مسیریابی و جهت‌یابی برای کوهنوردی

تاریخ انتشار: 1401/7/6 - تاریخ آخرین تغییرات: 1403/1/9

در بسیاری از صعودهای کوهنوردی، مسیرهایی که باید طی شوند را برای رسیدن به قله پشت سر می‌گذارید. انجام این کار فرصتی هیجان‌انگیز برای کاوش ناحیه‌های جدید و آزمودن مهارت‌های خودتان به عنوان یک کوهنورد است. اما برای در مسیر ماندن، سفر موثر و انتخاب یک مسیر مناسب برای بالارفتن از کوه، شما و سایر اعضای گروه‌تان باید مهارت‌های قابل اطمینان مسیریابی و جهت‌یابی را داشته باشید. جهت مطالعه بیشتر در این موضوع با این مقاله از وب سایت دکوول همراه باشید.

 


آنچه میخواهید درباره مسیریابی و جهت‌یابی برای کوهنوردی بدانید:

مسیریابی و جهت‌یابی

مسیریابی و جهت‌یابی موفق در ضمن کوهنوردی، ترکیب آماده‌سازی‌های انجام شده در منزل و مهارت‌ها در کوه است. در این مقاله، ما روش‌های آماده شدن شما قبل از ترک خانه و کارهایی را که می‌توانید ضمن صعود انجام دهید تا در مسیر بمانید، مرور خواهیم کرد.

مهارت استفاده از نقشه های توپوگرافی و قطب نما در دکوول ببینید و درباره آن بخوانید.

قبل از اینکه خانه را ترک کنید

    مسیریابی و جهت‌یابی مناسب، قبل از اینکه پای خود را بر روی کوه بگذارید، آغاز می‌شود. در روزها و هفته‌های منتهی به سفرتان، برای تقویت مهارت‌های مسیریابی و کسب اطلاعات درباره مسیرها، وقت بگذارید به نحوی که از آنچه مسیر به نظر می‌رسد از جمله مشکلات، خطرات یا سایر چالش‌هایی که احتمالا با آنها مواجه می‌شوید، یک تصویر ذهنی دقیق داشته باشید. البته، شما نمی‌توانید همه چیزهایی را که در طول یک سفر رخ می‌دهند پیش‌بینی کنید، اما با برنامه­ریزی دقیق می‌توانید بعضی از موارد ناخواسته را حذف کنید و شانس داشتن یک سفر موفق را برای خود افزایش دهید. در اینجا مواردی آورده شده‌اند که انجام آنها را توصیه می‌کنیم:

مرور نقشه و مهارت‌های استفاده از قطب‌نما

    همه افراد در تیم کوهنوردی شما برای مسیریابی در مناطق بکر (نواحی غیرشهری) باید بتوانند به راحتی از نقشه و قطب‌نما  استفاده کنند. این دو ابزار، به شما کمک می‌کند تا در مسیر بمانید، ویژگی‌های ناحیه را شناسایی کنید و زمانی که نمی‌دانید کجا هستید بتوانید موقعیت خود را تشخیص دهید. ابزارهای مدرن مانند دستگاه‌های GPS و تلفن‌های هوشمند می‌توانند برای مسیریابی مفید باشند اما آنها جای یک نقشه و قطب‌نما را نمی‌گیرند. اگر نیاز دارید که مهارت‌های نقشه خوانی و استفاده از قطب نما را تقویت کنید، سری­های مقدمه‌ای بر جهت‌یابی را ببینید و در یکی از کلاس‌­های مسیریابی ما شرکت کنید.

درباره مرور نقشه و مهارت‌های استفاده از قطب‌نما  در دکوول بخوانید.

