استان فارس یکی از استان‌های کهن ایران است که همیشه مورد توجه پادشاهان باستانی قرار داشته و کاخ‌ها و معابد زیادی در جای جای آن ساخته‌اند و در یک کلام جاذبه‌های تاریخی زیادی را در خود جای داده است. پشت هر کدام از این جاذبه‌ها قصه‌ها و روایت‌های شنیدنی زیادی از تاریخ ایران نهفته است و برخی از آنها را به جد می‌توان مهم‌ترین و مشهورترین جاذبه‌های تاریخی ایران دانست. ما در این نوشته قصد داریم به صورت مختصر و مفید این جاذبه‌های گردشگری را به شما معرفی کنیم و نکات مهم درباره هر کدام آنها را بررسی کنیم. اگر قصد سفر به استان فارس را دارید و یا دوست دارید بیشتر درباره جاذبه های تاریخی شهر شیراز و اطراف آن بدانید، این مطلب مخصوص شماست
فهرست:
آشنایی با جاذبه های تاریخی استان فارس
استان فارس یکی از استان‌های کهن ایران است که همیشه مورد توجه پادشاهان باستانی قرار داشته و کاخ‌ها و معابد زیادی در جای جای آن ساخته‌اند و در یک کلام جاذبه‌های تاریخی زیادی را در خود جای داده است. پشت هر کدام از این جاذبه‌ها قصه‌ها و روایت‌های شنیدنی زیادی از تاریخ ایران نهفته است و برخی از آنها را به جد می‌توان مهم‌ترین و مشهورترین جاذبه‌های تاریخی ایران دانست.
تخت جمشید، نقش رستم، معبد آناهیتا، نقش رجب، پاسارگاد و ... نمونه‌هایی از این جاذبه‌های تاریخی هستند که در این مطلب قصد معرفی آنها را داریم. یقینا همه این اسم‌هایی که در بالا بدان اشاره شد برایتان آشنا است و اصلا به دلیل نام آشنایی همین جاذبه‌هاست که استان فارس را به عنوان مقصد سفر انتخاب می‌کنید. سالانه تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی برای بازدید از این جاذبه‌ها به استان فارس سفر می‌کنند.
ما در این نوشته قصد داریم به صورت مختصر و مفید این جاذبه های گردشگری را به شما معرفی کنیم و نکات مهم درباره هر کدام آنها را بررسی کنیم. اگر قصد سفر به استان فارس را دارید و یا دوست دارید بیشتر درباره جاذبه های تاریخی شهر شیراز و اطراف آن بدانید، این مطلب مخصوص شماست. پس تا انتهای آن با وب سایت دکوول همراه باشید.
مختصری درباره تخت جمشید
تخت جمشید را به جرات می‌توان معروف‌ترین جاذبه تاریخی در ایران دانست. این جاذبه در واقع یکی از شهرهای باستانی ایران بوده که با نام‌های دیگری همچون پارسه، پرسپولیس، پرسه‌پلیس، هزار ستون، صد ستون و ... نیز شناخته می‌شده است. تخت جمشید در زمان هخامنشیان برای سال‌های پیوسته پایتخت باشکوه این پادشاهی بوده است. در این شهر باستانی کاخی به همین نام وجود داشته که در زمان حکومت پادشاهانی همچون داریوش، خشایارشا و اردشیر اول ساخته و تکمیل شده است. تخت جمشید حدود 200 سال آباد بوده است.
بر اساس اطلاعاتی که به دست ما رسیده تخت جمشید در زمان هخامنشیان حدود 43 هزار و 600 نفر جمعیت داشته و 39 قرارگاه مسکونی در آن وجود داشته است. اگر چه تخت جمشید را هخامنشیان پایه‌گذاری کردند اما کتیبه‌هایی هم از دوره حکومت ساسانیان در این کاخ به جا مانده است. همچنین پس از ورود اسلام به ایران نیز هنوز از این کاخ باشکوه استفاده می‌شده است.
تخت جمشید یک مجموعه تاریخی است که از بخش‌های مختلفی مانند پلکان ورودی، دروازه ملل، خزانه تخت جمشید، کاخ صد ستون یا تالار تخت، کاخ خشایارشا یا هدیش،کاخ ه (کاخ H)، کاخ سه دری یا مرکزی، کاخ بار یا آپادانا، کاخ اختصاصی داریوش یا تچر و آرامگاه شاهی اشاره کرد.
عجایب زیادی درباره ساخت تخت جمشید وجود دارد. از آنجایی که جزئیات ساخت سازه‌های مختلف این مجموعه از طریق کتیبه‌هایی که در وجود دارد به دست ما رسیده است، جالب است بدانید زمانی که این مجموعه ساخته می‌شد، در امپراطوری‌های جهان برده‌داری رایج بود و کاج‌هایشان با کار این برده‌ها ساخته می‌شد. اما در ایران کارگران چه زن و چه مرد در برابر کارشان حقوق دریافت می‌کردند و طبق اطلاعاتی که از کتیبه‌ها به دست آمده بیمه و مزایا نیز داشته‌اند.
