قله پوبدا

قله پوبدا (قله جنگش چاقوسو)

    قله ۷۴۳۹ متری پوبدا با ۴۱۴۸ متر برجستگی بلندترین قله کشور قرقیزستان و یکی از سخت‌ترین قله‌های جهان برای صعود کوهنوردان است. این قله مرتفع و سرسخت در مرز میان قرقیزستان و چین واقع شده است که تا حدود ۸۰ سال پیش هیچ کوهنوردی موفق به فتح آن نشده بود. ویتالی آبالاکوف در سال ۱۹۵۶ توانست بر بلندای این قله بایستد و اولین صعود رسمی به آن را به نام خود ثبت کرد، اما برخی اطلاعات نشان می‌دهد پیش از او پیتر شوئن در ۱۹۳۸ به این قله صعود کرده است. با این حال چند دهه طول کشید تا اولین صعود زمستانی به قله جنگش چاقوسو اتفاق بیفتد. همین موضوع درجه سختی قله پوبدا را نشان می‌دهد.

    به طور کلی قرقیزستان به عنوان کشوری با جغرافیای سخت و آب و هوای خشن شناخته می‌شود. این کشور با حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت و شش میلیون نفر جمعیت، کشوری محصور در خشکی و با کوه‌های مرتفع و سخت است. در حال حاضر قرقیزستان به عنوان یکی از جمهوری‌های شوروی سابق شناخته می‌شود که استقلال خود را با فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ به دست آورده است، اما این کشور تاریخ و تمدنی کهن دارد، چرا که قرقیزستان یکی از کهن‌ترین سکونتگاه‌های بشری و محل سکونت قوم سکاها بوده است.

    به صورت کلی قرقیزستان که مردمان آن به زبان قرقیزی که از زیر شاخه‌های زبان ترکی است، حرف می‌زنند فرهنگی چینی، ایرانی و مغولی دارند و در سده‌های اخیر با استیلای شوروی بر این منطقه، فرهنگ روسی نیز در آنجا گسترش یافته است.

    قرقیزستان فارغ از تاریخ و پیشینه سیاسی‌اش با جاذبه‌های طبیعی منحصر به فردش از جمله قله‌های بلند و سرسخت شناخته می‌شود. بلندترین قله‌های قرقیزستان در کوهستان قاقشال‌داغ واقع شده‌اند که مرز این کشور با چین را تشکیل می‌دهند. قله جَنگِش چاقوسو بلندترین قله این کوهستان است. جَنگِش چاقوسو به معنای قله پیروزی در واقع عنوان قرقیزی قله پوبدا یا پابدا است که روس‌ها روی این قله گذاشت‌اند. تا پیش از دهه ۱۹۴۰ گمان می‌رفت بلندترین قله قاقشال داغ، قله‌ای به نام قله خانتنگری باشد، اما بعد از ارتفاع‌گیری دقیق در سال ۱۹۴۳ مشخص شد که پوبدا قله بلندتری است.

    قله پوبدای قرقیزستان دارای آب و هوایی فوق العاده سرد است. در واقع این قله در منطقه فوق العاده سرد واقع شده، به گونه‌ای که همواره پوشیده از برف و یخ است و همواره خطر سقوط بهمن در آن وجود دارد. زمستان‌ها دمای هوای این قله تا کمتر از ۴۰ درجه زیر صفر هم می‌رسد و این هر چند سختی صعود به این قله را نشان می‌دهد، اما در عین حال جذابیت آن را برای کوهنوردان نیز معلوم می‌کند. قله چنگش چاقوسو از جمله قله‌های مرتفع جهان است که فتح آن برای هر کوهنورد افتخاری بزرگ به حساب می‌آید.

صعود به قله پوبدا

    کوهنوردان برای صعود به قله پوبدا در منطقه تیان‌شان باید مسیری طولانی را طی کنند. این قله زیبا در لیست قلل پلنگ برفی قرار گرفته است و برای دریافت این نشان پر افتخار از فداسیون کوهنوردی روسیه باید بتوان بر بلندای آن ایستاد.

    در ادامه نگاهی به فرآیند صعود هشتمین قله سخت جهان خواهیم انداخت. پیش از هر چیز کوهنوردان باید خود را به کمپ کاراکارا در ارتفاع حدود ۲۲۰۰ متری قله می‌رسانند. با وجود این همچنان تا آغاز کوهنوردی واقعی مسیر زیادی باقیمانده است؛ چرا که کوهنوردی واقعی از بیس کمپی در ارتفاع حدود ۴۲۰۰ متری شروع می‌شود که به آن کمپ اصلی پوبدا- خانتنگری هم می‌گویند. مسیر کمپ کاراکارا تا کمپ اصلی نه به طور پیاده بلکه با پرواز هلیکوپتر طی می‌شود. کوهنوردان برای رسیدن به قله باید در پنج کمپ دیگر نیز ایجاد کنند و در روز آخر ۴۳۹ متر باقی مانده تا قله را طی کنند. اولین چالش جدی کوهنوردانی که می‌خواهند به قله پوبدا صعود کنند با طی مسیر بین بیس کمپ تا کمپ یک آغاز می‌شود. در پیمایشی که شش تا هشت ساعت طول می‌کشد، کوهنوردان تنها حدود ۴۰۰ متر بالا می‌روند. این مسیر پر از حفره‌های یخ و برف است.

