برف، آب، گل و سنگریزه راهی برای نفوذ به ضدآب‌ترین کفش‌های کوهنوردی پیدا می‌کنند. برای ساده کردن توضیحات مربوط به گترها باید بگوییم برای جلوگیری از این اتفاق، گتر بپوشید. گترها قسمت‌های آسیب پذیر بالای کفش شما را می‌پوشانند تا از پاهای شما در برابر عوامل محیطی به طور کامل محافظت کنند.
خرید گتر پیچیده نیست. این مقاله از دکوول اطلاعات کافی در مورد گترها را در اختیار شما می‌گذارد و نحوه استفاده از آن را به شما آموزش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا بر اساس نوع سفری که برنامه‌ریزی کرده‌اید، شرایطی که به احتمال زیاد با آنها مواجه می‌شوید و ویژگی‌هایی که نیاز دارید، نوع مناسب را انتخاب کنید. همچنین نکاتی برای پوشیدن صحیح گتر و به دست آوردن بهترین عملکرد از گترهایتان را شامل می‌شود.
فهرست:
انواع گتر
همه گترها یک هدف اساسی دارند: دور نگه داشتن عوامل مزاحم خارجی از کفش‌های شما. اما بهترین نوع گتر برای شما بستگی به نوع سفرهایی دارد که برنامه‌ریزی کرده‌اید و آب و هوای مسیر مورد انتظار شما دارد. پس قبل از هر چیزی باید شما را با انواع گترها آشنا کنیم. پس در ادامه با بررسی مهمترین انواع گترها در کنار شما هستیم.
کوهپیمایی
گترهای کوهپیمایی به طور معمول سبک و قابل تنفس هستند و در عین حال در سفرهای با آب و هوای ملایم در برابر سنگ، ماسه و باران سبک محافظت اولیه ارائه می‌دهند. برخی از آنها برای محافظت در برابر باران و برف کاملاً ضد آب هستند. گترهای کوهپیمایی اغلب برای همه چیز، از پیاده‌روی‌های کوتاه مدت یک روزه تا سفرهای بک پکینگ چند روزه استفاده می‌شوند.
کوهنوردی
گترهای کوهنوردی برای سفرهای طولانی در شرایط سخت، محافظت سنگین و عایق اضافی را ارائه می‌دهند. اکثر آنها دارای پارچه ضد آب و قابل تنفس برای محافظت در برابر باران و برف هستند. علاوه بر کوهنوردی، این گترها اغلب برای یخ نوردی، اسکی خارج از پیست و اسنو شوینگ (Snowshoeing) استفاده می‌شوند.
دویدن تریل
گترهای مخصوص دویدن تریل معمولا بسیار سبک و جمع و جور هستند. هدف اصلی آنها دور نگه داشتن زباله‌ها از کفش شما در هنگام دویدن در مسیر است. آنها معمولا ضد آب نیستند. برخی از کوهپیمایان سبک بار و کوهپیمایانی که کفش‌های مخصوص تریل می‌پوشند از این گترها استفاده می‌کنند.
همانطور که تمرکز خود را روی نوع خاصی از گتر محدود می‌کنید، به یاد داشته باشید که بین انواع مختلف همپوشانی وجود دارد. به عنوان مثال، از گترهای کوهنوردی می‌توان برای کوهپیمایی استفاده کرد و در برخی موارد ممکن است انتخاب مناسبی برای مکان مورد نظر شما و شرایط موجود باشد. همچنین، استفاده از گترها به کوهپیمایی، کوهنوردی و دویدن روی مسیر محدود نمی‌شود. اگر نیاز به دور نگه داشتن آب، برف و/یا زباله از بوت‌های کوهنوردی خود را دارید، گترهایی را پیدا کنید که سطح محافظت مورد نیاز شما را ارائه دهند.
ارتفاع گتر
بلندی مناسب گتر بیشتر به میزان محافظتی که نیاز دارید بستگی دارد. به طور کلی، برای استفاده در برف یا زمانی که خارج از مسیر حرکت می‌کنید، برای پوشش بیشتر به یک گتر بلندتر نیاز خواهید داشت. گترهای کوتاه‌تر برای دویدن روی مسیر و کوهپیمایی سبک مناسب هستند.
لازم به ذکر است که گترهای بلندتر به طور کلی به دلیل محدود کردن جریان هوا گرمتر از گترهای کوتاه هستند - این موضوع را در نظر داشته باشید زیرا به شرایطی که احتمالاً از گتر در آنها استفاده می‌کنید فکر می‌کنید. در اینجا سه گزینه اصلی برای ارتفاع گتر آورده شده است که قصد داریم آنها را با شما مطرح کنیم.
روی مچ پا
این گترهای کوتاه عمدتا برای دویدن روی مسیر یا کوهپیمایی تابستانی طراحی شده‌اند، جایی که هدف دور نگه داشتن سنگریزه‌ها و سایر زباله‌های مسیر از کفش‌های شما است.
