در مقاله امروز قصد دارم تا یک مقصد گردشگری جدید رو بهتون معرفی کنم این بار شما رو میخوام با یک کویر خاص آشنا کنم. فقط کافیه با من همراه باشین تا بتونین از شگفتیهای اون مطلع بشین. کویر رضا آباد در حوالی روستایی با همین نام قرار گرفته و یکی از زیباترین و دستنخوردهترین کویرهای ایران به شمار میره.
کویر رضا آباد در کنار پارک وحش خارتوران واقع شده؛ به همین دلیل گردشگران علاوه بر لذتبردن از زیباییهای کویر، میتونن مدتی از زمان سفر خودشون رو هم به تماشای حیات و حش اختصاص بدن. همچنین، امکان تجربه دیدنیها و تفریحات جذاب دیگهای مثل رودخانه شور، آفرود در کویر، رصد ستارهها، آسمان پرستاره شبهای کویر، بارش شهابی، موتور چهارچرخ، شترسواری و پیادهروی روی رملهای ماسهای کویر مهیاست. در ادامه با ما در دکوول همراه باشین تا بیشتر از این کویر بدونین. موضوعاتی که قراره راجع به اونها بدونین عبارتاند از: موقعیت مکانی کویر، چگونگی دسترسی، اطلاعات بیشتر راجع به کویر، بهترین زمان سفر، تفریحات و نکات سفر و دیدنیهای اطراف کویر.
اگر بخوام آدرس دقیق کویر رو همین اول کار بهت بدم باید بگم که آدرسش هست: استان سمنان، شهرستان شاهرود، بخش بیارجمند، دهستان خارتوران، روستای رضا آباد
کویر رضا آباد در روستایی با همین نام قرار گرفته و یکی از زیباترین کویرهای ایران محسوب میشه. این کویر از روستای رضا آباد شروع میشه و تا نزدیکی پارک وحش خارتوران ادامه پیدا میکنه. کویر رضا آباد از سمت غرب با فاصله ۱۱۵ کیلومتر (یک ساعت و ۴۵ دقیقه) به شهر بیارجمند، از سمت شمال غرب با فاصله ۲۲۵ کیلومتر (سه ساعت) به شهر شاهرود و از سمت شمال شرق بافاصله ۱۴۰ کیلومتر (دو ساعت و ۱۰ دقیقه) به شهر سبزوار منتهی میشه.
کویر رضا آباد در فاصله ۴۰۵ کیلومتری (پنج ساعت) سمنان، ۳۸۰ کیلومتری (چهار ساعت و ۵۰ دقیقه) مشهد و ۸۴۰ کیلومتر ی (هشت ساعت و ۲۵ دقیقه) تهران قرار داره.
برای دسترسی به کویر رضا آباد با خودروی شخصی، پیشنهاد میکنم علاوه بر تکیه به تابلوهای راهنما در جاده، نقشه یا GPS هم همراه خودتون داشته باشین. اول به سمنان و در ادامه به شهر شاهرود برین؛ بعد از عبور از شاهرود و پلیسراه میامی، وارد جاده بیارجمند بشین و از شهر بیارجمند، روستاهای قلعه آباد و احمدآباد هم عبور کنین. مسیر رو ادامه بدین تا تابلوی روستای رضا آباد رو ببینین.
در مسیر دیگهی دسترسی به کویر رضا آباد، بعد از عبور از شهر شاهرود، میامی، میاندشت و عباسآباد، مسیر رو در بزرگراه امام رضا یا جاده شاهرود - سبزوار ادامه بدین و نرسیده به داورزن، از خروجی به سمت مزینان خارج بشین. بعد از طیکردن حدود ۵۰ کیلومتر به رضا آباد میرسین. توجه داشته باشین این جاده از عرض کویر سبزوار عبور میکنه.
حتما خاطرتون باشه که درمجموع، مسیر دسترسی اول، مسیر بهتری هست؛ چراکه تنها ۱۰ کیلومتر انتهایی مسیر، خاکی هست؛ البته باید بدونین که کیفیت آسفالت جاده احمد آباد به رضا آباد مطلوب نیست و این مسیر ناصاف، چالههای بسیاری داره. مسیر دسترسی دوم، حدود ۴۵ کیلومتر جاده خاکی داره.
کویر رضا آباد مثل بقیه کویرهای کشور ایران، بعد دیگهای از زیبایی یک جاذبه رو به بینندگان نمایش میده. در این کویر میتونین روزها از پیادهروی روی شنها و ماسهها و همچنین تماشای رنگ طلایی اونها زیر آفتاب سوزان خورشید لذت ببرین؛ شبها هم از آرامش محیط و منظره آسمان جذاب و پر ستاره اون استفاده کنین.
مرداد و آذرماه در کویر رضا آباد ممکنه شاهد بارشهای شهابی اعجابانگیز و رویایی باشین که به ترتیب، به بارشهای شهابی «برساوشی» و «جوزایی» هم شناخته میشن.
تپههای ماسهای کویر رضا آباد همیشه شکل یکسانی ندارن و با وزش باد تغییر شکل میدن. قدمزدن در کویر بهخاطر نرم بودن سطح زیرپا و جابهجایی ماسهها، به همون اندازه که خوشایند هست، به همان اندازه هم از شما انرژی میگیره. پیادهروی روی تپههای ماسهای کویر رضاآباد تجربهای بینظیر به همراه داره. باید بهتون بگم که اغلب تپهها یا رملهای این کویر دارای خزنده هستن که البته در مناطقی که گردشگر از اونها بازدید میکنه و در نزدیکی روستا کمتر دیدهشدن.
مناطق کویری کشور، بیشتر آب و هوایی گرم و خشک دارن؛ کویر رضا آباد هم از این روال مستثنی نیست؛ بنابراین در فصول گرم، گرمایی طاقتفرسا در این منطقه حکمفرماست. با رسیدن فصول پاییز و زمستان، وضعیت آب و هوایی در وضعیت بهتری قرار میگیره و به حالت معتدل درمیآد؛ بهاینترتیب که در طول روز بهخاطر وجود تابش خورشید، هوا حدودا گرم و با تاریک شدن هم رو به سردی میره.
در نهایت میتونم بگم، بهترین زمان سفر به کویر رضا آباد فصول بهار و پاییز هستن. سفر در فصل تابستان بهخاطر گرمای بیش از حد و در زمستان به دلیل سرمای سخت و بادهای شدید، بههیچوجه توصیه نمیشه.
تفریحات مناطق کویری، اگر بیشتر از تفریحات مناطق سرسبز نباشن، چیزی کمتر هم ندارن. کافیه یکبار به کویر رضا آباد سفر کنین تا از تفریحات بینظیر و هیجانانگیز اون نهایت لذت رو ببرین.
یکی از تفریحات سالم و رایگان کویر رضا آباد که وجود هر گردشگری رو از آرامش پر میکنه، پیادهروی روی شنهای گرم و نرمه. اگر از وجود موجودات در منطقهای که میخواین در اونجا قدم بزنین، بیاطلاع هستین، حتما از کفش مناسب استفاده کنین. در غیر این صورت، احتمال گزیدگی توسط عقرب یا دیگر موجودات وجود داره.
قدمزدن روی ماسههای روان کویر رضا آباد کمی سخت هستن؛ چراکه با هر قدم پاها و مچها به درون ماسهها فرو میرن. اگر قصد پیادهروی دارین سعی کنین زیاد از همسفرهای خودتون فاصله نگیرین.
شترسواری در کویر جزو تفریحاتی هست که قدمت اون به سالهای دور برمیگرده. شترسواری امروزه هم جزئی جدا نشدنی از لذت کویرگردی به حساب میآد. شکوه کویر زمانی که روی شتر نشستین و هیچ صدایی جز زنگوله کاروان به گوشتون نمیرسه دوچندان خواهد شد.
سواری بر موتور چهارچرخ یکی از تفریحات کویره که میتوانم بگم بیشترین هیجان رو داره. اکثر کمپهای آفرود سواری، از این موتورها دارن. موتور چهارچرخ تونسته در مدتی کوتاه، علاقهمندان زیادی رو جذب کنه. این موتورها مخصوص مسیرهای ناهموار و مکانهایی مثل کویر ساختهشدن و استفاده از اونها به مهارت زیادی نیاز نداره. کافیه که با یکم مهارت رانندگی، در محدوده مشخص شده حرکت کنین.
رانندگی با موتور چهارچرخ، در سرعتهای بالا، باعث ایجاد موج شن در هوا میشه؛ بنابراین حتما از عینک برای محافظت از چشمهاتون در برابر شنها استفاده کنین.
آفرود و سافاری یکی از هیجانانگیزترین تفریحات در کویر رضا آباد هست که اغلب گردشگرانی که برای تخلیه انرژی به این کویر سفر میکنن، حتما به سراغش میرن. البته وجود راننده مجرب و سرعت بالای، در لذتبردن از این تفریح، بیتأثیر نیست. اگر قصد آفرود سواری با جیپ یا ماشینهای روباز را داشتین، حتما از عینک برای محافظت از چشمهاتون استفاده کنین.
منطقه حفاظتشده توران یکی از سه منطقه محافظت شده و دیدنیهای طبیعی ایران هست. برای ورود و بازدید از این منطقه، نیاز به مجوز دارین. بهتره با یک شخص بومی رضا آباد برای رفتن و اخذ اون از اداره مربوطه هماهنگ کنین تا در زمان مراجعه، معطل گرفتن مجوز نشین. این منطقه بسیار بکر و دیدنی هست. خارتوران، یکی از مهمترین زیستگاههای یوزپلنگ ایرانی و البته بهترین مکان برای تماشای گورخر ایرانیه.
برای رفتن به منطقه محافظت شده خارتوران، سعی کنین لباسی همرنگ طبیعت بپوشین تا توجه حیوانات کمتر متوجه شما بشه؛ بهعلاوه تا حد ممکن سکوت رو رعایت کنین. همچنین زبالههای خودتون رو بههیچعنوان در طبیعت منطقه رها نکنین؛ این کار صدمهای جبرانناپذیر به حیاتوحش منطقه خارتوران وارد میکنه.
دیدن رودخانه شور در مواقعی که بارندگی خوب و قابلقبولی در منطقه اومده، خالیازلطف نیست؛ چراکه به دلیل کمآبی این منطقه، این رود بیشتر اوقات خشک هست و در صورت پرآبی تبدیل به جاذبهای دیدنی میشه.
برای رصد ستارهها و دیدن آسمان زیبای شب کویر رضا آباد، اول سعی کنین فاصلهای قابلتوجه با روستا داشته باشین؛ چون که روشنایی و نور چراغهای روستا در شب، از زیبایی آسمان کویر کم میکنه. فاصله با روستا رو تا حدی رعایت کنین که درگیر جانوران و حیوانات نشین.
بارش شهابی برساوشی که در مردادماه و بارش شهابی جوزایی که در اواخر آذرماه به اوج فعالیت خودش در منطقه کویر رضا آباد میرسن، از زیباترین و کمنظیرترین فستیوالهای سالانه نجومی هستن؛ رویدادهایی که حتی افرادی رو که به علم نجوم هم علاقهمند نیستن هم شیفته خودشون میکنن. توجه داشته باشین که هرچی آسمون تاریکتر و آلودگی نوری محیط کمتر باشه، بارشهای شهابی رو باکیفیت و وضوح بیشتری میبینین.
عکاسی در کویر رضا آباد از شنها و رملها، کاروانهای شتر، رودخانه شور و سوژههای انسانی همیشه طرفدار داشته و کسانی که عاشق عکاسی هستن، معمولا در سفر به کویر، اول دوربین عکاسیشون رو در وسایلشون میذارن. حتما حواستون باشه که برای عکاسی از آسمون زیبای این منطقه، باید تجهیزات حرفهای عکاسی همراه داشته باشین.
جالبه بدونین خیلی از تورها باهدف عکاسی از کویر رضا آباد و جاذبههای اطراف اون، تشکیل و راهی سفر میشن.
از مهمترین وسایلی که باید برای کویرگردی همراه داشته باشین، میشه به لباس مناسب اشاره کرد؛ لباسی که راحت و درعینحال مقاوم نسبت به خاک و باد باشه. لباسی از جنس کتان یا نخ (برای کمک به خنکشدن بدن) و رنگ متناسب با طبیعت بپوشین.
از تجهیزات دیگهی سفر برای بازدید از کویر رضاآباد میتوانم به موارد زیر اشاره کنم:
اگر میخواین آسمون زیبا و پرستاره کویر رو در شب ببینین و اونجا بمونین، حتما چادر، کیسهخواب، بالشت، پتوی نازک و وسایل کمپینگ را همراه داشته باشید.
اگر قصد دارین شب رو در کویر رضا آباد بمونین، نگران نباشین؛ چون این کویر با روستای رضا آباد فقط ۱۰۰ متر فاصله داره و گردشگران میتونن بعد از دیدن آسمون و رصد ستارهها، به روستای رضاآباد برن.
روستای رضا آباد تعدادی اقامتگاه بومگردی داره که با روی باز پذیرای شما هستن. بعضی از این بومگردیها، سیاهچادرهایی عشایری هستن که امکاناتی مثل کرسی سنتی هم دارن. مسافران میتونن در آرامش مطلق و بهدور از هیاهوی شهر، شب رو در این بومگردیها سپری کنن.
در کویر رضا آباد گونههای زیادی از گیاهان و جانوران وجود داره که از مهمترین گونههای گیاهی منطقه کویر رضا آباد میتونم به گیاه بوتهای قیچ اشاره کنم. گیاه دیگهای که بهوفور یافت میشه، درختچههای اسکنبیل هست که سازگاری زیادی در برابر کمآبی و خشکسالی داره.
در خصوص پوشش جانوری کویر رضا آباد باید بگم، نزدیک روستا، بهغیراز شتر گونههای بهخصوصی پیدا نمیشه؛ ولی اگر به دل کویر برین و از روستا فاصله زیاد بگیرین، شاید موفق به دیدن یوزپلنگ ایرانی، گورخر ایرانی، بز کوهی، هوبره و زاغ بور بشین.
اگر قصد داشتین اطراف کویر رو هم کشف کنین من یکسری آدرس برتون قرار میدم تا بتونین از اونها هم دیدن کنین. مثل روستای رضا آباد به آدرس: استان سمنان، شهرستان شاهرود، بخش بیارجمند، دهستان خارتوران. فاصله اون از کویر رضاآباد: ۱۰۰ متر (کمتر از پنج دقیقه پیادهروی)
روستای رضا آباد با نام قدیمی «چشمه کوررو» به معنی چشمه کور شده، به دلیل نزدیکی به کویر مورد بازدید تعداد زیادی گردشگر در طول سال قرار میگیره. رضا آباد درگذشته محل قشلاق ایل «چوبداری» (یکی از ایلات هرات افغانستان)، بوده؛ البته امروزه هم تعدادی از این ایل به این روستا اومدن و علاوه بر خونهها، همچنان در سیاهچادرها هم زندگی میکنن.
مردم روستای رضا آباد به دامداری، پرورش شتر، گلیمبافی و تهیه کیف و کلاه و دستبند از پشم شتر، گوسفند و بز مشغول هستن. همچنین محصولات لبنی از جمله شیر بز و دوغ شتر این روستا بسیار معروف و لذیذ هست. در بومگردیهای رضا آباد، امتحان غذایی به نام «دیگی» رو از دست ندین؛ غذایی خوشمزه که با گوشت گوسفند درست میشه.
