قله الوند

زمان مطالعه: 14 دقیقه

قله الوند را باید یکی از مهم‌ترین کوهستان‌ها در ایران دانست که بلندترین نقطه آن به عنوان یکی از 101 قله بسیار برجسته در جهان شناخته می‌شود. این کوهستان که بر همدان سایه انداخته، هم از نظر گردشگری، هم از نظر حماسی و هم از نظر جغرافیایی برای کشورمان اهمیت دارد. زمانی این قله در لیست بلندترین قله استان همدان بود و سپس جای خود را به قله یخچال داد و بعدا هم این افتخار نصیب قله کوبری شد و نام این قله باشکوه از لیست پروژه سیمرغ حذف گردید اما این مساله به هیچ عنوان از ارزش‌های قله الوند واقع در کوهستان الوند کم نمی‌کند.


قله الوند

    در این مطلب قصد داریم همه چیز را درباره قله الوند بررسی نماییم. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید. اما در جواب این سوال که کوه الوند کجاست؟ می‌توان گفت کوه الوند در غرب ایران و در استان همدان و مشرف به سمت غربی شهر همدان قرار گرفته است. معمولا در منابع ایرانی اسلامی نام این کوه به صورت اَرْوَند ذکر شده است. ضمن این که از آن با نام‌های آلوند، اراوند و اونیران نیز می‌شناسند. معنی الوند در فارسی میانه به صورت اَلْوِند و صورت کهن‌تر آن در اوستا به شکل اَئورْوَنت آمده است که به معنی تند و تیز و دلیر و پهلوان است 

نام قله

الوند   

ارتفاع

3428 متر

استان 

همدان

رشته کوه والد

رشته کوه زاگرس

ارتفاع قله الوند

    در مورد ارتفاع قله الوند اطلاعات ضد و نقیض زیادی در اینترنت وجود دارد. از ارتفاع 3400 متر تا ارتفاع 3580 متر برای این قله در مراجع مختلف قید شده است. اما اگر نقشه‌های توپوگرافیک ارتش را ملاک قرار دهیم. ارتفاع 3428 متر برای قله الوند لحاظ گردیده است. این نقشه‌ها در مقیاس 1:250000 و در سال 1377 تدوین و منتشر شده‌اند. بنابراین ما نیز ارتفاع 3428 متر را به عنوان ارتفاع مرجع می‌پذیریم تا تغییری در نقشه‌های توپوگرافیک ببینیم و به روز رسانی ارتفاع را انجام دهیم.

    برای اروند می‌توان معنایی دیگری همچون حسرت و آرزو، فر و شکوه و زیبایی و تجربه را نیز متصور کرد. یونانیان به الوند اُرُنت (اُرُنتِس) می‌گفتند. البته در برخی منابع به زاگرس هم این معنی داده شده است. در زبان کهن ارمنی هم ار این نام به عنوان نام اشخاص و به صورت اِروَند و آروَند استفاده می‌شده است. در ضمن احتمال می‌رود که منظور از کوه‌های سپید، سنگ نبشته‌های بیستون و کوه‌های سَرْوکوهی افسانه گیلگمش همان قله الوند کوه باشد.

    کوه الوند از توده گرانیتی (سنگ خارا) تشکیل شده است. برخلاف آنچه گمان می‌رود، همانند قله دماوند یا قله سبلان، قله‌ای منفرد نیست بلکه توده‌ای خروجی مرکب از چند قله را شامل می‌شود. الوند را باید حد فاصل تشکیلات رسوبی ایران مرکزی و سازندهای چین خورده رشته کوه زاگرس به حساب آورد که طول توده اصلی آن از همدان تا تویسرکان حدود ۴۰ کیلومتر است و عرض آن به ۱۰ کیلومتر می‌رسد. در اوستا، الوند را با هشت قله معرفی کرده‌اند.

    شکل گستردگی الوند در جهت شمال غربی به جنوب شرقی است و از شمال غربی به واسطه عرض کم ارتفاع به ارتفاعات پنجه علی و از سوی دیگر به کوه‌های مکری متصل می‌شود. از طرف دیگر هم به سمت ملایر پیش می‌رود. سن توده الوند را ۶۴ تا ۷۰ میلیون سال و متعلق به پالئوسن زیرین می‌دانند. فرآیند شکل‌گیری آن هم با تفریق توده اصلی و هضم سنگ‌های پیرامونی همراه بوده است. در این فرایند از این توده‌های اصلی نفوذی رگه‌های پگماتیت، کوارتز و گابرو دیوریت جدا شده است .

    معروف‌ترین گردنه‌های موجود در کوهستان الوند عبارتند از: گردنه اسد آباد در شمال غربی و گردنه زاغه در جنوب شرقی. ارتفاع کوهستان الوند را ظاهرا با توجه به بلندی قله خاصی از آن محاسبه می‌کنند. بلندترین قله الوند 3580 متر ارتفاع دارد. دیگر قله‌های مهم و بلند در الوند عبارتند از: کوه فخرآباد 3370 متر، گاوبر (گوبر- جوبر) 3395 متر، سرخ بُلاغ 2730 متر.قله‌های موجود در کوهستان الوند در بیشتر ماه‌های سال پوشیده از برف هستند. حمدالله مستوفی نیز با تکیه بر همین اصل در ۷۴۰ هجری قمری نوشته است: هرگز قله آن از برف خالی نبوده است.

    اگر چه هسته اصلی الوند را گرانیت تشکیل داده است اما منابع سنگی ارزشمندی مانند کوارتزیت (دُرّ کوهی) و مرمر در رنگ‌های مختلف در این کوهستان می‌توانید پیدا کنید. سنگ‌هایی که در معبد آناهیتا (کنگاور) استفاده شده و سنگ‌های آرامگاه بوعلی سینا (همدان) را از این کوه به دست آورده‌اند. با توجه به زمان‌های ساخت این بناها به نظر می‌رسد از قدیم تا امروز ارزش سنگ‌های موجود در این کوهستان برای همه روشن بوده است.

    موقعیت کوهستان الوند به گونه‌ای است که ابرهای باران‌زای مدیترانه‌ای را دریافت می‌کند و همین امر سبب می‌‎شود تا بارش باران و برف زیادی در این منطقه اتفاق بیافند و برف ذخیره شده آب بسیاری از چشمه‌ها و رودهای منطقه را تامین نماید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید سرچشمه تعداد زیادی از رودخانه‌های حوضه آبریز خلیج فارس و ایران مرکزی از کوهستان البرز تامین می‌شود. برای مثال می‌توان به پیوند آبراهه‌های دامنه شمالی، زرینه رود یا قراسو یاد کرد که از گردآمدن آب‌های دامنه جنوبی و غربی ، گاماسیاب (گاماساب) شکل گرفته است.

    تقریبا می‌توان همه رودخانه‌هایی که از الوند سرچشمه می‌گیرند را فصلی دانست. یعنی در مدتی از سال خشک می‌شوند یا آبدهی‌شان به حداقل می‌رسد. از رودهای کوچک و محلی الوند می‌توان به عباس آباد، ابرو، سیمین، خوشاب، دره دهنان و خرم رود اشاره کرد. از قدیم‌ الایام تا امروز در دامنه‌های الوند بندهایی برای جمع آوری و هدایت آب به پایین دست ساخته بودند. بیشتر این بندها به مرور زمان از بین رفته‌اند. بندهای قزل حصار، دره دهنان و شراء شماری از آنها هستند.

    در دامنه‌های الوند چشمه‌های فراوانی نیز وجود دارد. برخی از کتاب‌های تاریخی تعداد این چشمه‌ها را ۱۲ هزار تا دانسته‌اند. همچنین برخی دیگر از این منابع نیز تعداد چشمه‌های این کوهستان را 24 هزار و تعداد رودخانه‌های آن را 42 ذکر کرده‌اند. حمدالله مستوفی در کتاب خود به چشمه‌های الوند مالا نهایت گفته است او می‌نویسد: "در تمامی کوه‌های جهان آب از دامنه کوه بیرون می‌آید، مگر در الوند کوه که آب در آن از بالاترین قسمت‌ها سرازیر می‌شود." ظاهراً منظور مستوفی چشمه موسوم به حوض نبی (شاه الوند) بوده که در ۱۵۰ تا ۲۰۰ متری قله قرار دارد.

    برخی دامنه‌ها نیز مملو از گیاهان دارویی است. ظاهرا در گذشته الوند دارای پوشش درختی قابل توجهی بوده که به مرور زمان از میان رفته است. ین پوشش را از جنگل‌های بلوط کم تراکم دانستهاند. یاقوت نیز در (قرن ۷ هـ.ق) الوند کوه را سرسبز و پوشیده از گیاهان با طراوت توصیف کرده است. همچنین نوشته‌اند چوب حاصل از درختان موجود در این کوهستان در بناهای هگمتانه (اکباتان) استفاده شده است.

    موقعیت ویژه قله الوند و استقرار در یکی از مهم‌ترین نقاط بر سر راه باستانی ایران که ایران مرکزی را به بین النهرین متصل می‌کرد، موجب شکل‌گیری سکونت‌گاه‌های بزرگ و کوچک در دامنه‌های مختلف و پیرامون این رشته کوه شده است که تمامی آنها دارای قدمت و اهمیت تاریخی بوده‌اند. با توجه به سندهای موجود  قدیمی، آب همدان، کنگاور، اسد آباد، توی و سرکان (تویسرکان امروزی) با سختی و مشقت فراوان از نهرها و جویبارهای الوند تأمین می‌شده است. راه باستانی دیگری از طریق الوند (دره عباس آباد) همدان را به استان لرستان و استان خوزستان وصل کرده است.

    قله الوند از قدیم محل زندگی موقت شماری از کوچ کنندگان بوده است که ییلاق خود را در آن می‌گذراندند به طوری که پولاک عده‌ای از کردها را ساکن این منطقه معرفی کرده است. همچنین نویسنده ناشناخته مجمل‌التواریخ به اقامت تابستانی خسرو پرویز در الوند کوه در محل‌هایی به نام «دکان خسرو» و «خم خسرو» اشاره دارد. امروزه دو طایفه ترکاشوند و طایفه مستقل جمور (جمهور) در مراتع کوهستان الوند ییلاق می‌کنند. همچنین خانواده‌هایی از طایفه ترک زبان یارم طاقلو زمانی را در کوه الوند می‌گذرانند. دلیل کاهش طایفه‌های کوچ نشین در این منطقه را باید در گسترش یکجانشینی در دهه‌های اخیر جستجو کرد.

    در کوهستان الوند و اطراف آن آثاری یافت شده که خبر از قدمت زندگی و فعالیت انسانی در این منطقه می‌دهد. مرگان گزارش می‌دهد که میان دیوارهای شهر و پای الوند، زمین‌های بسیار ارزشمندی از لحاظ باستان‌شناسی دیده می‌شود که در زمان حکومت قاجاریه آنها را در مقابل دریافت مبالغی در اختیار جویندگان قرار می‌دادند. جدا از محل گنجنامه که یک سکونتگاه قدیمی بوده و به مرور زمان از بین رفته است، در دامنه جنوب غربی الوند هم یک دره به نام روی دلاور وجود دارد که به احتمال زیاد شهر نسبتاً پرجمعیتی بوده، چراکه در آن آثار و سکه‌های دوره‌های مختلف تاریخی پیدا شده است.

    همچنین در دره ولاسجرد (ولاشگرد) بقایای کاخ یا معبدی پارتی و بقایای پایه‌ها و سرستون‌های آن پیدا شده است. همچنین معبد آناهیتا در کنگاور را نیز می‌توان از همین گونه آثار برجای مانده دانست .گفته می‌شود ابن سینا برای مدتی در این کوهستان گیاهان دارویی جستجو می‌کرده است. الوند همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای که دارد معمولا جای مناسبی برای پناهگاه افراد و گروه‌های مختلف بوده است. هنگامی که سلطان مسعود سلجوقی قدرت گرفت، برادرش طغرل برای مدتی در الوند تحصن کرد همچنین شاه نعمت الله ولی در (سده ۸هـ. ق) مدت ۸۰ روز را در کوهستان الوند به عبادت و ریاضت گذراند.

    فتحعلی شاه قاجار هم هنگامی که به بغداد لشکرکشی کرد، برای در امان ماندن از بیماری وبا، به دامنه قله الوند پناه برد و عباس میرزا هم برای ۴۰ روز در این منطقه به مداوا مشغول بوده است. قله الوند را در نظم و نثر پارسی هم مورد توجه قرار گرفته است، برای مثال می‌توان به چکامه‌هایی با عنوان الوندیه اشاره کرد. معمولا از این کوهستان در ادبیات فارسی به عنوان نماد شکوه و عظمت و بلندی، نماد پرآبی و سرسبزی و خرمی یاد شده است و حتی در شعر و ادب عربی نیز آن را ستوده‌اند.

چشمه بهشت آب

    در دره جنوبی الوند یک چشمه از شکاف یک صخره گرانیتی خارج شده که آن را در میان چشمه‌های متعدد موجود در الوند بی‌مانند دانسته‌اند. محلی‌ها معتقدند که منبع آن از بهشت است و به همین علت آن را بهشت آب می‌نامند. آب این چشمه را شفا بخش دانسته‌اند تا جایی که ابن فقیه درباره آن می نویسد: "آب این چشمه در زمان معینی از سال از شکاف سنگی جاری می‌شود." همچنین گفته می‌شود که آب چشمه بهشت آب به نسبت شمار جمعیتی که در اطراف آن وجود دارند، افزایش یا کاهش پیدا می‌کند! لازم به ذکر است که اینگونه باورها درباره چشمه شاه الوند (حوض نبی) نیز وجود دارد.

    در جنوب غربی همدان در کوه الوند، دو کتیبه از عهد هخامنشی به خط میخی و به ۳ زبان (بابلی، ایلامی و فارسی باستان ) وجود دارد. ظاهرا ابن فقیه نخستین کسی است که به این کتیبه‌ها اشاره کرده است. این دو کتیبه که به گنجنامه معروفند، حدود ۲ متر بلندی دارند. ناصرالدین شاه هنگام بازدید از آنها (۱۲۸۷هـ.ق )، از وجود قلعه خرابه‌ای بالای کوه و مشرف به کتیبه‌ها خبر می‌دهد و می‌افزاید که در زمان بازدیدش از الوند، عده‌ای به طلاشویی مشغول بودند و انواع لوازم طلا و نقره و سکه‌های متعددی نیز یافته بودند.

    از دوره اسلامی بقعه امامزاده کوه یا امامزاده محسن در ۱۴ کیلومتری غرب همدان و در دامنه قله الوند باقی مانده که بنای آن یک ایوان بزرگ، شاه نشین، دو گنبد آجری و حرم را شامل می‌شود. این امامزاده مورد احترام خاص روستاییان و اهالی همدان قرار دارد. زمین داخل امامزاده با قالیچه‌های کوچکی به ابعاد ۳۰ در۴۰ سانتیمتر پوشیده شده است که اهالی این روستا بعد از برآورده شدن حاجات خود آن را بافته و به امامزاده هدیه کرده‌اند. تاریخ صندوق چوبی و منبت این امامزاده (۹۳۵ هـ.ق) است، هر چند بنای نخستین ساختمان امامزاده را به (سده ۷هـ.ق) نسبت می‌دهند.

    در نزدیکی بهشت آب، سنگی تراش خورده‌ای را خواهید دید که شبیه به سنگ‌های دیگر کنارش نیست. به این سنگ گهواره مریم می‌گویند و مورد احترام اهالی است. همچنین یکی از یخچال‌های طبیعی الوند، یخچال حضرت صاحب الزمان (عج) خوانده می‌شود.

    تخت نادر صفه نسبتا بزرگی بر سر راه قله الوند است و به سبب اقامت نادر در این کوه بدین نام خوانده می‌شود. علاوه بر اینها، در فاصله میان قله الوند و گردنه معروف تویسرکان، بقایای قلعه‌ای در بلندی برجاست که به قز قلعه سی (قلعه دختر) مشهور است. از مشاهده بازمانده سردرها و پله‌های سنگی تراش‌خورده و بزرگ این قلعه می‌توان بنای آن را به دوران باستان نسبت داد.

معروف‌ترین قله‌ها و کوهستان‌های الوند

    معروف‌ترین قله‌ها، از شمال غربی به جنوب شرقی عبارتند از المابلاغ ۲۹۹۷ متر، کرکس ۲۹۵۹ متر، قزل ارسلان ۳۲۵۰ متر، دائم برف ۳۴۵۰ متر، کلاغ لان ۳۴۸۰ متر، الوند ۳۵۸۴ متر، تاریک دره ۳۳۱۴ متر، کمر لرزان ۳۳۳۸ متر، چهار قله (،۳۱۸۴ ۳۱۷۲ ، ۳۱۶۶ و ۳۱۷۰ متر)، یخچال صاحب (گاو بره) ۳۴۸۶ متر، شاه نشین ۳۴۹۶ متر، سرخ بلاغ ۳۱۲۴ متر و قله کلاه قاضی ۳۱۲۵ متر. در ادامه برخی از این قله‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

قله کلاه قاضی

    در ادامه کوهستان الوند به سمت جنوب شرقی و بعد از قله یخچال صاحب، قله کلاه قاضی قرار دارد که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شهر همدان واقع شده است. راه صعود به آن از طریق شاه نشین روستا ابرو، راه خاکی روستای سیمین و دره عرب خان است و برای رسیدن به آن به صورت پیاده حدود سه ساعت زمان لازم است.

درباره قله کلاه قاضی در دکوول بخوانید.

قله کمرلرزان

    ادامه یال تاریک دره به سمت مشرق، ابتدا به قله کمر لرزان و سپس به چهار قله می‌رسد و از سوی دیگر به دره مرادبیگ. این دره شیبی۴۰ درجه دارد و در همین دره چشمه‌ای از دل کوه می‌جوشد که قسمتی از آب آشامیدنی اهالی روستای دره مرادبیگ را تأمین می‌کند. شمال کمرلرزان، تاریک دره و جنوب آن چشمه فرشه قرار دارد. به طوری که چشمه فرشه را از این قله می‌توان رویت کرد. روستای دیویجین و دره گرگ نیز در ادامه به چهار قله و کمر لرزان خواهد رسید.

درباره قله کمرلرزان واقه در رشته کوه الوند همدان در دکوول بخوانید.

چهار قله

    چهار قله نزدیک به هم و تقریبا با ارتفاع یکسان، در جنوب شرقی قله الوند و بر فراز دره دیوین وجود دارند. در جنوب این آنها قله کمرلرزان قرار گرفته که مشرف به پیست اسکی تاریک دره است و در دامنه شمالی آن چشمه ملک و چشمه قاضی را می‌توانید ببینید. کوتاه‌ترین راه دسترسی که برای رسیدن به چهار قله وجود دارد از طریق دره گوساله است. البته از دره دیوین و دره مرادبیک هم می‌توانید خود را به این قله‌ها برسانید.

قله کلاغ لان (لانه کلاغ)

    کلاغ دان را باید یک قله کله قندی دانست که برفراز کوهی صخره‌ای و مشرف به دوزخ دره قرار دارد. یکی از راه‌های صعود به این قله از گنجنامه و کیوارستان می‌گذرد که از دو مسیر قابل دسترسی خواهد بود. از مسیر اول، ابتدا به میدان مشیان و بعد به تخت نادر و سپس به یک دو راهی می رسیم که یکی از آنها به قله الوند و دیگری به کلاغ لان ختم می‌شود.

    مسیر دوم، از دره کیوارستان به سمت چپ می‌رود که از جنوب قله الوند به کلاغ لان خواهد رسید. تقریبا می‌توان طول هر دو مسیر را یکسان دانست. راه دیگر صعود به کلاغ لان، روستای برفین (دره مریانج) است که با یک ساعت کوهپیمایی در این مسیر به قله خواهید رسید.

درباره قله کلاغ لان (لانه کلاغ) در دکوول بخوانید.

قله دائم برف

    این قله در غرب الوند واقع شده است و حدود 20 کیلومتر با شهر همدان فاصله دارد. از آنجایی که این قله بیشتر ایام سال پوشیده از برف است نام دائم برف را به آن داده‌اند. این قله در دامنه‌های شمالی و جنوبیش شیب تندی دارد. راه صعود راحت به قله دائم‌البرف از طریق روستای برفین و امامزاده کوه است و راه دیگر آن از مسیر کلاغ لان است که کمی دشوارتر می‌شود و معمولا کوهنوردان حرفه‌ای به سراغ آن می‌روند. برای رسیدن به قله از این مسیر حدود ۲ ساعت کوهپیمایی لازم است.

درباره قله دائم برف در استان همدان در دکوول بخوانید.

قله آلمابلاغ

    این قله در شمال غربی رشته کوه الوند و در مجاورت روستاهای افتاچی، همه کسی و ملهمدره قرار گرفته است و با شهر همدان ۴۶ کیلومتر فاصله دارد. یکی از شگفتی‌های این قله دارا بودن معادن سنگ آهن با درجه خلوص بالا است. راحت‌ترین مسیر صعود به این قله از قسمت روستای باباعلی می‌گذرد و از طریق روستاهای تاج آباد و افتاچی نیز می‌توان صعود خوبی را داشت.

    آلمابلاغ در فصل بهار حیرت‌انگیز و فوق‌العاده زیباست متاسفانه به دلیل دوری مسافت از همدان  بسیار کم از این منطقه دیدن می‌شود اما، به علت صخره‌ای بودنش می‌تواند مورد استفاده سنگنوردان قرار گیرد از گیاهان معروف آن، لاله ساقه کوتاه یا گل حسینی است.

درباره قله آلمابلاغ در استان همدان در دکوول بخوانید.

دشت‌های الوند

    در کوهستان الوند، علاوه بر قله‌های مرتفع و شیب‌دار، دشتک‌های کوچکی وجود دارند که سطح آنها از چمنزار پوشیده شده و چشمه‌های زیادی در آنها جاری است. یکی از ویژگی‌های خوبی که این منطقه وجود دارد، صاف بودن زمین آن است که آن را تبدیل به محل استراحت و اطراق کوهنوردان کرده‌اند. مهم‌ترین این دشتک‌ها عبارتند از: میدان میشان، تخت نادر، چمن شاه نظر و تخت رستم.

درباره دشت های الوند در دکوول بخوانید.

دره‌های شمالی و جنوبی الوند

    در دامنه‌های شمالی الوند دره‌های پرآبی مانند: دره برفین، دره گنجنامه، دره عباس آباد، دوزخ دره، دره گوساله، دره کیوارستان، سیمین دره، دره مراد بیگ، دره دیوین، دره قز، دره حیدریه و ... وجود دارد و دره‌های مصفایی نیز در دامنه جنوبی الوند واقع شده است که از آن جمله می‌توان به دره سرکان، دره آرتیمانی، دره فاران، دره گزندر، دره شهرستانه اشاره کرد.

چشمه‌های الوند

    حوض نبی را باید یکی از مشهورترین چشمه‌های الوند دانست که از زیر صخره بزرگی در زیر قله الوند سرچشمه می‌گیرد و در جهت شمالی به سمت تخت نادر سرازیر می‌شود. این چشمه دارای آبی بسیار خنک و گوارایی است. چشمه تخت نادر، در ابتدای تخت نادر واقع شده است و چشمه ای نسبتاً پرآب است.

    چشمه کلاغ لان، چشمه‌ای دائمی است که در چمنزار کلاغ لان جاری است و آب مصرفی روستای دره مرادبیگ را تأمین می‌کند. چشمه قاضی، در دره مرادبیگ جاری است و آب مصرفی روستای دره مرادبیگ را تأمین می‌کند. چشمه ملک را باید سرچشمه رودخانه‌هایی دانست که در دره دیوین جریان دارند. هفت چشمه، در دامنه جنوبی چهار قله و در جاده منتهی به تویسرکان جاری است. چشمه خسرو هم در مسیر یخچال به کلاه قاضی در جریان است.

    در سمت دره کیوارستان و جنوب قله الوند نیز چشمه کوچکی به نام بهشت آب وجود دارد که در بالا به آن اشاره کردیم. چشمه افعی، چشمه دیگری در این منطقه است در دامنه دوزخ دره قرار دارد. چشمه آب مروارید یک چشمه بسیار گوارا در منطقه است که آب آن و آب چشمه افعی از مسیر رودخانه و فرجین عبور می‌کند. در حوالی چشمه مروارید، نوعی درخت بید به نام مروار روییده می‌شود و شاید به همین دلیل است که این نام را روی این چشمه گذاشته‌اند.

مسیر صعود به قله الوند

    مسیر همیشگی برای صعود به قله الوند از سمت دره گنجنامه (ارتفاع شروع کار 2193 متر) می‌باشد بعد از حدود یک ساعت و سی دقیقه کوهپیمایی نسبتا سبک به دشت میشان (حدود ارتفاع 2700 متر برای پناهگاه میشان) خواهد رسید و بعد از حدود یک ساعت 15 دقیقه  به منطقه تخت نادر و در نهایت به قله الوند دست خواهید یافت.

    در ارتفاع حدود 2600 متری و حد فاصل انتهای دشت میشان پناه‌گاهی مجهز برای استراحت و اقامت شبانه کوهنوردان و طبیعت گردان وجود دارد و کمی بالاتر هم پناهگاه شماره 2 واقع شده است که در کنار آن پایگاه امداد و نجات برای رسیدگی سریع‌تر به موقعیت‌های اضطراری قرار گرفته است

پوشش گیاهی و جانوری دامنه‌های الوند

پوشش گیاهی

    پوشش گیاهی بیشتر در رشته کوه الوند "گون" می‌باشد و در اطراف تمامی چشمه‌ها و چمنزارها، گل‌های لاله، آلاله، سوسن و گیاهانی دارویی مانند: موسیر، کنگر، شیرین بیان، پونه، آزربه، مفرا، گزنه، ریواس، طوطیا  و ...  نیز بسیار در این منطقه می‌روید.

گوناگونی جانوری

    به گونه‌های جانوردی که در این منطقه دیده شده است می‌توان به گرگ، روباه، خرگوش، شغال و سمور، قوچ، ميش، بز كوهي و ... اشاره کرد. همچنین پرندگان مانند: عقاب سياه و دال، كبك، كبوتر و ... نیز اشاره کرد.

درجه سختی صعود به قله الوند

    درباره میزان درجه سختی صعود به این قله باید این‌گونه بیان کنیم که در مسیر صعود شما یک شیب ملایم در پیش دارید و پناهگاه‌های مجهزی نیز در منطقه دشت میشان نیز هست و مدت زمان صعود قله نیز طولانی نیست و همچنین وجود تله‌کابین در این منطقه صعود به قله الوند را برای تمامی افراد آسان‌تر نیز کرده است پس از نظر طبقه بندی صعود قله به دسته‌های سبک، متوسط، سنگین می‌توانیم این قله را در دسته متوسط رو به سبک قرار دهیم. 

بهترین زمان برای صعود به قله الوند

    بررسی بهترین زمان برای صعود به قله الوند را در زیر بیان خواهیم کرد:

بهار

  • بهار یکی از بهترین زمان‌ها برای صعود به قله الوند است. در این فصل، آب و هوا گرم‌تر و دلپذیرتر می‌شود و طبیعت اطراف قله زنده و سرسبز است. 
  • در این زمان، شکوفه‌های بهاری و گیاهان وحشی در مسیر صعود و در اطراف قله به وضوح دیده می‌شوند.

تابستان

  • تابستان نیز زمان مناسبی برای صعود به الوند است، به خصوص برای کسانی که به دنبال دمای گرم‌تر و شرایط ثابت‌تر آب و هوایی هستند.
  • اما توجه داشته باشید که در تابستان ممکن است مسیرها شلوغ‌تر باشند.

پاییز

  • پاییز، به ویژه در اوایل فصل، همچنان زمان خوبی برای صعود به الوند است. دما کمی خنک‌تر می‌شود و مناظر پاییزی جلوه‌ای خاص به مسیر می‌بخشند.
  • با پیشرفت فصل، هوا سردتر می‌شود و احتمال بارش برف وجود دارد.

زمستان  

  • زمستان‌ها، به ویژه برای کوهنوردان با تجربه، فرصتی برای تجربه صعود زمستانی است. با این حال، شرایط آب و هوایی سخت و وجود برف و یخ می‌تواند صعود را دشوارتر و خطرناک‌تر کند.
  • تجهیزات مناسب زمستانی و آمادگی برای شرایط سخت آب و هوایی ضروری است.

نکات کلیدی در صعود به قله الوند

  • همیشه قبل از برنامه‌ریزی صعود، پیش‌بینی آب و هوا را بررسی کنید.
  • در صورت نداشتن تجربه کافی، همراهی با یک راهنمای کوهنوردی حرفه‌ای توصیه می‌شود.
  • مهیا کردن تجهیزات مناسب برای کوهنوردی بر اساس فصل و شرایط آب و هوایی مهم است.

    به طور خلاصه، بهار و اوایل تابستان و همچنین اوایل پاییز بهترین زمان‌ها برای صعود به قله الوند هستند، زمانی که آب و هوا معتدل‌تر و مسیرها کمتر شلوغ هستند .

کلام آخر

    در مطلب قله الوند، هر آنچه را که لازم بود درباره این کوهستان و اطراف آن بدانید، بیان کردیم. منطقه الوند را می‌توان بهشت زمینی دانست که در آن شمار زیادی کوهستان، چشمه، رودخانه و... وجود دارد. بنابراین اگر اهل طبیعت‌گردی هستید، فرصت این کار را در الوند از دست ندهید. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید. دعوت می‌کنیم با دکوول رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران همراه باشید.


یوسف تقی زاده
یوسف تقی زاده

علاقه شخصی من به کوهنوردی و صعودهای بلند هیمالیایی منجر شد که به شکل حرفه‌ای این ورزش رو دنبال کنم و به سمت مربی شدن و راهنمای کوهستان شدن برم.