روستای جواهرده

روستای جواهرده

در مطلب روستای جواهرده قصد داریم سیر تا پیاز را درباره روستای جواهرده بررسی کنید. ابتدا به معرفی آن خواهیم پرداخت و سپس درباره دیگر موارد مهم مربوط به آن حرف خواهیم زد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.

معرفی منطقه جواهرده

    روستای جواهرده در دهستان سخت‌سر قرار گرفته و حدود 30 کیلومتر با شهر زیبای رامسر در استان مازندران و 260 کیلومتر با تهران فاصله دارد. این روستا که در ارتفاعات البرز قرار گرفته، 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قله‌های واژک سه برار رژه، سماموس و سرخ قله، این روستا را احاطه کرده‌اند. این وضعیت جغرافیایی باعث شده که این منطقه از نظر آب و هوایی بسیار مطبوع و معتدلی باشد و در ایام تابستان به‌عنوان ناحیه ییلاقی مورد استقبال گردشگران قرار گیرد. در دهستان سخت‌سر، روستاهای دیگری مانند دریاچشته، سفید نمشک، گاو رمک و لپاسرک نیز قرار دارند.

    در سال 1350 چند مهندس آلمانی، مسیر دسترسی به روستای جواهرده را طراحی و اجرا کردند. در طراحی این جاده پیچ‌ها به صورتی قرار گرفته است که بتوان مناظر اطراف را به راحتی دید. بنابراین این جاده اینقدر زیباست که در طول عبور از آن به هیچ عنوان احساس خستگی نخواهید کرد. جاده جواهرده در غرب رامسر، در امتداد رودخانه صفارود قرار دارد. این جاده آسفالته است و سراشیبی تندی دارد. روستای جواهرده دارای 12 محله قدیمی است که محلی‌ها به آنها جولاخیل می‌گویند. از میان این محله‌ها می‌توان به صیقل محله، چاک دشت، تنگ دره، فتوک محله و آموسی خیل و ... اشاره کرد.

    بیشتر مردم جواهرده به باغداری، کشاورزی و دامپروی مشغول هستند. تولید صنایع دستی همچون نمدبافی و سفالگری نیز در میان زنان این روستا رایج است. این دهستان نزدیک 10 هزار نفر جمعیت دارد اما این ده هزار نفر فقط چهار ماه از سال را ساکن جواهرده هستند و بقیه ایام سال به جز چند نگهبان و سرایدار کس دیگری را نمی‌توانید در این روستا پیدا کنید. بیشترین زمان حضور گردشگران در جواهرده هم همین بازه است.

درباره وجه تسمیه روستای جواهرده

    یکی از قدیمی‌ترین منابعی که درباره نام روستا جواهرده وجود دارد، مربوط به قرن نهم است. در این منبع از این روستا با نام جئورده یاد کرده‌اند. براساس نظر برخی زبان‌شناسان، یا این جئورده اشاره به جواهرده کنونی ندارد و یا اینکه به غلط جئورده تبدیل به جواهرده شده است. چرا که در زبان گیلکی جئورده به معنای ده بالا است و هیچ ارتباطی با واژه جواهر ندارد. برخی دیگر از صاحب‌نظران به موضوع کشف طلا و جواهرات از گورهای کشف شده در این روستا اشاره می‌کنند. این لوازم زینتی ارزشمند را در قبرهای تاریخی، همراه اجساد دفن کرده‌اند. این محققان باور دارند، نام این روستا باید اشاره‌ای به این موضوع و نه واژه جئورده داشته باشد.

    اینکه جواهرات را در گورها دفن می‌کرده‌اند، قدمت بسیار بیشتری از زمانی دارد که روستاها را به ده بالا و ده پایین تقسیم می‌نموده‌اند. این تقسیم‌بندی بیشتر در زمان سلطه خوانین رواج داشته است. دو دیدگاه دیگر هم درباره و تسمیه این روستا وجود دارد. عده‌ای اعتقاد دارند، از آنجایی که جواهرده روزگاری کشتزار مناسبی برای گندم و جو بوده است، نام جوادَهار را روی آن گذاشته‌اند. جوادَهار یعنی گندم زار میان شکاف دو کوه. بعدها این نام تغییر کرده و به جواهرده تبدیل شده است.