نیم ساق
این گترها معمولاً حدود 20 تا 30 سانتی‌متر (۸ تا ۱۲ اینچ) ارتفاع دارند. این گترها برای شرایط نه چندان شدید که فقط نیاز به دور نگه داشتن عوامل محیطی در مسیر و باران از کفش‌های خود دارید، بهترین هستند.
تا زانو
این گترها معمولاً حدود 38 تا 45 سانتی‌متر (۱۵ تا ۱۸ اینچ) ارتفاع دارند و برای شرایط سخت مانند کوهپیمایی در برف عمیق و بوته‌های خیس یا در هوای بد طراحی شده‌اند.
سایز گتر
گرفتن سایز مناسب گتر مهم است. هنگامی که گترها به خوبی جا نمی‌گیرند، می‌توانند آب، برف و زباله را به کفش‌های شما وارد کنند و پوشیدن آنها ناراحت کننده باشد. خوشبختانه، بدست آوردن سایز مناسب ساده است. بیشتر مدل‌های گتر در سایزهایی عرضه می‌شوند که با سایز کفش/بوت مطابقت دارند.
مهمترین هدف شما هنگام تعیین سایز گتر، ایجاد بهترین محافظت ممکن در اطراف کفش‌هایتان برای دور نگه داشتن عوامل محیطی است. در حالت ایده‌آل، آنها همچنین به طور راحت و محکمی دور ساق و پاهای شما قرار می‌گیرند. هنگام امتحان کردن گتر، این کار را با همان کفش یا چکمه‌هایی که قصد دارید با آنها بپوشید انجام دهید.
نکات تعیین سایز برای گترهای کوهپیمایی/ کوهنوردی
هنگامی که گترهای کوهپیمایی یا کوهنوردی را امتحان می‌کنید تا مطمئن شوید به درستی اندازه هستند، به میزان چسبیدن گتر به دور بوت یا کفش خود دقت کنید. نباید هیچ ناحیه شل یا روزنه‌ای برای ورود رطوبت وجود داشته باشد. همچنین به نحوه قرار گرفتن گترها روی ساق و پاهای خود توجه کنید.
اگر ساق‌های بزرگتری دارید، می توانید از سیستم ورودی چسبی برای تنظیم اندازه استفاده کنید - لازم نیست تمام بست چسبی را روی هم قرار دهید. به طور کلی، 1 سانتی‌متر همپوشانی کافی است. کفش‌های بسیار بزرگ، مانند کفش‌های کوهنوردی یا بوت‌های اسنوبرد، ممکن است نیاز به سایزهای بزرگتر داشته باشند.
نکات تعیین سایز برای گترهای دویدن
هنگام امتحان کردن گترهای دویدن، به دقت به نحوه اتصال آنها به کفش‌های خود توجه کنید. برخی دارای چسب‌هایی هستند که به پاشنه کفش‌های شما متصل می‌شوند (به شرطی که کفش‌های شما نیز چسب‌های مشابهی داشته باشند). برخی دیگر مانند گترهای کوهپیمایی/کوهنوردی دارای بندهای روی سینه پا هستند.
هنگام پوشیدن، به احساس گتر در اطراف مچ پا و ساق پاهای خود توجه کنید تا ببینید آیا ساییده می‌شوند و باعث ناراحتی می‌شوند یا خیر. در صورت سایز صحیح، گترهای دویدن باید نسبتا تنگ اما آزاردهنده نباشند و بدون اینکه بالا بروند به طور ایمن به کفش‌های شما متصل شوند.
ویژگی‌های گتر
- خاصیت ضد آب: گترهای کوهنوردی و اسکی به طور معمول از جنس ضد آب و قابل تنفس ساخته شده‌اند تا رطوبت ناشی از برف و یخچال‌ها را از بوت‌ها و کفش‌های شما دور نگه دارند. اگر در شرایط مرطوب یا برفی در حال تردد هستید، به دنبال گترهای ضد آب باشید.
- دفع کننده حشرات: گاهی اوقات گترهایی را پیدا می‌کنید که با مواد دفع کننده حشرات آغشته شده‌اند تا به دور نگه داشتن پشه‌ها، کنه‌ها و سایر حشرات گزنده کمک کنند. این می‌تواند برای کوهپیمایی و بک پکینگ در مناطقی که به داشتن حشرات معروف هستند مفید باشد.
- پارچه مقاوم در برابر سایش: برخی از گترها در قسمت پایین دارای نایلون مقاوم در برابر سایش هستند. این نوع پارچه برای مقاومت در برابر سایش یخ، سنگ و برخوردهای گاه به گاه با نوک کرامپون طراحی شده است.
- پارچه پوسته نرم: پارچه پوسته نرم علاوه بر محافظت عالی در برابر آب و هوا، انعطاف پذیری و کشسانی را نیز به همراه دارد.
- نایلون روکش دار: گترهای ساده بسیار سبک هستند و معمولاً از نایلون با روکش پلی اورتان ساخته می‌شوند. اگر یک پیاده‌روی کوتاه مدت یا پیاده‌روی سریع در میان سنگلاخ، شن یا بوته‌های خیس در برنامه شما وجود دارد، این نوع پارچه به خوبی کار می‌کند.
