مدرسه فیضیه قم

مسیر دسترسی به مدرسه فیضیه قم چطوریه؟

    برای دسترسی به مدرسه فیضیه در شهر قم، باید خودتون رو به آستانه حضرت معصومه (س) برسونین. اگر از بلوار زائر به این مکان مقدس مشرف بشین، مدرسه فیضیه قم در مسیر ورودی صحن عتیق قرار گرفته و می‌تونین اون رو ببینین.

تاریخچه این مدرسه‌ رو با هم بررسی کنیم

    بنا بر نظر منابع معتبر تاریخی، بنای اولیه مدرسه فیضیه قم با نام مدرسه «آستانه»، به قرن ششم هجری قمری برمی‌گرده و تا اواخر قرن یازدهم به همین نام مشهور بوده؛ اگرچه بعدش در دوره صفوی و سال‌های حکومت شاه‌ طهماسب، این مدرسه تجدید بنا شده و در همین دوران به نام فیضیه معروف شده. در نیمه اول قرن سیزدهم، بنای مدرسه فیضیه قم جایگزین مدرسه آستانه شد. بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره فتحعلی‌شاه هست که سال بنیان‌گذاری اون به سال ۱۱۷۱ هجری قمری برمی‌گرده؛ با این‌همه، از بنیان‌گذار مدرسه فیضیه قم نامی در تاریخ عنوان نشده.

وجه تسمیه مدرسه فیضیه قم رو می‌شناسی؟

    از اونجایی که فیض کاشانی، از علمای بزرگ دوره صفویه و داماد ملاصدرای شیرازی، مدتی در این مدرسه تدریس می‌کردن، در بین مردم به نام مدرسه فیض معروف شده بود. بعضی هم معتقدند این نام از زمان تجدید بنای مدرسه در دوره قاجار و به پیشنهاد علمای این دوره رایج شد. این احتمال با توجه‌ به اینکه خاندان فیض در دوره قاجار ریاست شرعی شهر قم را برعهده‌ داشتن، برجسته‌تر می‌شه.

بذار معماری مدرسه فیضیه قم رو برات شفاف بگو

    مدرسه فیضیه قم از دو بخش اصلی صحن و ساختمان تشکیل شده که در ادامه به اون‌ها می‌پردازم:

صحن اصلی

    صحن اصلی مدرسه فیضیه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه (س) گسترش‌ یافته و سردر ورودی حرم هم همون ایوان جنوبی مدرسه هست. سردر ورودی این مدرسه که به صحن اصلی باز می‌شه، طاقی جناغی‌شکل داره. صحن اصلی دارای حوض به ابعاد ۱۲٫۵ × ۱۲٫۵ متر هست. 

ساختمان اصلی

    بنای اصلی مدرسه فیضیه قم با ابعاد ۵۰ در ۸۹ متر، دارای چهار ایوان در دوطبقه هست. در هر دوطبقه، ۴۰ حجره دیده می‌شه و سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌ها با کاشی‌های رنگی تزئین شدن. دوازده غرفه سپهر نشان هم در این ساختمان دیده می‌شه.

درباره حادثه مدرسه فیضیه قم بشنو

    به دنبال اعتراض امام خمینی (ره) به تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی، ولایتی و لوایح شش‌گانه و همچنین انقلاب سفید و اعلام عزای عمومی در نوروز ۱۳۴۲، در روز دوم فروردین همون سال، هم‌زمان با روز شهادت امام جعفر صادق (ع)، مأموران حکومت با همراهی عده‌ای اوباش به مدرسه فیضیه قم حمله‌کردن. بعد از مقاومت طلاب و روحانیون، به اون‌ها شلیک شد و تعدادی از اونا به‌شهادت‌رسیدن یا مجروح شدن. در این حمله، تعدادی از طلاب از بالای پشت‌بام مدرسه به پایین انداخته و کشته‌شدن. از کشتار طلاب مدرسه فیضیه قم به‌عنوان یکی از خونبارترین وقایع تاریخ انقلاب اسلامی ایران یاد می‌شه.

    در عصر عاشورای سال ۱۳۴۲، امام خمینی (ره) با حضور در مدرسه فیضیه قم، سخنرانی کوبنده‌ای داشتن و در اون از رژیم پهلوی و همین‌طور دولتمردان غربی که نفوذ زیادی بر محمدرضا پهلوی داشتن، انتقادی شدید کردن. حضور مردم در سخنرانی به‌اندازه‌ای بود که تمام صحن فیضیه و دارالشفا، صحن حرم حضرت معصومه (س)، میدان آستانه و اطراف اون مملو از جمعیت شده بود. در پی سخنرانی امام در صبح ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲، مأموران پهلوی به خانه ایشان حمله‌کردن و پس از دستگیری، وی رو به تهران انتقال‌دادن. در پی این اتفاق، قیام ۱۵ خرداد مردم قم شکل گرفت.

