طاق بستان یکی از جاذبههای گردشگری استان کرمانشاه است که قدمتی برابر با دوره حکومت ساسانیان، یعنی حدود قرن سوم میلادی در ایران دارد. این جاذبه گردشگری به دلیل سنگ نبشتههای قدیمی که در آن وجود دارد، مشهور شده است. سنک نگارههایی که در این منطقه وجود دارد را باید هم دارای ارزش تاریخی و هم ارزش هنری دانست. این سنگ نبشتهها مراسم تاجگذاری خسرو پرویز، اردشیر دوم و شاهپور دوم و سوم را روایت میکنند. همچنین سنگ نبشتههای دیگری در طاق بستان کرمانشاه وجود دارد که داستانهایی درباره شکار گراز توسط سوارکاران و همچنین نواختن موسیقی روی آنها نقش بسته است. اطراف طاق بستان منظره بسیار زببایی دارد و مکان مناسبی برای گردش و پیک نیک خانوادگی است و به همین دلیل این جاذبه گردشگری هم میان گردشگران و هم بومیان کرمانشاه محبوب است. کوه و چشمه و دریاچه در این مکان وجود دارد و همین امر توجه علاقمندان به طبیعتگردی را بدان جلب کرده است.
در مطلب راهنمای بازدید از طاق بستان قصد داریم همه چیز را درباره این جاذبه گردشگری بررسی کنیم. ابتدا به معرفی این منطقه خواهیم پرداخت، سپس به صورت مختصر و مفید تاریخچه این مکان را بررسی میکنیم و در نهایت نیز درباره اطلاعات مهم دیگر مانند مسیر دسترسی و جاذبه های گردشگری اطراف آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.
برای شروع بخش معرفی این جاذبه گردشگری، ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که طاق بسطان در کجاست؟ طاق بستان یک جاذبه گردشگری در شمال غربی شهر کرمانشاه است که در کوهی با همین نام قرار دارد. این جاذبه در حال حاضر جزو محدوده شهر محسوب میشود اما در گذشته طاق بستان نام یک روستا در 9 کیلومتری کرمانشاه بود و به دلیل توسعه شهری به کرمانشاه پیوست.
در زمانهای بسیار قدیم این مکان جایی برای تفریح و شکار شاهان ساسانی به حساب میآمده و منطقهای بسیار خوش آب و هوا و دارای طبیعتی بکر و رویایی بوده است. حجاریهایی در این کوه از پادشاهان ساسانی به یادگار مانده است که علاوه بر نشان دادن شکوه و عظمت این سلسله روایتگر تاریخ آنها نیز باشد. این سنگها پس از گذشت سالیان سال هنوز هم پابرجاست و هر دو وظیفه خود را انجام میدهد.
از این محوطه در طول تاریخ با نامهای متفاوتی یاد شده است. از میان این نامها میتوان به شبدیز، قصر شیرین، طاق بسطام، طاق بیستون، تخت بستان و ... اشاره کرد. اما در حال حاضر این منطقه را به نام طاق بستان میشناسند که در زبان کردی «تاق وه سان» تلفظ میشود. تاق به معنای طاق، وه به معنای از و سان به معنای سنگ است، یعنی طاقی از سنگ. در یک روز عادی در فصل تابستان شما میتوانید از ساعت هشت صبح تا هشت شب و در زمستان از ساعت هشت صبح تا 17 و 30 عصر از این مجموعه دیدنی بازدید کنید.
طاق بستان در سده سوم میلادی ساخته شد. تا قبل از آن پادشاهان ساسانی، جایی اطراف تخت جمشید را انتخاب کرده بودند تا تندیسهایشان را در انجا بتراشند اما از زمان اردشیر دوم به بعد، قرعه به نام طاق بستان کرمانشاه افتاد. در پاسخ به این سوال که طاق بستان در کجاست که تا این میزان برای سلسله ساسانیان اهمیت داشته است، باید بگوییم طاق بستان در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و بازرگانانی که از این جاده میگذشتند، میتوانستند این سنگ نبشتهها را ببینند.
