ادموند هیلاری [اولین فاتح قله اورست]

ادموند هیلاری: فاتح اورست و الهام‌بخش بشریت

    سر ادموند پرسیوال هیلاری (Edmund Hillary)، کوهنورد افسانه‌ای نیوزلندی، نامی است که همواره با فتح قله اورست، بلندترین نقطه زمین، گره خورده است. او به همراه تنزینگ نورگای در سال ۱۹۵۳، به این افتخار دست یافتند و نام خود را برای همیشه در تاریخ کوهنوردی و اکتشاف ثبت کردند. ادموند هیلاری در 20 ژوئیه 1919 در اوکلند، نیوزیلند به دنیا آمد. از همان دوران کودکی به طبیعت علاقه‌مند بود و عشق او به کوه در سفرهای خانوادگی به منطقه آلپ جنوبی نیوزیلند تقویت شد. هیلاری به تحصیل در رشته علوم در دانشگاه اوکلند پرداخت و در همین زمان به کوهنوردی نیز روی آورد. او در دوران نوجوانی به عنوان یک راهنمای کوهنوردی فعالیت می‌کرد و این تجربه‌ها، پایه‌های موفقیت‌های آینده او را بنا نهاد.

    هیلاری در ۳ سپتامبر ۱۹۵۳، به زودی پس از صعود به اورست، با لوئیز مری رز (۱۹۳۰–۱۹۷۵) ازدواج کرد. او اعتراف کرد که از پیشنهاد ازدواج به او بسیار وحشت داشت و برای این کار به مادرش تکیه کرد تا از طرف او پیشنهاد دهد. آنها سه فرزند داشتند: پیتر (متولد ۱۹۵۴)، سارا (متولد ۱۹۵۶) و بلایندا (۱۹۵۹–۱۹۷۵). در ۳۱ مارس ۱۹۷۵، در حالی که لوئیز و بلایندا در راه پیوستن به هیلاری در روستای فاپلو بودند، جایی که او در حال کمک به ساخت بیمارستان بود، در یک سانحه هوایی کشته شدند (سانحه پرواز ۱۹۷۵ رویال نپال ایرلاینز پیلوتوس PC-6 پورتر) که کمی پس از برخاستن در نزدیکی فرودگاه کاتماندو رخ داد.

    در سال ۱۹۸۹ او با جون مولگرو، بیوه دوست نزدیکش پیتر مولگرو که در پرواز ۹۰۱ ایر نیوزیلند در سال ۱۹۷۹ جان باخته بود، ازدواج کرد. جون، لیدی هیلاری، در ۱ ژوئن ۲۰۲۴ در اوکلند درگذشت.

اکسپدیشن‌های ادموند هیلاری

    در ژانویه 1948، هیلاری و دیگران از یال جنوبی آوراکی / کوه کوک، بلندترین قله نیوزلند، صعود کردند. او در سال 1948 در یک نجات طاقت فرسا در لا پروز شرکت کرد و با هم‌صعودکننده خود نورمن هاردی دوست شد.

    در سال 1951، او بخشی از یک تیم شناسایی بریتانیایی به رهبری اریک شیپتون (Eric Shipton) برای صعود به اورست بود. قبل از پیوستن به تلاش موفق بریتانیایی در سال 1953. در سال 1952، هیلاری و جورج لو بخشی از تیم بریتانیایی به رهبری شیپتون بودند که به چوآیو تلاش کردند. پس از شکست این تلاش به دلیل عدم وجود مسیر از سمت نپال، هیلاری و لو از گذرگاه نپ لا به تبت گذشتند و به کمپ دوم قدیمی، در سمت شمالی، جایی که تمام اعزام‌های قبلی اردو زده بودند، رسیدند.
 

صعود تاریخی به اورست

    هیلاری در سال 1951 به تیم اکتشافی بریتانیایی پیوست که هدفش صعود به قله اورست بود. پس از یک تلاش ناموفق در سال 1952، تیمی دیگر در سال 1953 به رهبری جان هانت (John Hunt) برای فتح قله اورست راهی هیمالیا شد. این تیم به دو گروه تقسیم شد. اولین گروه که به قله نرسیدند، راه را برای گروه دوم یعنی ادموند هیلاری و تنزینگ نورگی باز کردند. در 29 می 1953، هیلاری و نورگی موفق شدند به قله اورست، که ارتفاع آن 8848 متر است، دست یابند. این موفقیت نه تنها در نیوزیلند و نپال بلکه در سراسر جهان جشن گرفته شد و هیلاری به یک قهرمان جهانی تبدیل شد. این دستاورد تاریخی، نه تنها برای خود هیلاری بلکه برای تمام بشریت، یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شد.

اکسپدیشن سال 1953 در اورست

    در سال 1949، مسیر طولانی صعود به قله اورست توسط تبت تحت کنترل چین بسته شد. در چند سال بعد، نپال تنها به یک یا دو تیم اعزامی در سال اجازه ورود داد. یک تیم سوئیسی (که تنزینگ نیز در آن شرکت داشت) در سال 1952 تلاش کرد به قله برسد، اما به دلیل هوای بد و مشکلات مربوط به کپسول‌های اکسیژن، 800 فوت (240 متر) پایین‌تر از قله مجبور به عقب‌نشینی شد.

    در سال 1952، هیلاری مطلع شد که او و لو توسط کمیته مشترک هیمالیا برای تلاش بریتانیایی در سال 1953 دعوت شده‌اند و بلافاصله پذیرفتند. شیپتون به عنوان رهبر انتخاب شده بود اما با هانت جایگزین شد. هیلاری اعتراض کرد اما بلافاصله تحت تأثیر انرژی و عزم هانت قرار گرفت. هانت از چارلز ایوانز و هیلاری خواست تا با او یک گروه کوچک سه نفره برای برنامه‌ریزی در این اعزام تشکیل دهند.
 

زندگی پس از اورست

    هیلاری در بازدیدهای بعدی در سال‌های ۱۹۵۶، ۱۹۶۰–۱۹۶۱ و ۱۹۶۳–۱۹۶۵ به ده قله دیگر در هیمالیا صعود کرد. او همچنین به عنوان بخشی از سفر اکتشافی مشترک کشورهای مشترک‌المنافع به قطب جنوب، که در آن بخش نیوزیلندی را رهبری می‌کرد، در ۴ ژانویه ۱۹۵۸ به قطب جنوب رسید. گروه او اولین گروهی بود که پس از آلموندسن در سال ۱۹۱۱ و اسکات در سال ۱۹۱۲ به قطب از طریق زمین رسید و همچنین اولین گروهی بود که این کار را با استفاده از وسایل نقلیه موتوری انجام داد.

    در سال ۱۹۶۰، هیلاری سفر اکتشافی "کلبه نقره‌ای" در سال ۱۹۶۰–۱۹۶۱ را با همکاری گریفیث پوگ سازماندهی کرد. پوگ نشان داد که می‌توان قله اورست را بدون اکسیژن صعود کرد، با این شرط که دوره طولانی‌تری از تطبیق با ارتفاع، با زندگی در ارتفاع ۶۱۰۰ متری (۲۰,۰۰۰ فوت) به مدت شش ماه، طی شود. تلاش برای صعود به ماکالو، پنجمین قله بلند جهان، ناموفق بود. هیلاری پنج ماه با این سفر اکتشافی همراه بود، اگرچه کل سفر ده ماه به طول انجامید.

    این سفر اکتشافی همچنین به دنبال یتی افسانه‌ای بود. هیچ مدرکی از وجود یتی‌ها یافت نشد؛ در عوض، ردپاها و آثار به دلایل دیگری اثبات شدند. در طول این سفر، هیلاری به معابد دورافتاده‌ای سفر کرد که در آنجا "پوست یتی" نگهداری می‌شد؛ اما پس از بازگرداندن سه اثر، دو تا از آنها متعلق به خرس‌ها و یکی به یک بز آنتیلوپ بود. هیلاری پس از این سفر گفت: "یتی موجود عجیب و فراانسانی که تصور می‌شد نیست. ما توضیحات منطقی برای بیشتر پدیده‌های مرتبط با یتی پیدا کرده‌ایم."

میراث و تأثیر ادموند هیلاری

    ادموند هیلاری نه تنها به عنوان یک کوهنورد بزرگ، بلکه به عنوان یک انسان‌دوست و الهام‌بخش نیز شناخته می‌شود. روحیه ماجراجویی، پشتکار و انسان‌دوستی او، الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بوده است. ادموند هیلاری به خاطر دستاوردهایش افتخارات و جوایز بسیاری دریافت کرد. او در سال 1953 از سوی ملکه الیزابت دوم به مقام شوالیه ارتقا یافت و به عنوان "سر ادموند هیلاری" شناخته شد. همچنین، در سال 1995 به عنوان شوالیه صلیب بزرگ نشان امپراتوری بریتانیا (Order of the British Empire) منصوب شد. وی در نیوزیلند به عنوان یک قهرمان ملی شناخته می‌شود و تصویر او بر روی اسکناس‌های 5 دلاری نیوزیلند به چشم می‌خورد.

    برخی از مهم‌ترین دستاوردهای ادموند هیلاری عبارتند از:

• فتح قله اورست: اولین انسانی که به همراه تنزینگ نورگای به قله اورست صعود کرد.
• فعالیت‌های بشردوستانه: تأسیس بنیاد کمک به نپال و انجام فعالیت‌های مختلف برای توسعه این کشور.
• الهام‌بخشی به نسل‌ها: الهام‌بخش میلیون‌ها نفر برای دنبال کردن رویاهای خود و غلبه بر چالش‌ها.

مرگ ادموند هیلاری

    در ۲۲ آوریل ۲۰۰۷، در حالی که در سفر به کاتماندو بود، هیلاری دچار سقوط شد و پس از بازگشت به نیوزیلند بستری شد. در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۸، او در بیمارستان شهر اوکلند بر اثر نارسایی قلبی در سن ۸۸ سالگی درگذشت. پرچم‌ها بر روی ساختمان‌های عمومی نیوزیلند و در پایگاه اسکات در قطب جنوب به حالت نیمه افراشته درآمدند و نخست وزیر، هلن کلارک، مرگ هیلاری را «ضایعه‌ای عمیق برای نیوزیلند» توصیف کرد.

    در ۲۱ ژانویه، تابوت هیلاری به کلیسای جامع ترینیتی مقدس در اوکلند منتقل شد تا به حالت افتخار قرار گیرد. یک مراسم تشییع جنازه دولتی در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸ برگزار شد و پس از آن بدن او سوزانده شد. در ۲۹ فوریه ۲۰۰۸، طبق خواسته‌اش، بیشتر خاکستر او در خلیج هوراکی اوکلند پخش شد. باقی‌مانده آن به یک صومعه نپالی نزدیک اورست منتقل شد؛ برنامه‌ای برای پخش آن در قله در سال ۲۰۱۰ لغو شد.

کلام آخر

    ادموند هیلاری در طی زندگی خود دستاوردهای شگفت انگیزی را به جای گذاشت که نه تنها در تاریخ کوهنوردی بلکه در تاریخ جهان برای همیشه ماندگار خواهند ماند. این مقاله به احترام ادموند هیلاری به بررسی زندگی وی اختصاص یافت. امید داریم مورد توجه قرار گرفته باشد. اینجا دکوول است رسانه ادونچر و کوهنوردی ایران.