راهنمای جامع عینک کوهنوردی و طبیعت گردی

آیا عینک آفتابی شهری می‌تواند جایگزین عینک آفتابی کوهنوردی می‌شود؟

    در ابتدا موضوعی که نظر ما را به خود جلب می‌کند شکل ظاهری قاب عینک آفتابی کوهنوردی و طبیعت‌گردی با عینک آفتابی شهریست که بسیار متفاوت می‌باشد، عینکهای آفتابی شهری دارای فریمی هستند که کناره های آنها باز می‌باشد که اگر در کوهستان به خصوص در مناطقی که برف و یخ وجود دارد و تابش خورشید شدیدتر است استفاده شوند، سبب می‌شود انعکاس نور توسط اشیاء از طریق مسیرهای کناری عینک وارد چشم شود و می‌تواند به چشم آسیب برساند پس باید حتما کناره‌های عینک بسته شده باشد و موضوع دیگر جنس فریم این دست عینک‌ها اکثرا فلزی می‌باشد که سبب می‌شود آنها دارای وزن بالایی باشند که مناسب کوهنوردی و طبیعت‌گردی نمی‌باشد.

    باید بدانید شبکیه چشم بدون استفاده از عینک مناسب بدون اینکه هیچ ناراحتی احساس کنید، می تواند بسوزد و باعث به وجود آمدن ناراحتی‌های چشمی شود. اشعه ماورابنفش حتی از میان ابرها هم عبور می‌کند، بنابراین در روزهای ابری باید مواظب  چشم‌های خود باشید. اگر علمی‌تر بخواهید به این موضوع بیاندیشید، بهتر است VLT)  انتقال نور مرئی) را بررسی کنیم.

 VLT    اندازه گیری میزان انتقال نور مرئی از طریق لنز عینک است. برای عینک آفتابی، درصد VLT به روشنایی یا تیرگی  رنگ لنز وابسته می‌باشد، هرچقدر رنگ لنز عینک تیره‌تر باشد درصد عبور نور پایین‌تر می‌باشد و بالعکس. لنز عینکهای آفتابی کوهنوردی به طور خاص برای حفاظت از چشم‌ها در برابر اشعه شدید ماورا بنفش (UV) طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، عینک‌های آفتابی استاندارد معمولی شهری معمولاً به 40-60٪ نور اجازه عبور می‌دهند؛ در حالی که عینک آفتابی کوهنوردی فقط حدود 4-7٪ اجازه عبور نور را دارد.

مواردی مهم در تهیه عینک کوهنوردی

دوام

    دوام و م قاومت عینک مخصوص کوهنوردی وطبیعت‌گردی باید بسیار بالا باشد از ترکیباتی باشد که به راحتی نشکند برای مثال عینک‌هایی با لنزهایی از  جنس پلی كربنات که بسیار مقاوم هستند اما غالبا جنس فریم های این نوع عینک‌ها تا 50 کیلوگرم را می‌تواند تحمل کنند.

لنز

    لنز در انتخاب نوع عینک حرف اول را می‌زند، حتما باید لنز خوبی انتخاب نمایید تا همان محافظتی که نیاز دارید را داشته باشد. لنز مدل‌های عینک‌های کوهنوردی و طبیعت‌گردی را از انواع مختلف با یکدیگر بررسی کنید تا انتخاب مناسبی داشته باشید:

• رنگ لنز
• لنز پلاریزه
• لنز ضدخش

رنگ لنز

    عینک مخصوص کوهنوردی باید تا جایی که امکان دارد تیره باشد که فقط اجازه عبور نور کمی از آن را بدهد. به همین دلیل است می‌گوییم لنز هرچه تیره‌تر باشد، نور خورشید را کمتر جذب می‌کند و به همین دلیل، انتخاب مناسب‌تری برای کوهنوردی خواهند بود.

آزمونی  برای تشخیص لنز عینک استاندارد مناسب کوهنوردی و طبیعتگردی

    برای اینکه بدانید میزان تیرگی عینک شما مناسب است به این ترتیب عمل کنید، در یك اتاق با نور معمولی با عینك آفتابی به آینه نگاه كنید. اگر عینك آفتابی شما مناسب باشد، نباید چشمان خود را ببینید، همچنین وقتی که آن را در مقابل یك صفحه طرح دار تكان می‌دهید صفحه موجدار، تار و كج و معوج دیده نمی‌شود.

