سیستان و بلوچستان سرزمین عجایب است و چابهار در جنوب این استان و در کنار دریای عمان یکی از بینظیرترین مناطق ایران است که شگفتیهایی مانند کوههای مینیاتوری را در خود جای داده است. در چابهار میتوانید از جاذبههای طبیعی زیبا با تنوع بسیار بالا دیدن کنید؛ این شهرستان در جنوب شرقی ایران، منحصر به فردترین جاذبههای طبیعی را در خود جای داده است که این اتفاق نتیجه تلاقی بیابان و دریاست.
اغلب چابهار با دریای بینظیر، اسکلهها و خلیجهایی شناخته میشود که مختص مناطقی است که در کنار اقیانوس قرار گرفتهاند. در واقع در جنوب ایران و در امتداد خلیج فارس، شهرهای بندری فوقالعادهای وجود دارند که دیگر نه در محدوده خلیج که در کنار اقیانوس هستند.
چابهار مهمترین شهر این چنینی ایران است و در مجاورت اقیانوس هند واقع شده است. همین ویژگی باعث شده جاذبههای مرتبط با آب در این شهرستان که از نظر موقعیت تجاری و اقتصادی نیز اهمیت زیادی دارد و بازارهای پررونقش نیز مشهور است، وجود داشته باشد.
خلیج گواتر در منتهیالیه جنوب شرقی ایران و در مرز پاکستان یکی از این زیباییهاست، اما نباید تصور کرد که زیباییهای طبیعی چابهار محدود به این مورد و در کل جاذبههای مرتبط با دریا میشود.
خشکیهای چابهار نیز در نوع خود بینظیر هستند، آنقدر که کوههای مینیاتوری یا مریخی را جزء آن دسته از میراث طبیعی ایران میدانند که اگر نگوییم در کل دنیا بینظیر که لااقل کم نظیر است، برای مطالعه بیشتر درباره این کوههای جذاب با این مقاله از دکوول همراه باشید.
در 40 کیلومتری چابهار رشته کوههایی وجود دارد که به دلیل شکل و رنگ ویژه به کوههای مریخی یا مینیاتوری معروفند. تصور ما از کوهها ارتفاعات چند صد و گاه هزاران متری سنگی است که در جای جای آن بوتههای بیابانی روییده است. کوههای مینیاتوری چابهار چیزی خلاف این تصور غالبی است، چرا که اولا این کوهها سنگی نیستند، ثانیا ارتفاع زیادی ندارند و بالاخره اینکه در دهها کیلومتر جایی که این کوهها در آن واقع شدهاند خبری از گیاهان معمول بیابانی نیست.
آنچه کوههای مریخی چابهار را شگفتانگیز و جالب توجه میکند شکل این ارتفاعات و البته رنگهای منحصر به فرد آنها هستند. در یک کلام این کوهها دقیقا شبیه ارتفاعات مریخ هستند و فضایی که ایجاد میکنند به ویژه در شب این احساس را به بازدیدکننده میدهند که انگار نه روی زمین که در جایی عجیب و غریب در این کهکشان حضور دارد. وقتی در میان کوههای مریخی چابهار قدم میزنید احساس میکنید به ستارهها نزدیکتر هستید.
کوههای مریخی چابهار رسوبی هستند و آنطور که یافتههای علمی نشانه میدهد این ارتفاعات در گذشته دور زیر خاک مدفون بوده و بر اثر بارش باران و وزش باد به مرور زمان از زیر خاک بیرون آمده و شکل یافتهاند. البته جز فرسایش آبی و خاکی فرآیند تکتونیکی به دلیل فرورانش پوسته عمان به زیر مکران نیز یکی از دلایل شکلگیری کوههایی است که شباهتی عجیب به ارتفاعات مریخ دارند.
این کوهها که تا کیلومترها ادامه دارند اغلب ارتفاعی کمتر از آنچه در مورد کوه میشناسیم دارند. بلندترین کوه در میان کوههای مینیاتوری 100 متر ارتفاع دارد و بسیاری از کوهها هم هستند که ارتفاعشان تنها به پنج متر میرسد. عمر این کوهها را بالغ بر پنج میلیون سال تخمین میزنند و اینکه در محلی که کوهها در آن واقع شدهاند انواع فسیل ماهیها و آبزیان دیگر وجود دارد ثابت میکند در دورهای این کوههای زیبا در زیر آب قرار داشتهاند.
قرار داشتن آنها در زیر آب و شکل گرفتن آنها با وزش باد و بارش بارانهای موسمی باعث شده کوههای مینیاتوری چابهار هر کدام اشکال ویژهای داشته باشند. در واقع همین شکلهایی که ارتفاعات به خود گرفتهاند و البته رنگهای بینظیری که برخی از این کوهها دارند جذابیت دو چندانی به آنها داده است. باید توجه داشت که در این منطقه پوشش گیاهی وجود ندارد. دلیل این اتفاق به ویژگیهای خاک برمیگردد و اصطلاحا کوههای مریخی در منطقه بدبوم واقع شدهاند. بدبوم جایی است که در آن امکان رویش گیاه وجود ندارد.
