دریاچههای تار و هویر در نزدیکی تهران، دو دریاچه آب شیرین در دل کوههای سر به فلک کشیده هستند؛ دریاچههایی بکر و افسانهای که دیدن آنها ساعتهایی خوش و به یاد ماندنی را برای شما رقم میزند. در این مقاله از دکوول قصد داریم نگاهی جامع به معرفی دو دریاچه بسیار زیبای تار و هویر بیاندازیم و شما را با شگفتیهای و افسانه دریاچه تار و هویر آشنا سازیم.
شلوغی تهران و هوایی که به خاطر دود و دم ماشینها در بسیاری از روزهای سال آلوده است، این باور را از ذهن بسیاری دور کرده که پایتخت ایران هم جاهای جذاب و بکری برای دیدن دارد. دریاچههای تار و هویر قطعا یکی از این جاذبههای بسیار مهم و زیبا به شمار میروند. اغلب فکر میکنند وقتی از جذابیتهای تهران حرف میزنیم، مجموعهای از بناهای تاریخی، موزهها و نهایتا تفرجگاههایی مثل دربند و درکه را مد نظر داریم، اما واقعیت این است که در اطراف تهران محیطهای طبیعی زیبا و بکری هست که وقتی آنها را میبینید، سرشار از لذتی واقعی میشوید و تا آخر عمر مناظر و حتی آب و هوای آن محیطهای طبیعی در خاطرتان میماند. درباره این دریاچه زیبا در نزدیکی استان تهران با این مقاله از وب سایت دکوول همراه باشید
دماوند از جمله شهرهای اطراف تهران است که به دلیل آب و هوا و طبیعت بکرش سالانه مقصد گردشگران زیادی میشود که یا در تهران و اطراف آن زندگی میکنند یا اصلا تهران را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کردهاند. در مقالهای جداگانه پیرامون جاهای دیدنی دماوند نیز صحبت به میان آوردهایم که شما را به خواندن این مقاله کامل دعوت میکنیم. باید این نکته را در نظر داشته باشید که دماوند منطقهای وسیع با جذابیتهای طبیعی و تاریخی متنوع است؛ جاذبههایی که خیلیها حتی خود تهرانیها هم اطلاعات دقیقی درباره آن ندارند و در حالی که بیخ گوششان است، هرگز آنها را ندیدهاند.
وقتی تصمیم میگیرید به دماوند سفر کنید، گزینههای زیادی برای بازدید در سفری یک یا چند روزه دارید. در اطراف استان تهران سدها و دریاچههای مصنوعی هست که مقصد سفری یک یا چند روزه میشود. گردشگران در اطراف این سدها و دریاچهها اتراق میکنند، به ماهیگیری یا حتی شنا میپردازند و ممکن است شبی را دراین مکانها در چادر بگذرانند.
هر چند اطراف سدها جذابیت خودش را دارد، اما اینکه کنار دریاچهای طبیعی باشی و احیانا شبی را هم در کنار آن بگذرانی، چیز دیگری است. تهرانیهایی که فکر میکنند با سفر به اطراف پایتحت امکان دیدن دریاچهای طبیعی را ندارند باید بدانند که فقط کافی است 112 کیلومتر از شهر فاصله بگیرند؛ دریاچه تار و هویر دماوند در 112 کیلومتری تهران، 30 کیلومتری دماوند و 62 کیلومتری فیروزکوه واقع شده است. اگر وسوسه شدید که دیدن از این دو دریاچه را در برنامه خود قرار دهید کمی صبور باشید؛ وقتی درباره ویژگیها و افسانه دریاچه تار بیشتر بدانید، اشتیاقتان چند برابر میشود.
هویر روستایی کوچک در 105 کیلومتری تهران و 50 کیلومتری شرق دماوند است. این روستای تاریخی پر از جاذبههای تاریخی و طبیعی است که در داخل یا اطراف آن واقع شده است. هویر به قبرستانهایی معروف است که قدمت برخی از آنها به پیش از اسلام میرسد. قبرستانهای زرتشتی این روستا میتواند جاذبه زیادی برای سفر به این منطقه ایجاد کند، اما جز این، هویر جاذبههای طبیعی منحصر به فردی دارد که باعث میشود بگوییم سفر به آن خاطرهانگیز و به یاد ماندنی خواهد بود. دریاچه تار و هویر در دماوند از جمله این جاذبهها هستند.