    عده دیگری هم اعتقاد دارند در زمان قدیم یک زن به نام جواهر در این روستا فرمانروایی می‌کرده است. هر کدام از این روایات می‌تواند درست باشد. در هر صورت نام جواهرده امروزه بسیار برای این روستا مناسب به نظر می‌رسد چرا که این روستا مانند جواهری در رامسر می‌درخشد.

بوستان صفارود یا پارک جنگ لی جواهرده

    در فاصله 9 کیلومتری این روستا، پارک جنگلی صفارود قرار دارد که در آن رودخانه بسیار باصفا و دل‌انگیزی به نام صفارود جریان دارد. سرچشمه این رودخانه از قسمت‌های شرقی ارتفاعات سماموس است و سر راهش از روستاهای جواهرده، تنگ دره و صیقل محله عبور می‌کند و در نهایت هم به دریای خزر می‌ریزد. در پارک جنگلی هم، امکانات رفاهی همچون آلاچیق، سرویس بهداشتی، بوفه و نیز مکان‌هایی برای پخت کباب پیش بینی شده است. در این پارک جنگلی چشمه‌هایی وجود دارد که می‌توان از آبشان برای آشامیدن استفاده کرد. وجود این آب طبیعی باعث شده که برخی از بومی‌ها به این بوستان عنوان آب معدن را بدهند.

دریاچه قو در جواهرده

    یکی دیگر از جاذبه‌های این روستا که بسیاری از گردشگران در جستجوی آن هستند، دریاچه‌ای به نام قو است. این دریاچه طبیعی نبوده و در واقع باید آن را برکه کوچکی دانست که بزرگ شده و بدل به یک دریاچه مصنوعی گردیده است. برای رسیدن به دریاچه قو باید یک مسیر پر پیچ و خم را طی کنید تا به یک جنگل پر از درخت برسید. اینجا دریاچه قو را پیدا خواهید کرد.

    در اطراف این دریاچه هم امکان کمپینگ وجود دارد و هم آلاچیق‌هایی برای استقرار گردشگران ساخته شده است. در دریاچه قو می‌توانید با قایق‌های پدالی قایق‌سواری کنید. اگر قصد داشته باشید شب را در این منطقه بمانید یک مجموعه خدمات گردشگری در منطقه احداث شده است. بنابراین با خیال راحت و در امنیت می‌توانید شب را در کنار دریاچه قو به صبح برسانید.

اقامت در جواهرده و رامسر

    در اقامت در هر منطقه گردشگری باید بیش از همه به دو نکته مکان سکونت و امکان تهیه موادغذایی توجه کرد. در اطراف جواهرده ویلاها، خانه‌های روستایی و هتل‌های بسیار مناسب و متنوعی برای اقامت گردشگران وجود دارد. البته ممکن است خیلی‌ها علاقمند به شب مانی در چادر باشند. اما با توجه به سرمای هوای منطقه در شب حتی در تابستان، شاید این گزینه برای همه افراد به ویژه خانواده‌ها مقدور نباشد. غیر از سکونتگاه‌های اطراف روستا و گزینه اجاره خانه روستایی رامسر، اقامت در رامسر نیز به آسانی برای شما میسر است. با اجاره آپارتمان مبله در رامسر می‌توانید در زمانی اندک به این روستا برسید.

    در صورتی که نیاز به غذا داشته باشید می‌توانید به رستوران‌ها و کافه‌های اطراف روستا مراجعه کنید و یک تجربه خوشمزه را برای خود رقم بزنید. در این مکان‌ها می‌توانید انواع غذاهای خوش طعم شمالی همچون، باقالی قاتق، ترشه مرغ، کباب یا جوجه ترش را سفارش دهید. بوفه‌ها و فروشندگان کنار جاده نیز میان وعده‌های جذابی همچون آش‌های محلی را به شما پیشنهاد می‌کنند. یک گزینه جذاب دیگر هم که پیش رویتان قرار دارد، اقامت در خانه‌های روستایی و چشیدن دستپخت بانوان این روستا است. این انتخاب از لحاظ بهداشتی قابل اعتمادتر از گزینه‌های دیگر است  .

