محمد اوراز

محمد اوراز: اوایل زندگی و شروع کوهنوردی

    محمد اوراز از خانواده‌ای ساده و با امکانات محدود برخاست، اما علاقه و پشتکار او در کوهنوردی باعث شد تا به سرعت در این ورزش پیشرفت کند. وی با پیوستن به گروه‌های کوهنوردی محلی، قدم‌های نخستین خود را در این زمینه برداشت. توانایی‌های فیزیکی و ذهنی او در کوهنوردی و همچنین اراده قوی‌اش، او را به یکی از امیدهای بزرگ کوهنوردی ایران تبدیل کرد.

    محمد اوراز در شامگاه ۲۵ شهریور ۱۳۴۸ در شهرستان نقده و در خانواده‌ای متشکل از پدری کرد و مادری ترک به دنیا آمد. در زمان تولد او، پدرش، حاج احمد اوراز، دوران محکومیت خود را در زندان فلک‌الافلاک سپری می‌کرد. محمد سال‌های اولیه زندگی خود را به دلیل دستگیری و تبعید پدرش به شهرستان کاشمر، در آنجا سپری کرد. پس از سه سال، خانواده‌اش به نقده بازگشتند.

    او در سال ۱۳۵۵ تحصیلات ابتدایی خود را آغاز کرد و دوران ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در نقده به پایان رساند. در سال تحصیلی ۶۵-۶۶ موفق به دریافت دیپلم در رشته اقتصاد و علوم اجتماعی شد. از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۹ خدمت سربازی خود را گذراند و پس از آن در سال ۱۳۷۳ وارد دانشگاه ارومیه شد و در رشته تربیت بدنی شروع به تحصیل کرد. او در سال ۱۳۷۹ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

    در سال ۱۳۶۷، محمد با تشکیل گروه قندیل نخستین گام‌های خود را در دنیای کوهنوردی برداشت. سپس فعالیت‌های خود را در گروه کوهنوردی سامرند در نقده ادامه داد. در سال ۱۳۷۳ به همراه دوستان پیشکسوت خود، گروه کانون کوهنوردان نقده را تأسیس کرد که می‌توان آن را نقطه آغاز حرفه‌ای شدن او در کوهنوردی دانست.

    در سال ۱۳۷۶، محمد اوراز پس از دعوت فدراسیون کوهنوردی به اردوهای آماده‌سازی تیم ملی برای صعود به قلل گاشربروم ۲ و راکاپوشی در پاکستان، به عضویت تیم ملی درآمد و با موفقیت قله راکاپوشی با ارتفاع ۷۷۸۸ متر را صعود کرد. این تجربه اولین صعود او به قلل هیمالیا بود. سال ۱۳۷۷ نقطه عطف زندگی محمد اوراز بود. در این سال، او به همراه سه عضو دیگر تیم ملی کوهنوردی ایران، به قله اورست، بلندترین قله جهان، صعود کرد و به‌عنوان اولین کوهنورد ایرانی که به قله اورست صعود کرده، شناخته شد.

صعودهای برجسته محمد اوراز

    محمد اوراز در طول دوران حرفه‌ای خود به بسیاری از قله‌های بلند جهان صعود کرد. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای او، صعود به قله اورست، بلندترین قله جهان، در سال ۱۳۷۷ بود. این صعود نه تنها یک افتخار برای اوراز بود، بلکه برای کوهنوردی ایران نیز یک موفقیت تاریخی به شمار می‌آمد. او همچنین به قله‌های دیگر ماکالو، شیشاپانگما، چوآیو، لوتسه و اورست و قلل دیگری پرداخت که در رشته کوه‌های هیمالیا و سایر نقاط جهان قرار داشتند. این صعودها نشان‌دهنده توانایی‌های برجسته او در مواجهه با شرایط سخت و خطرناک کوهستان بود. در ادامه به بعضی از صعودهای انجام شده توسط محمد اوراز می‌پردازیم.

• سال ۱۳۷۶ صعود به قله راکاپوشی
• سال 1377 صعود به قله اورست
• سال ۱۳۷۸ صعود به قله چوایو به ارتفاع 8201 متر
• سال 1378 صعود به قله شیشاپانگما به ارتفاع ۸۰۱۲ متر
• سال ۱۳۷۸ صعود به قله مون بلان در رشته کوه آلپ
• سال 1380 صعود به قله ماکالو بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی
• سال ۱۳۸۱ صعود به قله لوتسه بدون استفاده از کپسول اکسیژن مصنوعی به ارتفاع ۸۵۱۶ متر
• سپتامبر ۲۰۰۱ صعود به قله آرارات در معیت تیم پیشکسوتان
• سال ۱۳۸۱ انتخاب به سمت امور اجرایی فدراسیون کوهنوردی
• سال ۱۳۸۲ اخذ گواهینامه مربیگری درجه ۲ سنگنوردی
• سال 1382 صعود به قله گاشربروم یک تا ارتفاع ۷۹۰۰ متر

​​​​​​​

مرگ و میراث محمد اوراز

    حادثه مرگ محمد اوراز در جریان صعود به قله گاشربروم 1 در رشته کوه قراقروم، یکی از تلخ‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین اتفاقات در تاریخ کوهنوردی ایران محسوب می‌شود. گاشربروم 1 که با ارتفاع 8,080 متر یکی از قلل بلند جهان است، همیشه به دلیل شرایط آب و هوایی نامساعد و مسیرهای خطرناک، به‌عنوان یکی از سخت‌ترین قلل برای صعود شناخته می‌شود. در تابستان سال 1382، محمد اوراز به همراه یک تیم کوهنوردی ایرانی تصمیم گرفت به این قله صعود کند. تیم او شامل کوهنوردان برجسته‌ای بود که همگی تجربه صعود به قلل بلند را داشتند. اما در جریان این صعود، شرایط جوی بسیار نامساعد شد و گروه با دشواری‌های زیادی مواجه گردید.

    در یکی از مراحل صعود، تیم با یک بهمن شدید روبه‌رو شد. این بهمن باعث شد که چندین عضو تیم دچار جراحات جدی شوند. محمد اوراز نیز در این حادثه به شدت آسیب دید. او به سرعت به کمپ اصلی منتقل شد، اما به دلیل شدت جراحات و نبود امکانات پزشکی کافی در منطقه، وضعیت او وخیم‌تر شد. پس از انتقال او به بیمارستان در پاکستان، تلاش‌های زیادی برای نجات جان او صورت گرفت. اما متأسفانه، اوراز به دلیل جراحات وارده و همچنین عفونت ناشی از زخم‌ها، چند روز پس از حادثه درگذشت. این حادثه در تاریخ کوهنوردی ایران به عنوان یک فاجعه بزرگ ثبت شد و جامعه کوهنوردی کشور را در سوگ فرو برد.

    مرگ محمد اوراز باعث شد تا توجه بیشتری به ایمنی در کوهنوردی و همچنین اهمیت تجهیزات و آمادگی جسمانی و روانی در این رشته معطوف شود. یاد و خاطره او همچنان در میان کوهنوردان و علاقه‌مندان به کوهستان زنده است و نام او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کوهنوردان ایران برای همیشه در تاریخ این ورزش ثبت شده است.

    البته ناگفته نماند همانطور که مرگ این کوهنورد بزرگ تاثیر زیادی در جامعه کوهنوردی ایران داشت مناقشات بسیاری را نیز به بار آورد. از این جمله می‌توان به جلسات متعددی که به بررسی علل مرگ این کوهنورد پرداخته شد اشاره کرد و همچنین ابهامات زیادی پیرامون فرآیند این انتقال که منجر به سقوط محمد اوراز و افزوده شدن به آسیب وی شد اشاره کرد. این موضوع نیازمند مقالات و بررسی بیشتری است که در مقاله دیگری حتما به این موضوع خواهیم پرداخت.

یادبود و تأثیرات محمد اوراز

    محمد اوراز نه تنها به خاطر دستاوردهای ورزشی خود بلکه به خاطر شخصیت فروتن و اخلاق حرفه‌ای‌اش در یادها باقی مانده است. پس از مرگ وی، برنامه‌ها و یادبودهای زیادی در ایران به نام او برگزار شد و کوهنوردان بسیاری از او به‌عنوان الگو یاد می‌کنند. محمد اوراز با تلاش‌هایش در کوهنوردی و عبور از مرزهای توانایی انسان، به یکی از نمادهای کوهنوردی ایران تبدیل شد و نام او برای همیشه در تاریخ این ورزش جاودانه خواهد ماند.

کلام آخر

    محمد اوراز به عنوان یکی از پیشکستوان و کوهنوردان صاحب سبک در ایران توانست افتخارات زیادی را برای کشور به ارمغان آورد. از این جمله می‌توان برپایی اردوهای هیمالیانوردی مختلف و صعود به قلل هشت هزار متری مختلفی اشاره کرد. اینجا دکوول است و این مقاله به بررسی یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های کوهنوردی ایران یعنی محمد اوراز اختصاص داده شد. به افتخار این مرد بزرگ ما را از نظرات خود بی بهره نگذارید.