ستون‌هایی که در حال حاضر در تخت جمشید به جا مانده بلایای زیادی را پشت سر گذاشته است. اما از آنجایی که در طراحی آنها از قانون طلای هندسی استفاده شده است و داخل ستون‌ها را با سرب داغ به هم متصل کره‌اند تاکنون توانسته‌اند از تمام این بلایای طبیعی جان سالم به در ببرند و این را نیز باید یکی دیگر از شگفتی‌ها و عجایب تخت جمشید دانست.
نکات مهم درباره تحت جمشید
- تخت جمشید در شمال شهر مرودشت قرار گرفته است و مسیر دسترسی به این جاذبه گردشگری به این صورت است که ابتدا باید خود را به شیراز و سپس به مرودشت برسانید.
- همه روزهای سال به جز روزهای تعطیل، عزاداری‌های مذهبی و سیزدهم فروردین امکان بازدید از تخت جمشید وجود دارد. توجه داشته باشید که تعطیلات نوروز شلوغ‌ترین روزهای تخت جمشید است و در مسیر رسیدن به این جاذبه گردشگری ترافیک شدیدی ایجاد می‌شود.
- ساعات بازدید از تخت جمشید از هشت صبح تا ۱۷:۳۰ بعد از ظهر است. همچنین در ساعت۲۰:۳۰ عصر برنامه نور و صدا در این مجموعه برگزار می‌شود که یک ساعت زودتر می‌توانید بلیط برنامه را از دکه تهیه فرمایید.
- بهترین زمان بازدید از تخت جمشید را باید فصل دوم سال تا اواخر فروردین ماه دانست زیرا هوای مرودشت در این ایام بسیار مطبوع است. در فصل گرم سال امکان دارد تابش خورشید و گرمای هوا شما را در طول بازدید اذیت کند.
- مجموعه تخت جمشید به عنوان یک میراث ملی و جهانی هم در فهرست آثار ملی و هم در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است.
مختصری درباره نقش رستم
نفش رستم یکی دیگر از مجموعه‌های تاریخی در استان فارس است که بسیاری آن را در زمزه جاذبه‌های تاریخی شهر شیراز قرار می‌دهند اما این مجموعه در واقع در شمال مرودشت استان فارس، در شش کیلومتری تخت جمشید قرار دارد. یعنی شما در سفر خود به استان فارس می‌توانید در یک روز از این دو مجموعه تاریخی دیدن کنید. یادگارهایی از حکومت‌های ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان در این مجموعه باقی مانده است.
در واقع این مجموعه از سال هزار و 200 قبل از میلاد تا سال 625 میلادی مورد توجه بوده است. جدا از تمام نقش برجسته‌ها و سازه‌های به جای مانده، پیکر چهار تن از پادشاهان هخامنشی به نام‌ها خشایار شاه، داریوش، اردشیر اول و داریوش دوم در این مکان به خاک سپرده شده است. نقش رستم در دوران فعالیتش یکی از مهم‌ترین محوطه‌های دینی و ملی به شمار می‌رفته است. از دیگر نام‌هایی که نقش رستم را با آن می‌شناختند می‌توان به سه‌گنبدان یا دوگنبد نیز اشاره کرد. اما به نظر می‌رسد نام رستم را از روی قهرمان اسطوره‌ای شاهنامه روی این مکان گذاشته‌اند.
داخل نقش رستم می‌توانید مجموعه‌ای از آثار باستانی به جا مانده از دوره‌های تاریخی مختلف را دید. این مجموعه را می‌توان سنگ نوشته‌ها، کتیبه‌ها، آرامگاه‌های باستانی و باقی مانده برج و باروی پادشاهان ایران باستان دانست. در واقع آثاری که در نقش رستم وجود دارند را می‌توان به سه دوره تاریخی زیر تقسیم کرد:
- دوره ایلامی از ۲۰۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش از میلاد
- دوره هخامنشیان از ۶۰۰ تا ۳۳۰ سال پیش از میلاد
- دوره ساسانیان از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ پس از میلاد
یک بنای چهارگوش به نام کعبه زرتشت نیز در این مکان وجود دارد که رو به روی آرامگاه داریوش واقع شده است. این بنا را با سنگ آهک سفید ساخته‌اند. این بنا در زمان هخامنشیان ساخته شده و اما در قرن چهارم نام کعبه زرتشت بدان اتلاق شده است. کاربرد دقیق این بنا مشخص نیست و درباره آن نظرتان زیادی وجود دارد. اما از آنجایی که یک بنای دیگر مانند این در پاسارگارد وجود دارد بیشتر نظرها بر این است که این بنا را آرامگاه بدانند. سه کتیبه در قسمت‌های مختلف این سازه وجود دارد که به زبان پهلوی ساسانی، پهلوی اشکانی و یونانی هستند و این کتیبه‌ها را مهم‌ترین سند تاریخی دوره ساسانی می‌دانند.