پوشش گیاهی و جانوری جواهرده

    همچون دیگر جنگل‌های شمال، تنوع گونه‌های جانوری از هر نوع پرندگان و پستانداران در این منطقه بسیار بالاست. حیواناتی همچون گراز، روباه، سنجاب، گربه وحشی، گرگ، خرس و نیز پرندگانی مانند زاغ، کبک، توکا، مرغ حق و قرقاول از جمله پوشش جانوری جنگل‌های روستای جواهرده محسوب می‌شود. از لحاظ گیاهی نیز، فضاهای سبز منطقه جزو جنگل‌های بسیار ارزشمند و کهن هیرکانی به شمار می‌آیند.

    در این جنگل‌ها می‌توانید انواع درختان شمشاد، راش، شاه بلوط، اقاقیا و ممرز را پیدا کنید زیرا این جنگل‌ها محیط مناسبی برای رشد و بالندگی را در اختیار گیاهان قرار می‌دهد. انواع درختان میوه و گیاهان موجود در جواهرده عبارتند از سیب، فندق، گلابی، زرشک، آویشن و بابونه. همچنین در ارتفاعات این منطقه گل‌های بسیار زیبایی با رنگ‌های جادویی و سحرانگیز می‌روید که می‌تواند نگاه هر بیننده‌ای را به خود خیره کند. این گل‌ها شامل سرخس، گل گاو زبان و انواع گل‌های وحشی خودرو می‌شوند.

مختصری درباره آداب و رسوم مردم جواهرده

    مردم جواهرده مانند هر جای دیگری آداب و رسوم و فرهنگ مخصوص به خود را دارند در ادامه برخی از این آداب و رسوم را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

جشن تیرماه سیزده

    این جشن باستانی که برای بزرگداشت شکست ضحاک و پیروزی کاوه آهنگر انجام می‌شود، در بسیاری از مناطق استان مازندران یا همان طبرستان کهن رواج دارد. طبرستان قدیم اشاره به مازندران، قسمت‌هایی از استان‌های گلستان، تهران، گیلان و سمنان دارد. این جشن در سیزدهم ماه تیر تقویم طبری برگزار می‌شود که معادل دوزادهم یا سیزدهم آبان تقویم شمسی می‌شود. در قسمت‌های مختلف استان مازندران، این جشن به طرق مختلفی برپا می‌شود. این جشن در جواهرده بسیار شبیه به جشن شب یلدا برگزار می‌شود. اهالی این روستا در این شب به پختن 13 نوع خوراکی محلی، شعر خوانی و چوب‌خوری از لال‌ها می‌گذرانند.

گِلکاری مسجد آدینه جواهرده

    این جشن کهن یکی دیگر از رسومی است که در جواهرده برگزار می‌شود. این جشن درواقع یک نوع مراسم نیایش و شکرگزاری محلی به حساب می‌آید که در آن دامپروران و کشاورزان، برای درخواست سلامتی خانواده و برکت دادن به فرآورده‌های خود، گِلی که با شیر حیوانات اهلی، ترکیب شده را با صلوات‌خوانی به دیواره‌های مسجدی به نام آدینه می‌مالند. البته این سنت قدیمی، برای مدتی اجرا نمی‌شده که برای احیا و اجرای مجدد آن در روستای جواهرده برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است. نام سنتی این مراسم دزگا مزگتی بوده و در آن مردمان نواحی مختلف مازندران، گیلان و الموت در کنار این مسجد جمع شده و دیدار تازه می‌کنند.

