آموزش نرم افزار بیس کمپ

فایل‌های GPX

    فایل‌­های GPX توسط نویس و زوموس ارائه شد و مورد استفاده قرار گرفتند. نکته‌ه­ای مهم که باید به یاد داشته باشید این است که فایل­های gpx مسیر نیستند و از مجموعه­‌های از نقاط تشکیل شده است. با کپی کردن این نقاط در داخل نرم­ افزار بیس کمپ مسیری تشکیل می­‌شود که از اتصال نقاط به هم ایجاد شده‌­اند.

محیط نرم­ افزار بیس کمپ

    در ابتدا لازم است با بخش­های مختلف نرم­ افزار آشنا شویم. درادامه به توضیح تک تک بخش­‌های آن خواهیم پرداخت.

1. Menu: این بخش شامل تنظیمات و اقدامات مختلفی است که نرم افزار قادر به انجام آن می­‌باشد.
2. Toolbars یا جعبه ابزار: امکان دسترسی سریع‌تر به منوهای مختلف و پرکاربرد نرم افزار را داراست.
3. Find results یا پیدا کردن نتایج: این بخش، بخش جستجو به حساب می‌­آید.
4. Library and Devices area، بخش مربوط به تجهیزات و کتابخانه: این بخش به شما کمک می‌­کند تا داده‌­ها و اطلاعات خود را مدیریت کنید. این بخش شامل دو قسمت است. قسمت بالا شامل مجموعه اطلاعات ذخیره شده، انتخاب شده و تجیهزات متصل به سیستم می­‌باشد. بخش پایینی نیز جزئیات مربوط به بخش‌­های انتخابی در بخش بالایی است.
5. North indicator نشانگر شمال و کنترل نقشه: علامت  نشانگر شمال می‌­باشد و با چرخش نقشه جهت خود را حفظ می‌­کند. با حرکت نشانگر بر روی علامت شمال بخش کنترل نقشه ظاهر می‌­شود که با استفاده از آن می‌­توانید موقعیت نمایش تصویر خود را جابجا کنید.
6. نقشه: این بخش اطلاعات شما شامل نقاط ثبت شده، مسیر، ترک و نقاط مهم را در قالب نقشه به شما نشان می‌دهد.
7. نقشه مروری overview map: این بخش مشخصات ژئوگرافیکی محیط و مرزبندی­ها را داراست، البته جزئیات کمی روی این نقشه نمایان است.
8. information area بخش اطلاعات: این بخش جزئیات و اطلاعاتی پیرامون مسیرها و اطلاعات انتخاب شده در بخش کتابخانه را نمایش می‌­دهد.
9. بخش وضعیت Status bar: این بخش نیز اطلاعات مربوط به ترک یا مسیر انتخاب شده در بخش کتابخانه و مختصات نقاطی که نشانگر روی آنها قرار می‌­گیرد را نشان می­‌دهد، همچنین در هنگام استفاده از منوهای اندازه‌­گیری، مقدار اندازه در این بخش نمایش داده می‌­شود.
10. جستجو و فیلتر کردن Search and Filter: به شما امکان می­‌دهد تا در میان اطلاعاتی که ذخیره کرده‌­اید جستجو کنید.

تنظیمات اولیه نرم­ افزار

    بخش اول تنظیمات بخش جعبه ابزار می­‌باشد: برای انجام این کار کافیست روی جعبه ابزار راست کلیک کنید، منوهایی که در حال حاضر وجود دارند با علامت تیک در کنار آنها مشخص شده‌­اند توصیه می­‌شود منوهای Detail level، Edit، View، Map tools، Drawing tools، Device transfer و task launcher در دسترس آسان شما باشند. همچنین برای دستیابی به این نتظیمات کافیست از منوی View>Toolbars را انتخاب کنید. بخش بعد تنظیمات اولیه و اساسی مربوط به اطلاعات نمایشی است. Edit>options را انتخاب کنید. در بخش Measuement واحد متریک را انتخاب کنید و در بخش Position یا موقعیت از سیستم UTM با Datum WGS 84 استفاده کنید. تنظیمات بخش Display را با توجه به تمایلات شخصی خود می­‌توانید تغییر دهید. در بخش Activity Profile  نوع فعالیتی که دارید (مسیرهایی که وارد نرم ­افزار می­‌کنید) را انتخاب کنید. در این کتاب از نوع Hiking در زمینه کوهنوردی و طبیعت گردی استفاده شده است. تنظیمات دو بخش Device Transfer و General  نیز برای در همان حالت اولیه باقی بماند.

مدیریت لیست­‌ها و پوشه­‌ها

    مدیریت و دسته­‌بندی مناسب و خوب در این بخش می‌­تواند امکان استفاده شده از امکانات مختلف نرم ­افزار را تسهیل بخشد و به سادگی بتوانید از این نرم­ افزار استفاده کنید. همانطور که گفته شد بخش کتابخانه شما در بخش چپ و بالای نرم افزار بیس کمپ نشان داده می‌­شود. کتابخانه شامل یه پوشه اصلی با نام My Collection می­‌باشد. این بخش در برگیرنده تمام اطلاعاتی است که شما در قالب پوشه‌­ها یا لیست­های مختلف وارد نرم ­افزار بیس کمپ می‌­کنید. اگر My Collection را به عنوان یک قفسه بزرگ در نظر بگیرید، فولدرهای زیر شاخه ایجاد شده به عنوان زونکن­‌های قرار داده شده در داخل این قفسه و لیست­های ایجاد شده نیزو به عنوان اوراق داخل این زونکن­‌ها شمرده می­‌شوند.

    توصیه می­‌شود تقسیم­‌بندی مشخصی برای خود ایجاد کنید و مقید به آن باقی بمانید تا تقسیم‌­بندی مناسبی از فایل­‌های خود داشته باشید و اطلاعات خود را از دست ندهید. توصیه می­‌شود فولدری تحت عنوان Temp، برای وارد کردن فایل­‌های جدید و فولدری تحت عنوان Favorite برای قرار دادن علاقه‌­مندی­های خود ایجاد کنید. برای ایجاد پوشه یا لیست جدید کافیست بر روی My Collection راست کلیک کنید و به ترتیب گزینه­‌های New List Folder و New List را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید از منوی File بخش New، به ایجاد یک لیست، پوشه، نقطه، مسیر یا ترک جدید بپردازید.

    لازم به ذکر است در این بخش به طور پیش فرض پوشه‌ه­ای تحت عنوان Unlisted Data وجود دارد، اطلاعاتی که به یک پوشه خاصی اختصاص نیافته­‌اند زیر شاخه این پوشه قرار می­‌گیرند. با تقسیم ­بندی و دسته­ بندی مناسب تلاش کنید تا مقدار اطلاعاتی که زیر مجموعه این بخش می­‌باشد حداقل باشد.

آشنایی با جعبه ابزار

    بخش بسیار مهمی از نرم­ افزار بیس کمپ که تقریبا تمام اقدامات شامل، تعریف مسیر جدید، ویرایش مسیرهای موجود و ... وجود دارد توسط این بخش انجام می­‌گیرد. بخش جعبه ابزار شامل منوهای زیر مجموعه مختلفی می‌­باشد، همانطور که گفته شد برای تغییر این منوها کافیست بر روی بخش جعبه ابزار راست کلیک کنید و ابزارهای مورد نیاز خود را انتخاب کنید.

