بازار جهرم

موقعیت مکانی بازار جهرم

    بازار جهرم  از برجسته‌ترین مکان‌های دیدنی و آثار تاریخی ایران است. شما می­‌توانید بازار جهرم را در مرکز شهر و همچنین نزدیک مسجد جامع به‌ راحتی پیدا کنید. در بازار حدود ‍۱۰۰ حجره درگذشته ساخته شده که بیشتر آن‌ها شغل پارچه‌ فروشی دارند؛ به‌ خاطر همین نام دیگر آن بازار پارچه‌ه­ای هم هست.

درباره بازار جهرم  چه می‌دانید؟

    بازار جهرم  خیلی شبیه بازار وکیل شیراز است و از بازار جهرم  به‌ عنوان خواهر دوقلوی بازار وکیل هم‌ نام می­‌برند. همین‌طور به‌ خاطر عرض کم آن خیلی شبیه به بازار قیصریه لار است. از نکات جالب درباره بازار سقف آن است که بعد از هر بارندگی به رنگ سبزی زیبا در می‌آید. بازار جهرم  در تاریخ ۱۶ مردادماه ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۰ در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال 1395 به دلیل سیل آسیب زیادی دید و مرمت آن شروع شد.

با تاریخچه بازار جهرم  کمی بیشتر آشنا شویم

    بازار جهرم  جزو مکان‌هایی از استان فارس است که حتما باید به آن سر بزنید. این بازار هنر دست معماران توانمندی در اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه است. این بازار تاریخی و سرپوشیده را حاکم جهرم و فسا، حاج محمدحسین خان جهرمی، در سال ۱۲۵۰ هجری قمری در مدت ۶ سال ساخت. افراد بعدی هم در مرمت و تکمیل‌ شدن آن در سال‌های بعد نقش داشتند. در سال‌های اخیر، تعمیراتی در این بازار انجام شده است. در این تعمیرات، کف بازار را در حدود یک متر بالاتر آوردند که روی آن را آسفالت زدند.

معماری شایان توجه بازار

    بازار جهرم  با مساحت ۸۰۰ مترمربع از جمله بازارهای صلیبی‌ شکل ایران شناخته می­‌شود. یک چهارسوق در قسمت مرکزی بازار وجود دارد که به گفته کارشناسان یکی از استثنایی­‌ترین چهارسوق‌های کشور به شمار می‌رود. این چهارسوق یک طاق ضربی بلند دارد که یکی از نمونه‌های دیدنی طاق‌زنی است. در پایین چهارسوق نیز یک حوضی سنگی خاص طراحی شده است.

    قدیمی‌ترین قسمت بازار جهرم، قسمت اصلی آن به‌ حساب می‌آید که چهار در ورودی با سقفی به شکل گنبد دارد. نکته خلاقانه دیگر این که سطح مغازه‌ها بالاتر از زمین ساخته شده است که هنگام بارندگی آب داخل حجره‌ها نرود همین‌طور نور این بازار از طریق دریچه‌هایی که روی سقف تعبیه‌ شده‌اند، به زیبایی بازار را روشن می­‌کند.

جهرم منطقه‌ای گرمسیری به‌ حساب می‌­آید و جالب اینکه این بازار کاملا متناسب با آب‌ و هوای گرمسیری ساخته شده است. دیوارهای ضخیم، سقف گنبدی‌ شکل و پنجره‌های باریک و بلند از جمله فاکتورهایی هستند که بازار جهرم  را در تابستان خنک نگه می‌دارند که به نسبت سال تولید آن خیلی هوشمندانه طراحی شده است.

درباره گنبد چهارسوق جهرم چیزی شنیده‌ ­اید؟

بسیار خوب بیایید از جنبه‌های گفتنی بازار جهرم  کمی بیشتر با هم گپ بزنیم، گنبد چهارسوق بازار جهرم  با ارتفاع نسبتا زیادی به شکل نیمکره ساخته شده است و بر رأس بازار بادگیر خیلی دیدنی قرار گرفته است. این گنبد با نهایت ظرافت در طراحی اجرا شده و با وجود زلزله‌های زیاد و شدید جهرم كوچک‌ترین اشکالی در آن به وجود نمی‌آمد است. مصالحی که به‌ کار رفته در گنبد کاه و گل است و نکته جالب اینکه روی ساقه گنبد آن شعرهایی به خط نستعلیق حک شده و به چشم می‌­خورد. بادگیر هشت‌ ضلعی گنبد هشت منفذ دارد و تهویه هوای چهارسوق به‌ این‌ ترتیب تأمین می‌شود.

کتیبه‌های بازار جهرم

اگر تا به‌ حال از بازار جهرم  دیدن کرده باشید حتماً چشمتان به کتیبه‌های تاریخی افتاده است؛ اما با خودتان فکر کرده‌اید که هر کدام چه پیش‌ زمینه تاریخی دارند؟ در دکوول با من همراه شوید تا در ادامه این اکتشافات زیبا را برایتان توضیح بدهم. چهار کتیبه تاریخی در چهارسوق و هشتی بازار جهرم  چشمک می‌­زنند که یادگار دوره‌های متفاوت تاریخی هستند. سه کتیبه از جنس سنگ و یک کتیبه از جنس گچ ساخته شده است و هر کدام از آنها معنی خاص خودشان را دارند که فکر می­‌کنم جالب است بدانید:

• کتیبه اول: این کتیبه از به دوران محمدشاه قاجار آمده است.
• کتیبه دوم: این کتیبه در سال ۱۲۵۴ هجری قمری کشف و نصب شد.
• کتیبه سوم: این کتیبه مربوط به سال ۱۲۸۴ هجری قمری و موضوع آن ممنوع شدن شغل محتسبی در شهر جهرم است.
• کتیبه چهارم: این کتیبه در دوران حکومت پهلوی نصب شد و موضوع آن بازسازی و مرمت بازار توسط دو خواهر از اهالی جهرم است.

بیایید درباره بخش‌های مختلف بازار بدانیم

در این قسمت می‌خواهم شما را بیشتر با موقعیت قرارگیری و بخش­‌های مختلف بازار آشنا کنم. بازار جهرم  از دو مسیر که عبارت‌اند از شمال به جنوب و شرق به غرب ساخته شده است و باید بدانید که تمام قسمت‌های آن با چهار جهت اصلی شمال، جنوب، غرب و شرق ارتباط دارند. در مسیر شمالی - جنوبی بازار، در هر سمت ۱۸ جفت مغازه وجود دارد و در شمال چهارسوق ۹ جفت مغازه به چشم می­‌خورد.

در مسیر شرقی - غربی و در سمت شرق چهارسوق ۶ جفت مغازه وجود دارد که کوتاه‌ترین راسته‌ بازار است. در این قسمت بازار مسگران قرار گرفته که قبل­ترها دارای سقف نبود. مسگران و آهنگران قبلا در این قسمت از بازار به تولید صنایع‌ دستی مشغول بودند؛ اما امروزه تعداد آن‌ها بسیار کم است. بازار غربی هم ۳۱ جفت مغازه دارد.

مغازه‌های بازار جهرم  معمولا دو قسمت دارند؛ قسمتی برای فروش کالا و قسمت دیگری برای انبار و کارگاه‌های تولیدی. همچنین در داخل بازار چندین کاروان‌سرا، مسجد و حمام هم ساخته شده که آماده خدمات به بازدید کنندگان هستند. در حال حاضر، کاروان‌سرای جنوب غربی بازار جای خودش را به پارکینگ خودرو داده است.

اطراف جهرم چه جاهای دیدنی دارد؟

در اینجا قصد دارم تا مکان‌های دیدنی اطراف جهرم را هم معرفی کنم که دیدن آنها خالی‌ از لطف نیست.

•  قله سپیدار: در استان فارس، ۸۰ کیلومتری شهر جهرم

رشته‌ کوه سپیدار با طولی برابر با ۷۷ کیلومتر و عرضی برابر با هفت تا ۱۰ کیلومتر است و یکی از جاذبه‌های طبیعی استان فارس به شمار می­‌آید که بلندترین قله آن به ارتفاع ۳۱۶۵ متر می‌رسد. این کوه از اواسط پاییز تا اواخر بهار سراسر با برف تزیین می‌­شود و به عروس کوه‌های فارس مشهور است.

• آبشار مروارید خفر:  در استان فارس، ۷۵ کیلومتری شهر جهرم

آبشار مروارید خفر یکی از جاذبه‌های بسیار دیدنی استان فارس و تجربه‌ای ارزشمند به شمار می‌آید و علاقه‌مندان به طبیعت در آن انواع آبزیان و خرچنگ‌ها را می‌توانند پیدا کنند. ارتفاع این چشمه شیرین و نوشیدنی ۱۳۸۳ متر از سطح دریا است. نکته جذاب‌تر اینکه در فصل زمستان، از این چشمه، آب گرم همراه با بخار می‌جوشد.

کلام آخر

از شما خوانندگان علاقه‌­مند به ایران و طبیعت متشکرم که تا انتهای این مقاله وقت گذاشتید من به معرفی بازار جهرم  و قسمت‌های مختلف و کمتر شناخته شده آن پرداختم تا شما را به‌ سوی کشف و بازدید این شهرستان زیبا تشویق کنم باعث خوشحالی من است که نظرات و تجربه خودتان را از سفر به جهرم برای من در سایت دکوول بفرستید.