گره کوهنوردی (گره چیست تا مهمترین گره‌ها)

گره چیست؟

    گره کوهنوردی به هر نوع اتصال یا پیچشی در طناب گفته می‌شود که برای ایمن‌سازی، ایجاد نقاط کارگاهی، اتصال تجهیزات و لوازم کوهنوردی، و تسهیل صعود و فرود در کوهستان به کار می‌رود. این گره‌ها طوری طراحی شده‌اند که در شرایط سخت باز نشوند و ایمنی کوهنوردان را تضمین کنند. یادگیری گره‌های کوهنوردی یکی از مهارت‌های پایه‌ای و ضروری برای هر کوهنورد و صعود کننده محسوب می‌شود، زیرا استفاده صحیح از آن‌ها می‌تواند از وقوع حوادث جلوگیری کند و تجربه صعود را امن‌تر و روان‌تر سازد.

اهمیت یادگیری گره‌های مختلف در کوهنوردی

    یادگیری گره‌های مختلف در کوهنوردی اهمیت زیادی دارد و تأثیر مستقیم بر ایمنی و کارایی صعود دارد. دلایل اصلی اهمیت یادگیری گره‌های کوهنوردی شامل موارد زیر است:

ایمنی و حفاظت

    کوهنوردی و صعود با طناب خطرات خاصی دارند، و گره‌های مناسب می‌توانند از حوادث جدی جلوگیری کنند. تسلط بر گره‌های مهم به کوهنوردان کمک می‌کند تا خودشان یا دیگران را در شرایط اضطراری نجات دهند. گره‌هایی مانند گره شکل 8 و بولین برای ایجاد نقاط ثابت و مطمئن استفاده می‌شوند و تضمین می‌کنند که طناب تحت فشار باز نمی‌شود.

کاربردهای عملی

    گره‌های کوهنوردی به کوهنوردان کمک می‌کنند تا به سرعت و به طور مؤثر تجهیزات را تنظیم کرده و طناب‌ها را به ابزارهای صعود، کارابین‌ها یا نقاط لنگر متصل کنند. برای مثال، گره‌هایی مانند کلمیست (Klemhist) یا پروسیک به کوهنورد امکان صعود از طناب یا پایین آمدن ایمن در مواقع اضطراری را می‌دهد.

انعطاف‌پذیری در شرایط سخت

    شرایط کوهستان می‌تواند بسیار سخت و غیرقابل پیش‌بینی باشد. تسلط بر گره‌ها باعث می‌شود که کوهنوردان بتوانند در شرایط مختلف به سرعت تصمیم‌گیری کنند، بدون نیاز به تجهیزات اضافی. گره حمایت برای فرود در مواقعی که ابزار مناسب مانند ریورسو در دسترس نیست، بسیار کاربردی است.

افزایش اعتماد به‌نفس و کنترل موقعیت‌ها

    دانستن و اجرای صحیح گره‌ها اعتماد به‌نفس کوهنوردان را افزایش می‌دهد و به آن‌ها امکان کنترل بهتر موقعیت‌ها را می‌دهد. این مهارت‌ها می‌توانند حتی در فعالیت‌های امداد و نجات یا عبور از مسیرهای پیچیده به کار بیایند. گره دوسر طناب دولا برای متصل کردن دو طناب هنگام عبور از بخش‌های طولانی یا زمانی که طناب کوتاه است، کمک می‌کند و ایمنی را تضمین می‌کند.

    در ادامه قصد داریم به بررسی مهمترین گره‌های کوهنوردی بپردازیم. پس با ما همراه باشید و نظرات خودتان را به شکل کامنت در اختیار ما قرار دهید. به یاد هم داشته باشید که در مقاله‌ای دیگر در مورد 6 گره ضروری که باید بدانید نیز صحبت به میان آورده‌ایم. دکوول رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران.

