غار کرفتو

معرفی غار کرفتو

    یکی از جاهای دیدنی استان کردستان غار کرفتو نام دارد. این غار در شرق شهر سقز و شمال شهر دیواندره قرار گرفته است. کرفتو از نوع غارهای آهکی است و قدمت آن به زمان مزوزوئیک  باز می‌گردد. در واقع کرفتو را می‌توان یکی از اسرارآمیزترین و عجیب‌ترین غارهای موجود در ایران دانست. جالب است بدانید کرفتو که یکی از بزرگ‌ترین غارهای باستانی ایران نیز به حساب می‌آید، زمانی زیر آب بوده و هنوز هم در برخی از نقاط آن آب وجود دارد.

    اطراف این غار را حفره‌ها، پناهگاه‌ها و دخمه‌ها فراگرفته و این مساله بر جذابیت کرفتو برای گردشگران افزوده است. از این غار در دوره‌های پیش از تاریخ تا دوره حکومت اسلامی استفاده می‌شده و یادگارهایی از دوران مختلف نیز در آن به جای مانده است. معماری این غار به صورت دست‌کند و صخره‌ای است که بخش دست‌کند آن را باید یادگاری از سکونت انسان‌ها در آن دانست.

    درباره وجه تسمیه این غار باید گفت، واژه کرفتو می‌تواند ترکیبی از واژه‌های "کرف" و "تو" باشد. کرف یا کرفت در زبان پهلوی به معنای ثواب و در اوستا به معنای ستایش است. واژه تو نیز در زبان‌های سومری و ایلامی به معنای خورشید و گرما است. بنابراین می‌توان واژه کرفتو را ستایشگاه خورشید معنا کرد.

    جالب است بدانید در گذشته زمانی اقوام دیگر به مردم این منطقه حمله می‌کردند، آنها در این غار پناه می‌گرفتند. به همین دلیل بومیان به این مکان غار قلعه کرفتو و یا قه لای که رفتو نیز می‌گویند. یک روایت دیگر درباره وجه تسمیه این غار وجود دارد که براساس آن کرفتو در اصل "گرفتو" بوده که به مرور زمان تغییر شکل پیدا کرده است. گرفتو در زبان کردی معنای فتح شده می‌دهد و براساس این روایت زمانی که در جریان یک یورش این غار را فتح کرده‌اند، این نام را رویش نهاده‌اند.

مختصری از تاریخچه غار کرفتو

    در بالا جسته و گریخته کمی درباره تاریخچه این غار حرف زدیم. اما اگر بخواهیم دقیق‌تر این مساله را بررسی نماییم باید بگوییم، غار کرفتو تا دوره سوم زمین‌شناسی زیر آب بوده و تازه اواخر این دوره از آب خارج شده است. براساس کتیبه‌های یونانی پیدا شده در این غار می‌توان حدس زد کرفتو زمانی تحت تملک سلوکیان بوده است. این کتیبه‌ها باعث شدند در ابتدا قدمت ساخت غار رابه زمان سلوکیان و اشکانیان نسبت دهند اما بعدها  مشخص شد که اشتباه می‌کنند و این غار در هزاره پنجم پیش از میلاد ساخته شده است.

    غار کرفتو سال‌هاست مورد توجه باستان‌شناسان داخلی و خارجی قرار گرفته است. این مساله را به راحتی می‌توانید از سال ثبتش در فهرست آثار ملی متوجه شوید. برای مثال سر رابرت کرپورتر در سال 1818 از این غار بازدید نمود و کتیبه‌های یوناانی که در طبقه سوم آن قرار دارد را خواند. مورد دیگر راولینسون  بود که در سال 1938 پی از بازدید از کرفتو ترجمه‌ای که کرپورتر از کتیبه یونانی کرده بود را اصلاح کرد. در واقع اطلاعاتی که ما امروزه از غار کرفتو داریم را باید مدیون باستان‌شناسان و شرق‌شناسانی باشیم که در سال‌های پیش از این غار بازدید کرده و درباره‌اش تحقیق کرده‌اند.