    در این جشن که هر سال در اولین جمعه ماه اسد یا هفدهم مرداد برگزار می‌شود، طبق روایات کهن، باید با گِلی که دوشیزگان آن را با شیر دام‌ها می‌آمیزند، انجام شوند. پس از پایان مراسم، جشنی برپا شده که در آن سرنا و دهل نواخته می‌شود و مسابقات کشتی مردان برگزار می‌گردد. بازار محلی بعد از این جشن نیز بسیار دیدنی و پرهیجان است. ظرفیت این مراسم آنقدر بالاست که در صورت سرمایه گذای روی آن می‌توان به یکی از جاذبه‌های جذاب مردم‌شناسانه جواهرده تبدیلش کرد.

بازار، سوغات و صنایع دستی جواهرده

    در این بازار روباز همچون دیگر بازارهای محلی شمال، ترکیبی از رنگ، عطر و طبیعت با مهربانی و شادی مردمان محلی را در کنار هم مشاهده خواهید کرد. در این بازار می‌توانید انواع خوراکی‌های محلی همچون مربا، ترشی، عسل، پنیر، کره، ماست و شیرینی‌های محلی، و نیز صنایع دستی اهالی جواهرده را تهیه کنید. مهم‌ترین صنایع دستی مردمان این روستا همچون دیگر اهالی رامسر، نمدبافی است. در کنار آنها می‌توانید محصولات ساخته شده با هنرهای چادربافی، کوزه‌گری، شولابافی، خراطی، عروسک‌بافی و چادرشب‌بافی را نیز تهیه کنید. ساخت ظروف مسی و سفالی نیز از هنرهای کهن مردمان روستا بوده که در حال حاضر کمتر به آن پرداخته می‌شود.

تقویم طبری مردم جواهرده

    بسیاری از سنن تاریخی و فرهنگی مردم این منطقه بر اساس تقویم کهن طبری تنظیم شده و همین خود باعث ایجاد تقویم و فرهنگ جداگانه‌ای در این منطقه گردیده است. این تقویم، گالشی یا گیلکی بوده و در آن زمان اعیاد ملی مهمی همچون عید نوروز متفاوت است. برای نمونه، مردم جواهرده براساس این تقویم، نوروز یا نوروز بل یا همان شروع سال نوی طبری را در میانه‌های مرداد یعنی 13 تا 17 مرداد جشن می‌گیرند. ماه‌های این تقویم نیز به ترتیب از مرداد آغاز شده و نامگذاری متفاوتی همچون، ارکه ماه، موردال ماه، سیه ماه، ورفه ماه یا اسفندارماه دارند.

کشتی گیله مردی

    کشتی گیله مردی که شاید بسیاری از شما نام آن را شنیده باشید، یکی از ورزش‌های باستانی و پرطرفدار است که در دو استان شمالی و نیز روستای جواهرده انجام می‌شود. این ورزش آنقدر ارزش دارد که آن را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کرده‌اند. این کشتی اغلب در تابستان و به صورت شبانه برگزار شده و در آن، زمان مشخص و نیز تفکیک وزنی وجود ندارد. هر فردی با هر وزن و اندازه‌ای می‌تواند با رقیب خود با وزنی کاملا متفاوت کشتی گرفته و زمان مسابقه نیز تا وقتی که یکی از طرفین با دست، مشت یا پا حریف را به زمین بزند؛ ادامه دارد. کسی که برنده این مسابقه شود، یک شاخه که با پارچه و پول تزئین شده و یک گاو و یا اسبی با شال ابریشمی گلدار جایزه می‌گردد.

    این جایزه را تماشاچیان به برنده اهدا می‌دهند و در نهایت پس از پایان مسابقه برنده باید بازنده را در مرکز زمین بغل کند. کشتی گیله مردی نمادی بسیار جذاب و پرمعنا از فرهنگ پهلوانی جوانمردی مردم سرزمین‌های شمالی ایران از جمله روستای جواهرده به شمار می‌آید.