خونههایی با سقفهای گنبدی گلی از جذابترین مشخصههای روستای رضا آباد محسوب میشه. رودخونه شور در قسمت غربی روستای رضاآباد هم از دیدنیهای این روستا به شمار میآد. نقطه شروع این رودخونه از کوههای اطراف نیشابور هست و در نهایت به رودخانه مور یا موره میپیونده. این رودخونه به دلیل آب و هوای خشک و کمآب منطقه اغلب خشک هست؛ ولی در مواقع بارندگیهای شدید تبدیل به رودخونهای خروشان میشه.
تپه رضا آباد با قدمتی از سدههای میانه دورانهای تاریخی بعد از اسلام، از جاهای دیدنی دیگهی این روستا هست که در سال ۱۳۸۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
روستای قلعه بالا، در ۱۴۰ کیلومتری (یک ساعت و ۳۵ دقیقه) جنوب شرق شاهرود و جنوب پارک ملی خارتوران قرار گرفته. این روستا بافتی کویری داره. خانههای بومی قلعه بالا، مثل شهر ماسوله استان گیلان، بهصورت پلکانی با نماهای کاهگلی ساختهشدن. این روستا در منطقه حفاظتشده خارتوران واقع شده و به «دروازه پارک ملی خارتوران» هم شهرت داره.
مردم قلعه بالا مشاغلی مثل کشاورزی و باغداری دارن که از محصولات اونها میتونم به گندم و جو، آلو و انار اشاره کنم. صنایعدستی بانوان روستا هم شامل سوزندوزی، گلدوزی، تانه دوزی، کاک، قندی و فطیره که بسیار موردتوجه گردشگران قرار میگیره.
پارک ملی توران یا خارتوران که با نام «آفریقای ایران» هم شناخته میشه، در منتهیالیه شرق استان سمنان و هممرز با خراسان رضوی قرار داره. این پارک، بخشی از منطقه محافظت شده ذخیرهگاه زیستکره خارتوران هست. این منطقه جزو یکی از برترین و وسیعترین مناطق حفاظتشده ایران و یکی از مهمترین و بزرگترین ذخیرهگاههای زیستکرهای دنیا به شمار میره.
پارک توران در سال ۱۳۵۱، باهدف محافظت از پوشش گیاهی و جانوری بخشهای مرکزی کشور، افتتاح شد، در سال ۱۳۸۱ قسمتهای مرکزی منطقه محافظت شده، به پارک ملی ارتقا داده شدن و عنوان پارک ملی خارتوران رو به خودش اختصاص داد.
به گفته کارشناسان، پارک ملی خارتوران در دل خودش حدود، ۱۷۰ نوع پرنده و دوزیست، ۴۰ نوع پستاندار، ۴۰ نوع خزنده و ۷۰ نوع مار داره. از مهمترین حیوانات این منطقه میتونم به یوزپلنگ ایرانی، گربه شنی، گورخر ایرانی، قوچ میش، گرگ، شاه روباه، روباه قرمز، عقاب طلایی، سیاهگوش، غزال ایرانی، کفتار راهراه، افعی شاخدار و انواع پرندگان شکاری اشاره کنم.
در ابتدا از زمان و نکاه ارزشمند شما تشکر میکنم و از اینکه تا انتهای این مقاله با ما در دکوول همراهی کردین کمال قدردانی رو دارم. در این سری از اکتشافات به بررسی کویر زیبای رضا آباد و جاذبههای دیدنی و بکر اون پرداختم و باعث افتخار و خوشحالی من هست اگر تجربههای خودتون رو از سفر به این مقصد زیبا با من به اشتراک بذارین.
مربی ژیمناستیک و زبان انگلیسی هستم از کودکی ژیمناستیک تمرین کردم و سابقه قهرمانی استانی و کشوری رو دارم در رشته مربیگری ورزشی کارشناسی گرفتم و در حال حاضر کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی-کاربردی هستم.