غار کتله خور زنجان

غار كتله خور كجاست؟

    غار کتله خور زنجان را باید یکی از زیباترین غارهای آهکی نه تنها در ایران بلکه در جهان دانست. این غار از نظر تعداد و تنوع طبقات، قندیل‌ها و همچنین وسعت، بسیار منحصر به فرد است. تاریخ کشف کتله خور به سال 1300 باز می‌گردد اما حدود 30 سال طول کشید تا سید اسدالله جمالی در سال 1331 آن را به ثبت برساند. او همراه با یک گروه غارنورد تهرانی برای اکتشاف راهی این غار شد و در نهایت نیز برای ثبت آن اقدام کرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید از پایین دست دهانه غار رود شور که یکی از شعب قزل اوزون است، گذر می‌کند.

    در سال 1365 یک تیم حرفه‌ای غار نوردی سراغ کتله خور رفتند و چیزهای زیاد دیگری از آن کشف نمودند. از آن پس شهرت و آوازه این جاذبه گردشگری بیشتر شد و گردشگران زیادی برای بازدید از آن راهی استان زنجان شدند. هنوز که هنوز است، بخش‌های زیادی از این غار کشف نشده و تا امروز هیچکس نتوانسته انتهای آن را کشف نماید. تا امروز 30 کیلومتر از غار مورد اکتشاف قرار داده‌اند اما، بازدیدکنندگان فقط می‌توانند از هزار و 200 متر آن بازدید نمایند.

    بالاتر مختصری درباره دلیل نام گذاری این غار حرف زدیم اما اگر بخواهیم مفصل‌تر این نام‌گذاری را بررسی کنیم، باید بگوییم در برخی مناطق غربی به کوه‌های کم ارتفاع، کتله می‌گویند. از آنجایی که این غار نیز روی یکی از این کوه‌ها قرار گرفته که خورشید از پشت آن طلوع می‌کند نام کتله خورشید را بر روی آن گذاشته‌اند که مختصرا کتله خور خوانده می‌شود. البته لازم به ذکر است که بومیان آن منطقه این غار را کتل کوتول نیز می‌خوانند.

    اگر بخواهیم در زبان ترکی نیز این نام را بررسی کنیم، باید بگوییم کتله در این زبان به معنای پستی و بلندی، و خور نیز به معنای راحتی و آسانی است. به طور کلی غار کتله خور در زبان ترکی پستی و بلندی دنج و راحت معنا می‌شود.

پیشینه غار کتله خور

    همانطور که بالاتر هم ذکر شد غار کتله خور در سال 1331 به ثبت رسمی رسیده است. این غار آهکی را تقریبا می‌توان هم سن غار علیصدر دانست. اگرچه این غارها از نظر زمین‌شناسی با هم متفاوت هستند اما از نظر قدمت می‌توان آنها را با هم مقایسه نمود. برخی از شواهد نشان می‌دهند که غار کتله خور در نهایت به غار علیصدر می‌رسد و شاید بتوان این را یکی از جالب‌ترین نکاتی دانست که درباره این جاذبه گردشگری وجود دارد.

    به نظر می‌رسد غار کتله خور در سال‌های اول تشکیلش غاری آبی بوده اما به مورد زمان و با تشکیل طبقات مختلف غار، آب به طبقات زیرین نفوذ کرده و آن را به غاری خشک تبدیل نموده است. حدود 120 میلیون سال از عمر کتله خور می‌گذرد که در این دوران تحولات بسیار زیادی روی این غار انجام شده است. این تغییرات را معمولا زلزله، گسل خوردگی، ریزش‌ها و لغزش‌ها ایجاد کرده‌اند. هنوز هم بعد 120 میلیون سال تمام غار شگفت انگیز کتله خور کشف نشده و تاکنون کسی انتهای این غار را ندیده است.