- سیستم اتصال: گترهای کوهپیمایی و کوهنوردی معمولاً با نوارهای بلند چسبی (VELCRO® یا مشابه) در جلوی گتر باز و بسته می‌شوند.
- بست‌های بالایی: گترهای ساده معمولا با انواع گره و بندهای کشی سفت می‌شوند. برخی از مدل‌ها دارای بند بالایی اختصاصی با سگک قفل‌دار هستند.
- بندهای روی سینه پا: این بندها لبه پایینی گترهای شما را در اطراف سینه پای بوت‌هایتان محکم می‌کنند. گترهای ساده با بندهای توری ساده عرضه می‌شوند. گترهای باکیفیت دارای بندهای چرمی/مصنوعی محکم‌تر برای دوام بیشتر هستند.
- قلاب‌های بند: این قلاب‌ها که روی برخی مدل‌ها ارائه می‌شوند، به شما امکان می‌دهند بندهای کفش خود را برای امنیت بیشتر به گترها وصل کنید.
نحوه پوشیدن گتر
پوشیدن گتر کار سختی نیست. با این حال، دیده‌ایم که افراد به روش‌های مختلفی آن را می‌پوشند. بنابراین، چه برای کوهپیمایی آماده می‌شوید و چه برای امتحان کردن گتر به فروشگاه می‌روید، برای پوشیدن صحیح آنها مراحل زیر را دنبال کنید. (توجه: این دستورالعمل‌ها برای اکثر مدل‌های گترهای کوهپیمایی/کوهنوردی کاربرد دارد. همه گترها ویژگی‌های یکسانی ندارند و بنابراین ممکن است دقیقاً این مراحل را دنبال نکنند.)
- گترها را طوری قرار دهید که چسب‌های آن در جلو باشد: هنگامی که داخل گترها پا می‌گذارید، پارچه باید دور پشت پاهای شما بپیچد و دهانه‌ها در جلو قرار گیرند.
- سگک‌های بند روی سینه پا را به سمت بیرون قرار دهید: گترها را طوری بپوشید که سگک‌های بند روی سینه پا در بیرون پاهای شما قرار گیرند. اگر آنها را در داخل قرار دهید، ممکن است هنگام راه رفتن به طور تصادفی به سگک‌ها ضربه بزنید. همچنین مطمئن شوید که بندهای روی سینه پا از قسمت روی سینه پای کفش یا بوت‌های شما عبور می‌کنند.
- بندهای روی سینه پا را تنظیم کنید: در برخی از گترها، به خصوص آنهایی که بندهای روی سینه پای داخلی دارند، باید قبل از پوشیدن کامل گترها، بندهای روی سینه پا را به طول مناسب تنظیم کنید. گترهای دارای بندهای روی سینه پای خارجی را می‌توان بعد از پوشیدن و بستن چسب‌ها در مرحله 5 تنظیم کرد. به هر حال، هدف این است که بندها را محکم کنید تا قسمت پایین گترها به خوبی دور کفش یا چکمه های شما بسته شود. اگر هر بار از همان کفش با گترهای خود استفاده می‌کنید، فقط باید یک بار بندهای روی سینه پا را تنظیم کنید.
- قلاب‌های بند را وصل کنید: روی گترهایی که قلاب بند دارند، سعی کنید تا جایی که به راحتی می‌توانید بندهای کفش خود را تا پایین گتر وصل کنید. روی بوت‌های بزرگتر، مانند بوت‌های کوهنوردی، احتمالاً نمی‌توانید تمام بندها را تا نزدیک انگشتان پا وصل کنید.
- چسب‌ها را ببندید: نوارهای بلند چسبی را که در جلوی گترها قرار دارند محکم کنید. اگر ساق‌های بزرگی دارید، لازم نیست تمام چسب‌ها را روی هم قرار دهید – 1 سانتی‌متر همپوشانی کافی است.
- بست‌های بالایی را محکم کنید: نیازی به سفت کردن بیش از حد بندهای قسمت بالای گتر نیست. فقط آنها را کمی سفت کنید تا گترها روی پاهای شما سر نخورند. سفت کردن بیش از حد باعث ناراحتی می‌شود.
- سایر بست‌ها را محکم کنید: برخی از گترها دارای دکمه یا سایر بست‌ها در بالا و/یا پایین هستند تا از شل شدن گترها جلوگیری کنند. قبل از بیرون رفتن، آنها را محکم کنید.
- نکته: در باران شدید، سعی کنید گترها را زیر شلوار بارانی خود بپوشید تا اثر لایه‌ای ایجاد شود که به طور مؤثری آب باران را دور نگه دارد. اگر گترها را روی شلوار خود بپوشید، باران می‌تواند از شلوار شما به پایین، زیر گترها و داخل بوت‌هایتان نفوذ کند.
یوسف تقی زاده
علاقه شخصی من به کوهنوردی و صعودهای بلند هیمالیایی منجر شد که به شکل حرفه‌ای این ورزش رو دنبال کنم و به سمت مربی شدن و راهنمای کوهستان شدن برم.
مطلب بعدی
