آذربایجان شرقی یکی از زیباترین استانهای ایران است که جاذبه های گردشگری فراوانی برای بازدید دارد. سفر به این استان هم مناسب کسانی است که به جاذبههای تاریخی علاقه دارند و هم مورد پسند کسانی است که علاقمند به بازدید از جاذبههای طبیعی هستند. درباره استان آذربایجان شرقی در مطلبی دیگر مفصل حرف زدهایم. اما در این مقاله قصد داریم درباره یکی از مهمترین و مشهورترین جاذبههای طبیعی که در این استان وجود دارد، یعنی جنگلهای ارسباران صحبت کنیم. ارسباران در واقع یک ناحیه بسیار بزرگ کوهستانی است که در شهرهای اهر، ورزقان و کلیبر قرار گرفته است. این ناحیه از شمال کوه غوشاداغ تا جنوب رود ارس گسترده شده و به دلیل وجود رود ارس است که این نام را برای آن انتخاب کردهاند. جنگلهای ارسباران از شرق با مشگین شهر و مغان، از جنوب با سراب و از غرب با تبریز و مرند همسایه است.
در مطلب سفری رویایی به جنگل های ارسباران قصد داریم، سیر تا پیاز را درباره این جنگلها بررسی کنیم. ابتدا به معرفی ارسباران خواهیم پرداخت و سپس کمی درباره تاریخ و موقعیت جغرافیایی این جنگلها حرف خواهیم زد. در نهایت و پس از معرفی بهترین مسیر دسترسی، خواهیم دید چه جاذبه های گردشگری دیگری اطراف جنگلهای ارسباران برای بازدید وجود دارد. اگر شما هم علاقمند به کسی اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.
ارسباران 130 هزار هکتار جنگل است که در استان آذربایجان شرقی قرار دارد و آن را میتوان یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران دانست. شاید برایتان جالب باشد بدانید این منطقه جنگلی در گذشته وسیعتر بود اما در حال حاضر مواردی مانند تخریب جنگل وسعت آن را کمتر کرده است. این منطقه کوهستانی و جنگلی را به نامهای متعددی مانند ارسباران، قره داغ، قراچه داغ و آرازبار میشناسند. طبیعت بکر و دست نخورده این منطقه سالانه تعداد زیادی گردشگر را به سوی خود جذب میکند.
جدا از ارزش گردشگری، ارسباران از نظر ارزش زیست محیطی نیز بسیار حائز اهمیت است. بیش از 70 هزار هکتار از زمینهای این منطقه به عنوان ذخیرهگاه زیستکره در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در واقع این منطقه کوهستانهای قفقازی ایران در نزدیکی مرز کشور آذربایجان را شامل میشود. در میان کوههای سبز و پر از درختی که در این منطقه وجود دارد، روستاهایی دور از هم قرار گرفتهاند که مردمشان بیشتر دامداری میکنند. همچنین در بیشتر مراتعی که در این کوهها وجود دارد عشایر زندگی میکنند. جالب است بدانید در ارسباران بیشتر از میانگین سالیانه باران در آذربایجان شرقی، شاهد بارش هستیم.
اکثر نامهایی که در طول تاریخ برای جنگلهای ارسباران انتخاب شده ، یا از رود ارس و یا از کوه قره داغ گرفته شده است. این جنگلها تاریخ بسیار دور و درازی دارند که اگر چه اطلاعات بسیاری دقیقی از آنها در دسترس نیست اما در برخی از کتابهای قدیمی چیزهایی درباره آنها پیدا خواهد شد. برای مثال یاقوت حموی حدود هشت صد سال پیش در کتاب خود به این منطقه به عنوان جایی که بابک خرمدین علیه معتصم شورید، اشاره کرده است.
افراد مشهور زیادی مانند بابک خرمدین، شیخ شهابالدین اهری و ستارخان در این مکان بودهاند. همچنین جاذبههای تاریخی زیادی نیز مانند قلعه بابک، قلعه پشتو، قلعه جوشین، دژ قهقهه، بقعه شیح شهابالدین اهری، قصر آیینه لو و ... نیز در جنگلهای ارسباران وجود دارد که نشانی از دورههای مختلف تاریخی در این منطقه و انسانهایی که روزگاری اینجا بوده و داستانهایی از خود به یادگار گذاشتهاند، است.
همچنین در منطقه ارسباران کلیساهایی وجود دارد که معمولا قدمتشان مربوط به حدود 100 سال پیش است. این کلیساها نیز از جمله جاهای دیدنی ارسباران به حساب میآید که در مورد دین مسیحیت در این منطقه اطلاعاتی در اختیارمان قرار میدهد. از میان این کلیساها میتوان به ناپشته، آنلو و ونیق اشاره کرد.