گره بولین

    گره بولین (Bowline Knot) یکی از گره‌های کلاسیک و پرکاربرد در کوهنوردی و فعالیت‌های نجات است که به ایجاد یک حلقه پایدار و محکم در انتهای طناب کمک می‌کند. این گره به دلیل ساختار خاص خود به راحتی تحت فشار باز نمی‌شود و می‌تواند وزنی سنگین را تحمل کند. گره بولین برای ایجاد یک حلقه در انتهای طناب استفاده می‌شود که می‌تواند به هارنس یا یک نقطه کارگاه متصل شود.

    از جمله کاربردهای گره بولین می‌توان امکان ایجاد حلقه ایمن اشاره کرد که می‌توان طناب را به کارگاه، هارنس یا تجهیزات متصل کرد. همچنین در امداد و نجات و شرایط بحرانی می‌توان در ایجاد کارگاه استفاده کرد که البته توصیه نمی‌شود و گره‌های مطمئن‌تری برای انجام این کار وجود دارد. همچنین در کوهنوردی و سنگنوردی در صعود و فرود کاربرد دارد. اما اصلی‌ترین کاربردی که شاید بولین را  به خاطر آن می‌شناسند استفاده از این گره در شرایطی است که برای حمایت روی دست و بدن در کوهپیمایی نیاز به ایجاد این گره وجود دارد و نفر حمایت شونده با استفاده از گره بولین خود را به طناب متصل می‌کند.

گره شکل 8

    گره شکل 8 یا Figure 8 Knot به خودی خود یک گره نیست و به شکل جداگانه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما آن را می‌توان پایه و اساس گره‌های بسیاری کاربردی در کوهنوردی برای مثال هشت تعقیب دانست. پس گره شکل 8 یکی از گره‌های پایه و بسیار پرکاربرد در کوهنوردی، سنگنوردی، و بسیاری از فعالیت‌های مرتبط با طناب به شمار می‌رود. این گره به دلیل سادگی و استحکام بالایی که ارائه می‌دهد، به عنوان یک گره اصلی برای ایجاد حلقه‌های ایمن و مطمئن در انتهای طناب استفاده می‌شود. نام این گره از شکل عدد 8 که پس از بستن ایجاد می‌کند، گرفته شده است.

    گره‌های شکل هشت انواع مختلفی دارند که باید تمایز بین آنها را نیز به خوبی دانست. برای مثال گره شکل هشت دوبل، گره هشت تعقیب و گره هشت یک لا. از کاربردهای گره شکل هشت می‌توان به ایجاد یک اتصال خوب و مطمئن به حلقه هارنس اشاره کرد. در واقع به عنوان یک استاندارد قابل پذیرش هر جایی که طناب حامل بار به هارنس ما متصل شود از گره هشت تعقیب استفاده می‌کنیم.

    این گره به دلیل ساختار پایدار و مقاومت بالایی که دارد، می‌توان برای اتصال طناب به نقاط کارگاه در فرود یا صعود و یا امداد و نجات هم استفاده شود. البته برای انجام این کار گره‌های مطمئن‌تری وجود دارند.

گره هشت یک‌لا

    گره هشت یک‌لا (One loop figure 8) یا گره شکل 8 ساده، یک گره اولیه و پایه در کوهنوردی است که به‌ سادگی قابل بستن است و معمولا برای ایجاد یک حلقه در طناب به کار می‌رود که می‌تواند کاربردهای فراوانی داشته باشد. از جمله این کاربردها می‌توان اتصال ابزار برای انتقال در مسیرهای مختلف که به  طناب نیاز است اشاره کرد.

گره هشت دولا

    گره هشت دولا (Double Figure 8 Knot) نسخه‌ای قوی‌تر و با اطمینان‌تر از گره هشت یک‌لا است و برای ایجاد یک حلقه ایمن و محکم به کار می‌رود. این گره به دلیل دو حلقه‌ای که در ساختار آن ایجاد می‌شود، استحکام بیشتری دارد و در شرایطی که نیاز به ایجاد نقطه کارگه برای تجهیزات یا چندین نفر باشد، به کار می‌رود.