هر اندازه که می‌توانید درباره مسیر اطلاعات جمع کنید

    قبل از اینکه در راه قدم بگذارید، هر چقدر بیشتر درباره مسیر و ناحیه اطراف آن بدانید، برای جهت‌یابی در ناحیه بهتر مجهز خواهید شد. کتاب‌های راهنما را بخوانید و وب‌ سایت‌ها را جستجو کنید: در زمان انتخاب مسیر و برنامه‌ریزی برای صعود، حتی اگر زمانی را برای نگاه کردن به کتاب‌های راهنما و جستجوی وب‌ سایت‌ها صرف کنید، ایده مناسبی است که این کار را، با هدف یادگیری هر چیز احتمالی درباره مسیری که انتخاب کرده اید، مجددا انجام دهید.

    کتاب‌های راهنما یک منبع فوق‌العاده برای شرح کامل مسیرهای کوهنوردی هستند، و معمولا شامل اطلاعاتی مانند افزایش ارتفاع، مسافت پیموده شده بر حسب مایل، میزان مرغوبیت مسیر و موقعیت‌های کمپینگ، هستند. بسیاری از آنها همچنین شامل تصاویر و نقشه‌هایی هستند که نشان می‌دهند مسیر به کجا می‌رود و شما را از آنچه باید انتظار داشته باشید آگاه می‌کنند.

    برای یافتن اطلاعات به ­روز درباره مسیر، وب‌ سایت‌ها گزینه‌های مناسبی هستند که می‌توان به آنها مراجعه کرد. شما معمولا می‌توانید اطلاعاتی را درباره شرایط کنونی، انسدادهای جاده و انسدادهای مسیر، بیابید. برای مسیرهای محبوب، اغلب می‌توانید گزارشات سفری را بیابید که توسط افرادی که اخیرا به کوه صعود کرده‌اند، پست شده‌اند.

    وب‌ سایت‌هایی مانند SummitPost.org، محل‌های مناسبی برای اطلاعات بیشتر درباره قله ها و مسیرها هستند. فروم‌های آنلاین تخصیص داده شده به کوهنوردی، محل مناسبی برای یافتن گزارشات سفر جدید و مطرح کردن سوالاتی است که درباره مسیر دارید. وب‌ سایت‌های اطلاعات جاده‌ی می‌توانند برای یافتن اطلاعات درباره انسدادهای جاده ها و مسیرها به شما کمک کنند و احتمالا اطلاعات مسیر کامل‌تری را ارائه می‌دهند.

چگونه هر اندازه که می‌توانید درباره مسیر اطلاعات جمع کنید  را در دکوول بخوانید.

  • نقشه‌ها را بررسی کنید: قبل از قدم گذاشتن بر روی کوه، با ناحیه آشنا شوید. وقتی که به نقشه نگاه می‌کنید، تصور کنید که ویژگی‌های ناحیه چطور به نظر می‌رسند و تلاش کنید تا هرگونه مشکل، خطر یا چالشی که ممکن است با آن مواجه شوید مانند یخچال‌ها یا صخره‌ها را شناسایی کنید. جهت مشخص­کردن هر گونه اطلاعات کمکی که از کتاب‌های راهنما و وب‌سایت‌ها جمع آوری کردید، مانند موقعیت‌های اردوگاه یا خطرات احتمالی، روی نقشه علامت بزنید، و درصورتی که مسیر شما بر روی نقشه به خوبی مشخص نباشد احتمالا می‌خواهید که آن را بر روی نقشه علامت بزنید. در مقاله ما با عنوان نحوه خواندن یک نقشه توپوگرافی (شرح دقیق و کامل محل)، موارد بیشتری را درباره نقشه‌ها یاد بگیرید.
  • با کوهنوردان دیگر صحبت کنید: اگر آنها اخیرا در مسیر بوده‌اند، می‌توانند درباره چیزهایی که باید مراقب آنها باشید یا ناحیه‌هایی که جهت‌یابی در آنها دشوار است، از آنها بشنوید. تماس با ایستگاههای محیط­بانی در ناحیه‌هایی که قصد کوهنوردی در آنها را دارید، روش مناسب دیگری برای دستیابی به این نوع از اطلاعات است. محیط بانان احتمالا درباره شرایط مسیر و هر چیزی دیگری که ممکن است صعود شما را تحت تأثیر قرار دهد، اطلاعاتی به روز دارند.