    در غار کرفتو، به جز کتیبه‌های یونانی شما می‌توانید از اتاق‌های حجاری شده، نقوش حیوانات که توسط ساکنین روی دیوار اتاق‌ها کشیده شده و همچنین دست‌کندهایی که در طول تاریخ در این غار ایجاد شده است، دیدن کنید. در واقع غار کرفتو یک جاذبه تاریخی و طبیعی است که اگر گذرتان به کردستان افتاد به هیچ عنوان نباید فرصت بازدید از آن را از دست بدهید.

مختصری از معماری غار کرفتو

    غار کرفتو یک ورودی با ارتفاع 20 تا 25 متر دارد. این ورودی در دامنه یک کوه است و در حال حاضر 180 پله برای رسیدن راحت به این غار در این دامنه ایجاد شده است. این غار بیش از 750 متر طول دارد و فاصله‌اش تا سقف 12 متر است. از ویژگی‌های کرفتو می‌توان به تالارهای مرتفع و مسیرهای پر پیچ و خم اشاره کرد. جالب است بدانید هنوز کسی نتوانسته تمام این مسیرهای پر پیچ و خم را شناسایی کند. همچنین به درستی مشخص نیست که چند تالار و اتاق در این غار وجود دارد.

    اما در قسمت جلویی غار شاهد چهار طبقه معماری صخره‌ای و دست‌کند خواهید بود که در هر طبقه اتاق‌ها و نورگیرهای تودرتو وجود دارد و از طبقه چهارم می‌توانید دید بسیار خوبی نسبت به بیرون از غار داشته باشید. در طبقه سوم اتاق‌ها با دقت بسیار زیاد تراشیده شده‌اند، سقف نیز شکلی کمانی دارد و درگاه‌ها، پلکان‌ها و اتاق‌ها تزئینات مخصوص به خود را دارند. این طبقه دارای زیباترین معماری در کل غار است.

    بالای سر در یکی از اتاق‌هایی که در طبقه سوم غار قرار گرفته، یک کتیبه یونانی وجود دارد که ترجمه آن به شرح زیر است: "این خانه هراكلس است؛ هر كس در آن وارد شود، در امان است. آنجا که هراکلس سکونت دارد، باشد که پلیدی در آن راه نیابد." به نظر می‌رسد این قسمت اتاق هراکلوس بوده است.

در بخش‌های دیگر غار نیز می‌توانید دیوارهای نقاشی شده را مشاهده کنید بیشتر طرح‌هایی که روی این دیوارها کشیده شده عکس حیوانات و انسان و گیاه است. نقوشی مانند گوزن، سوارکار و اسبش، مارال و ... روایت‌گر تاریخ و داستان زندگی مردمانی است که روزگاری در این غار می‌زیسته‌اند.

کلام آخر

    در مطلب راهنمای بازدید از غار کرفتو اطلاعات زیادی درباره این غار که در استان کردستان قرار دارد به دست آوردیم. این مقاله درباره غار کرفتو مطالب مفیدی را در اختیار ما قرار دارد. حالا اگر برای بازدید از این غار در طول سفر به کردستان، دو دل بودید با خواندن این نوشته می‌توانید تصمیم بگیرید.

    اما در پایان باید مسیر دسترسی به غار کرفتو را بررسی نماییم. از طریق سقز می‌توان به این جاذبه گردشگری رسید. ابتدا باید وارد جاده آسفالت شهر صاحب به میرسعید شوید. سپس از راه دیواندره خود را به دو راهی تکاب-گورباباعلی برسانید. در ادامه مسیر باید جاده خاکی روستای علی آباد را در پیش بگیرد تا به غار کرفتو برسید. این غار در 67 کیلومتری غرب دیواندره قرار دارد.

    در طول بازدیدتان از کرفتو می‌توانید از امکانات رفاهی موجود در نزدیکی این جاذبه استفاده نمایید. این امکانات شامل سکوهای استراحت، سرویس بهداشتی و پارکینگ است. برای ورود به غار باید بلیط ورودی تهیه کنید که قیمت آن برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است.

اگر نکته دیگری درباره غار کرفتو وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشده است، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این نوشته برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده نمایید.