نکات مهم درباره غار کتله خور

• در مسیر دسترسی به غار کتله خور زنجان سه گزینه پیش رو دارد. مسیر اول جاده آسفالته زنجان – سلطانیه است که باید از این مسیر خود را به خدابنده و سپس به گرماب برسانید. مسیر دوم جاده زنجان، بیجار، گرماب و مسیر سوم نیز جاده همدان - کبودر آهنگ است. هر کدام از این مسیرها را که انتخاب کردید می‌توانید جاذبه‌‍‌های گردشگری دیگری که در آنها وجود دارد را نیز بازدید کنید.
• غار کتله خور 1700 متر از سطح دریا فاصله دارد و دارای یک ورودی چهار هزار متری با سقف کوتاه و چند دهلیز فرعی است. جنس این غار از آهک است اما در برخی از نقاط آن گل رس و خاک حاوی اکسید آهن نیز دیده می‌شود.
• این غار را در حال حاضر به سه بخش فرهنگی، ورزشی و تفریحی تقسیم کرده‌اند. بخش ورزشی برای استفاده غار نوردان و صخره نوردان حرفه‌ای است. بخش تفریحی که دو کیلومتر طول دارد برای بازدید عموم است. بخش فرهنگی نیز که در قسمت جنوبی قرار دارد، دالانی است که مراسمات مختلف در آن برگزار می‌شود. خود دالان طبیعی است اما از آنجایی که هیچ راه خروجی به بیرون نداشته، راه خروجی آن را به صورتی مصنوعی و دستی ایجاد کرده‌اند.
• تنها جانوری که در این غار زندگی می‌کند خفاش است زیرا عدم وجود تغذیه کافی و نور کافی زندگی در این مکان را برای جانوران دیگر غیر ممکن کرده است.
• قندیل‌هایی در غار کتله خور وجود دارد که به صورت مخروط‌های آویزان از سقف هستند و به دلیل داشتن ناخالصی، رنگ‌های متنوعی دارند. جالب است بدانید در این غار استالاگمیت‌هایی متعددی نیز وجود دارند که بسیار شبیه به عروس و داماد هستند و همین نام را روی آنها گذاشته‌اند.
• از به هم پیوستن استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌های آهکی، ستون‌های آهکی بسیار بزرگی در غار ایجاد شده‌اند که نقش نگهدارنده را دارند و از فرو ریختن غار جلوگیری می‌کنند.
• غار کتله خور ساعت بازدید مشخصی دارد. گردشگران می‌توانند همه روزه از ساعت 10 صبح تا 18 عصر از غار بازدید نمایند و برای این بازدید هیجان انگیز یک ساعت وقت دارند.
• بهترین زمان بازدید از غار کتکه خور را نمی‌توان مشخص کرد زیرا هر زمانی که شما به زنجان سفر کنید می‌توانید سری هم به این جاذبه گردشگری شگفت انگیز بزنید اما اگر سفر در سرما را دوست ندارید، بهتر است در بهار و تابستان به زنجان سفر کنید.

کلام آخر

    در مطلب غار کتله خور زنجان با یکی از شگفت انگیزترین غارهای ایران و جهان آشنا شدید. جاذبه‌ای که بسیاری از افراد آن را زیباترین غار ایران می‌دانند. حالا پس از خواندن این مطلب همه چیز را درباره این غار می‌دانید و می‌توانید برای بازدید از آن برنامه‌ریزی کنید. اما چیزی که باید در این بازدید بدان توجه نمایید این است که اگر غارنورد حرفه‌ای نستید به هیچ عنوان از بخش ورزشی غار دیدن نکنید زیرا می‌تواند برایتان خطرناک باشد.

    نکته دیگر اینکه در طول این بازدید حتما وسایل لازم برای غارنوردی را همراه با خود داشته باشید تا بتوانید راحت‌تر و آسوده‌تر این بازدید را به پایان برسانید. پس از اینکه بازدیدتان از غار کتله خور در استان زنجان به پایان رسید می‌توانید زمانی را در کنار رود شور به استراحت بپردازید و اوقات خوشی را در آنجا بگذرانید. در نهایت باید گفت غار کتله خور گزینه بازدید مناسبی برای آن دسته از افرادی است که از سفرهای هیجان انگیز و بازدید از عجایب طبیعت لذت می‌برند. اگر نکته دیگری درباره غار کتله خور وجود دارد که در این نوشته بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.