    از مهمترین کاربردهای گره هشت دولا ایجاد نقاط کارگاهی برای صعودهای چند نفره است. این گره دو حلقه ایجاد می‌کند که هرکدام می‌توانند به یک کارابین یا نقطه کارگاه متصل شوند و امکان تقسیم بار میان چند نقطه را فراهم می‌کنند. البته باید توجه کنید که این دو حلقه به اندازه یکسان هستند و نمی‌توان دو حلقه با طول مختلف ایجاد کرد. گره هشت سرخرگوش برای حل این مشکل ایجاد شد. این گره در بسیاری از صعودها و یا عملیات امداد و نجات و ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد و ایمنی بسیار بالایی دارد.

گره پروسیک

    گره پروسیک (Prusik Knot) یک گره اصطکاکی است که برای بالا رفتن از طناب در تکنیک صعود میمونی، خودحمایت در بعضی نقاط مخصوصا در حین فرود و همچنین ایمن سازی فرآیند فرود به شکل گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته کاربرد این گره به اینجا محدود نمی‌شود و کاربردهای بسیاری در طبیعت گردی و کوهنوردی و همچنین فعالیت‌هایی مانند سنگنوردی و یخنوردی دارد.

    همچنین در بسیاری از عملیات امداد و نجات که نیاز به بالاکشی مصدوم وجود داشته باشد در صورت نبود تجهیزات کافی گره پروسیک معمولا کمک کننده است و عملکرد خوبی را از خود نشان می‌دهد. این گره به راحتی روی طناب اصلی بالا و پایین می‌رود، اما زمانی که فشار روی آن اعمال شود، محکم به طناب می‌چسبد و از لغزش جلوگیری می‌کند. برای ایجاد گره پروسیک، به یک طناب کوچک‌تر و انعطاف‌پذیر نیاز است که آن را چند دور به دور طناب اصلی می‌پیچند.

    کاربردهای گره پروسیک را اگر بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• خودحمایت در صعود و فرود: کوهنوردان از گره پروسیک برای ایمنی بیشتر هنگام صعود یا فرود استفاده می‌کنند؛ زیرا در صورت لیز خوردن، گره به طناب اصلی قفل می‌شود و از سقوط جلوگیری می‌کند.
• سیستم نجات و بکاپ: گره پروسیک به عنوان یک سیستم بکاپ در هنگام نجات، عملیات فرود و طناب‌کشی کاربرد دارد و ایمنی اضافی را تضمین می‌کند.
• بالا رفتن از طناب (Rope Ascending): برای بالا رفتن از طناب‌های بلند و شیب‌دار در شرایطی که ابزار صعود در دسترس نباشد، گره پروسیک به عنوان یک ابزار جایگزین استفاده می‌شود.

    بنابراین گره پروسیک از گره‌های مهم در کوهنوردی و نجات است که به عنوان یک ابزار کمکی برای خودحمایت و صعود و فرود مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، برای استفاده صحیح از این گره، باید به تفاوت قطر طناب‌ها و شرایط آب‌وهوایی توجه داشت تا از کارایی و ایمنی آن اطمینان حاصل شود.

گره کلمیست (کلمهیست)

    گره کلمیست یکی از گره‌های پرکاربرد در کوهنوردی، صخره‌نوردی، دریانوردی، و بسیاری از فعالیت‌های دیگر است. این گره برای اتصال سریع و ایمن طناب به یک نقطه ثابت مانند کارابین، تیرک یا پایه استفاده می‌شود. گره کلمیست به راحتی تنظیم می‌شود و در عین حال می‌تواند به‌سرعت باز شود. این گره به ویژه در مواردی که نیاز به تغییر مکرر طول طناب باشد، مفید است.

کاربردهای گره کلمیست

• اتصال سریع به کارابین یا نقاط لنگر: در کوهنوردی و سنگنوردی، از گره کلمیست برای اتصال طناب به کارابین یا سایر نقاط لنگر استفاده می‌شود.
• ساخت سیستم‌های حمایت: به دلیل توانایی این گره در تنظیم سریع، برای ایجاد نقاط حمایت در طول مسیرهای صعود و یا فرود بسیار مناسب است.
• دریانوردی و کمپینگ: در دریانوردی، از این گره برای بستن طناب به تیرک یا نرده‌ها استفاده می‌شود و در کمپینگ نیز برای نصب سریع چادر و طناب‌ها مفید است.