    صعود بعدی یک صعود ۷۰۰ متری است که هفت تا نه ساعت طول می‌کشد. پیمایش از کمپ یک تا کمپ دو همراه با گذر از مسیری با شیب بعضا نود درجه همراه است. در این مسیر یک آبشار یخی ۳۸۰ متری واقع شده است که برای صعود به پوبدا لازم است آن را صعود کنید. این کار باید در صبح زود و قبل از تابش آفتاب انجام شود، چرا که با تابیدن نور خورشید به آبشار یخی احتمال ریزش یخ و سقوط وجود دارد. با طی کردن مسیر بین کمپ یک و دو شما تنها ۵۳۰۰ متر از ۷۴۳۹ متر را صعود کرده‌اید. 

    رسیدن به کمپ سوم در سومین پیمایش کمتر از پیمایش‌های قبلی طول می‌کشد. کوهنوردان مسیر بین کمپ دوم و سوم پوبدا را بین چهار تا شش ساعت طی می‌کنند. هر چند این پیمایش هم سختی‌های خودش را دارد، اما نسبت به پیمایش‌های قبلی و بعدی آسان‌تر است. هر قدر که طی مسیر بین کمپ دوم و سوم آسان است، رفتن از کمپ دوم به کمپ چهارم پوبدا و بعد از آن رسیدن به کمپ پنجم در ارتفاع حدود ۷۰۰۰ هزار متری کاری بسیار سخت است که تنها از عهده کوهنوردانی بر می‌آید که توانایی بدنی کافی، تجهیزات مناسب و تجربه لازم را داشته باشند.

    در اغلب گزارش‌های مربوط به صعود به قله پوبدا از تعبیر تکنیکال برای پیمایش از کمپ سوم تا کمپ پنجم استفاده شده است. وقتی به کمپ پنجم می‌رسید، فاصله زیادی تا قله ندارید، هر چند طی کردن همین مسیر کمتر از ۵۰۰ متر هم ساعت‌های زمان می‌برد و تلاش زیادی می‌طلبد. شیب مسیر زیاد است و هر چند لذت کوهنوردی با طی کردن این مسیر به اوج می‌رسد، اما باید توجه داشت که چنین کاری تنها از کوهنوردان حرفه‌ای بر می‌آید. 

چند نکته مهم درباره صعود به قله پوبدا

    از توصیفاتی که درباره سختی این قله ارائه شده است احتمالا متوجه این موضوع شده‌اید که فصل مناسب صعود فصل گرم است. در تابستان هم به اندازه کافی سرما در منطقه حاکم است و ناپایداری هوا به علیت تغییرات فشار هوای بین دو جبهه چین و قرقیزستان خود بر دشواری صعود می‌افزاید. این قله زیبا همیشه سرد و پوشیده از یخ هست، اما در زمستان دمای هوا و یخ بستگی و سقوط بهمن به اوج می‌رسد، به گونه‌ای که تنها افراد و گروه‌های کمی که در اوج آمادگی بوده‌اند توانسته‌اند این قله را در زمستان فتح کنند.

    صعود انفرادی به قله پوبدا حتی برای حرفه‌ای‌ترین کوهنوردان هم کاری بسیار دشوار است و بار‌ها کوهنوردانی که خواسته‌اند این کار را انجام دهند دچار حادثه شده و حتی تعدادی جان خود را از دست داده‌اند. جالب است بدانید که اولین صعود زمستانی قله پوبدا در ۲ فوریه ۱۹۹۰ انجام شد. همچنین اولین صعود انفرادی سرعتی کوه توسط آناتولی بوکرایف در آگوست ۱۹۹۰ انجام گرفت. اولین صعود یک روزه هم توسط گلب سوکولوف در مدت زمان ۲۰ ساعت انجام شده است. صعود به این قله از کشور چین هم امکان پذیر است، هر چند این مسیر سخت‌تر از مسیر رایج صعود از کشور قرقیزستان است. یک اکسپدیشن چینی در سال ۱۹۷۷ توانست از سمت چین به قله صعود کند.

کلام آخر

    صعود به قله پوبدا بی‌شک یکی از سخت‌ترین صعود‌هایی است که کوهنوردان حرفه‌ای آن را تجربه می‌کنند. کسانی که علاقه زیادی به طبیعت کوهستانی و کوهنوردی دارند، می‌دانند که قرقیزستان یکی از بهترین مقاصد برای داشتن تجربه‌های ناب و منحصر به فردی است که شاید تعداد کمی در جهان موفق به داشتن آن شوند. 

    وقتی به منطقه تیان‌شان می‌روید و قله‌های سر به فلک کشیده و با صلابت پوبدا و خانتنگری را می‌بینید، تصاویر نابی را پیش چشم دارید که کمتر عکاسی موفق به ثبت آنها شده و پیش از این آشنایی شما با آنها تنها از طریق عکس‌های ماهواره‌ای بوده است. در کوهستان قاقشال داغ و در قله پوبدا صلابت و عظمت کوه و کوهستان به اوج می‌رسد و در این منطقه با جلوه‌ای از طبیعت رو به رو می‌شوید که استواری و زیبایی را به رخ می‌کشد.