همه چیز درباره کرامپون

همه  چیز درباره کرامپون

    کرامپون را باید یکی از ابزار ضروری کوهنوردی دانست. این وسیله در واقع یک قطعه فلزی دندانه‌دار است که آن را زیر کفش می‌بندند تا به شخص در راه رفتن روی سطوح لغزنده و یخی کوه کمک کند. این ابزار‌ به یخ‌شکن هم معروف است.

درباره نحوه استفاده از کرامپون به مقاله: نحوه استفاده از کرامپون مراجعه کنید.

    در مطلب همه چیز درباره کرامپون، همانطور که از عنوان پیداست، قصد داریم سیر تا پیاز را درباره این ابزار گردشگری بررسی کنیم. ابتدا به معرفی آن خواهیم پرداخت و سپس درباره دیگر نکات مهم مربوط به این وسیله حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.

کرامپون چیست؟

    کرامپون یا یخ شکن یک قالب فلزی است که کوهنوردان زیر کفششان می‌بندند تا در مسیرهای یخی لیز نخوردند. این تیغه‌های فلزی نوک تیزی دارند و در برف فرو می‌روند و از لیز خودن جلوگیری می‌کنند. کرامپون برای اولین بار در سال 1930 ساخته شد. این وسیله در حال حاضر انواع مختلفی دارد و همه کوهنوردانی که به مسیرهای یخی صعود می‌کنند به آن احتیاج پیدا خواهند کرد.

اهمیت خرید کرامپون

    کرامپون‌ها در کوهنوردی و یخ‌نوردی، دو کاربرد مهم دارند: افزایش اصطکاک و بهبود حرکت در ادامه بیشتر درباره این دو اهمیت حرف خواهیم زد. با ما همراه باشید.

• افزایش اصطکاک: این قطعه فلزی به کف کفش یا چکمه وصل می‌شود و می‌تواند با ضربه‌های شاخک‌های خود روی سطوح زمین، به‌ویژه زمین یخ‌زده، کشش و اصطکاک مناسبی ایجاد کند. اگر دوست دارید تجربه خوبی از صعود روی کوه، مخصوصا روی برف و یخ داشته باشید، کرامپون به کارتان می‌آید. با همراه داشتن این ابزار امکان لیز خوردن‌تان به پایین‌تر درصد می‌رسد.
• بهبود حرکت: راه رفتن روی برف بسیار خطرناک و به شدت خسته کننده است. زیرا مجبور می‌شوید جلوی پای خود را در هر قدم صاف کنید و سپس قدم بعدی‌تان را بردارید. اما با وصل کردن کرامپون به کفش باعث می‌شود، پاهایتان درون برف خیلی فرو نرود و قدم‌های محکم‌تر و آسان‌تر بردارید. بدین ترتیب انرژی کمتری از شما گرفته می‌شود.

قسمت‌های مختلف کرامپون

    کرامپون‌ها‌ معمولا از چند قطعه تشکیل می‌شود، ترکیب و طراحی آنها می‌تواند روی عملکردشان و روش استفاده از آنها تاثیر بسیاری بگذارد. بنابراین برای شناخت آن بهتر است تمام قسمت‌های آنها را بشناسید. این قسمت‌ها عبارتند از:

• تیغه‌ها یا شاخک‌ها
• نوار منعطف
• صفحات ضدگلوله‌ای شدن برف زیر پا  (Anti-balling)
• سیستم اتصال‌دهنده
• تسمه جلویی
• گیره پاشنه
• تسمه‌های اتصال
• تیغه یا شاخک‌های کرامپون را بشناسید

شاخک‌های کرامپون

    شاخک‌های کرامپون در اصل شبیه دندان است و در واقع به شاخک دندانه‌های میخ‌دار آن هستند که در زمان حرکت، داخل برف و یخ فرو می‌روند و راه رفتن را آسان می‌کند ، این شاخک‌ها در تمام قسمت‌های زیر کرامپون، یعنی زیر کف، پنجه و پاشنه پا قرار دارند.

    جنس این کرامپون‌ها استاندارد معمولا از استیل زد زنگ است و شاخک‌ها از جنس استیل ساده یا استیل ضدزنگ هستند. این نوع کرامپون‌ها دارای مقاومت و دوام‌ خاصی هستند. البته کرامپون‌هایی از جنس آلومینیوم هم ساخته می‌شود که سبک‌تر هستند و برای ورزش‌هایی مانند اسکی روی برف کاربرد دارند. حمل این کرامپون‌ها راحت‌تر است .