• Hand or Pen Tool (H) به منظور حرکت دادن نقشه استفاده می­‌شود. بر روی آیکن آن کلیک کنید یا دکمه H را از صفحه کلید خود فشار دهید. همچنین می­‌توانید از منوی Tools>Pan نیز این ابزار را انتخاب کنید. بعد از انتخاب این ابزار در محل مورد نظر از نقشه کلیک چپ را فشار دهید و آن را نگه دارید به این ترتیب می­‌توانید نقشه را جابجا کنید. با فشار دادن کلیک راست و نگه داشتن آن می‌­توان جهت نقشه را در موقعیتی ثابت جابجا کنید (انجام Rotation).
• بزرگنمایی (Zoom) (Z): به منظور بزرگنمایی و کوچکنمایی تصویر انجام می­‌گیرد. کافیست روی آیکون این ابزار در بخش جعبه ابزار کلیک کنید، دکمه Z را فشار دهید و یا از منوی Tools>zoom به این منظور اقدام کنید. به منظور انجام بزرگنمایی راههای مختلفی وجود دارد. بهترین راه آن نگه داشتن نشانگر در بخش بالا و چپ سوژه و نقطه مورد نظر و ترسیم مستطیلی است که نقطه مورد نظر در داخل آن قرار گیرد. همچنین با انجام کلیک چپ بزرگنمایی نسبت به نقطه‌ه­ای که نشانگر روی آن قرار گرفته انجام می­‌شود برای انجام کوچپنمایی نیز از کلیک راست استفاده کنید. توجه کنید برای بزرگنمایی هم از علامت + و – روی صفحه کلید و هم از کلید رولی وسط موس نیز می­‌توانید اقدام کنید.
• ابزار انتخاب (S)- به منظور انتخاب عوارض دلخواه بر روی نقشه به کار می‌­رود. آیکون آن را از جعبه ابزار انتخاب کنید یا دکمه S را فشار دهید یا از طریق Tools>Select آن را فعال سازید. شکل آن از تبدیل به علامت نمایشگر پیش فرض ویندوز می­‌گردد. به منظور انتخاب مسیر، نقطه، ترک و هر چیز دیگری در نقشه نشانگر را بر روی آن ببرید و با کلیک چپ آن را انتخاب کنید. بعد از انتخاب المان انتخاب شده در بخش کتابخانه پر رنگ­تر نمایش داده خواهد شد.
• ابزار اندازه­‌گیری (D): با استفاده از این ابزار می­‌توانید مسافت و سطح را اندازه­‌گیری کنید. بعد از انتخاب آن از جعبه ابزار یا از منوی Tools>Measurement یا فشردن کلید D بر روی صفحه کلید علامت نشانگر تغییر می‌­کند، نرم افزار در انتظار دریافت نقاط از شما می‌­باشد. با هر کلیک نقطه­ای بر روی نقشه مشخص می­‌شود.
• ابزار نقطه گذاری (W) به منظور ایجاد نقطه­‌های جدید بر روی نقشه به کار گرفته می­‌شود. بر روی آیکون آن در جعبه ابزار کلیک کنید، کلید W را فشار دهید و یا از منوی Tools>Waypiont آن را انتخاب کنید. به منظور ایجاد نقطه جدید نشانگر را بر روی نقطه مورد نظر خود ببرید و سپس با استفاده از کلیک چپ نقطه مورد نظر خود را قرار دهید. بعد از ایجاد نقطه مورد نظر در بخش کتابخانه نیز به نمایش در می­‌آید، به منظور ویرایش اطلاعات کافی است بر روی آن دو کلیک پشت سر هم بکنید. اطلاعاتی مانند نام، آیکون نمایش دهنده نقطه، ارتفاع آن، توضیحاتی پیرامون نقطه و ... قابل ویرایش و تغییر می­‌باشد.
• ابزار مسیر(R) به منظور ایجاد مسیر تعبیه شده است. طبق آنچه گفته شد بر روی آیکون آن کلیک کنید، کلید R را فشار دهید و یا از منوی Tools>Route به این ابزار دسترسی پیدا کنید. به منظور ایجاد مسیر نشانگر را در نقطه­ای قرار دهید و با فشار کلیک چپ نقطه‌ه­ای روی نقشه گذاشته می­‌شود، سپس نشانگر را بر روی نقطه‌ه­ای دیگر قرار دهید و نقطه‌ه­ای دیگر نیز روی نقشه مشخص کنید این دو نقطه به هم متصل خواهند شد. بعد از مشخص کردن نقاط مشخص دکمه escape را بر روی صفحه کلید فشار دهید.

• ابزار جاسازی (I): برای ایجاد نقاط میانی در یک مسیر استفاده می‌­شود. بر روی آیکون آن از جعبه ابزار کلیک کنید، دکمه I رافشار دهید و یا از منوی Tools>Insert اقدام کنید. برای وارد کردن نقطه میانی، نشانگر خود را در محلی که می­‌خواهید نقطه میانی وارد شود قرار دهید. معمولا نشانگر بین دو نقطه از یک مسیر قرار می­‌گیرد، با نزدیک شدن نشانگر و انجام کلیک در فضایی بین این دو نقطه، خطوط سیاهی که نقطه انتخابی را به دو نقطه قبل و بعد متصل می‌­کند نمایش داده می­‌شود، کلیک دوم موقعیت این نقطه را نهایی می‌­سازد. در نقاط ابتدایی و انتهایی فقط خط به نمایش در می­‌آید. همچنین با استفاده از ابزار انتقال و با نگه داشتن کلید Alt روی صفحه کلید نیز می‌توانید همین کار را تکرار کنید.
• ابزار انتقال نقاط (M) به منظور انتقال نقاط ایجاد شده به کار گرفته می­‌شود. بر روی آیکون آن کلیک کنید، دکمه M را فشار دهید و یا از منوی Tools>Move Point  استفاده کنید. به منظور انجام جابجایی کافیست نشانگر این ابزار را بر روی نقطه مورد نظر قرار دهید. دایره­ای سیاه رنگ دور آن نقطه ایجاد می­‌شود. با کلیک چپ این نقطه انتخاب می‌­شود، دکمه را نگه دارید و نقطه را تا مکان دلخواه خود جابجا کنید، سپس دکمه موس را رها کنید.
• ابزار پاک کن (E): به منظور پاک کردن مسیر یا نقاط مورد استفاده قرار می­‌گیرد. آیکون آن را انتخاب کنید یا دکمه E را فشار دهید و یا از منوی Tools>Erase استفاده کنید. برای حذف یک نقطه از مسیر نشانگر را روی آن نقطه قرار دهید، شکل آن به علامت ضربدر تبدیل می­‌شود، با فشار دادن کیک چپ نقطه مورد نظر پاک می­شود و مسیر مجددا محاسبه می‌­شود.
• ابزار تقسیم (X) به منظور تقسیم مسیر به دو تکه تعبیه شده است. آیکون آن را انتخاب کنید، دکمه X را فشار دهید یا از Tools>Divide را انتخاب کنید. برای انجام تقسیم نشانگر را در نقطه‌ه­ای که می­‌خواهید جدایش انجام گیرد قرار دهید و با یک کلیک نقشه به دو قسمت تقسیم خواهد شد. نقشه به یک بخش روشن و یک بخش تیره تقسیم می‌­شود. این ابزار بسیار کاربردی است و در طبقه‌­بندی فایل­ه‌ها بسیار پرکاربرد است.