جاهای دیدنی جواهرده

    در روستای زیبای جواهرده جاهای دیدنی زیادی برای بازدید وجود دارد که دیدن هر کدام آنها لذت سفرتان را دو چندان می‌کند. در ادامه برخی از این جاذبه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

گورهای تاریخی گبری

    این گورها به حدود دو الی سه هزار سال پیش بر می‌گردند و باستان‌شناسان آنها را مربوط به عصر هخامنشیان و دین زرتشتی می‌دانند. در فارسی پس از اسلام، به مردم غیرمسلمان گبر می‌کنند و به همین دلیل هم مردم جواهرده نام گورهای گبری را به این مقبره تاریخی نسبت داده‌اند. طراحی این گورها خمره‌ای و یا سردابی است. زرتشتیان در آن دوران بر این باور بودند باید گنجینه‌های فرد متوفی که در طول زندگی جمع کرده است، مانند کالاهای گرانقیمت یا جواهراتش همراه او دفن شود. همین موضوع سبب شده است غارتگران در طول سالیان بسیار به این گورهای تاریخی دستبردهای فراوانی بزنند و درحال حاضر چیز زیادی از گنجینه‌ها باقی نمانده است.

مسجد آدینه

    این مسجد یکی از جاذبه‌های تاریخی رامسر محسوب می‌شود. پیشینه ساخت این مسجد کهن به 700 سال پیش می‌رسد. مسجد آدینه برای اولین بار توسط شخصی به نام شل شریف، که یکی از نام‌آوران قدیمی جواهرده است، ساخته شده است. در معماری اولیه این بنا از چوب و گل، بدون ستون و شمع استفاده شده. این بنا به خاطر رویدادهای طبیعی، چندین بار دچار آسیب‌هایی شد. در آخرین مورد، در سال‌های گذشته اصابت صاعقه به درخت کنار مسجد، باعث آتش‌سوزی آن شد. البته بعد از این آتش‌سوزی، مسجد بازسازی شده و پذیرای مردمان بومی منطقه و مراسم آنان است.

مقبره شاه یحیی

    علاوه بر مسجد آدینه، جای دیگری که مردم جواهرده مراسم خود را در آن برگزار می‌کنند مقبره شاه یحیی است. این مقبره فراز قله سماموس قرار دارد. مسیر دسترسی به این مقبره کمی سخت است اما مردم این روستا برای ادای نذر و دعا کردن این مسیر را می‌پیمایند. البته منابع و مستندات تاریخی می‌گویند که این مسجد در دوران باستان، معبد و آتشکده زرتشتی بوده و برخی نیز آن را عبادتگاه مذهب میتراییسم می‌دانند که در آن میترا، الهه آب پرستش می‌شده است.

چشمه ها و آبشارهای جواهرده

    آب آشامیدنی مردم منطقه جواهرده از طریق آب چشمه‌های همچون برشی، کوه کین و سلیمان، تامین می‌شود. در گذشته‌ها آب این چشمه‌ها، به وسیله نیکوکاران محلی تا نزدیک ده هدایت می‌شده است. در حال حاضر این چشمه‌ها و آبشارهای مربوط به آنها برای بسیاری از بازدیدکنندگان منطقه، جذابیت بسیاری دارند. یکی از آبشارهای این روستا، انتهای آن در کنار صخره سنگی بزرگی ایجاد شده است. پارکینگ روستا با این آبشار حدود 100 متر فاصله دارد. دیگر آبشار محبوب در این منطقه، یک آبشار کوهستانی است که در مسیری تنگ و باریک و در شیب تند و کوهستانی روستا واقع شده و آبی بسیار زلال و خوش طعم دارد.