جدا از این مساله، طاق بستان منطقهای بسیار سرسبز بوده است که شاهان ساسانی به عنوان تفریحگاه و شکارگاه از آن استفاده میکردهاند و از همین رو زیاد به این منطقه رفت و آمد داشتند. این نیز دلیل دیگری بود که آنها سنگ نبشتههایشان را در این مکان ایجاد کنند. بخشهای مختلف طاق بستان به شرح زیر هستند:
نقش برجسته تاجگذاری اردشیر دوم که نخستین نقش برجسته طاق بستان است و در کنار طاق کوچک قرار دارد. طاق بزرگ یکی از مهمترین بخشهای این منطقه محسوب میشود و سنگ نبشته تاجگذاری خسروپرویز در این قسمت قرار دارد. در این قسمت یک ایوان مستطیل شکل با عرض 7 متر و 85 سانتیمتر نیز قرار دارد. همچنین مراسم تاجگذاری شاپور دوم و سوم نیز در طاق کوچک به تصویر کشیده شدهاند. برگردان سنگ نبشتههای شاپور دوم و سوم به زبان فارسی به شرح زیر است:
شاهپور دوم:
این پیکری است از بغ مزداپرست. خدایگان شاپور،
شاهنشاه ایران و انیران که چهر از ایزدان دارد.
فرزند بغ مزداپرست، خدایگان هرمز،
شاهنشاه ایران و انیران که چهر از ایزدان دارد،
نوه خدایگان نرسه شاه شاهان
شاهپور سوم:
این پیکری است از بغ مزداپرست، خدایگان شاپور،
شاهنشاه ایران و انیران که چهر (نژاد) از ایزدان دارد،
فرزند بغ مزداپرست خدایگان شاپور،
شاهنشاه ایران و انیران که چهر از ایزدان دارد،
نوه خدایگان هرمز شاهنشاه
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در میانه دوره حکومت قاجارها در ایران، بنای دیگری را در محوطه طاق بستان کشف کردند که توسط حاکم وقت کرمانشاه یعنی امام قلی میرزا عمادالدین ساخته شده است. به نظر میرسد، این بنا را در سال 1342 به دلیل آزادسازی چشمه آناهینا نابود کردهاند و اکنون اثری از آن در این مجموعه وجود ندارد. در طول تاریخ، بر پیکر طاقهای بزرگ و کوچک طاق بستان کرمانشاه ترکهایی ایجاد شده است. همچنین خزههایی روی دیوارها تجمع کردهاند و به مرور زمان باعث محو شدن بخشی از نقوش شدهاند. نفوذ آب به دیوارها نیز این مساله را تشدید کرده و در نهایت مسئولین را به فکر مرمت و بازسازی این جاذبه گردشگری انداخته است.
درباره تاریخ این جاذبه گردشگری نظرات متعددی وجود دارد. برای مثال در کتاب مسعودی حجاریهایی که در این بنا وجود دارد به عنوان شگفتانگیزترین آثار تاریخ معرفی شده و آن را به عنوان باغهای پادشاهان ساسانی معرفی کرده است. همچنین آرتور کریستنسن نیز این مجموعه را زیارتگاه آناهیتا دانسته که پادشاهان ساسانی نیز تاریخ تاجگذاریشان را در این مجموعه به ثبت رساندهاند.
جدا از سنگ نبشتههایی که در بالا دربارهشان حرف زدیم؛ اگر گذرتان به طاق بستان خورد میتوانید از جاذبههای دیگری که در این منطقه وجود دارد نیز دیدن کنید. در ادامه درباره برخی از این جاذبهها حرف خواهیم زد.
یکی از جاذبه های موجود در طاق بستان کرمانشاه، چشمههای موجود در آن است. این چشمهها هزاران سال است که جریان دارند و از همان زمان هخامنشیان نیز باغات و زمینهای کشاورزی این پادشاهان توسط آب این چشمهها آبیاری میشده است. در حال حاضر نیز آب مورد نیاز روستای طاق بستان از طریق این چشمهها تامین میشود.
یکی از دیگر جاذبههایی که میتوانید هنگام بازدید از طاق بستان از آن نیز دیدن کنید، موزه سنگ است. این موزه که در شمال بلوار طاق بستان قرار گرفته سنگهایی از دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی در خود جای داده است. سرستونهایی در این موزه قرار دارند که روی آنها نقشهایی مانند آناهیتا، اهورامزدا و درخت زندگی حک شده است.
