استان همدان: راهنمای جامع و بررسی کامل
راهنمای جامع سفر به استان همدان جایگاه غارهای شگفت انگیز
استان همدان یکی از مناطق تاریخی ایران است که قدمت آن به زمان حکومت مادها می‌رسد. حتما نام هگمتانه را بارها و بارها در کتب تاریخی دیده‌اید. هگمتانه نامی است که مادها بر روی شهر همدان امروزی گذاشته بودند. این شهر زمانی نماینده تاریخ و تمدن ایران در جهان بوده است.
چرا قصد داریم استان همدان را به عنوان یک مقصد مناسب سفر به شما معرفی کنیم؟ دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، از آب و هوای فوق‌العاده خوش این استان خصوصا در بهار گرفته تا جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بی‌شمار و فرهنگ ناب و اصیلش. همه این دلایل همدان را به یک مقصد خوب برای ایرانگردی تبدیل می‌کند. همدان معمولا زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدلی دارد، بنابراین اگر جزو آن دسته از افراد هستید که ترجیح می‌دهید در هوای سرد سفر نکنید بهترین زمان سفر به استان همدان برای شما فصل‌های بهار و تابستان است. سفر نوروزی به همدان این مزیت را دارد که به شما اجازه می‌دهد از نزدیک با آداب و رسوم مربوط به عید نوروز در این استان آشنا شوید.
در مطلب راهنمای جامع سفر به استان همدان قصد داریم ریز تا درشت این منطقه را بررسی کنیم. ابتدا به مختصری درباره تاریخ، فرهنگ و جغرافیای استان حرف خواهیم زد و سپس به معرفی جاذبه های گردشگری آن خواهیم پرداخت. اگر شما هم علاقمند به کسب این اطلاعات هستید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
آشنایی با پیشینه استان همدان
از هزاران سال قبل اقوام ایرانی در همدان ساکن بوده‌اند. شرایط اقلیمی این منطقه آن را به جایی جذاب برای سکوت تبدیل کرده است. تپهای به نام گیلان نهاوند در استان همدان وجود دارد که براساس نتایج حفاری‌هایی که در آن انجام شده، حدود شش هزار سال قبل اقوامی در استان همدان کنونی ساکن بوده‌اند. حتی قبل از اینکه آریایی‌ها به ایران بیایند، اقوامی به نام کاسیان در این منطقه سکونت داشتند. اما از زمان مادها اطلاعات بیشتری درباره همدان در دسترس است و به همین دلیل این منطقه بیشتر در زمان حکومت مادها مشهور شد.
در زمان حمله اسکندر به ایران همدان یکی از مناطقی بود که بیشترین کشتار و غارت در آن انجام شد و همین مساله نشان می‌دهد این منطقه در آن زمان از چه شهرتی برخوردار بوده است. تا زمان ساسانیان و در واقع قبل از حکومت اسلامی در ایران، نقش همدان بسیار پر رنگ بوده است. پس از آغاز حکومت اسلامی سرنوشت استان همدان هم مانند دیگر نقاط ایران دستخوش پستی و بلندی‌های بسیار شد. جنگ‌ها، یورش‌ها، قحطی‌ها و بلایای طبیعی در این استان روی روند زندگی مردم تاثیر داشت. بدیهی است که چنین تغییراتی بر فرهنگ و آداب و رسوم مردم همدان نیز اثر گذاشته باشد. تغییر فرهنگ مردم همراه با این تحولات آنقدر ادامه پیدا کرده که به شکل امروزی درآمده است.
