قله قاش مستان (بیژن سه) مرتفعترین قله رشتهکوه دنا و نیز کوههای رشته کوه زاگرس میباشد. این قله به عنوان بلندترین کوه استان کهگیلویه و بویراحمد نیز شناخته میشود و از این روی در بین قلل پروژه سیمرغ جای دارد. قاش مستان به عنوان بلندترین قله رشته کوه دنا و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان در ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد. بر خلاف تصوری که اکثر افراد دارند، دنا نه یک قله که مجموعهای از قله هاست. دنا که وجه تسمیه خود را از شهری باستانی به نام دهنار (ده انار) میگیرد، بلندترین و بزرگترین چین خوردگی رشته کوه زاگرس است. درباره این قله زیبا با این مقاله از وب سایت دکوول با ما همراه باشید.
رشته کوه زاگرس که از ۲۰ کیلومتری شرق یاسوج شروع میشود و تا ۷۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان ادامه مییابد در سه استان کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده است. دنا ۵۲ قله با ارتفاع بالای چهار هزار متر دارد که بلندترین آن قاش مستان (بیژن سه) است که ارتفاع آن به 4459 متر میرسد. این قله در واقع در کنار مجموعهای از قلههای بلند قرار گرفته که همگی مرتفع هستند و شباهتهای زیادی به همدیگر دارند. کل قدویس با 4340 متر ارتفاع، کل شیدا با 4320 متر ارتفاع، کل بلبل با 4300 متر ارتفاع، قلات بزی با 4226 متر ارتفاع، لوکوره با 4265 متر ارتفاع و مورگل با 4426 متر ارتفاع برخی از قلههای بلند دنا هستند.
صعود به قلههای مرتفع دنا که شاخصترین آنها قاش مستان است همواره برای کوهنوردان جذاب بوده و فتح آنها موفقیتی بزرگ به حساب میآید. با وجود این چنین صعودی کار سادهای نیست و قبل از هر کار باید شناخت کاملی از دنا و قلههای معروف آن مانند قاش مستان داشت.
معمولا در کنار نام قله قاش مستان، عنوان بیژن سه هم آورده میشود. این دو عنوان در واقع مربوط به بلندترین قله دناست که در استان کهگیلویه و بویر احمد واقع شده است. دلیل اینکه این قله بلند را قاش مستان مینامند این است که در این کوه شکاف یا همان قاشی وجود دارد که محل جفت گیری کلها و بزهای منطقه است، اما داستان دادن عنوان بیژن سه به این قله داستانی جالبتر و برگرفته از قصههای شاهنامه است.
کیخسرو که در واقع نوه سیاوش بود یکی از بزرگترین پادشاهان باستانی ایران است. آنطور که در شاهنامه آمده دوران پادشاهی کیخسرو با مرگ طبیعی یا مردن در جنگ به پایان نمیرسد، بلکه او وقتی انتقام خون سیاوش را میگیرد فردی گمنام را جای خود پادشاه میکند و به قصد ناپدید شدن به سمت کوه میرود.
کوهی که کیخسرو در آن ناپدید میشود همان دناست. او همراه با ۳۰ نفر از پهلوانان بزرگ ایران به نزدیکی دنا میرود و از آنها میخواهد برگردند، اما آنها دستور او را اجرا نکرده و دنبال او میروند. کیخسرو در غاری که به غار کیخسرو معروف است و اکنون در روستای خفر واقع شده ناپدید میشود و ۳۰ پهلوان بزرگ از جمله بیژن گرفتار برف و بوران شده و جان خود را از دست میدهند. سی سخت که نام منطقهای در کهگیلویه و بویر احمد است نام خود را از این ۳۰ پهلوان گرفته و چون دقیقا مشخص نیست بیژن کجا گرفتار سرما شده و جان خود را از دست داده است و سه محل را به عنوان محلهای احتمالی مرگ او در نظر میگیرند، سه قله بلند در دنا هست که به بیژن یک، دو و سه معروف هستند.
پوشش گیاهی و زیست جانوری قاش مستان یا بیژن سه مانند دیگر مناطق دناست. در این منطقه بلوط، ارزن، بادام وحشی، گلابی وحشی و بید یافت میشود و حیواناتی مانند خرسهای قهوهای بزرگ، کبک دری، عقاب، کرکس، هما، پلنگ، گرگ، گربه وحشی، سمور، راسو، سنجاب، کل، قوچ، میش و … زندگی میکنند. دنا از جمله بکرترین و زیباترین مناطق کوهستانی ایران است و قله قاش مستان بعد از حوض دال که آن هم یکی از بلندترین قلههای دناست، بیشترین آمار صعود کوهنوردان را دارد.
اولین گام برای صعود به قله قاش مستان رفتن به روستای خفر پادنا است. این روستا همان روستایی است که غار معروف کیخسرو در آن واقع شده است. برای رسیدن به این روستا باید از سمیرم به سمت یاسوج حرکت کنید. بعد از طی کردن ۴۰ کیلومتر در این مسیر به یک سه راهی میرسید. باید به سمت چپ بروید. ۱۵ کیلومتر دیگر را طی کنید تا به یک سه راهی دیگر برسید و آنجا به سمت راست بپیچید. ۱۵ کیلومتر دیگر که بپیمایید با گذشتن از پلی که روی رودخانه ماربر قرار دارد به روستای خفر میرسید. این روستا طبیعتی بکر و بینظیر دارد و پر از باغهای سیب، آلو، گردو و سپیدار است. مسیر صعود شما از میان همین باغها شروع میشود و وقتی به آبشار خفر رسیدید کوهنوردی اصلیتان آغاز میشود.
در واقع دو مسیر صعود به قله قاش مستان وجود دارد که یکی کوتاهتر و دیگری زیباتر است. مسیر کوتاهتر که خیلی از کوهنوردان آن را انتخاب میکنند مسیر سمت چپ کوه دژ است. اگر مسیر سمت راست کوه دژ را بروید راهتان را طولانیتر کردهاید، اما در عوض در جایی زیباتر کوهنوردی کردهاید. هر دو این مسیرها به جانپناه قاش مستان میرسد. البته برای صعود به قله قاش مستان، مسیرهای دیگری هم وجود دارد که کوهنوردان به آنها مسیرهای فنی میگویند. مسیرهای فنی در واقع مسیرهایی هستند که با کوهنوردی معمولی طی شدنی نیستند و ممکن است نیاز به کارهایی مثل صخره نوردی داشته باشند. راه صعود جنوبی به قله قاش مستان که روی گردنه بن رو قرار گرفته مسیر فنی فتح این قله است.
در انتهای این مسیر نیاز به حدود ۱۵ متر صخره نوردی دارید که برای این کار علاوه بر داشتن تجهیزات کافی باید آموزش دیده باشید و توانایی بدنی بالایی داشته باشید. کسانی که این مسیر را انتخاب می کنند در فصول گرم سال اقدام به صعود به قاش مستان میکنند، چرا که تقریبا صخره نوردی در زمستان در منطقه دنا غیر ممکن است.
هر دو مسیری که از چپ و راست کوه دژ به سمت قله قاش مستان میرسد، در بین راه به جانپناه این قله مرتفع ختم میشوند. توجه داشته باشید که صعود به قاش مستان یک روزه ممکن نیست و برای این کار باید دو روز وقت بگذارید. کوهنوردان برای فتح قاش مستان مسیر را تا جانپناه میپیمایند و شبی را در آنجا یا کنار آن گذرانده و فردا صبح صعود به قله را ادامه میدهند.
ظرفیت جانپناه قاش مستان کم است، بر این اساس به این نکته توجه داشته باشید که حتما باید چادری مجهز، کیسه خواب و لباسهای گرم همراه خود ببرید. ممکن است مجبور باشید شب را در چادری در کنار جانپناه سپری کنید و این کار بدون داشتن تجهیزات کافی، غذای مناسب و آب کافی امکانپذیر نیست. جانپناه قاش مستان از دور پیدا نیست و به همین دلیل در صعود به این قله باید راهنمایی محلی و آشنا به منطقه همراه شما باشد. وقتی شب را در جانپناه گذراندید، صبح روز بعد باید قبل از ساعت شش به سمت قله حرکت کنید. این کار به این دلیل است که تا قله حداقل شش ساعت راهپیمایی دارید و چون مسیری سخت در پیش است حتی ممکن است این راهپیمایی طولانیتر هم باشد.
در مورد صعود به قله قاش مستان کهگیلویه و بویر احمد قانونی وجود دارد که به آن قانون ساعت دو میگویند. حتما قبل از ساعت دو بعد از ظهر باید به قله رسیده باشید و حداکثر ساعت دو و نیم بعد از ظهر شروع به پایین آمدن کنید. این نکته آنقدر مهم است که توصیه میشود اگر تنها مسافت کوتاهی با قله فاصله دارید، اما ساعت از دو گذشته است نباید خطر کنید و باید مسیر را برگشته به سمت جانپناه بروید.
قاش مستان در بسیاری از ماههای سال پوشیده از برف است، بنابراین برای صعود به این قله وسایلی را همراه داشته باشید که مناسب کوهنوردی در برف است. علاوه بر این داشتن عینک آفتابی، جعبه کمکهای اولیه، جیپیاس و هد لامپ ضروری است. صعود به قله قاش مستان میتواند یکی از لذت بخشترین تجربههای شما در کوهنوردی باشد. علاوه بر اینکه مسیر صعود شما بسیار زیباست و در حین کوهنوردی مناظری شگفتانگیزی از طبیعت بکر کوهستانی را میبینید، فتح قاش مستان موفقیتی بزرگ در زمینه کوهنوردی محسوب میشود، چرا که یکی از بلندترین قلههای ایران را فتح کردهاید.