یک برنامه مسیر ایجاد کنید

    این شامل تقسیم ­بندی سفر شما به بخش‌ها (کوهپیمایی اپروچ، صعود، پایین آمدن، غیره) و یادداشت برداری از اطلاعات مهمی مانند میزان مسافتی که کوهپیمایی خواهید کرد، میزان ارتفاعی (بر حسب متر) که طی می‌کنید یا از دست می‌دهید، جایی که کمپ خواهید زد، زمان سپری شده و هر داده دیگری که بخواهید ثبت کنید، می‌شود. گنجاندن مختصات GPS بازای موقعیت‌های کلیدی مانند نقاط آغاز مسیر، کمپ ها، محل‌های استراحت و نوک قله، کمک­کننده خواهد بود. برای یادگیری بیشتر درباره برنامه‌های مسیر و دیدن یک نمونه، مقاله نحوه برنامه‌ریزی یک سفر کوهنوردی را بخوانید.

مسیریابی وقتی که در کوهستان هستید

    وقتی که در کوهستان هستید، مسیریابی و جهت‌یابی موفق، به توانایی شما در تسلط بر و زیر نظر گرفتن جایی که هستید، شناسایی ویژگی‌های ناحیه و خطرات احتمالی، برنامه پایین آمدن شما، و سفر در شرایط چالش­برانگیز مانند مه و برف (که محیط را سفید می‌نماید و دید و جهت یابی را مشکل می‌کند)، بستگی دارند. در اینجا مواردی آورده شده‌اند که برای ماندن در مسیر و انتخاب مسیر مناسب بالارفتن و پایین آمدن از کوه می‌توانید انجام دهید:

آماده باشید و به محیط خود توجه دقیق داشته باشید

    گذاشتن پا جلوی پای دیگر، مایل بعد از مایل، می‌تواند گاهی اوقات یک کوهنورد را در شگفتی و حیرت فرو ببرد، اما برای زیر نظر گرفتن جایی که در آن هستید، توجه به محیط اهمیت حیاتی دارد.

    وقتی که برای نوشیدن آب توقف کردید یا به محل قابل توجهی در مسیر وارد شدید، نقشه خود را بیرون بکشید و اطراف را بررسی کنید. موقعیت­یابی قله‌های نزدیک و تشخیص موقعیتی که در آن هستید بر روی نقشه، شما را آگاه و هماهنگ با موقعیتتان نگه می‌دارد. اگر شما یک GPS یا تلفن هوشمند با یک اپلیکیشن نقشه‌یابی بر روی آن را با خود حمل می‌کنید، می‌توانید گاهی اوقات دستگاه خود را روشن کنید و موقعیت خودتان را به آن روش بررسی کنید.

    ایده مناسبی است که همه افراد در گروه کوهنوردی شما این کار را انجام دهند، که درنتیجه آن گروه برای دانستن اینکه در چه موقعیتی است، به یک عضو خاص متکی نیست. اگر نقشه ای همراه خود دارید، آن را دم دست نگه دارید و مطمئن شوید که دیگران نیز فرصت نگاه کردن به آن را دارند.

درباره چگونگی آمادگی و توجه به محیط در دکوول بخوانید.

شناسایی ویژگی‌های ناحیه و خطرات احتمالی

    در یک صعود کوهنوردی، شما احتمالا با تعداد انگشت­شماری از ویژگی‌های ناحیه یا خطرات احتمالی که می­توانند مسیریابی و جهت‌یابی را چالش­برانگیزتر کنند، مواجه می‌شوید. داشتن توانایی شناخت این ویژگی‌ها و خطرات، اولین مرحله در تصمیم­

گیری درباره نحوه اقدام است.

    نکته: این بخش از مقاله، ویژگی‌های رایج و خطرات احتمالی ناحیه ها را تعریف می‌کند، اما به معنای جایگزینی آنها با آموزش کارشناس یا زمان صرف شده برای تمرین نیست. اهمیت زیادی دارد که قبل از اقدام برای یک صعود کوهنوردی، آموزش مناسب را دریافت کنید.  