دریاچههای تار و هویر در واقع دو دریاچه مجزا هستند که در فاصله 500 متری همدیگر قرار دارند. این دریاچهها که بر اثر لغزش زرینکوه ایجاد شدهاند، دریاچههایی سالانه هستند که در مقاطعی عمق آنها به 50 متر هم میرسد. تار در شرق دماوند در بین کوههای دوبرار واقع شده و درازای آن 1.3 کیلومتر، پهنایش 400 متر و عمقش در فصول پر آب 50 و در فصول کم آب 40 متر است. این دریاچه در واقع از چشمهساران کوههای قره داغ، سیاهچال و شاهنشین و همچنین آبراهههای فصلی پر میشود و سرریز آن که البته بسیار اندک است، سرچشمه رودخانه تار است که نهایتا با پیوستن رودخانههای فرعی دیگر، تاررود را تشکیل میدهد که تا شهر دماوند میرود.
دریاچه هویر که تنها 500 متر با تار فاصله دارد، در واقع دریاچهای در سمت شرق تار است و کوه دوبرار با ارتفاع بیش از چهار هزار متر آن را از تار جدا کرده است. این دریاچه کوچکتر از تار است و مساحت آن به حدود 13 هکتار میرسد. طول دریاچه هویر 900 متر و عرض آن 150 متر است و عمق آن کمتر از دریاچه تار است. هر چند فاصله دو دریاچه تار و هویر روی کاغذ 500 متر است، اما رسیدن از تار به هویر یا برعکس حدود نیم ساعت زمان میبرد. منطقهای که دریاچههای تار و هویر در آن واقع شدهاند منطقهای کوهستانی است. این منطقه که چند کوه بلند را در خود جا داده مقصد مطلوبی برای کوهنوردان است. صعود به قله کوهی که دریاچه تار را از دریاچه هویر جدا میکند، تجربه بینظیری است که شاید به ندرت برای یک فرد اتفاق بیفتد. شما با صعود به قله این کوه دو دریاچه را در راست و چپ خود دارید و منظره بینظیری را خواهید دید.
آب و هوای اطراف دریاچه تار و هویر، آب و هوایی کمابیش سرد است. دیدن این منطقه در فصل سرد ممکن است جذابیت طبیعی آن را تحتالشعاع قرار دهد. به همین دلیل عنوان میشود که بهترین زمان برای دیدن دریاچه تار و هویر خرداد ماه است. در سفر به تار و هویر انتظار دیدن محیطی کاملا سبز و پر درخت را نداشته باشید. منطقهای که این دو دریاچه در آن واقع شدهاند، یک منطقه جنگلی یا حتی استپی نیست. در این منطقه کوهستانی انواع و اقسام گیاهان کوهی از جمله آویشن را خواهید دید و به دلیل طبیعت خاص آن، حیواناتی در نزدیکی دریاچه زندگی میکنند که معمولا در مناطق کوهستانی یافت میشوند.
قوچ، میش البرزی و کل از مهمترین گونههای حیوانی اطراف دریاچه تار و هویر هستند. خود دریاچهها هم ماهیانی دارد که مهمترین آن قزلآلای رنگین کمان زرد است. دریاچههای تار و هویر مکانهایی جذاب برای ماهیگیری در اطراف تهران به شمار میروند. خیلی از گردشگران اصلا برنامه خود برای سفر به این دریاچهها را ماهیگیری اعلام میکنند. ماهیگیری در دریاچههای تار و هویر با قلاب صورت میگیرد و چون صیدی سنتی است و این احتمال وجود ندارد که ماهیگیران به یکباره تعداد زیادی ماهی را صید کنند، خطری برای اکوسیستم آنجا ندارد. با وجود این، در سالهای اخیر سازمان محیط زیست اقدام به رهاسازی قزلآلای خال قرمز و ماهی زردک در دریاچه تار کرده است.
موجودات اطراف و داخل دریاچه تار محدود به آن موجوداتی که بر شمردیم نمیشود؛ دریاچه تار موجودی افسانهای به نام هلنگسینی دارد که شبها از خودش صدا در میآورد! وجود موجودات افسانهای در مناطق طبیعی چیزی مربوط به فرهنگ عامه و حکمت عامیانه است. امروزه وقتی درباره موجودات افسانهای مثل پری دریایی، غول جنگلها و ... چیزهایی میشنویم، شاید خندهمان بگیرد و بگوییم چطور روزگاری کسانی چنین حرفهایی را باور میکردهاند.
واقعیت این است که نباید به این موجودات و افسانهها فقط از دریچه جهل و ترس آدمهای قدیمی نگریست، بلکه آنها با ساختن این موجودات و خیالپردازی درباره آنها سعی داشتهاند حکمتهایی را منتقل کنند. به هر حال، دریاچه تار احتمالا به دلیل بکر بودنش به افسانهها و موجودات افسانهای مرتبط شده است. برخی از محلیها میگویند گنجهای ارزشمندی در تار و هویر وجود دارد، اما رسیدن به آنها ناممکن است. آنها به ماجراجویانی که شاید به طمع یافتن گنج به آب میزدند و جان خود را به خطر میانداختند میگفتند که صداهای عجیب از دریاچه میآید و بنابراین موجودات عجیبی زیر آب هستند؛ موجودات افسانهای که از گنجها محافظت میکنند.