هر چند چابهار بنا بر اسمش باید منطقهای معتدل با آب و هوای بهاری باشد، اما تابستانها هوای گرمی دارد و این باعث میشود این فصل زمان مناسبی برای گردش در میان کوههای مریخی نباشد. در دیگر فصول گرما در حدی نیست که امکان پیادهروی در میان این کوهها و کشف اشکال و رنگهای بینظیر آن را بگیرد. با وجود این مثل زمانی که به کوه میرویم باید لباس مناسب آستین بلند، کلاه آفتابگیر و کفش مناسب کوهنوردی داشته باشیم و به میزان کافی آب به همراه خود ببریم.
برای دسترسی به کوههای مینیاتوری چابهار باید در جاده چابهار – گواتر قرار بگیرید. این مسیر، مسیری کاملا در دسترس است و وقتی از چابهار به سمت گواتر میروید پس از طی کردن حدود 40 کیلومتر کمکم کوهها ظاهر میشوند و میتوانید آنها را ببینید. برای اینکه از این جاذبه طبیعی بیشتر لذت ببرید لازم است کمی از جاده اصلی فاصله بگیرید و در میان کوهها قدم بزنید. قدم زدن در میان کوههای مریخی شبیه پیادهروی ساده است و فاصله کوهها از هم باعث شده راهروهایی ایجاد شود که به سادگی میتوانید از آنها گذر کنید و به عمق کوههای مریخی برسید.
امکانات رفاهی محدودی در اطراف کوهها هست، اما باید توجه داشته باشید که بسیاری از مایحتاج را نمیتوانید در نزدیکی کوهها مریخی تهیه کنید و احیانا لازم است برخی از آنها را با خود از چابهار بیاورید. این موضوع به ویژه اگر قصد دارید شب را در این مکان سپری کنید از اهمیت ویژهای برخوردار است. در صورتی که تصمیم دارید شب را در میان کوههای مینیاتوری چابهار سپری کنید حتما راهنما به همراه داشته باشد.
هر چند بسیاری از کسانی که به چابهار سفر میکنند ترجیح میدهند مدت زمان بیشتری را در میان کوههای مریخی بگذرانند و طوری برنامهریزی کنند که ستارهها را در شب این منطقه شگفتانگیز ببینند، اما خیلیها هم هستند که به بازدیدی کوتاه از این منطقه بسنده میکنند. برای این افراد مهم است که در نزدیکی این جاذبه، جاذبههای دیگری هم وجود داشته باشد تا آنها بتوانند از آن بازدید کنند. به جز خود شهر چابهار که زیبایی خاص خودش را دارد و در آن میتوانید لنجهای بزرگ، کشتیهای غولپیکر و تفریحات ساحلی را داشته باشید، در نزدیک کوههای مریخی دریاچه استثنایی لیپار هم واقع شده است.
دریاچه یا تالاب لیپار که عنوان میشود مانند آن تنها چهار دریاچه در جهان وجود دارد، در واقع دریاچهای صورتی رنگ است که با بازدید از آنها حیرتزده و سرشار از لذت میشوید. این دریاچه آب شور به دلیل وجود باکتریها و پلانکتونهایی در زیر آن به رنگ صورتی در آمده است. دریاچه لیپار که در 15 کیلومتری شرق چابهار واقع شده است یک محل طبیعی بینظیر و فوقالعاده زیباست. در این دریاچه 93 گونه پلانکتون گیاهی، 31 گروه پلانکتون جانوری، 64 گونه از انواع نرمتنان ، 85 گونه انواع ماهی، 24 گونه از سختپوستان و .... زندگی میکنند.
جز دریاچه لیپار که دیدن آن تجربه لذتبخشی را برای شما رقم میزند، خلیج گواتر نیز خلیجی استثنایی است. این خلیج در واقع مرز آبی ایران و پاکستان است. نزدیکی خلیج گواتر به دریای عمان و اقیانوس هند، حال و هوایی بینظیر به این منطقه داده و این خلیج به محلی تبدیل شده که آبزیان زیبا در آن زندگی میکنند. قایقسواری و رساندن خود به وسط دریا این امکان را به شما میدهد که دستههای پر تعداد دلفینها را ببینید.
دیدن دلفینها که در میان آبهای آرام جست و خیز میکنند تجربهای به یاد ماندنی است که بسیاری آن را در قشم داشتهاند. بکر بودن خلیج گواتر باعث شده تعداد دلفینها در این نقطه بیشتر بوده و ترس کمتری هم از نشان دادن خود داشته باشند. معمولا در کنار دریا در خلیج گواتر قایقرانان محلی حضور دارند که کار بردن شما به میان آب و و نشان دادن دلفینها را انجام میدهند. آنها میدانند شما را به کدام سمت دریا ببرند که بتوانید بارها دلفینها را ببینید که بازیگوشانه روی آب جست و خیز میکنند.