مرمت و بازسازی مدرسه فیضیه قم چطور شکل گرفت؟

    مدرسه فیضیه یک‌بار توسط «حاجی علی‌محمد» مرمت شد. طبق منابع تاریخی، حجره‌ها و صحن مدرسه در سال ۱۲۳۸ هجری قمری یک‌ طبقه بودن و تنها در دو طرف هر کدام از سه ایوان شرقی، غربی و شمالی، چهار حجره در طبقه دوم وجود داشته. در سال‌های بعد، به دستور «آیت‌الله میرزامحمد فیض» در طبقه دوم قسمت‌های شمالی و شرقی مدرسه حجره‌سازی انجام شد و در سال ۱۲۶۲ هجری قمری آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری، حجره‌های بقیه قسمت‌ها رو کامل کرد.

    در پشت ایوان غربی، شاه‌ نشینِ مجلل قرار داشته که محل استقرار و جلوس پادشاهان قاجار بوده. در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی، اولین کتابخانه عمومی شهر توسط آیت‌الله حائری در این شاه‌ نشین تأسیس‌شده. در سال ۱۳۲۹ هجری شمسی، آیت‌الله بروجردی در کمرگاه ایوان غربی، طبقه‌ای ایجاد کردن که به مخزن کتابخانه تعلق یافت و دو سالن بزرگ مطالعه جایگزین آشپزخانه شاهی شد.

    در حمله به مدرسه فیضیه قم، این مجموعه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیر نظر آیت‌الله گلپایگانی بازسازی اون صورت گرفت. در دهه ۱۳۷۰ شمسی، زیر صحن حیاط مدرسه، زیرزمینی احداث‌ کردن. کتابخانه مدرسه هم به‌ صورت کلی تجدید بنا شد و توسعه پیدا کرد.

نکات بازدید از مدرسه فیضیه قم رو باید بهت بگو

• ورود به صحن مدرسه فیضیه قم امکان‌پذیره؛ اما برای ورود به ساختمان و بخش‌های مختلف اون، نیاز به هماهنگی وجود دارد.
• برای بازدید از مدرسه فیضیه قم، نیاز به پوشش اسلامی داریم
• حین بازدید از مدرسه فیضیه، آداب و احترام لازم برای حضور در اماکن مذهبی رو در نظر داشته با شین.
• بازدید از مدرسه فیضیه قم رایگان هست.

جاهای دیدنی اطراف مدرسه فیضیه قم رو بشناس

حرم حضرت معصومه (س)

• آدرس دقیق اون: استان قم، شهر قم، مرکز شهر، حرم حضرت معصومه (س)

    حرم حضرت معصومه (س) دومین جاذبه مهم مذهبی کشور ایران محسوب می‌شه که هرساله میزبان شیعیان بسیاری از سراسر جهان هست. این مجموعه که به‌واسطه معماری جذاب، کاشی‌کاری‌ها، آینه‌کاری‌ها و سایر تزیینات چشم‌نواز شناخته می‌شه، دربرگیرنده بخش‌های مختلفی مثل مسجد، کتابخانه، آرامگاه‌های متعدد و... هست.

موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س)

• آدرس: استان قم، شهر قم، میدان آستانه، جنب در شماره یک حرم مطهر

    موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) که از سال ۱۳۱۴ تأسیس ‌شده، شامل بخش‌هایی مثل پارچه‌بافی، نقاشی، سکه، حجاری و سنگ‌های قیمتی، خاتم‌کاری، قالی‌بافی، کاشی‌کاری، تابلوهای خط و تذهیب، قرآن‌های خطی و... می‌شه. موزه حرم حضرت معصومه (س) یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران هست و مساحت اون به بیش از ۱,۲۰۰ مترمربع می‌رسه.

کلام آخر

    در این مقاله سعی کردیم تا شما رو با اتفاقات و سرگذشت تاریخی و مهم مدرسه فیضیه قم آشنا کنیم و این مکان دیدنی مهم رو بهتون معرفی کنیم. طبق روال همیشگی باعث خوشحالی بنده هست که تجربیاتتون رو در این باره با ما در دکوول به اشتراک بذارین.