براساس آخرین کاوشها در محوطه گورستان پارتی طاق بستان، نشانههایی از یک روستای قدیمی پیدا کردهاند. اشیاء زینتی، ظروف سفالی، بقایای تدفین و ابزارهای سنگی چیزهایی است که در این منطقه پیدا شده که به نظر میرسد مربوط به دوره گودین است. به نظر میرسد حدود پنج هزار و 500 سال پیش در این منطقه یک روستا قرار داشته است. درحال حاضر میتوانید از بقایای به جا مانده از این روستا دیدن نمایید.
طاق بستان در 9 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه قرار دارد و دسترسی به آن از این شهر کار سختی نیست. اگر با خودروی شخصی سفر میکنید از کرمانشاه تا طاق بستان را میتوانید از سه مسیر طی کنید. در مسیر اول که 9 کیلومتر را باید طی نمایید؛ ابتدا باید وارد بلوار شهید بهشتی شوید و سپس راه بلوار شیرودی را پیش بگیرید. سپس به میدان طاق بستان که رسیدید وارد جاده قدیم تهران شده و زمانی که به جیگرکی رحمان رسیدید به چپ برانید، اگر همین مسیر را مستقیم ادامه دهید به طاق بستان در کرمانشاه خواهید رسید.
در مسیر دوم که 12 کیلومتر را باید طی نمایید؛ باید ابتدا خود را به بلوار بهشتی رسانده و سپس وارد بلوار ارشاد شوید. سپس خود را به کمربندی برسانید و زمانی که به میدان امام حسین رسیدید، وارد بلوار رودکی و پس از آن بلوار زکریا رازی شوید. سپس خود را به میدان آزادی برسانید و از آنجا وارد بلوار جاده ابریشم شوید. زمانی که به میدان پدر رسیدید وارد بلوار دانشگاه شده و از آنجا به میدان معلم بروید و وارد شیرودی شود. اگر همین مسیر را ادامه دهید به طاق بستان خواهید رسید.
در مسیر سوم نیز باید برای رسیدن به طاق بستان کرمانشاه حدود 14 کیلومتر را طی کنید. در این مسیر ابتدا باید وارد بلوار شهید بهشتی و سپس خیابان بهرام محمودیان شوید. پس از آن باید وارد خیابان بیتالهدی شده و سپس وارد جاده راهنمایی شوید. در این جاده باید وارد خیابان کیان و پس از آن وارد بلوار امام خمینی شوید. به میدان امام خمینی که رسید داخل بلوار نماز شده و خود را به میدان نیایش برسانید. سپس وارد صیاد شیرازی شوید و از آنجا به بلوار شیرودی بروید. همین مسیر را ادامه دهید تا به طاق بسطان برسید.
در مجموعه طاق بستان به راحتی میتوانید جای پارک پیدا کنید. همچنین در نزدیکی این جاذبه گردشگری یک ایستگاه اتوبوس وجود دارد و بنابراین اگر نمیخواهید از ماشین شخصی استفاده نکنید میتوانید با اتوبوس خود را به طاق بستان برسانید. بهترین زمان بازدید از طاق بستان را میتوان خرداد تا شهریور ماه دانست زیرا در این هوای مطبوعی در طاق بستان وجود دارد و طبیعت زیبایی نیز اطراف آن را فرا گرفته است.
در مطلب راهنمای بازدید از طاق بستان اطلاعات زیادی درباره این جاذبه گردشگری که در استان کرمانشاه قرار دارد به دست آوردیم. داستان طاق بستان را شنیدیم و درباره تاریخ، مسیر دسترسی و جاذبههای اطرافش حرف زدیم. اگر این نوشته را با دقت خوانده باشید، در حال حاضر آماده بازدید از این جاذبه گردشگری هستید.
توصیه دکوول به شما در این بازدید این است که اگر توانستید بساط پیکنیک را جورکنید و یک روز کامل را در محوطه زیبای طاق بستان بگذرانید. از تمام جاذبههایی که در این منطقه قرار دارد دیدن کنید و اوقات خوشی را برای خودتان فراهم نمایید. توصیه دیگر این است که به هیچ عنوان به آثار تاریخی به جای مانده در این منطقه آسیب نرسانید و اجازه دهید همانطور که از دوره ساسانیان این آثار مرحله به مرحله گذشته و به دست ما رسیده است، از نسل ما نیز به فرزندانمان برسد تا آنها هم با تاریخ ایران آشنا شوند.
اگر نکته دیگری درباره طاق بستان در کرمانشاه وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. همچنین اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره استان کرمانشاه به دست آورید سری به مطلب راهنمای سفر به استان کرمانشاه بزنید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.