تعداد شاخک‌ها

    توجه داشته باشید تعداد شاخک‌ها روی مقدار توانایی کشش و اصطکاک کرامپون اثر می‌گذارد. کرامپون‌هایی که برای فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی در سطوح یخی و همچنین اسکی‌ طراحی‌ شده‌اند، معمولا ۱۰ شاخک دارند. اما کرامپون‌های حرفه‌ای‌تر که مناسب کوهنوردی‌های فنی‌تر هستند، ۱۲ شاخک دارند که دوتای آن جلوی کرامپون قرار گرفته است. همچنین کرامپون‌هایی که برای بالا رفتن از کوه‌های یخی است، به ۱۴ شاخک مجهز هستند. معمولا در تمام مدل‌های کرامپون، چهار شاخک در قسمت پاشنه پا قرار دارد. بعضی از  کرامپون‌ها هم به شاخک‌های بیشتری مجهز هستند که آنها برای اطمینان بیشتر به‌کار رفته‌اند.

شاخک‌های عمودی و افقی

    شاخک‌ها با توجه به جهت قرارگیری‌شان، به شاخک‌های افقی یا عمودی تقسیم می‌شوند. شاخک‌های افقی را می‌توان به دندان‌های جلویی یک کوسه تشبیه کرد. جالب است بدانید شاخک‌های افقی برای حرکت روی برف و یخ‌های نرم‌تر ایده‌آل هستند. این ویژگی، کرامپون‌های دارای شاخک‌های افقی را برای پیاده‌روی در فصل زمستان و مسیرهای یخی متعادل مناسب کرده است. اما این دسته از کرامپون‌ها برای یخ‌نوردی حرفه‌ای خوب نیستند.

    کرامپون‌های با شاخک‌های عمودی درست مانند تبر یخ کار می‌کنند و مستقیم به درون یخ فرو می‌روند و محکم پاهای فرد را نگه ‌می‌دارند و جلوی سر خوردن او را می‌گیرند. این کرامپون‌ها برای یخ‌نوردی ایده‌آل هستند. شاخک‌های جلویی این کرامپون‌ها به راحتی تعویض می‌شوند.

شاخک‌های هیبریدی

    سال‌های اخیر، کرامپون‌های هیبریدی وارد بازار شده‌اند که به شاخک‌های «T» معروف‌اند، این کرامپون‌ها تنوعی جالبی دارند. این کرامپون‌ها دارای هر دو نوع شاخک‌های عمودی و افقی هستند و برای هر نوع کوهنوردی بسیار خوب هستند.

کرامپون‌های تک‌ شاخکی و دو شاخکی جلو

    شماری از کرامپون‌ها در مرکز جلوی خود، یک شاخک دارند که این شاخک به کوهنوردان کمک می‌کند، با دقت بیشتر و در عین حال چابک‌تر حرکت نمایند. از طرفی کرامپون‌های دو شاخکی، همانطور که از اسمشان پیداست، در مرکز جلوی خود دو شاخک دارند و سبب کشش و اصطکاک مطلوبی خواهند شد. این نوع کرامپون نسبت به نوع اول از محبوبیت بیشتری میان کوهنوردان برخوردار است.

شاخک‌‌های جدا شدنی

    بسیاری از کرامپون‌های تخصصی سیستم مجزای شاخک دارند و به شما امکان تغییر بین سیستم دو شاخکی یا تک‌شاخکی را می‌دهند. این نوع کرامپون بهترین انتخاب برای کوهنوردانی است که در مسیر خود به برف و همچنین یخ برخورد می‌کنند. در واقع انها می‌توانند با این حق انتخاب با یک تیر دو نشان بزنند.

میله منعطف کرامپون چیست؟

    میله‌ منعطف کرامپون، قطعه اتصال‌دهنده قسمت جلویی و عقبی کرامپون است. این بخش و روش اتصال آن به صفحات، باعث انعطاف‌پذیری بخش اتصال کرامپون می‌شود. کرامپون‌هایی که این بخش آنها نرم‌تر و منعطف‌تر است برای کفش و چکمه‌های نرم‌تر تولید شده‌اند، در حالی‌که برای کفش‌های مقاوم‌تر، از کرامپون‌هایی استفاده می‌شود که میله منعطف آنها نسبت به میله‌های دیگر سفت و محکم‌تر باشد.

صفحات ضدگلوله‌ای شدن برف زیر پا (Anti-balling) چه کاربردی دارند؟

    این صفحات به برای جلوگیری  از جمع شدن برف زیر کف پا ساخته شده‌اند. جمع شدن برف و یخ زیر کفش، باعث به خطر افتادن کوهنوردان می‌شود. این صفحات از پلاستیک ساخته شده و به راحتی به کف پا و روی میله منعطف قرار می‌گیرند. تقریبا می‌توان گفت تمام کرامپون‌ها، یک جفت از این صفحات دارند و هر زمان که آنها خراب یا گم شوند، قابل تعویض هستند.

سیستم اتصال کرامپون چگونه است؟

    کرامپون‌ها معمولا با سه روش مختلف به کفش‌ها اتصال می‌یابند با توجه به این ویژگی‌ به کرامپون‌های رده  C1، C2  و C3 شناخته می‌شوند. در واقع درجه‌بندی  C، نوع سیستم اتصال را به شما نشان خواهد داد و کاری به تعداد شاخک‌ها ندارد. این سه روش به شرح زیر هستند.

کرامپون بندی  C1

    در این نوع کرامپون درون بخشی که پنجه پا را نگه ‌می‌دارد، قرار می‌گیرد و تسمه‌ای هم به دور آن بسته می‌شود که کفش را محکم کند.

کرامپون هیبریدی C2

    این نوع کرامپون‌ها هم دارای یک قسمت برای قرار گرفتن پا و همچنین گیره پاشنه هستند و با بزرگ و کوچک کردن آن می‌توان کرامپون را متناسب با هر نوع کفشی تنظیم نمود.

کرامپون C3

    این نوع کرامپون هم در قسمت پنجه و هم در قسمت پاشنه، گیره دارد و فقط با برخی از چکمه‌ها که در ادامه درباره‌شان حرف می‌زنیم مطابقت دارند.

سازگاری انواع کرامپون‌ ها با کفش‌های کوهنوردی

    ساختار کرامپون‌ها را می‌توان به دو بخش کاملا متمایز شاخک‌ها و بخش‌های اتصال‌دهنده، تقسیم کرد. کرامپون‌های C1  دارای تسمه نوار محکمی هستند که از پنجه تا پاشنه، به دور کفش کشیده شده و کفش را سر جای خود محکم نگه می‌دارند. این ویژگی، آنها را مناسب کفش‌های B2، B1 یا B3 کرده است. در کرامپون‌های نوع C2، از یک اهرم پلاستیکی پاشنه‌ای و بخش منعطف پنجه استفاده شده که به دور کفش بسته می‌شود. این کرامپون‌ها مناسب کفش‌های B2 یا B3 هستند. شاخک‌های میانی این نوع کرامپون مقداری بلندتر و شاخک‌های جلویی آن تیزترند.

    کرامپون C3ترکیبی از اهرم پلاستیکی پاشنه و میله فلزی قسمت پنجه است. این مدل چنان محکم و استوار است که آنها را مناسب چکمه‌های B3 می‌کند. نوع شاخک‌های جلو عمودی این کرامپون‌ها برای حرفه‌ای‌ترین کفش‌های کوهنوردی ایده‌آل است. کفش‌های کوهنوردی درجه‌بندی‌های مختلف از B0  تا B3 دارند که کفش‌های B0 با کرامپون‌ها سازگاری ندارند اما کفش‌هایB3  از نوع حرفه‌ای‌ترین کفش‌های کوهنوردی هستند و بیشترین سازگاری با کرامپون‌ها را دارند. در ادامه بیشتر درباره این انواع حرف خواهیم زد.

کفش‌های کوهنوردی  B0

    قسمت زیر این نوع کفش‌‌ها و رویه‌شان، بسیار نرم و انعطاف‌پذیر است و کوهنوردان هنگام پیاده‌روی در مسیرهای بدون برف، احساس راحتی می‌کنند. اما هیچ کدام از کرامپون‌ها، حتی جدید‌ترین و منعطف‌ترین آنها، با این نوع کفش‌های کوهنوردی سازگاری ندارند. به همین دلیل اگر به این نوع کفش‌ها، کرامپون ببندید، پس از کمی پیاده‌روی، سست شده و از کفش جدا می‌شوند و می‌توانند شما را به خطر بیندازند. بنابراین هنگام پیاده‌روی در برف و استفاده از کرامپون هرگز از این نوع کفش نخرید.

کفش‌ های کوهنوردی  B1

    این کفش‌های کوهنوردی مناسب چهار فصل هستند و می‌توانند مسیرهای طولانی و تا حدی برفی را تحمل کنند. لایه میانی این کفش که بین کف پا و رویه کفش قرار دارد، معمولا از چرم است و با نوار پلاستیکی یا چرم در اطراف آن این لایه را محکم نگه می‌دارد. این نوع کفش‌ها با کرامپون‌های C1 و از نوع بندی ( Strap-on )کاملا سازگا ری دارند. ترکیب کفش و کرامپون B1 و C1 پیاده‌روی ایده‌آلی روی مسیرهای کم‌برف فراهم می‌کند.

کفش ‌های کوهنورد ی   B2

    این کفش‌ها برای مسیرهای طولانی پر از برف عالی هستند. لایه میانی و رویی کفش بسیار محکم است و در عین حال آنقدر منعطف‌ است که  با آن راحت و بی‌دردسر می‌توان به پیاده‌روی رفت. قسمت رویی این کفش ضخیم‌تر است و پاها را گرم‌تر نگه‌می‌دارد. این نوع کفش، کمی پاشنه دارد و می‌توان کرامپون C2 را به آن متصل و پیاده‌روی مطمئن‌تری را تجربه کرد.