ارسباران را به عنوان یک پارک ملی میشناسند که جانوران متنوعی در آن زندگی میکنند. جالب است بدانید این منطقه در سالهای 1350 و 1352 به عنوان منطقه ممنوعه و حفاظت شده شناخته شد. بعدها اعلام شد که این منطقه باید تحت حفاظت و نظارت قرار گیرد.
در حال حاضر حدود 220 نوع پرنده، 5 گونه دوزیست، 22 گونه ماهی، 38 گونه خزنده و 48 گونه پستاندار در این منطقه زندگی میکنند. از میان پستانداران و پرندگانی که در این منطقه زندگی میکنند میتوان به پلنگ، کل، گراز، خرس قهوهای، مرغ و خروس قفقازی، کبک ريال، قرقاول، دراج و ... اشاره کرد. در حال حاضر یکی از اصلیترین ماموریتهایی که پارک ملی ارسباران بر عهده دارد، نجات گونهای به نام مارال است. در این راستا همین چند وقت پیش هفت راس مارال را از پارک ملی گلستان برای تحقیق به این منطقه آوردند.
جدا از تنوع جانوری تنوع و زیست گیاهی نیز در این منطقه بسیار حائز اهمیت است. از میان درختانی که در این منطقه وجود دارد میتوان به زرشک، انبار وحشی، گلابی وحشی، زغال اخته، سیب وحشی، تمشک و ... اشاره کرد. جالب است بدانید یک میوه بومی به نام قره قات در این منطقه وجود دارد که هر درخت آن بین 3 تا 4 کیلوگرم میوه میدهد.
اشاره به این نکته نیز جالب است که از میان 2 هزار و 400 گیاهی که در استان آذربایجان شرقی کشف شده حدود هزار و 400 مورد آن مربوط به جنگلهای ارسباران است. همچنین در این منطقه حدود 250 گونه قارچ مختلف وجود دارد. حدود 15درصد از همه گیاهان کشور در جنگلهای ارسباران قرار گرفته که 46درصد از این گیاهان خاصیت دارویی دارند، 20درصد آنها زینتی هستند و از 17 درصدشان میتوان تغذیه کرد.
جاذبه های طبیعی فراوانی نیز در ارسباران وجود دارد که از میان آنها میتوان به ییلاقاتی مانند ییلاق ایل بسطاملو و روستای علی آباد، چشمههای سرد و چشمههای آب معدنی گرم، تاسیسات آب مدنی کلیبر و ... اشاره کرد.
بهترین مسیر برای رسیدن به جنگلهای ارسباران آزادراه تهران به تبریز است. در این آزادراه یک مسیر فرعی به سوی اهر میرود که باید وارد آن شوید. پس از گذشتن از اهر به کلیبر به منطقه حفاظت شده ارسباران خواهید رسید. فاصله تهران تا ارسباران حدود 787 کیلومتر است. بهترین زمان سفر به ارسباران را باید اواخر بهار تا پایان تابستان دانست زیرا در این مدت آب و هوای منطقه بسیار معتدل است و همچنین ارسباران زیباترین طبیعتش را پیش چشمتان میگستراند.
اگر قصد دارید مدتی را در منطقه ارسباران اقامت کنید، میتوانید به سراغ هتلها و اقامتگاههای بومگردی که در همه روستاهای منطقه وجود دارد بروید. همچنین اگر تصیم به کمپ دارید بهتر است قبل از اقدام برای این کار، تمام جوانب را بسنجید و بهترین نقطه را برای این کار انتخاب نمایید.
در مطلب سفر رویایی به جنگل های ارسباران با این منطقه شگفتانگیز در استان آذربایجان شرقی آشنا شدیم. اطلاعاتی درباره تاریخ، جغرافیا و جاذبههای تاریخی و طبیعی که در این منطقه حفاظت شده وجود دارد به دست آوردیم و فهمیدیم که ارسباران از لحاظ زیست گیاهی و جانوری اهمیت زیادی برای ایران و جهان دارد.
جنگل های ارسباران یک طبیعت فوقالعاده است که برای ما ارزش طبیعی و تاریخی دارد. بسیاری از مشاهیر که در بالا نام برخی از آنها ذکر شد در این منطقه بودهاند. انسانهای بسیاری در طول تاریخ در روستا و ییلاقات ارسباران زندگی کردهاند و داستانها زیادی در دل این خاک نهفته است.
در طول سفرتان به ارسباران اجازه ندهید بیدقتی یا احمال به این منطقه آسیب برساند. از آن به عنوان گنجینهای ملی که قرار است به دست آیندگان برسد محافظت کنید و اجازه دهید آیندگان هم مانند شما از دیدن این قابهای زیبا در ارسباران لذت ببرند. اگر نکتهای درباره جنگلهای ارسباران وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده نمایید.