    گره کلمیست به دلیل سادگی و سرعت در بستن، یکی از گره‌های پرطرفدار در کوهنوردی، صخره‌نوردی و دریانوردی است. با این حال، استفاده از آن در شرایطی که بار به طور مداوم وجود داشته باشد و باید مرتباً بررسی شود، مناسب‌تر است.

گره حمایت

    گره حمایت، مونتر هیچ (Munter Hitch)، یکی از گره‌های پرکاربرد در کوهنوردی و سنگنوردی است که برای کنترل و کاهش سرعت فرود و حمایت استفاده می‌شود. این گره با استفاده از یک کارابین ساده و بدون نیاز به ابزارهای پیچیده مانند ریورسو، گریگری یا هر ابزار فنی دیگری ایجاد می‌شود و می‌تواند فشار و بار را به‌خوبی کنترل کند. گره مونتر هیچ به ویژه در مواقعی که نیاز به حمایت سریع و قابل اعتماد باشد، مانند شرایط اضطراری، به کار می‌رود.

    کاربردهای گره مونتر هیچ را در این بخش در اختیار شما قرار می‌دهیم.

• حمایت و فرود: گره مونتر هیچ یا گره حمایت همانطور که از اسم آن مشخص است به عنوان یک سیستم حمایت بدون استفاده از ابزارهای پیچیده مانند ابزار حمایت (مانند ریورسو، ATC یا گریگری) استفاده می‌شود. با این گره می‌توان طناب را کنترل کرد و از سقوط جلوگیری کرد.
• عملیات نجات: این گره در عملیات نجات و مواقع اضطراری که نیاز به یک روش سریع و قابل اعتماد برای حمایت باشد، بسیار مفید است. در بسیاری از سیستم‌های بالاکشی این گره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• کنترل سرعت فرود: از گره مونتر هیچ برای کاهش سرعت فرود استفاده می‌شود و به کوهنوردان کمک

    گره مونتر هیچ یک ابزار مفید و قابل اعتماد برای حمایت و کنترل سرعت فرود در کوهنوردی است. با این حال، نیاز به تجربه و دقت در استفاده از آن دارد و باید به سایش طناب و محدودیت‌های آن توجه کرد.

گره دو سر طناب دولا

    گره دو سر طناب دولا، که به انگلیسی به عنوان Double Fisherman’s Knot شناخته می‌شود، یک گره قوی و مطمئن برای اتصال دو طناب به یکدیگر است. این گره به‌ویژه در کوهنوردی، سنگنوردی، و فعالیت‌های خارج از خانه که نیاز به طول بیشتری از طناب دارند، استفاده می‌شود. گره دو سر طناب دولا معمولا برای اتصال دو طناب با ضخامت یکسان استفاده می‌شود و به دلیل قدرت بالا و ایمنی، در موقعیت‌های حساس به کار می‌رود.

    اگر بخواهیم به بررسی بعضی از کاربردهای گره دو سر طناب دولا بپردازیم به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• اتصال دو طناب در کوهنوردی و سنگنوردی: این گره برای ایجاد یک طناب بلندتر از ترکیب دو طناب کوتاه‌تر بسیار مناسب است. به ویژه در زمان‌های فرود و در شرایطی که نیاز به طول بیشتری از طناب باشد، گره دو سر طناب دولا بسیار کاربردی است.
• ساخت حلقه‌های بسته: از این گره برای ساخت حلقه‌های بسته و ایجاد کارگاه نیز استفاده می‌شود.
• دره‌نوردی و اسپلیسینگ طناب: دره‌نوردان و غارنوردان نیز از این گره برای اتصال طناب‌ها و ایجاد حلقه‌های مطمئن استفاده می‌کنند.

    گره دو سر طناب دولا یا Double Fisherman’s Knot یک گره مستحکم و مطمئن برای اتصال دو طناب است که به‌ویژه در فعالیت‌های کوهنوردی، سنگنوردی و دره‌نوردی کاربرد دارد. با وجود دشواری در باز شدن پس از اعمال فشار، این گره به دلیل امنیت بالا و قدرت، یکی از بهترین گزینه‌ها برای اتصال دو طناب به شمار می‌رود.

