دشت لار دماوند

معرفی دشت لار

    منطقه لار دارای وسعت 735 هزار هکتاری است که حدود 31 هزار هکتار آن به عنوان پارک ملی جدا شده است. این منطقه خوش آب‌وهوا دارای یک طبیعت بکر است که در آن می‌توان منظره چشم‌نواز قله دماوند را دید.

    در این منطقه نقاط مسکونی یعنی شهر و روستا وجود ندارد و باید این مساله را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های منطقه حفاظت شده لار دانست. شایدی یکی از دلایلی که طبیعت این منطقه بسیار سرسبز، بکر و تماشایی است و آب‌وهوای دلنشینی هم دارد را بتوان همین دور بودن از مناطق مسکونی دانست. دشت لار را همچنین باید زیستگاه ارزشمند جانوران و گیاهانی دانست که برخی از آنها فقط در لار پیدا می‌شوند.

تاریخچه پارک ملی لار

    قبل از اینکه راجب منطقه حفاظت شده یا پارک ملی لار توضیح دهیم، نکته مهمی وجود دارد که باید آن را بدانید، نام لار در کتاب‌های تاریخی به صورت مکرر دیده شده است. چرا که از همان زمان تا به امروز از آب‌وهوای بسیار مطلوبی داشته و به همین دلیل محلی برای تفریح پادشاهان و اشراف و بزرگ‌زادگان محسوب می‌شده است. منطقه لار در سال‌های دور بخشی از ناحیه تاریخی قصران از توابع شهر ری بوده که از این منطقه به عنوان لار قصران هم یاد می‌شد. پیش از آن نیز از این منطقه به عنوان دشت لار نام برده شده است، اما در سال 1354 نام «پارک ملی لار» برای این منطقه اختصاص پیدا کرد.

    در سال 1361 و پس از انقلاب اسلامی براساس تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست، درجه حفاظت از این منطقه کاهش پیدا کرد و سپس به منطقه حفاظت شده تبدیل شد. در سال 1370 دوباره‌ به برخی از مناطق آن پارک ملی گفتند و شکار و تیراندازی در آن ممنوع گردید.

دیدنی‌های دشت لار دماوند

    در این منطقه جاذبه‌های دیدنی بسیاری وجود دارد که در ادامه برخی از جذاب‌ترین و مهم این جاذبه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

دریاچه دیو آسیاب

    یکی از دیدنی‌های دشت لار دریاچه دیو آسیاب است که به صورت دایره‌ای شکل با قطر 20 و عمق 2 متر در میان تپه آهکی 10 متری قرار دارد. آب دریاچه دیو آسیاب از چشمه‌ای در کف آن تامین می‌شود. جالب است بدانید آب این دریاچه مزه ترش و دمایی بین 5 تا 10 درجه سانتیگراد دارد. رنگ آب این دریاچه را باید یکی ویژگی‌های منحصربه فرد آن دانست. چراکه رنگ آب از آبی روشن تا رنگ خاکستری تغییر پیدا می‌کند. دلیل این موضوع را باید تغییرات فصل، میزان آبدهی و آلودگی آب دانست.

دشت شقایق لار

    در فصل بهار یک جاذبه فوق العاده زیبا در دشت لار وجود دارد که گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند و آن این است که این دشت وسیع میزبان گل‌های شقایق خواهد بود. دشت شقایق به قدری زیبا و شگفت‌انگیز است که دوست دارید زمان زیادی را در این بهشت گمشده بگذرانید و لذت ببرید.

سد لار

    در نزدیکی دشت لار یک سد به همین نام وجود دارد که آن را نیز باید یکی از جاذبه‌‌های نزدیک به تهران دانست. فاصله سد لار تا تهران 75 کیلومتر است. این سد همچنین در فاصله 100 کیلومتری شهر آمل قرار گرفته است. این سد دارای دو ویژگی مهم است و به همین دلیل هم آن را جزو سدهای خاکی تامین‌کننده آب آشامیدنی حوالی تهران و تامین‌کننده آب مورد نیاز آبیاری کشاورزی منطقه می‌دانند.

    از کارکردهای مهم سد لار باید به تامین آب کشاورزی، آب شرب و سپس انتقال آب این سد به نیروگاه کلان و سد لتیان جهت استفاده نیروگاه‌های منطقه اشاره نمود. نیروگاه‌های منطقه برای تولید متوسط سالانه 150 هزار مگاوات ساعت انرژی برق- آبی به آب این سد نیاز دارد.

دریاچه سد لار

    یکی دیگر از دریاچه‌های پارک ملی لار دریاچه سد لار است که آن را با نام دریاچه لار دماوند هم می‌شناسند. این دریاچه را که یکی از بلندترین دریاچه‌ها در ایران است؛ در سال 1361 بعد از افتتاح سد لار ساخته‌اند. دریاچه لار 2531 متر برابر با 29 کیلومتر مربع ارتفاع دارد و آب آن از طریق رودخانه‌های قزل دره، سفید آب یا آب سفید و دلیچای تامین می‌شود.

ماهیگیری در سد لار

    بیشتر کسانی که در استان‌های تهران و مازندران زندگی می‌کنند؛ اعتقاد دارند که دریاچه سد لار بهترین جا برای ماهیگیری است و به همین دلیل هم ماهیگیری جزو تفریحات معروف پارک ملی لار به شمار می‌رود. بنابراین در صورتی که اهل ماهیگیری هستید، بهتر است قبل از رفتن به دشت لار حتما وسایل و ابزار لازم برای این کار را تهیه کرده و همراه با خود ببرید.

    البته باید توجه داشته باشید که فصل مجاز ماهیگیری در لار از اول خرداد ماه آغاز می‌شود و تا پایان شهریور ماه ادامه دارد. نکته دیگری که در این باره باید بدانید این است که پیش از اقدام به ماهیگیری در دریاچه سد لار باید پروانه این کار را تهیه نمایید. این پرووانه را باید از واحد محیط ‌زیست قوشخانه، پلور و دلیجای کسب کنید. سپس مجوزهای لازم برای ماهیگیری در دریاچه سد لار برایتان صادر خواهد شد.

گونه‌های گیاهی و جانوری لار 

    اگر به حیات وحش و دنیای گیاهان علاقه دارید حتما دشت لار انتخاب خوبی برای بازدید خواهد بود چرا که این منطقه را باید از نظر پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی دانست. حدود 400 گونه گیاهی در دشت لار وجود دارد که پنج گونه آن مربوط به دیگر نقاط دنیا و 35 گونه دیگر منخصر به ایران است. از گونه‌های گیاهی متنوع‌ای که در این منطقه وجود دارد می‌توان به گون، خرگوشک، آویشن، مریم گلی، پیازک، شکر تیغال، کاسنی، قارچ وحشی، بابونه بومادرانه، زرشک، گلپر، باریجه، شیرین بیان، بارهنگ، چای کوهی، والک، زنبق وحشی بنفش و ارغوانی، مرغک، گل زرد و شقایق اشاره نمود.

    دشت لار را همچنین باید زیستگاه 100 گونه پرنده دانست که از میان آنها می‌توان به درنا، فلامینگو، عقاب، کبک، سارگپه، دلیجه، کبک دری و ... اشاره کرد. شاید جالب باشد که بدانید عقاب طلایی پرنده‌ای است که فقط در این قسمت از ایران دیده شده است. پستاندارن منطقه لار هم شامل سمور، خرگوش، قوچ، کل و بز، پلنگ، خرس قهوه‌ای، میش البرز مرکزی، روباه، گرگ، گربه وحشی، گراز و دیگر حیوانات می‌شوند. در میان این حیوانات کل و بز از جمعیت بیشتری برخوردارند. در این منطقه دوزیستان و خزندگان همچون افعی دماوندی، افعی، افعی البرزی، مارمولک، مار، قورباغه، لاک پشت و بزمجه نیز زندگی می‌کنند.

    در دشت لار شماری آبزی همچون ماهی قزل آلای خال قرمز که که یکی از ماهیان نادر جهان و بومی رودخانه و دریاچه لار است؛ زندگی می‌کنند. شاید جالب باشد که بدانید نام این ماهی در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت IUCN به عنوان گونه در آستانه انقراض (EN) نیز قرار گرفته است. آخر باید گفت در دشت لار حشراتی همچون به سرگین قلتان، کژدم زرد، سنجاقک و پشه آبرو نیز وجود دارند.

امکانات دشت لار برای گردشگران

    قبل از اینکه به بازدید از دشت لار بپردازید، باید این نکته را بدانید که برای آسیب نرسیدن به جانورانی که در این منطقه زندگی می‌کنند، امکانات رفاهی زیادی در نظر نگرفته‌اند. در صورتی که دوست داشته باشید نزدیک به دشت لار اقامت کنید، در شهرها و روستاهای اطراف این دشت ویلا و سوئیت‌هایی برای اقامت بیشتر شما وجود دارد.

تفریحات جذاب در دشت و پارک ملی لار

    زمانی را که قرار است به دیدن و گشت و گذار در دشت لار یا به عبارتی پارک ملی لار بگذرانید، می‌توانید با تفریحات هیجان‌انگیز و لذت‌بخشی همچون کوهنوردی، دوچرخه‌سواری، ماهیگیری، آفرود، پیک‌نیک و عکاسی در طبیعت ترکیب کنید.

مسیر دسترسی به دشت لار

    برای رسیدن به دشت لار می‌توان از چند مسیر استفاده کرد. لازم به ذکر است که با اتومبیل شخصی فقط می‌توانید تا محل دیده‌بانی جلو بروید زیرا لار یک منطقه حفاظت شده است و به همین دلیل امکان ورود ماشین و وسایل نقلیه در آن وجود ندارد. در ادامه مسیرهای دسترسی به این جاذبه طبیعی را بررسی خواهیم کرد.