اتصال دستگاه GPS

    دستگاه GPS خود را با استفاده از کابل مختص آن دستگاه به کامپیوتر خود متصل کنید. بعد از انجام اتصال دستگاه شما در بخش بالایی کتابخانه شناخته می­‌شود. زیرشاخه نام دستگاه پوشه‌های با نام Internal Storage دیده می­‌شود که محتوی تمام اطلاعات درون دستگاه شما است، همچنین نقشه‌­هایی که بر روی دستگاه شما نصب می‌­باشند نیز در ادامه آن نمایش داده شده است. به منظور دریافت یا ارسال اطلاعات به دستگاه GPS کافی است از منوی Device به ترتیب Sent to Device یا Receive from Device را انتخاب کنید. همچنین در این منو گزینه‌ه­ای تحت عنوان Check for Software update قرار داده شده است که می­‌توانید با استفاده از آن سیستم نرم افزاری دستگاه خود را به روز رسانی کنید. گزینه نهایی در این بخش نیز Device Information می­‌باشد که محتوی اطلاعات دستگاه GPS شما مانند ورژن نرم ­افزار، شماره سریال، ID دستگاه و مقدار حافظه آن می‌­باشد. همچنین در این بخش امکان دانلود راهنمای دستگاه نیز قرار داده شده است.

ویرایش فایل­‌های GPS

• این بخش را با مثالی عملی توضیح می­‌دهیم:

    در ابتدا باید فایل مورد نظر خود را وارد محیط نرم ­افزار کنید. برای این کار کافی است My Collection را انتخاب کنید و سپس از گزینه File>Import to My Collection یا با فشار دادن کلید Ctrl+I از صفحه باز شده فایل مورد نظر خود را انتخاب کنید. روش دیگر برای انجام این کار به این ترتیب است. در کامپیوتر خود فایل مورد نظر را پیدا کنید و آن را به شکل Drag-Drop در داخل My Collection قرار دهید. در این مثال مسیر قله دماوند از جبهه جنوبی به کار گرفته شده است. همانطور که مشاهده می­‌کنید بعد از وارد شدن فایل در بخش کتابخانه عبارت Damavand-South face مشاهده می‌­شود (این همان نامی است که شما مسیر خود را ذخیره کرده‌­اید) و در بخش زیر آن نیز جزئیات مربوط به مسیر شامل نقاط و بخش­‌های مختلف مسیر مشاهده می­‌شود. بر روی نقشه نیز خطوط مربوط به مسیر نمایش داده شده است.

    به یاد داشته باشید برای ویرایش تک تک نقاط، مسیر و اطلاعات نمایش داده شده بر روی نقشه می­‌توانید از بخش کتابخانه المان مورد نظر خود را انتخاب و با دوبار کلیک بر روی آن در صفحه نمایش داده شده اطلاعات را ویرایش کنید. از جمله نکات مهم مستتر در این بخش می­‌توان به امکان ویرایش مسیر اشاره کرد: ویرایش شامل اصلاح، تغییر شکل و حذف نقاط اضافی در مسیر، قرار دادن و مشخص کردن نقاط مهم، بررسی نمودارهای ارتفاع، سرعت، مکان و زمان خواهد بود. برای دسترسی به این منو در کتابخانه بر روی بخش دلخواه مسیر دو بار کلیک کنید. با منوی مانند شکل زیر مواجه خواهید شد.