گره خود حمایت

    گره خودحمایت یا Clove Hitch یکی از گره‌های پرکاربرد در کوهنوردی، سنگنوردی و فعالیت‌های ادونچر است که برای اتصال سریع و ایمن طناب به نقاط ثابت مانند کارابین یا کارگاه استفاده می‌شود. این گره، به دلیل امکان تنظیم سریع و قفل شدن در زمان اعمال فشار، یک انتخاب مناسب برای زمانی است که کوهنوردان نیاز به ایجاد یک نقطه حمایت موقت و قابل تنظیم دارند.

    اما کاربردهای گره خودحمایت چیست؟ این بخش را به بررسی کاربردهای این گره جذاب اختصاص دادیم.

• حمایت موقت در کوهنوردی و سنگنوردی: این گره به دلیل راحتی در تنظیم، برای حمایت و ایمنی موقت در طول مسیر صعود بسیار مفید است.
• ایجاد نقاط کارگاه: از گره خودحمایت برای ایجاد نقاط کارگاه در طول مسیر کوهنوردی و یا روی دیواره‌ها استفاده می‌شود. این گره به کارابین یا اشیاء دیگر بسته می‌شود و امکان تنظیم و تطبیق طول طناب را فراهم می‌کند.
• ثابت کردن طناب: در فعالیت‌های دیگر مانند دریانوردی، این گره برای بستن و ثابت کردن طناب‌ها به میله‌ها و تیرک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گره هشت سرخرگوش

    گره هشت سر خرگوش که در انگلیسی به عنوان Bunny Ears Knot شناخته می‌شود، نوعی گره هشت‌ شکل است که برای ایجاد دو حلقه موازی در یک نقطه از طناب استفاده می‌شود. این گره به ویژه در کوهنوردی و سنگنوردی کاربرد دارد و برای مواقعی مناسب است که نیاز به ایجاد دو نقطه اتصال از یک طناب داریم، مثلا برای بستن دو نقطه کارگاه جداگانه. فرق این گره با گره هشت دو لا اینجاست که حلقه‌های این گره را می‌توان تنظیم کرد و برای مثال اگر دو نقطه کارگاه در یک فاصله نیستند به خوبی می‌توان از این گره بهره برد.

    کاربردهای گره هشت سر خرگوش را نیز در این بخش مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• ایجاد دو نقطه کارگاهی از یک طناب: این گره امکان ایجاد دو حلقه مستقل را فراهم می‌کند که برای حمایت و توزیع بار میان دو نقطه، ایده‌آل است.
• اتصال به کارگاه‌های جداگانه: در مواقعی که نیاز به اتصال طناب به دو نقطه کارگاهی مجزا داریم، این گره به دلیل پایداری و استحکام بالا انتخاب مناسبی است.
• کاهش فشار روی طناب: این گره با توزیع فشار بین دو حلقه، از تمرکز فشار روی یک نقطه جلوگیری می‌کند، بنابراین در شرایطی که به پایداری بیشتری نیاز است، مفید واقع می‌شود.​​​​​​​​​​​​​​

    گره هشت سر خرگوش یکی از گره‌های مناسب برای ایجاد دو نقطه اتصال از یک طناب است. با وجود کمی پیچیدگی در بستن، این گره برای مواقعی که نیاز به توزیع فشار و استحکام بالا داریم، انتخاب مناسبی است.

کلام آخر

    در این مقاله تا به الان به بررسی انواع گره‌های مهم در کوهنوردی پرداختیم. تعریف گره را ارائه دادیم و همچنین اطلاعات بسیاری مفیدی پیرامون هر یک از گره‌ها برای شما آماده کردیم. امید است این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد. از شما دعوت می‌کنیم ما را در دکوول همراهی کنید و همچنین نظرات خود را در قالب کامنت با ما به اشتراک بگذارید. اینجا دکوول است رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران.