طبیعت زیبایی نیز اطراف آبشار را فراگرفته و آن را دیدنی‌تر می‌کند. اطراف مارگون مکان‌هایی برای چادر زدن، سرویس بهداشتی و پارکینگ وجود دارد؛ بنابراین می‌توانید در طول سفر به کهگیلویه و بویراحمد توری یک روزه به این آبشار داشته باشید و با خیال راحت شب را در این مکان بگذرانید.

تنگ مهریان

    یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی زیبا در استان کهگیلویه و بویراحمد، تنگ مهریان یاسوج است. تنگ مهریان در 5 کیلومتری مسیر یاسوج به اقلید قرار دارد. این تنگ با ارتفاع 1850 از سطح دریا در میان رودخانه مهریان و کوه دنا محصور شده است. اگرچه رودخانه مهریان بسیار زیبا و دلفریب است و طبیعت اطرافش نیز فوق‌العاده زیباست اما اصلا مکان خوبی برای شنا و آب تنی نیست زیرا این رودخانه تاکنون چندین نفر را به کام مرگ کشانده است. یک دهکده و امامزاده در نزدیکی این دشت قرار دارد و این مساله آن را به مکان مناسب‌تری برای گردش و تفریح تبدیل کرده است.

دره ماری

    دره ماری نام یک روستا از توابع شهرستان دنا است که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی برای بازدید دارد. این روستا نیز مانند اکثر روستاهای کهگیلویه و بویراحمد از طبیعت بکر و سرسبزی پوشیده شده و جذابیت‌های زیادی برای تفریح و گردش دارد. جالب است بدانید یک روستای دیگر نیز به همین نام در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.

موزه یاسوج

    اگر به تاریخ و بازدید از جاذبه‌های تاریخی علاقه دارید، در طول سفر خود به کهگیلویه و بویراحمد، حتما از موزه شهر یاسوج دیدن کنید. آثاری که در این موزه به نمایش درآمده‌اند، همه حاصل کاوش‌های باستان شناختی هستند که در استان کهگیلویه و بویراحمد کشف شده است. قدمت برخی از این کشفیات به زمان ساسانیان و حتی دوره عیلامی‌ها می‌رسد. جالب است بدانید قسمتی از نقش برجسته شاپور اول که روی سنگ حجاری شده نیز در این موزه نگهداری می‌شود.

رشته کوه دنا

    یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی که در مطلب راهنمای جامع سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد نیز باید حتما درباره‌اش حرف زده شود؛ رشته کوه دنا است. این کوه را به عنوان بلندترین و بزرگ‌ترین چین‌خوردگی رشته کوه زاگرس می‌شناسند. دنا که در لیست برجسته‌ترین قله‌های جهان قرار دارد، دارای 52 قله با ارتفاع بیش از چهار هزار متر است. بخش‌هایی از دنا به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره، تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد. همچنین چشمه‌های زیادی از این رشته کوه جاری هستند که منبع مهمی برای تامین آب استان به حساب می‌آیند.

بام استان استان کهگیلویه و بویراحمد

    رشته کوه زیبای دنا که از این استان عبور می‌کند دارای قلل بلند بسیاری است، در واقع این رشته کوه بخشی از رشته کوه بزرگ زاگرس می‌باشد. بام استان کهگیلویه و بوراحمد قله قاش مستان (بیژن سه) است. این کوه با ارتفاع 4459 متر به عنوان بلندترین قله این استان انتخاب شده است. 

    صعود به مجموع قلل مرتفع رشته کوه دنا که شاخص‌ترین آنها قاش مستان است همواره برای کوهنوردان به خصوص دنبال کنندگان پروژه سیمرغ کوه‌های ایران جذاب بوده و فتح آنها موفقیتی بزرگ برایشان محسوب می‌شد. با این وجود، چنین صعودی کار ساده‌ای نیست و قبل از هر کار باید شناخت کاملی از دنا و قله‌های معروف آن مانند قاش مستان داشت پیشنهاد می‌شود در مقاله قله قاش مستان( پیژن 3) را مطالعه نمایید تا دیدگاه بهتری نسبت به صعود این کوه زیبا داشته باشید.

پیست اسکی کاکان

    برای طرفداران ورزش‌های زمستانی، پیست اسکی کاکان می‌تواند گزینه بسیار خوبی برای بازدید باشد. از آنجایی که این پیست در شرق قله دنا قرار دارد، با نام پیست اسکی دنا نیز شناخته می‌شود. کاکان درجاده اصلی یاسوج به اقلید قرار گرفته است، بنابراین مسافرانی که از سمت استان اصفهان به سوی این جاذبه گردشگری می‌روند، دسترسی راحت‌تری به آن خواهند داشت. اگرچه زمان اسکی از اوایل زمستان تا اوایل بهار است اما در فصول گرم سال نیز به این دلیل که این منطقه از پوشیده از لاله‌های واژگون می‌شود؛ بازدید از آن خالی از لطف نیست. پیست اسکی کاکان در سال 1373 با نصب یک دستگاه بالابر به طور رسمی افتتاح شد. سال 1384 دو تله اسکی دیگر به این مجموعه اضافه شد و در حال حاضر امکان استفاده از پیست هم برای مبتدیان و هم برای ورزشکاران حرفه‌ای وجود دارد.

کلام آخر

    کهگیلویه و بویراحمد پر است از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی دیگری که در مطلب راهنمای جامع سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد فرصتی برای معرفی آن نبود، اما یقینا بازدید از این آنها خالی از لطف نیست. از میان این جاذبه‌ها می‌توان به چشمه بلقیس چرام، آبشار یاسوج، تنگه گنجه‌ای، چشمه شهنیز، زرد کمر و شمار دیگری چشمه و تنگه و آبشار اشاره کرد.

    یکی از جذابیت‌های سفر به یاسوج برخورد با عشایری است که در این منطقه زندگی می‌کنند. یقینا معاشرت با آنها می‌توان دریچه‌ای از یک فرهنگ بزرگ و اصیل پیش چشمتان باز کند. پس از این معاشرت غافل نشوید. در یاسوج پارک‌هایی وجود دارد که در ایامی مانند عید نوروز به مسافران اجازه چادر زدن می‌دهند. بنابراین اگر اهل کمپ هستید حتما سری به این پارک‌ها بزنید. همچنین از آنجایی که بیشتر جاذبه‌های این استان مکان‌های مناسبی برای پیک نیک به شمار می‌روند، فراموش نکنید در طول بازدید این مکان‌ها در راه حفظ و نگهداری از طبیعت بکوشید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد.