معبد آناهیتا کنگاور: معرفی جامع و راهنمای کامل

زمان مطالعه: 3 دقیقه

استان کرمانشاه یکی از قدمی‌ترین استان‌های ایران است که جاذبه‌های فراوانی برای بازدید دارد و پشت هر جاذبه آن قصه جذابی از تاریخ نهفته است. یکی از جاذبه‌های تاریخی که می‌توانید در سفر به استان کرمانشاه به بازدید از آن بپردازید، معبد آناهیتا کنگاور کرمانشاه است. این جاذبه که در تاریخ 24 شهریور 1310 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، در شهر کنگاور در مرز استان کرمانشاه و استان همدان قرار دارد. بسیاری از افراد این سازه را دومین بنای سنگی بزرگ پس از تخت جمشید و بزرگ‌ترین سازه سنگی یکپارچه در ایران می‌دانند. 


معبد آناهیتا کجاست؟

    در مطلب معبد آناهیتا کنگاور: معرفی جامع و راهنمای کامل قصد داریم درباره یکی از مهم‌ترین این معابد که درکنگاور کرمانشاه قرار دارد صحبت به میان آوریم. ابتدا به معرفی این بنا خواهیم پرداخت. سپس کمی درباره تاریخچه و کمی هم درباره معماری معبد حرف می‌زنیم و در نهایت نیز دیگر اطلاعات مهم درباره آن مانند مسیر دسترسی، جاذبه‌های اطراف و ... را بررسی خواهیم کرد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید. 

راز معبد آناهیتا کنگاور از جمله مواردی است که دکوول به آن پرداخته است

معرفی معبد آناهیتا کرمانشاه

    الهه آناهیتا در میان ایرانیان بسیار مقام والا و ارزشمندی داشته است. در واقع در باور مردم ایران باستان، آب و آتش دو عنصر حیاتی و مقدس به شمار می‌رفته‌اند و دلیل آن را نیز باید در این مساله جستجو کرد که کشور ایران همیشه از نظر منابع آبی تا حدی فقیر محسوب می‌شده است. آناهیتا به عنوان الهه آب در میان ایرانیان شناخته می‌شده و به همین دلیل هم برای آنها مقدس و ارزشمند بوده تا جایی که معابدی با نام این الهه در گوشه و کنار کشور برای عبادت وجود داشته است. 

    معبد آناهیتا در کرمانشاه یکی از بزرگ‌ترین بناهای سنگی ایران است که در شهر کنگاور ساخته شده. زمانی که از همدان به سوی کرمانشاه می‌روید به این بنا خواهید رسید که دشت زیبای کنگاور اطرافش را احاطه کرده است. اگرچه درحال حاضر چیز زیادی از این بنا باقی نمانده از هنوز هم یکی از ارزشمندترین جاذبه‌های تاریخی کرمانشاه به حساب می‌آید و راز معبد آناهیتا چیزی است که می‌توان در دل این ویرانه‌ها پیدایش کرد. 

    معبد آناهیتای کرمانشاه، بالای یک تپه با ارتفاع 32 متر ساخته شده است بنابراین از کنار این معبد، به دلیل ارتفاعی که از سطح زمین دارد؛ می‌توانید دید خوبی به مناطق اطراف داشته باشید. معبد آناهیتا در زمان اشکانیان ساخته شده و اگر چه همه آن به عنوان یک پرستش‌گاه می‌شناسند اما برخی هم اعتقاد دارند این بنا در واقع کاخ ناتمام خسروپرویز بوده است. اما دلیل محکمی برای این ادعا وجود ندارد. 

    در واقع نشانه‌های زیادی باقی مانده که تایید می‌کند این بنا روزگاری محل عبادت بوده است. از این نشانه‌ها می‌توان علائمی مانند جای آتش اشاره کرد. اما درباره اینکه این سازه، کاخ نیمه تمام خسروپرویز است، سند و نشانه محکمی در دست نیست. در هر صورت باستان شناسان هنوز هم درحال تحقیق روی معبد آناهیتا هستند تا شاید اطلاعات بیشتری درباره این سازه و اتفاقاتی که روزگاری در آن افتاده به دست آورند. 

گنج معبد آناهیتا و ستون‌های زیبای آن که در تصاویر معبد آناهیتا قرار داده شده است

مختصری تاریخچه معبد آناهیتا کرمانشاه

    دیرینگی ساخت معبد آناهیتا در کرمانشاه، به زمان اشکانیان باز می‌گردد. در واقع برخی معتقدند ساخت این بنا از زمان هخامنشیان آغاز و در دوره‌های بعدی مثلا دوران حکومت اشکانیان و ساسانیان تکمیل شده است. روی برخی از سنگ‌های موجود در این بنا نوشته‌هایی با خط رایج در زمان ساسانیان یافت شده است. بعد از ورود اسلام به ایران این معبد شاهد تغییرات بسیار زیاد از سوی حکومت‌هایی که وجود چنین معابدی را حتی در حد یک اثر تاریخی هم تحمل نمی‌کردند، شده است.

    در سال 1347 اولین هیئت باستان شناسی کاوش‌های خود را در این منطقه آغاز کرد. در آن زمان جز چند سرستون شکسته و تعدادی حجاری چیزی از بنا باقی نمانده بود اما در جریان این کاوش‌ها مشخص شد، حدود 53 هزار متر مربع مساحت به معبد آناهیتا اختصاص داشته است. به نظر می‌رسید یک مجموعه معماری زیر محله‌ها مدفون شده باشد. 

    کم کم در طی سال‌های بعدی پژوهش‌ها ادامه پیدا کرد و خانه‌های اطراف خریداری و تخریب شد تا عملیات شناسایی بتواند ادامه پیدا کند. در نهایت حدد 55 هزار متر مربع را تخلیه کردند و حریم این بنای تاریخی مشخص شد. درحال حاضر بخش‌هایی از معبد آناهیتا که باقی مانده است را می‌توانید در شهر کنگاور ببینید. در نزدیکی این معبد یک مسجد و یک امامزاده وجود دارد. 

دیوار زیبای معبد آناهیتا و عکس قدیمی از معبد آناهیتا در دکوول

مختصری از معماری معبد آناهیتا

    معبد آناهیتا یک بنای چهار ضلعی سنگی است که در اندازه‌های 209 در 244 متر روی یک تخت سنگ کم ارتفاع از جنس سیلیس آتشفشانی ساخته شده است. این پرستشگاه براساس شیوه سکوسازی ساخته شده است. در آن زمان معمولا پرستشگاه‌ها را به این شیوه می‌ساخته‌اند. تعدادی ستون سنگی در این بنا وجود داشته که ارتفاع هر کدام به حدود 55 متر می‌رسیده است.

    به نظر می‌رسد پلکانی که در معبد آناهیتا کرمانشاه وجود دارد، در دوره پارتی ساخته و در زمان ساسانیان بازسازی شده است. در واقع پلکان دو طرفه یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های این پرستشگاه به حساب می‌آید. این پلکان در 154 متر به شکل دو طرفه ساخته شده و تکیه آن را به دیوار جنوبی معبد داده‌اند. برای حجاری و ساخت ستون‌ها نیز از طرح دریک استفاده شده اما این طرح را با معماری باستانی آذربایجان- کردستان ترکیب کرده‌اند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در معبد آناهیتا هیچگونه بت و مجسمه‌ای وجود ندارد و تنها با نشانه‌های ذهنی می‌توان ارتباط این بنا با الهه آناهیتا را حس کرد. 

    برای ساخت دیوارهای اطراف بنا از گچ و ملات استفاده شده است و ظاهر آن را نیز با سنگ‌های تراش‌خورده تزئین کرده‌اند. ستون‌های موجود در این پرستشگاه نیز به سبک معماری مادها ساخته شده و شامل سه قسمت زیر ستون، میان ستون و سر ستون است. نمونه چنین ستون‌هایی را هیچ جای دنیا مشاهده نخواهید کرد. به نظر می‌رسد در معبد آناهیتا سقفی در کار نبوده و از ستون‌ها برای محفوظ کردن فضا استفاده می‌کرده‌اند. 

بقایای دومین بنای سنگی ایران که معبد آناهیتا نام دارد. معبد آناهیتا کجاست؟

نکات مهم درباره معبد آناهیتا کرمانشاه

    مسیر دسترسی به معبد آناهیتا به این صورت است که ابتدا باید خود را به شهر کنگاور که در 94 کیلومتری شهر کرمانشاه است، برسانید و از مرکز این شهر به خیابان شهدا بروید. در این خیابان تاکسی‌هایی که شما را به این پرستشگاه می‌رسانند را سوار شوید. ساعت بازدید از این جاذبه گردشگری در شش ماه اول سال 9 صبح تا هفت بعد از ظهر و در شش ماه دوم سال 9 صبح تا پنج عصر است. 
    در نزدیکی معبد آناهیتا جاذبه هایی همچون امامزاده ابراهیم، سراب فش، گوردخمه صحنه، تپه گودین و مجموعه تاریخی بیستون قرارد دارد که می‌توانید با بازدید از این جاذبه های گردشگری لذت سفرتان را دو چندان کنید. همچنین اگر قصد دارید در نزدیکی معبد آناهیتا اقامت کنید چند هتل‌ و اقامتگاه بومگردی در نزدیکی این جاذبه گردشگری وجود دارد که می‌توانید به آنها مراجعه فرمایید.

قدمت معبد آناهتیا از جاذبه های گردشگری کرمانشاه در وب سایت دکوول ارائه شده است

کلام آخر

    در معبد آناهیتا کنگاور: معرفی جامع و راهنمای کامل سعی کردیم مختصر و مفید به معرفی این جاذبه تاریخی مهم که در استان کرمانشاه قرار دارد، بپردازیم. معبد آناهیتا در کرمانشاه به دلیل قدمت طول انی و معماری منحصر به فردش ارزش فراوانی دارد. اگرچه بخش زیادی از این سازه نابود شده اما باز هم نمی‌توان ارزش آن را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های سنگی و تاریخی در ایران نادیده گرفت.

    در نزدیکی این جاذبه گردشگری تعدادی رستوران وجود دارد که شما می‌توانید پس از بازدید به این رستوران‌ها مراجعه کرده و خستگی به در کنید. توصیه پایانی تیم دکوول به شما این است که اگر به بازدید از این پرستشگاه می‌روید، سعی کنید از این گنجینه تاریخی مراقبت نمایید و به هیچ عنوان بدان آسیب نزنید تا آیندگان نیز بتوانند مانند شما از این گنجینه بهره ببرند. اگر نکته دیگری درباره معبد آناهیتا کرمانشاه وجود دارد که در این نوشته بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده نمایید.