در اینجا تعدادی از خطرات احتمالی یا شرایطی که در یک صعود احتمالا با آنها مواجه می‌شوید، آورده شده‌اند:

  • شکاف یخچالی: شکاف‌های یخچالی، شکاف (ترک)هایی در یک یخچال هستند که بدلیل حرکت یخچال شکل می‌گیرند. جهت‌یابی در اطراف و گاهی اوقات بر روی شکاف‌ها، یک الزام بسیاری از صعودهای کوهنوردی است. آگاهی از اینکه شکاف احتمالا در کجا شکل می‌گیرد، یک نکته کلیدی برای سفر ایمن است. شکاف‌ها اغلب در محل‌هایی ظاهر می شوند که فشارهایی بر روی برف و یخ وجود داشته باشند، مثلا در بخش‌های شیب­دارتر یا جایی که یخچال یک پیچ دارد. بعضی از شکاف‌ها واضح هستند، مانند یک ترک عظیم و بسیار گسترده که ممکن است در جهت تبدیل شدن به شکاف‌های یخچالی بزرگتر، گسترش یابد. برف روان یک نشانه مناسب از یک شکاف یخچالی است که در لایه زیرین پنهان است. اگر شک دارید که یک شکاف یخچالی در نزدیکی شما قرار دارد، می‌توانید تبر یخ یا چوب اسکی خود را برای بررسی یک ناحیه بکار ببرید تا تغییر در مقاومت برف را حس کنید. تکنیک‌های جهت‌یابی شکاف‌های یخچالی شامل راه رفتن اطراف آنها، پریدن از روی آنها یا عبور از آنها بر روی پل ها یا نردبان های برفی هستند. موقعیت‌یابی و جهت‌یابی در اطراف یا بر روی شکاف‌ها، مستلزم آموزش مناسب و استفاده از تجهیزات تکنیکی مانند طناب، تبرهای یخ و آنکرها است، بنابراین قبل از قدم گذاشتن بر روی یک یخچال، دستیابی به آموزش ارائه شده توسط حرفه ای ها ضروری است.

درباره شکاف یخچالی در دکوول بخوانید.

  • یخ­چاک‌ها: یک یخ­چاک مانند یک شکاف یخچالی است، فقط آن در قسمت بالای یخچال که در آنجا یخچال به برف بادوام در نزدیکی قله کوه می‌رسد، شکل می‌گیرد. یخ­چاک‌ها گاهی اوقات می‌توانند یک چالش مسیریابی قابل ملاحظه را مشخص کنند. در صورتی که بالارفتن از یخ­چاک امکانپذیر نباشد، شما ممکن است مجبور شوید که مسیر خود را به طور قابل توجهی تغییر دهید تا راهی را در اطراف یخ­چاک بیابید.

درباره یخ چاک ها در دکوول بخوانید.

  • بهمن: کوهنوردی اغلب به معنی سفر بر روی شیب‌های تندی است که تحت شرایطی خاص ممکن است در معرض ریزش بهمن باشند. قبل از برنامه‌ریزی برای صعود به قله، شامل حرکت بر روی برف یا یخچال، آموزش مناسب درباره بهمن، اجباری است. در مقاله ما با عنوان ریزش بهمن‌ها، بخش 1: مبانی و ثبت نام برای یک کلاس آگاهی درباره بهمن، موارد بیشتری را یاد بگیرید.
  • ریزش­ سنگ: چه بر روی برف یا بر روی صخره‌ها در حال حرکت باشید، ریزش ­سنگ از بالا می‌تواند یک خطر بسیار جدی باشد. در صورت امکان، زیر صخره‌ها یا شیارهایی که احتمال ریزش ­سنگ در آنها بالا است، حرکت نکنید (صخره‌های شکسته بر روی زمین، یک شاخص مناسب برای ریزش­سنگ هستند). در صورتی که مجبور به عبور از یک ناحیه ریزش­سنگ هستید، یک کلاه ایمنی به سر کنید، سریع حرکت کنید و در زمان‌های درست مسیر را بپیمایید. بالارفتن از یک مسیر مستعد ریزش سنگ در اوایل فصل، وقتی که برف صخره‌ها را در محل نگه می‌دارد، یک ایده خوب است. همچنین صعود در اوایل روز، قبل از اینکه نور خورشید شیب‌ها را گرم و برف را ذوب کند که باعث ریزش صخره‌ها می‌شود، عاقلانه است.
  • آبشار یخی: بخش‌های توده شده یخ بر روی یخچال‌ها، به عنوان آبشار یخی شناخته می‌شوند. حرکت در بین آنها و زیر آنها می‌تواند بسیار خطرناک باشد، به دلیل اینکه یخ ممکن است در هر زمانی بشکند. در صورت امکان، از حرکت در یک آبشار یخی یا مستقیما زیر آن خودداری کنید؛ درصورتی که این حرکت غیر قابل اجتناب باشد، به سرعت حرکت کنید.

درباره آبشار یخی در دکوول بخوانید.

  • دره‌های عمیق (تنگ‌دره): این دره‌های پرشیب باریک اغلب مسیری را به سمت بالا یا پایین یک بخش دره‌ای از جهت دیگر مشخص می‌کنند. اما، آنها بدون خطر نیستند. صخره‌ها، تکه‌های یخ و بهمن‌ها همگی می‌توانند مخروط‌هایی به سمت پایین دره‌های عمیق باشند.
  • خندق‌­ها: یک خندق، ناحیه‌ای بر روی برف یا یخچال است که برف یا یخ در آن، دور از صخره‌ها و درختان ذوب می‌شود، و شکاف عمیقی را ایجاد می‌کند. عبور از خندق‌ها می‌تواند چالش­برانگیز باشد. اگر نتوانید یک راه مشخص در اطراف یک خندق پیدا کنید، ممکن است مجبور باشید به سمت پایین برگردید و ضمن رعایت تکنیک حمایتی، از سمت دیگر بالا بروید.
  • نقاب‌های برفی: نقاب‌ها، ناحیه‌هایی با برف های جلوآمده (معلق) هستند که اغلب بر روی تاج­های برآمدگی تشکیل می‌شوند. آنها به وسیله باد تشکیل می‌شوند و می‌توانند بسیار خطرناک باشند به دلیل اینکه اگر شما بر روی یک نقاب برفی گام بگذارید، می‌تواند فرو بریزد. زمان حرکت بر روی برآمدگی‌ها، حداکثر فاصله از نقاب ها را رعایت کنید.

درباره نقاب‌های برفی در دکوول بخوانید.

برنامه‌ای برای پایین آمدن

    قله کوه فقط محل نیمی از راه است، بنابراین عاقلانه است که در طول صعود، زمانی را برای فکرکردن درباره و برنامه‌ریزی برای راه برگشت صرف کنید. این کار می‌تواند به سادگی برگشتن هر چند وقت یک‌بار به عقب باشد تا از آنچه مسیر برگشت به آن شبیه است، تصویری ذهنی به دست آید. همچنین می‌توانید یادداشت‌هایی را درباره ویژگی‌ها یا تغییرات در جهت طول مسیر یادداشت کنید به این خاطر که نمی‌خواهید در زمان پایین آمدن آنها را از دست بدهید.

درباره  جهت‌یابی در مه و برف در دکوول بخوانید.

