منحصر به فرد بودن کوه گل فشان کنارک باعث میشود دیدن این جاذبه طبیعی در سیستان و بلوچستان در اولویت کسانی باشد که علاقهمند به دیدن جاذبههای طبیعی از نزدیک هستند. برای بسیاری سفر، دیدن آن دسته از جاذبههای طبیعی است که چیزهایی درباره آن خوانده یا در مستندهای تلویزیونی با آنها آشنا شدهاند. هر کس ممکن است فهرست بالا بلندی از جاذبههایی داشته باشد که قرار است روزی از آنها بازدید کند. جنگلهای بکر و بینظیر، دریاها و سواحل زیبا، کوههای سر به فلک کشیده، رودخانهها، تالابها و ... زیادی هستند که رویای دیدنشان ما را به وجد میآورد. در این بین برخی از جاذبههای طبیعی آنقدر خاص و منحصر به فرد هستند که ممکن است خیلیها تصور کنند امکان دیدن آن برایشان مهیا نمیشود. دیدن ساحلی که نظیر آن در جهان نیست یا فقط چند جای دنیا میتوان آن را دید، جنگلی که بینظیر است و کوهی که شکل و رنگش منحصر به خودش است، همه میتوانند جزو آرزوهای خیلی از آدمها باشند.
چابهار در استان سیستان و بلوچستان یکی از مناطقی است که پر از چنین جاذبههایی است. یکی از این جاذبههای طبیعی ویژه که اگر نگوییم بینظیر است حداقل باید گفت که در ایران و کل جهان کمنظیر است در کنارک در دشتی مسطح قرار دارد. گل فشان کنارک مجموعه سه کوه است که در نتیجه یک پدیده زمینشناسی ویژه یعنی فوران گل از زمین ایجاد شدهاند. دیدن کوه گل فشان یا گل افشان که محلیها به آن ناف دریا میگویند یکی از خاطرانگیزترین بازدیدهای شما از جاذبههای طبیعی خواهد بود، برای مطالعه بیشتر درباره این جاذبه طبیعی با این مقاله از وب سایت دکوول همراه باشید.
هر وقت نام چشمه میآید ما یاد آب زلالی میافتیم که از دل زمین میجوشد و جاری میشود. فوران گل از زمین پدیدهای عجیب و غریب است و حتی در نگاه اول ممکن است چندان شوق و ذوقی برای دیدن چنین چشمهای در ما ایجاد نشود، اما زمانی که بدانیم این پدیده زمینشناسی منجر به ایجاد تپههایی خاص شده و خود همین جوشیدن گل از زمین منظره جالب و بدیعی به وجود آورده است، دیدن از گل فشان کنارک را در برنامه سفر خود به چابهار قرار میدهیم.
گل فشانی زمین یک پدیده خاص زمینشناسی است که ریشه در حرکتهای لایههای زیرین زمین دارد. در این پدیده گل و لای زیر زمین به صورت چشمهوار به سطح میآیند و به مرور زمان اشکال جالبی ایجاد میکنند. گل فشانها در سراسر دنیا پراکندهاند و بسته به خاک هر منطقه رنگ تپههای ایجاد شده فرق دارد. در جاهایی که خاک با آهن مخلوط شده ممکن است تپههایی به رنگ زرد و سرخ بر اثر گل فشانی زمین ایجاد شوند و در مناطقی هم ممکن است گلها و تپههای ایجاد شده خاکی رنگ باشند. بزرگترین کوهی که تا کنون از نتیجه گل فشانی زمین ایجاد شده 500 متر است.
این کوه در بلوچستان پاکستان قرار دارد. به طور کلی به نظر میرسد سواحل اقیانوس هند به ویژه در ایران و پاکستان ظرفیت قابل توجهی برای ایجاد کوههای گل فشان دارند. مهمترین کوههای گل فشان ایران در سواحل دریای عمان در سیستان و بلوچستان و هرمزگان واقع شدهاند. هر چند در منطقه گمیشان استان گلستان هم نمونههایی از کوههای گل فشان میبینیم، اما عمدتا کوههای گل فشان جاسک در هرمزگان و مهمتر از آن کنارک در سیستان و بلوچستان مورد توجه قرار دارند و سالانه هزاران مسافر را به خود جلب میکنند. یکی از دلایل اهمیت کوه گل فشان کنارک این است که ارتفاع یکی از کوهها به حدود 100 متر میرسد و چشمه آن هنوز فعال بوده و بازدیدکنندگان میتوانند از نزدیک پدیده شگفتانگیز چشمه گل را ببینند.