تفریحات جواهرده

    مانند بسیاری دیگر از مناطق شمال کشورمان، روستای جواهرده مجموعه‌ای از تفریحات جذاب برای گردشگران تدارک دیده است. البته تفریحاتی که در این منطقه تجربه می‌کنید از جنس تفریحات مدرن، امروزی و تکنولوژیک نیستند. همه آنها برگرفته از طبیعت هستند. در ادامه برخی از این تفریحات را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

عکاسی در جواهرده

    اگر به عکاسی چه عکاسی آماتور و چه حرفه‌ای علاقه داشته باشید، جواهرده یک انتخاب مناسب برای شماست. در این روستا چشم‌اندازهای فوق‌العاده‌ای از کوه، جنگل، طبیعت، رود، چشمه و آبشار و همچنین جاذبه‌های تاریخی و مردم شناسانه همچون بازار محلی و مراسم سنتی می‌تواند سوژه‌ای برای لنز دوربین شما باشد.

کمپینگ و جنگل نوردی در جواهرده

    گزینه‌های دیگر برای تفریح در جواهرده که برای همه در دسترس است، پیاده‌روی در دل طبیعت و پیک نیک و کمپینگ در کنار آبشارها، چشمه‌ها و در میان جنگل خواهد بود. البته برای این گزینه باید حتما به فصلی از سال که در آن هستید و پیش‌بینی‌های هواشناسی توجه کنید. به ویژه در فصل‌های پاییز و زمستان و ابتدای بهار، حتما چک کنید که پیش بینی بارش برف یا باران نشده باشد. در این حالت علاوه بر لغزنده بودن جاده و سرمای شدید منطقه امکان دارد به علت ریزش کوه جاده بسته باشد و نتوانید به مقصد پیک نیک خود برسید.

صخره نوردی و کوهنوردی در جواهرده

    این تفریح نیز بیشتر مناسب افرادی هست که در این زمینه مهارت و علاقه دارند. با توجه به جغرافیای منطقه، کوهنوردی و صعود از صخره‌های سرسبز روستا برای هر علاقمند به ارتفاعات، یک تجربه خاص خواهد بود. قله‌های این منطقه به خاطر سرسبزی و طبیعت بکرشان، بسیار متمایز هستند. در نواحی کوهستانی منطقه، انبوهی پوشش گیاهی کم شده و چمنزارها و مرتع‌ها جای آنها را می‌گیرند. از جمله بلندترین قله‌های جواهرده، واژک سه برار رژه (رجه)، سماموس و سرخ تله هستند.

بهترین زمان سفر به جواهرده

    از آنجا که جواهرده در ارتفاعات البرز قرار دارد و هوایی خنک و رو به سردی دارد، بهترین زمان سفر به آن به عنوان منطقه‌ای ییلاقی، در ماه‌های گرم سال یعنی، خرداد، تیر، مرداد، شهریور و تا اندازه‌ای مهر است. در این ماه‌ها دمای هوا در این روستا معتدل و مناسب بوده و شما می‌توانید در گرما از خنکی هوای این روستای جادویی لذت ببرید. برگ‌های سرخ، زرد و نارنجی پاییزی و نیز برف‌های زمستانی به این روستای دل انگیز، چشم‌اندازی فوق‌العاده می‌بخشند.

    علاوه بر اینها، پدیده‌ای که به نام اقیانوس ابر از آن یاد می‌شود و در برخی مناطق خوش و آب و هوای کوهستانی کشور به آن بر می‌خوریم، به زیباترین شکل در جواهرده پدیدار می‌شود. در فصول مختلف سال، این اقیانوس ابر و قرار گرفتن در میان مه‌های سپید رنگ را می‌توان در این روستا مشاهده کرد. جواهرده با وجود این که هر فصل دارای ویژگی خاصی است و می‌تواند زیبا باشد اما باید به خطرات و بسته شدن جاده در فصل زمستان هنگام ریزش برف و یا لغزندگی باران نیز دقت کنید.

کلام آخر

    در مطلب همه چیز درباره روستای جواهرده، هر آنچه را که لازم بود درباره این روستای زیبا بدانید بیان کردیم. ابتدا به معرفی این منطقه پرداختیم و سپس مواردی همچون جاذبه‌ها، تفریحات و  ... را بررسی کردیم. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد و یا اگر تجربه بازدید از این روستای زیبا را دارید، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران هم بتوانند از تجربیات شما استفاده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد واز خواندن آن لذت ببرید.