    در منوی باز شده امکان تغییر نام و تغییر رنگ مسیر در بالاترین بخش تصویر وجود دارد، در بخش بالایی همچنین توضیحاتی از خلاصه اطلاعات مسیر انتخاب شده شامل تعداد نقاط ثبت شده، شیب متوسط، بیشترین و کمترین ارتفاع، سرعت بیشینه، کمینه و متوسط، زمان در حال حرکت، زمان استراحت و زمان کل، مسافت کل پیموده شده نشان داده می­‌شود. در بخش پایینی اطلاعات مربوط به تک تک این نقاط به تفکیک ارتفاع، زمان، سرعت لحظه‌ه­ای، جهت حرکت، تاریخ، زمان و مختصات لحظه­‌های نشان داده شده است. با انتخاب هر نقطه می‌­توانید آن را حذف کنید. کافی است بر روی آن کلیک کنید، از گزینه Del بر روی صفحه کلید استفاده کنید و یا با راست کلیک و گزینه Del را انتخاب کنید. امکان تقسیم مسیر انتخابی به دو یا چند بخش از طریق منوی Divide امکان پذیر است، گزینه Show on Map برای نمایش نقطه بر روی نقشه استفاده می‌­شود، همچنین امکان کپی و برش نقطه به مسیری دیگر وجود دارد.

    با رفتن به بخش Graph می‌­توانید اطلاعات مربوط به نمودارهای اشاره شده را مشاهده کنید. می­توانید گزینه‌­های Elevation، Speed را انتخاب کنید و شکل نمودار را تغییر دهید. بخش Note نیز برای اضافه کردن توضیح پیرامون این منطقه و مسیر قرار داده شده است. با رفتن به بخش Graph می­‌توانید اطلاعات مربوط به نمودارهای اشاره شده را مشاهده کنید. می‌­توانید گزینه‌­های Elevation، Speed را انتخاب کنید و شکل نمودار را تغییر دهید. بخش Note نیز برای اضافه کردن توضیح پیرامون این منطقه و مسیر قرار داده شده است.

    از جمله اقدامات مهمی که در بخش کتابخانه می‌­توانید انجام دهید امکان متصل نمودن چند مسیر به هم می­‌باشد. در این مثال می­خواهیم مسیر پلور به گوسفندسرا را به مسیر گوسفندسرا تا  بارگاه سوم متصل کنیم. برای این کار دو مسیر را در کتابخانه انتخاب می­‌کنیم و با راست کلیک بر روی آن و انتخاب Join the Selceted tracks در صفحه باز شده توالی مسیر را مشخص کنید. این ابزار به این ترتیب عمل می­‌کند که نقطه انتهایی یک مسیر را با خطی مستقیم به نقطه ابتدایی مسیر بعدی متصل می­‌کند. پس باید ترتیب مسیر را به درستی انتخاب کنید. بعد از انتخاب توالی صحیح و فشردن کلیک Join نرم افزار از شما سوالی می­‌پرسد: ترک جدیدی ایجاد شده است. آیا تمایل به حذف ترک‌­های اولیه و اصلی دارید؟ پاسخ به این سوال ترجیح شماست. با فشردن جواب بله ترک­‌های اولیه حذف می‌­شود و گزینه‌ه­ای جدید با نام Track در کتابخانه ایجاد می­‌شود. برای تغییر نام این مسیر می‌­توانید روی آن راست کلیک کرده و گزینه Rename را انتخاب کنید.

بخش نقشه

    نقشه اولیه‌ه­ای که بر روی این نرم­ افزار قرار گرفته است نقشه Global map می­‌باشد که در آن تنها شهرهای اصلی و جاده­های اصلی نشان داده شده‌­اند. برای ویرایش اطلاعات نمایش داده شده می­‌توانید از منوی Edit>options>Display استفاده کنید. اندازه فونت، عرض جاده­‌ها، مقدار جزئیات نمایش داده شده و نوع فونت از جمله این تنظیمات به حساب می­‌آیند. با استفاده از ابزار Map در بخش جعبه ابزار امکان نمایش 2 بعدی، 3 بعدی و نمایش همزمان این دو وجود دارد. برای دسترسی به این منو همچنین می­توانید از View>mapview استفاده کنید.