آشنایی با فرهنگ استان همدان
مردم استان همدان بیشتر شیعه هستند البته اقلیت‌های مذهبی دیگر نیز در این منطقه زندگی می‌کنند. شاید جالب باشد که بدانید یک بقعه به نام استر و مردخای در استان همدان وجود دارد که به عنوان یکی از مهمترین زیارتگاه‌های یهودیان در ایران و جهان به حساب می‌آید. مردم همدان به طور رسمی به زبان فارسی صحبت می‌کنند. لهجه آنها همدانی کمی آمیخته شده با زبان لری است. اما در مناطق مختلف استان گویش‌های فارسی، لری و ترکی نیز وجود دارند. در واقع کنار هم قرار گرفتن اقوام مختلف مانند لرها، ترک‌ها، کردها و فارس‌ها در این استان نوعی تنوع فرهنگی به وجود آورده است. تعداد زیادی از شهرستان‌های استان همدان مانند همدان، تویسرکان، اسدآباد، بهار، نهاوند و ملایر سکونتگاه‌های مهم عشایر این استان به شمار می‌روند.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های فرهنگ استان همدان غذاهای سنتی و محلی این منطقه است. شاید آبگوشت بز باش را بتوان مشهورترین غذای محلی همدانی‌ها دانست. بعید است کسی به این استان سفر کند و گوشه چشمی به امتحان کردن آبگوشت بز باش نداشته باشد. از دیگر غذاهای سنتی این استان می‌توان به کاچی، بروش، تله گنجی، کلم قمری و ... اشاره کرد.
در بحث سوغات گزینه‌های زیادی از خوراکی گرفته تا صنایع دستی برای انتخاب وجود دارد. از میان سوغات فراوان این استان می‌توان به سیر تند، شیره انگور، کماج، قالی، گیوه، انگشت پیچ، عسل، سفال و سرامیک و ... اشاره کرد.
آشنایی با جغرافیای استان همدان
استان همدان در غرب کشورمان قرار دارد و از همسایگان آن می‌توان به استان زنجان، استان قزوین، استان مرکزی، استان لرستان و ... اشاره کرد. همدان یک منطقه کوهستانی، بادخیز و سرد است. بنابراین شاید برای همه جالب نباشد که در زمستان به این منطقه سفر کنند. آب‌های روان همیشه در همدان جاری هستند و وجودشان باعث به وجود آمدن برخی از ناهمواری‌های منطقه شده است.
ارتفاعات استان همدان را می‌توان به چهار دسته ارتفاعات شمالی (سلسله جبال خرقان در شهرستان رزن)، ارتفاعات میانی (شامل کوه‌های الوند، کوه چهل چشمه)، ارتفاعات جنوبی (کوه‌های گرو و زاگرس) و دیگر کوه‌های پراکنده تقسیم کرد. در استان دشت‌هایی هم وجود دارند که سطحشان از چمن پوشیده شده و محل عبور چشمه‌های بسیاری هستند. مهمترین رودهای این منطقه گاماسیاب و سمینه رود نام دارند. اهمیت این دو رود در این است که به جز آنها رودهای دیگر در فصل تابستان خشک می‌شوند.
درباره آب و هوای استان باید از کلمه متغیر استفاده کرد. همدان دارای زمستان‌های سرد و پر از برف و باران و تابستان‌های معتدل است. طبیعت استان نیز مانند آب و هوایش بسیار تنوع دارد، یعنی در این منطقه از بیابان گرفته تا جنگل‌ها و مراتع وجود دارند. همدان درحال حاضر شش منطقه محافظت شده به عنوان زیستگاه حیوانات دارد. البته در قدیم حیوانات بیشتری در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند که به دلیل عواملی مانند شکارچیان غیرمجاز تعدادشان کم شده است.
آشنایی با جاذبه های گردشگری استان همدان
یقینا تا این بخش از مطلب راهنمای جامع سفر به استان همدان اطلاعات زیادی درباره این استان به دست آوردهاید اما، اگر این منطقه را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کرده باشید، هنوز چیزهایی هست که درباره همدان نمی‌دانید. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با جاذبه های گردشگری استان همدان آشنا کنیم تا از این طریق اطلاعاتتان برای سفر تکمیل شود. طبق روال همیشه ابتدا به معرفی جاذبه‌هایی خواهیم پرداخت که در فهرست جهانی یا ملی ثبت شده باشند و سپس درباره دیگر جاذبه‌های استان حرف خواهیم زد. در ادامه با ما همراه باشید.
فیل تپه
- ثبت در فهرست آثار ملی: 14 شهریور 1310
یکی از قدیمی‌ترین جاذبه های گردشگری استان همدان فیل تپه نام دارد. این جاذبه در شهرستان اسدآباد قرار گرفته است. قدمت فیل تپه به عصر آهن می‌رسد و در تاریخی که ما بیشتر درباره آن می‌دانیم، در دوره ساسانیان فیلم تپه دوباره جان گرفته است. برای بازدید از این جاذبه تاریخی باید به دهستان دربندرود، روستای فیل تپه مراجعه نمایید. لازم به ذکر است که در شهرستان اسدآباد تپه‌های تاریخی دیگر مانند تپه آجین، تپه حسام آباد، تپه خسروآباد و ... نیز وجود دارند.
شهر باستانی هگمتانه
- ثبت در فهرست آثار ملی: 24 شهریورر 1310
هگمتانه یکی از شهرهای کهن ایرانی است که به عنوان نخستین پایتخت کشورمان شناخته می‌شده است. در واقع مادها هگمتانه را بنا نهاده و پادشاهی خود را در آن تشکیل داده‌اند. این شهر تا مدت‌ها به پارتیان وفادار ماند و تنها در نتیجه یک شکست این وفاداری به پایان رسید. هگمتانه روزگاری یک شهر منظم با شبکه آبرسانی و وضعیت کشاورزی پیشرفته بود اما امروزه از آن همه شکوه و عظمت تنها تپه هگمتانه باقی مانده است.
تپه گیان
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی که باید در مطلب راهنمای جامع سفر به استان همدان بدان اشاره کرد، تپه گیان واقع شده در شهر نهاوند است. قدمت این منطقه را 37 قرن قبل از میلاد می‌دانند. بنابراین باید آن را یکی از قدیمی‌ترین تپه‌های باستانی موجود در ایران دانست. مورخان بر این باورند که حدود شش هزار سال پیش، بومیان ایران در این تپه زندگی می‌کرده‌اند. این بومیان بعدها توسط مهاجران اروپایی و آسیایی از بین رفته‌اند. جالب است بدانید گروهی از کاوشگران این تپه را 19 متر حفاری کرده و در آن 5 طبقه با خصوصیات متفاوت پیدا کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد حداقل 5 تمدن قدیمی در زمان‌های مختلف در این منطقه می‌زیسته‌اند.
غار سراب
- ثبت در فهرست آثار ملی: 7 اسفند 1386
در مطلب راهنمای جامع سفر به استان همدان حتما باید یکی از قدیمی‌ترین و البته شگفت انگیزترین جاذبه های گردشگری ایران به نام غار سراب را به شما معرفی کنیم. این غار که مربوط به عصر مس و سنگ است در شهرستان کبودر آهنگ قرار دارد. بیشتر افرادی که از غار سراب بازدید کرده‌اند، در یک کلمه آن را شگفت انگیز خوانده‌اند. وقتی از دهانه تنگ غار می‌گذرید و دالان‌های تنگش را به صورت سینه خیز پشت سر می‌گذارید، وارد یک دنیای شگفتی و زیبایی خواهید شد. چند تالار دریاچه‌ای، دهلیزهای زیبا و چند جزیره شگفتی‌هایی است که در غار سراب انتظار شما را می‌کشد. دسترسی به این دنیا سخت است و همین مساله غار سراب را بسیار بکرتر و دست نخورده‌تر از همسایه معروفش غار علیصدر که در ادامه درباره‌اش حرف خواهیم زد، کرده است.
غار علیصدر
غار علیصدر که یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های استان همدان است، در شش کیلومتری غار سراب در شهرستان کبودر آهنگ قرار دارد. علیصدر یکی از معدود غارهای تالابی و آبی و جهان است. غار با دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای بسیار زیاد شروع می‌شود. یک دریاچه بزرگ در انتهای این غار 11 کیلومتری وجود دارد بنابراین، اگر بخواهیم تا انتهای مسیری که تاکنون کشف شده بروید باید از قایق استفاده کنید. لازم به ذکر است که به دلیل صعب العبور بودن مسیر، تا کنون تنها سه کیلومتر از این غار کشف شده است.
دره مرادبیگ
اگر می‌خواهید در طول سفر به استان همدان از یک جاذبه طبیعی فوق‌العاده دیدن کنید، دره مرادبیگ انتخاب خوبی است. این دره در دامنه کوه‌های یخچال، در سه کیلومتری شهر همدان قرار دارد. در واقع دره مرادبیگ یک منطقه 800 هکتاری است که از شمال به جنوب کشیده شده. این دره بسیار به شهر نزدیک است و به همین دلیل نه تنها مسافران را به خود جذب می‌کند، بلکه یکی از تفریحگاه‌های اصلی بومیان نیز به حساب می‌آید. جالب است بدانید سکونتگاه‌های تاریخی در دره مرادبیگ وجود دارد که نشان می‌دهد حدود 800 سال پیش نیز این منطقه مورد توجه بوده است.
آتشکده بهرام
آتشکده بهرام گور که آن را به نام مطبخ خسرو پرویز نیز می‌شناسند، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری استان همدان است. قدمت این اثر که در دامنه کوه الوند قرار دارد، به دوره ساسانیان می‌رسد. البته درحال حاضر خرابه‌هایی از این بنا بیشتر به جای نمانده و متاسفانه این بلایی است که بر سر بسیاری از آتشکده‌های موجود در ایران آمده است. جالب است بدانید چند آتشکده دیگر به همین اسم در استان‌های مختلف ایران، برای مثال استان تهران و استان یزد نیز وجود دارد.
بام استان همدان
استان همدان یکی از استان‌های غربی ایران زیبای ما محسوب می‌شود که زمستان‌های بسیار سردی دارد، تاریخچه جذاب با آثار تاریخی موجود در این شهر بسیاری از ایرانیان را هرساله به دیدن خود دعوت می‌کند برای مثال هگمتانه، آرامگاه بابا طاهر عریان و مقبره بی علی سینا و... اما در کنار تم ام این زیبایی‌ها طبیعت بکر و بی بدیل استان همدان نیز خاص و منحصربفرد است، در پروژه سیمرغ کوه‌های ایران قله کوبری با ارتفاع 3586 متر معرفی شده است که در نزدیکی قله یخچال که قبلا بام استان همدان معرفی شده بود قرار دارد.
البته همدان با نام قله دیگری در خود بسیار معروف است که آن قله الوند نام دارد و در ابتدا مسیر پیمایش از گنجنامه عبور خواهید کرد و به دلیل رسیدگی به این کوه و نصب تلکابین معروفیت بیشتری نسبت به بقیه قلل دارد، قله کوبری نیز همانند دو قله پیشین که معرفی کردیم در رشته کوه بسیار زیبای الوند واقع شده است. رشته کوه الوند که در شهرهای همدان و تویسرکان عبور می‌کند، میزبان کوه‌ها، آبشارها، باغات گردو و زیبایی‌های خاص و جذابی نیز هست که همواره و در تمامی فصل‌های مختلف میزبان کوهنوردان و گردشگران بسیاری است. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قله کوبری با دکوول همراه باشید.
کلام آخر
اگر چه در این مطلب مجال این را نیافتیم که همه جاذبه گردشگری که در استان همدان وجود دارد را به شما معرفی کنیم. با این حال جاذبه‌های فراوان طبیعی و تاریخی دیگری هم مانند آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه عارف قزوینی، تپه عباس آباد، مسجد جامع نهاوند، شهر لاله‌جین و ... در این استان وجود دارد که بازدید از تک تک آنها لذت سفر را چندین برابر می‌کند.
همانطور که می‌دانید جاذبه‌های طبیعی استان فراوان است. به همین دلیل اگر در طول سفر خود به هرکدام از این طبیعت‌ها پا گذاشتید حفظ و مراقبت از آنها را فراموش نکنید. همچنین لازم است بدانید جاذبه های گردشگری استان همدان در شهرها و روستاهای مختلف پراکنده‌اند، بنابراین اگر می‌خواهید از همه این جاذبه‌ها دیدن کنید باید سفر طولانی مدت را برنامه‌ریزی نمایید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد.
عضویـــت در خبـــرنامه
تمامی حقوق برای هلدینگ دکووِل محفوظ می‌باشد.