احتمالا چیزهایی که درباره زیباییهای طبیعی و شگفتیهای دریاچه تار و هویر گفتیم، شما را به فکر سفر به این منطقه و دیدن این دریاچهها انداخته است. لازم است دوباره تاکید شود که به دلیل دمای پایین، بارندگی و راههای سخت رسیدن به دریاچههای تار و هویر، باید زمانی مناسبی را برای سفر انتخاب کنید. زمستان، پاییز و اوایل بهار زمان مناسبی برای این سفر نیستند و همچنین در تابستان وقتی هوا به شدت گرم است، ممکن است در سفر به هویر دچار مشکل شوید. اواخر بهار و اوایل تابستان بهترین زمان برای سفر به این منطقه است.
برای رسیدن به دریاچه تار و هویر لازم است به سمت شهر دماوند حرکت کنید. هویر در شرق دماوند قرار دارد، بنابراین بعد از اینکه به دماوند رسیدید به سمت روستای چنار عربها برانید. بهترین مسیر برای رفتن به دریاچه تار این است که از چنار عربها وارد یک جاده خاکی شوید که به آن جاده معدن میگویند. اپلیکشینهای مسیریاب این جاده را به شما نشان میدهند و جز این میتوانید از محلیها هم در این مورد بپرسید تا شما را راهنمایی کنند. جاده خاکی که از آن به سمت دریاچهها میروید شما را تا کنار دریاچه تار میرساند. اگر قصد دارید بعد از دیدن تار، دریاچه هویر را هم ببینید باید حدود نیم ساعت باز هم به سمت شرق پیادهروی کنید.
سفر به اطراف دریاچه تار و هویر اغلب سفری یک روزه است. کسانی که دماوند را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کردهاند، معمولا صبح زود به سمت تار و هویر میروند و بعد از ظهر برمیگردند. با وجود این هستند مسافرانی که حداقل یک شب را کنار دریاچه میمانند. در سفر به دریاچههای تار و هویر جز نکاتی که درباره زمان مناسب سفر گفته شد، تجهیزاتی که باید با خود همراه ببرید هم از اهمیت زیادی برخوردار است. لازمه سفر به مناطق کوهستانی با چاشنی کوهنوردی داشتن عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب، کلاه آفتابگیر، باتوم کوهنوردی و آب کافی است. کفشتان باید مناسب کوه باشد و حتما در نظر داشته باشید لباسی راحت، اما آستین بلند بپوشید. اگر بنا دارید شب را در کنار دریاچه بمانید علاوه بر چادر، مواد غذایی لازم و آب کافی، لباس گرم و کیسه خواب همراه داشته باشید.
کوهنوری یکی از تفریحاتی است که در سفر به منطقه تار و هویر میتوانید از آن لذت ببرید. علاوه بر این از رایجترین تفریحات در این منطقه ماهیگیری با قلاب است. اگر صبور باشید و حوصله کنید، بعد از یکی دو ساعت دو یا حتی چند قزلآلا را به قلاب میاندازید که میتواند شامی باشد که در کنار دریاچه میخورید.
علاوه بر ماهیگیری، قایقرانی، شنا و آب بازی هم از جمله تفریحاتی است که مسافران تار و هویر از آن لذت میبرند. توجه داشته باشید که امکانات عمومی برای چنین تفریحاتی وجود ندارد. شما میتوانید قایقی کوچک، اما مجهز و امن همراه ببرید و در دریاچه برانید. درباره شنا و آب بازی هم با توجه به عمق زیاد دریاچه اگر از مهارت خود اطمینان دارید داخل آب بروید. توصیه میشود اگر قصد شنا دارید حتی اگر کاملا در این زمینه ماهر هستید با کسی که شنا بلد است، همراه باشید.
شما در سفر خود به دریاچه تار و هویر امکان برپایی چادر دارید، اما علاوه بر اینکه هیزمی برای سوزاندن در اطراف دریاچه نیست، توصیه میشود در صورتی که همراه خود هیزم بردهاید، اقدام به روشن کردن آتش روی زمین نکنید. بهترین کار این است که از پیکنیکی برای گرم کردن یا پختن غذا استفاده کنید یا در صورت احتیاج داشتن به آتش، آتش را در منقلی روشن کنید و خاکستر و ذغال را با خود برگردانید. نکته دیگری که لازم است برای حفظ طبیعت اطراف دریاچه در نظر داشته باشید این است که گیاهان اطراف آن را نکنید، چون به ویژه آویشنهای اطراف دریاچههای تار و هویر در معرض انقراض هستند. دکوول همراه شماست.