مسیر اول

    اولین مسیری که به شما معرفی می‌کنیم در جاده آبعلی و در مسیر تهران به آمل قرار دارد؛ در شهر پلور مسیری به عنوان جاده لار وجود دارد که از طریق آن می‌توانید به پارک ملی لار برسید. ابتدای این مسیر از سه‌ راهی پلور آغاز می‌شود و تا پست ورودی پاسگاه محیط‌بانی دلیچای ورودی شرقی پارک ملی لار امتداد می‌یابد.

مسیر دوم

    مسیر دوم یک راه خاکی و نسبتا صعب‌العبور که از منطقه لواسان بزرگ (گردنه ایرا) می‌توانید به آن دسترسی پیدا کنید. این مسیر از روستای تا پاسگاه محیط‌بانی قوشخانه (ورودی جنوبی پارک ملی لار) ادامه پیدا می‌کند.

مسیر سوم

    مسیر سوم از روستای گرمابدر می‌گذرد و در نهایت شما را به  به غرب پارک ملی لار خواهد رساند. این مسیر صعب‌العبور پیش از آنکه گردشگران به این منطقه دسترسی پیدا کنند، توسط دامداران استفاده می‌شده است.

مسیر چهارم

    از طریق روستای افجه هم می‌توانید به پارک ملی لار دسترسی پیدا کنید. برای استفاده از این مسیر ابتدا از تفرجگاه دشت هویج لواسان گذر کنید که از طریق راه مالرو به گردنه افجه فشم می‌رسد و از آنجا تا دشت لار کوچک (به اصطلاح محلی‌ها: لار خشک یا قلقلک) ادامه می‌یابد.

لوازم مورد نیاز برای بازدید از دشت لار

    از لوازم ضروری که باید حتما در بازدید از دشت لار به همراه داشته باشید می‌توان به لباس مناسب فصل، کفش مناسب، عینک آفتابی، کلاه آفتابگیر، کرم ضد آفتاب، آب آشامیدنی، قمقمه آب، یک وعده غذای قابل حمل، میان وعده، فلاسک چای، داروهای شخصی و عمومی، تلفن همراه، شارژ موبایل، پاور بانک، کوله‌پشتی و کیسه زباله اشاره کرد.

    به علت وجود مار یومگ در این منطقه توصیه می‌شود حتما از گتر در طول این بازدید استفاده نمایید. در این منطقه بارندگی زیاد است به همین دلیل پیشنهاد می‌شود کیسه خواب و چادر هم برای اقامت کوتاه و توفق چند ساعته همراه خود ببرید.

بهترین زمان برای بازدید از دشت لار

    همه فصول سال امکان بازدید از دشت لار وجود دارد اما با وجود کوه‌ها و ارتفاعات در این منطقه امکان دارد وضعیت جوی متغییر باشد و بارش برف و باران به صورت غیر منتظره اتفاق بیافتد. به طور کلی ماه‌های دی و بهمن را باید سردترین ماه‌های دشت لار و همچنین ماه‌های تیر و مرداد را باید گرم ترین ماه‌های سال در این منطقه دانست. اما بهترین زمان برای بازدید و گشت‌وگذار در دشت لار خرداد ماه است زیرا که در این ماه لار می‌توانید دشت شقایق را نیز از نردیک ببینید.

دشت لار در بهار و تابستان 

    فصل‌های بهار و تابستان زمان‌های مناسبی برای بازدید از دشت لار محسوب می‌شوند. در این فصول طبیعت لار در اوج زیبایی خود قرار دارد. این دشت در خرداد ماه میزبان گل‌های شقایق است. در تابستان‌ نیز این منطقه آب‌وهوای خنک و دلپذیری دارد. همچنین زمان مناسب برای ماهیگیری را هم باید از اوایل خرداد تا پایان شهریور ماه دانست.

دشت لار در پاییز و زمستان

    دشت لار در فصل‌های پاییز و زمستان هم تماشایی است. همانطور که ذکر شد ماه‌های دی و بهمن را باید سردترین ماه‌های دشت لار دانست. بنابراین در صورتی که به طبیعت‌گردی در سرما علاقه دارید، این ماه‎‌ها زمان مناسبی برای بازدید شما خواهد بود.

کلام آخر

    در مطلب دشت لار دماوند، سیر تا پیاز را درباره این جاذبه طبیعی که در نزدیکی استان مازندران و تهران قرار دارد بررسی کردیم. درباره پیشینه، گونه‌های جانوری و گیاهی، جاذبه های گردشگری اطراف و دیگر موارد مربوط به این دشت حرف زدیم. اگر نکته دیگری درباره دشت لار وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این دشت را دارید؛ آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.