    اگر زمانی که در ارتفاع یک کوه هستید ابرها ظاهر شوند، مه و برف کامل می‌تواند آنقدر گیج ­کننده باشد که شما وقتی راه خود را در دره جلو می‌روید، حتی نمی‌توانید بالا را از پایین تشخیص دهید. اینکه بتوانید در مه و برف کامل مسیریابی کنید، یک توانایی بسیار مهم است. در اینجا روش‌هایی برای انجام آن آورده شده‌اند:

  • جای­گذاری باتوم: می‌توانید از چوب‌های بامبو پرچم‌های نشانه‌گذاری در مسیر درست کنید که پرچم‌ها در رنگ‌های قرمز مانند می‌توانند نشان دهنده راه باشند. این را می‌توان در غالب برنامه‌هایی که مسیریابی دشوار است (مسیرهای بین کمپ‌ها در قلل هیمالیا) به کار گرفت. اگر فکر می‌کنید که ممکن است گرفتار شرایط نامساعد جوی شوید، باتوم‌های خود را در فاصله‌های منظم در برف فرو ببرید، بنابراین می‌توانید در صورت از دست دادن قابلیت دید، آنها را به سمت عقب دنبال کنید. باتوم‌ها همچنین می‌توانند برای علامت گذاری خطراتی مانند پل برفی معلق به کار روند.
  • ایجاد راه­نشان‌ها به واسطه یک GPS: از یک لحاظ، این، ورژن بالای تکنولوژی جایگذاری باتوم‌ها و پرچم‌هاست. یک راه نشان، در واقع موقعیتی بر روی یک نقشه است که شما با استفاده از GPS خود آن را ذخیره می‌کنید. وقتی که شما یک GPS را جهت ایجاد راه­نشان‌هایی برای موقعیت‌های مهم، مانند نقطه آغاز مسیر، محل ارودها، نقاط اصلی در طول مسیر صعود، به کار می برید، بعدا می‌توانید دستگاه را برای مسیریابی برگشت به این نقاط به کار ببرید – یا به GPS بگویید که شما را به آنجا ببرد یا جهت قطب‌نما را از GPS بگیرید و قطب‌نما خودتان را برای دنبال کردن جهت به کار ببرید. مدل‌های مختلفی از دستگاه‌های GPS، می‌توانید انتخاب کنید تا GPS را برای ثبت مسیر خود در حین حرکت استفاده کنید و سپس گزینه دنبال کردن مسیر را در مه و برف داشته باشید. این مورد ممکن است ایده­آل به نظر بیاید، اما ثبت یک مسیر می‌تواند باتری دستگاه را به سرعت مصرف کند، و احتمالا باعث شود که شما اصلا نتوانید از GPS بهره‌مند شوید. (مطمئن شوید که هر سفر را با باتری کاملا شارژ شروع می‌کنید و باتری اضافه در کوله پشتی خود دارید). در مقاله ما با عنوان نحوه انتخاب و استفاده از یک GPS، موارد بیشتری را درباره استفاده از GPS یاد بگیرید.
  • موقعیت برحسب قطب‌نما : در شرایط مناسب، می‌توانید موقعیت بر حسب قطب نما را در طول مسیر خود درنظر بگیرید و آنها را ثبت کنید به نحوی که اگر قابلیت دید را از دست دادید، بتوانید مسیر خود را برگردید. نحوه گرفتن موقعیت قطب نما را در مقاله ما با عنوان نحوه استفاده از قطب‌نما یاد بگیرید.
  • نتایج (خوانده‌های) ارتفاع­سنج را ثبت کنید: مانند کاری که با قطب‌نما  انجام دادید، یادداشت مختصات در نقاط خاص مسیر بعدا و زمانی که تلاش می‌کنید تا آن نقطه را در مه و برف بیابید، می‌تواند کمک­کننده باشد.
  • حرکت را متوقف کنید: گاهی اوقات بهترین گزینه این است که حرکت را متوقف کنید و منتظر هوا بمانید. اگر فکر می‌کنید که نمی‌توانید با امنیت ادامه دهید، بالا یا پایین رفتن از کوه، پس احتمالا بهتر است که چمباتمه بزنید تا اینکه دید بهتری وجود داشته باشد.

    شما باید با امنیت کوهنوردی کنید .هیچ مقاله یا ویدیویی نمی‌تواند جای آموزش مناسب و تجربه را بگیرد.