کوه گل فشان کنارک که از آن با عنوان کوه گل فشان چابهار هم یاد میشود در جنوب استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی چابهار است. کسانی که با چابهار آشنایی دارند میدانند که این منطقه یکی از شگفتانگیزترین مناطق ایران از نظر جاذبههای طبیعی است. اهمیت استراتژیک چابهار باعث شده این شهر به فعالیتهای تجاری و اقتصادیاش معروف باشد، اما چابهار علاوه بر این ویژگی، ویژگیهای دیگری هم دارد که باعث میشود سالانه هزاران نفر به آن سفر کنند و در بخشهای مختلف آن بگردند. سواحل بینظیر این منطقه، کوههایی زیبا که به کوههای مریخی یا مینیاتوری معروفند، دریاچه و تالاب لیپار، دریاچه هامون و ... از جاذبههای طبیعی چابهار هستند که دیدن هر کدام از آنها میتواند طبیعتگردان را سرشار از لذت کند. در این میان کوه گل فشان یکی از منحصر به فردترین این جاذبهها است.
اگر مشغول برنامهریزی برای سفر به چابهار هستید و در فهرست جاهایی که قرار است از آن بازدید کنید کوه گل فشان کنارک هم هست توجه داشته باشید که برای دیدن این جاذبه طبیعی باید خودتان را به روستای تنگ برسانید. به این منظور باید در مسیر کنارک به بندر عباس برانید و پس از طی مسافتی در حدود 50 کیلومتر در سمت چپ جاده تابلویی را خواهید دید که شما را به بندر تنگ هدایت میکند. با ورود به این مسیر فرعی و طی کردن چند کیلومتر تابلوهای مربوط به گل فشان را خواهید دید.
کوه گل فشان کنارک در دشتی مسطح واقع شده است و به همین دلیل از دور آن را خواهید دید. در واقع این جاذبه متشکل از سه کوه در کنار هم است که در نتیجه گل فشانی زمین به وجود آمده است. چشمههای گل فشان دو تا از کوهها اکنون غیر فعال هستند و تنها یکی از این کوهها هست که چشمهاش همچنان فوران میکند. دهانه این چشمه که در قله کوه قرار دارد حدود 12 متر است.
دانستن نکاتی درباره بازدید از کوه گل فشان کنارک میتواند به شما کمک کند که سفر لذتبخشتری داشته باشید، رسیدن به محلی که کوه گل فشان در آن واقع شده سخت نیست و از چابهار به راحتی میتوانید با ماشین شخصی یا تاکسی خود را در کمتر از یک ساعت به این مکان برسانید. قدم زدن در اطراف کوهها و همچنین بالا رفتن از کوه اصلی و دیدن فوران کوه گل فشان کنارک هم سخت نیست، اما باید توجه داشته باشید که در فصل بارندگی این صعود ممکن است کمی سخت باشد و شما را با مشکل مواجه کند.
اگر در فصل مناسب به بازدید کوه گل فشان چابهار رفتهاید در مجاورت کوه و چشمه شاهد اتفاقاتی خواهید بود که در ابتدا ممکن است شما را بترساند. همانطور که عنوان شد پدیده فوران گل از زمین نشان دهنده اتفاقاتی است که زیر زمین در حال رخ دادن است. در عمق زمین هم حرارت بالا، هم مواد مذاب و هم حرکت لایهها وجود دارد که چنین چیزهایی گاه به بلایای طبیعی نظیر زلزله، رانش زمین و ... منجر میشود. وقتی در جایی فعالیتهای زیر زمینی به سطح زمین رسیدهاند به این معناست که حرکتهای لایهها زمین در آنجا شدت بیشتری دارد. از دلایل اهمیت کوه گل فشان یکی همین است که مشخص کننده حساسیت زمین است.
با وجود این، نباید فکر کنید وقتی در کنار کوه گل فشان هستید هر لحظه ممکن است زمین بلرزد یا حتی با پدیدهای مثل رانش یا فرونشست زمین مواجه هستید. نکته دیگر هم این است که پدیده چشمه گل فشان دقیقا مثل پدیده آتشفشان نیست. بر این اساس از زمین مواد مذاب بیرون نمیآید که برای افراد در محل خطرناک باشد، بلکه ما شاهد فوران گل سرد هستیم. با وجود این، فوران گل از زمین باعث ایجاد صداهایی شبیه صدای شلیک تفنگ میشود. این صداها در مواردی بلند هستند و ممکن است شما را به این اشتباه بیندازد که شلیکی صورت گرفته است.
در تماشای تصاویر مربوط به کوه گل فشان کنارک ممکن است عکس افرادی را دیده باشید که گل فوران کرده را به صورت و بدن خود مالیدهاند. در بازدید از این مکان چنین چیزی را حتما خواهید دید، چرا که برخی میگویند گل فوران کرده خاصیت درمانی دارد. این ادعا به صورت علمی ثابت نشده، اما این موضوع مسلم است که گل فوران کرده سمی نیست و بنابراین دست زدن به آن مشکلی به وجود نمیآورد.