کفش‌های کوهنورد ی   B3

    این کفش‌ها برای کوهنوردی‌های کاملا حرفه‌‌ای طراحی شده‌اند. قسمت کف پا و رویه آنها بسیار محکم است و همین باعث شده که کناره‌های کفش هم بسیار محکم باشند. قسمت پاشنه و پنجه این کفش‌های به‌گونه‌ای طراحی شده‌ است که با کرامپون‌های C3 بیشترین سازگاری را دارند. این نوع کرامپون به راحتی به کفش‌های B3  متصل می‌شوند.

چطور از کرامپون مراقبت کنیم؟

    نحوه درست استفاده صحیح از کرامپون، باعث افزایش عمر و بالا بردن مدت زمان استفاده از آن می‌شود. با انجام دادن چند کار  ساده می‌توانید کرامپون خود را مدت زمان بیشتری نگه‌دارید.

پیشگیری از کند شدن شاخک‌ ها

    بدون تردید کوهنوردانی که پا به در مسیرهای طولانی کوهنوردی می‌گذارند، با انواع تخته‌سنگ‌ها روبه‌رو می‌شوند و اجتناب از راه رفتن روی آنها تقریبا غیرممکن است. اما به یاد داشته باشید که با شاخک‌های کرامپون اگر روی تخته‌سنگ‌ها راه بروید، در مقایسه با پیاده‌روی روی یخ کارتان سخت خواهندشد. و این وسیله بسیار زودتر کند می‌شون و احتمال خم شدن نیز بالا می‌رود.

نگهداری در محل خشک

    کرامپون‌ را باید پس از استفاده تمیز و خشک کرد و آن را در جایی خشک نگه ‌داشت. بدین ترتیب کرامپون‌های از جنس استیل ساده، دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند. برای اطمینان بیشتر روی کرامپون را با لایه‌ای نازک از روغن بپوشانید. همچنین بهتر است که کرامپون را در کیسه‌ای مخصوص نگهداری کنید. بدین ترتیب مدت زمان بیشتری سالم می‌ماند.

در زمان خرید کرامپون باید به چند مورد توجه کنید

سختی مسیر

    قبل از خرید کرامپون باید اطلاعات در دست داشته باشید که  در چه مسیرهایی قرار است حرکت کنید و با توجه به میزان سختی مسیرتان، با توجه به توضیحات بالا، کرامپون مناسب را انتخاب کنید.

تعداد شاخک ها و سایز

    تعداد شاخک‌ها را هم با توجه به مسیر کوهنوردی و مقدار سختی و آسانی آن می‌توان تعیین کرد. توضیحات مربوط به شاخک‌ها را در بخش شاخک‌های کرامپون‌ها آورده بیان کردیم. همچنین مطمئن باشید که کرامپون کاملا اندازه سایز کفش‌تان باشد، در غیر این صورت برایتان کاربردی نخواهد داشت.

جنس کرامپون

    هنگام خرید کرامپون به جنس آن توجه نمایید. همانطور که در ابتدای این مقاله گفته شد، کرامپون‌های از جنس استیل مقاومت بیشتری دارند و برای راهپیمایی در مسیرهای سخت و برفی کوهستانی مناسب‌تر هستند. از طرفی نوع آلومینیوم آن، بسیار سبک‌تر بوده و برای کوهنوردی‌های سبک‌ مناسب‌تر است. اما کرامپون‌های آلومینیومی، در مواجهه با تخته سنگ‌ها خیلی زود فرسوده می‌شوند.

انواع کرامپون به شرح زیر است:

کرامپون منعطف

    این کرامپون‌ها برای پیاده‌روی در زمین نرم‌تر مناسب هستند و میله اتصال‌دهنده بخش جلویی و عقبی آن منعطف است و مناسب پیاده‌روی‌های بسیار سبک‌ترند.

کرامپون نیمه‌ اتومات

    محبوب‌ترین کرامپون در میان کوهنوردان، نوع نیمه‌ اتومات آن است. این مدل با بیشتر مسیرهای کوهنوردی سازگاری دارد و منعطف و در عین حال آنقدر سفت است که می‌توانید با آن به‌راحتی به کوهنوردی بروید. برخی از این کرامپون‌ها  قابلیت تنظیم دوباره دارند و می‌توانید با تغییراتی که در آن به‌وجود می‌آورید، آن را به نوع منعطف تبدیل کنید. برف و یخ، کمتر زیر این نوع کرامپون جمع می‌شوند.

کرامپون اتومات

    اگر می‌خواهید کوهنوردی حرفه‌ای داشته باشید و از صخره‌های یخی بالا بروید، کرامپون اتومات برای شما مناسب است.