مختصری درباره نقش رجب
نقش رجب فارس یکی دیگر از جاذبه های گردشگری این استان است. این جایگاه را باید یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی فارس دانست که در 13 کیلومتری شهر مرودشت قرار دارد و فاصله آن تا تخت جمشید تنها 3 کیلومتر است. در این منطقه می‌توانید نقش سه مجلس را از مراسم تاجگذاری پادشاهان ساسانی مشاهده کنید. مجلس اول در شمال محوطه با فاصله یک متر و نیمی از از زمین قرار گرفته است.
در این مجلس شاپور اول سوار بر یک اسب است و پشت سرش ۹ نفر از بزرگان کشور ایستاده‌اند. در مجلس دوم مراسم تاجگذاری اردشیر بابکان بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان نشان داده شده است. در مجلس سوم نیز مراسم تاجگذاری شاپور یکم، فرزند اردشیر بابکان را نشان می‌دهد. نقش رجب شیراز اهمیت تاریخی فراوانی دارد زیرا اطلاعات مهمی درباره سه پادشاه مهم در ایران در اختیارمان قرار می‌دهد.
مختصری درباره معبد آناهیتا
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی استان فارس، معبد آناهیتای کازرون است. این معبد سازه‌ای مکعبی شکل است که از سنگ‌های تراشیده شده با ابعاد مختلف تشکیل شده است. معماری این بنا براساس معماری‌های هخامنشی طراحی شده و فاقد سقف آن مسطح است. پرستشگاه آناهیتا در واقع در بیشابور، شهر کازرون قرار گرفته است. این معبد را می‌توان سنبل یک پرستشگاه آب دانست. یک نماد جانوری از ایزدبانو به شکل گاو، به صورت قرینه در اطراف معبد قرار گرفته است. این جاذبه در تاریخ 24 شهریور 1310 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مختصری درباره پاسارگاد
مگر می‌شود حرف از جاذبه های تاریخی شهر شیراز باشد و نام پاسارگاد به میان نیاید؟ پاسارگاد با نام کوروش کبیر گره خورده است. مردم ایران هفتم آبان هر سال در این مکان جمع می‌شوند و یاد کورش کبیر را در این مکان زنده می‌کنند. پاسارگاد یک مجموعه باستانی است که از دوره حکومت هخامنشیان در ایران به یادگار مانده است. در این مجموعه تاریخی سازه‌هایی مانند مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی،کاخ بار عام، کاخ دروازه، دو کوشک، کاخ اختصاصی، کاروانسرای مظفری، آرامگاه کمبوجیه، آب نماهای باغ شاهی و ... قرار دارند.
کوروش کبیر را در پاسارگاد به خاک سپرده‌اند و از آنجایی که این پادشاه عادل جایگاه ویژه‌ای در قلب ایرانیان دارد پاسارگاد به یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های ایران تبدیل شده است. پاسارگاد در دشت پاسارگاد قرار گرفته که قدمت این دشت به دوران پارینه سنگی باز می‌گردد. این دشت 130 کیلومتر تا شهر شیراز فاصله دارد. برای رفتن به پاسارگاد ابتدا باید خود را به شهر شیراز برسانید. پس از آن وارد جاده شیراز- اصفهان شود و پس از اینکه 20 کیلومتر از سعادت شهر رد شدید، به یک جاده فرعی می‌رسید که از طریق آن باید خود را به روستای مادر سلیمان برسانید. این روستا تا پاسارگاد چهارکیلومتر فاصله دارد.
کلام آخر
در مطلب آشنایی با جاذبه های تاریخی استان فارس درباره شماری از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی این استان حرف زدیم. استان فارس را باید یکی از مناطق باستانی ایران دانست که در جای جای خود جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی را جای داده است. متاسفانه برای برخی از افراد سفر به استان فارس و شیراز به بازدید از جاذبه‌های شهر شیراز و نهایتا تخت جمشید خلاصه شده است. اگر چه این جاذبه‌ها آنقدر زیباست که بازدید از آنها لذت سفر را چندین برابر می‌کند اما این بدان معنا نیست که دیگر جاذبه‌های استان فارس را باید کنار گذاشت و فرصت بازدید از آنها را از دست داد.
شاید بهتر باشد یک سفر طولانی مدت برنامه‌ریزی کنیم که بتوانیم از همه این جاذبه‌ها بازدید نماییم. از آنجایی که همه جاذبه‌های معرفی شده در این نوشته از نوع تاریخی هستند، لازم است توصیه همیشگی تیم دکوول را بار دیگر هم تکرار کنیم که به هیچ عنوان به این گنجینه‌های تاریخی آسیبی وارد نکنید تا آیندگان هم بتوانند مانند ما از دیدن آنها لذت ببرند و با تاریخ نسل‌های قبل از خود آشنا شوند. اگر نکته دیگری درباره جاذبه های تاریخی شهر شیراز و استان فارس وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.
مطلب بعدی