لنز پلاریزه

    استفاده از عینک کوهنوردی استاندارد بسیار مسئله حائز اهمیت است، مهم نیست که لنز در عینک کوهنوردی چقدر تیره باشد. اگر عینک غیر استاندارد باشد اشعه UV از آن عبور کند و بر روی عدسی یا شبکیه چشم تأثیرات مخرب و بازگشت ناپذیری می‌گذارد به همین دلیل است که انواعی از مدل‌های عینک کوهنوردی از لنز‌های پلاریزه (قطبی شده) تولید می‌شوند. این لنز‌ها چشمان را از تابش نور خورشید در امان نگه می‌دارند؛ در نتیجه تجربه سردرد یا خستگی چشم را به دلیل حضور این لنز عینک کوهنوردی هرگز تجربه نخواهد شد.

لنز ضد‌خش

    ضد‌خش بودن لنز یک مسئله مهم دیگر است که در واقع ضمانت محصول نیز محسوب میشود. کوهنوردی ورزش سرشار از هیجان  می‌باشد و اتفاقات بسیاری ممکن است در آن رخ بدهد به همین دلیل ضد‌خش بودن لنز اطمینان خاطری به وجود می‌آورد که طی این اتفاقات به عینک آسیبی وارد نمی‌شود و از سلامت لنز آن تا انتهای برنامه کوهنوردی مطمئن خواهید شد.

راحتی در فریم عینک کوهنوردی

    مهم‌ترین ویژگی مورد‌ نظر برای یک عینک آفتابی مناسب کوهنوردی و طبیعت‌گردی داشتن فریمی راحت می‌باشد. به همین دلیل، ویژگی‌های تأثیر‌گذار بر فریم آن را به این نحو بررسی می‌کنیم:

• شکل ظاهری فریم 
• وزن فریم
• امنیت فریم عینک کوهنوردی
• تهویه 

شکل ظاهری فریم 

    فریم عینک آفتابی کوهنوردی و طبیعت‌گردی باید به گونه‌ای باشد که با فرم صورت هم‌خوانی داشته باشد و زیبایی ظاهری به وجود آورد. البته ضمن این‌که با سبکی و راحتی خاصی که دارد آسایشی را در حین محافظت بر قرار نگه دارد وجود کمی قوس و انحنا در فریم عینک کوهنوردی موجب قرار گرفتن بهتر بر روی صورت و محافظت کامل‌تری می‌شود. این فریم‌ها که به عینک کوهنوردی کمربندی شهرت دارند به دلیل محافظت کامل، انتخاب مناسبی برای کوهنوردان خواهند بود. این فریم در ضمن راحتی از گوشه‌های صورت به خوبی محافظت می‌کند. فریم کمربندی از انحنای صورت الهام گرفته‌اندبه همین دلیل راحتی خاصی را دارا می‌باشند.

    بهتر است بدانید بعضی از کمپانی‌ها برای بانوان که دارای صورت ظریف‌تری هستند محصولاتی مختص به سایز صورت آن‌ها تولید می‌کنند تا بهترین تناسب عینک کوهنوردی را روی صورت‌شان تجربه کنند. حتی برای کودکان نیز عینک‌هایی مناسب با چهره آن‌ها طراحی می‌شود. در طراحی این مدل‌های عینک کوهنوردی به همه چیز دقت و فکر شده به گونه‌ای که  کودک از هر سمتی عینک کوهنوردی خود را روی صورتش بگذارد؛ درست روی صورتش می‌نشیند تا ذهن کوچک او را زیاد درگیر جزئیات نکنند. فراموش نکنید عینک کوهنوردی در طبیعت برای کودکان ضروری‌تر از بزرگسالان است زیرا چشم آن‌ها در حال رشد و شکل گیری است و نیاز به محافظت بیشتری دارد.

    مسئله مهم دیگر این است که افرادی  که از کلاه‌ها یا تجهیزات جانبی زیادی بهره می‌برند، حتماً چک کنند که عینک مخصوص کوهنوردی باوسایل دیگر تداخل پیدا نکند.

وزن فریم عینک کوهنوردی

    عینک‌های کوهنوردی و عینک‌هایی که برای طبیعت‌گردی مورد استفاده قرار می‌گیرند باید فریم سبکی داشته باشد به دلیل اینکه مسیر‌های کوهنوردی دشوار و طاقت‌فرسا هستند و گاهی انسان در میان راه خستگی امانش را می‌برد. پس در هنگام خرید حتماً این مسأله را بررسی کنید و توجه داشته باشید که  همچنان پلاستیک می‌تواند ماده خوبی برای ساخت فریم عینک کوهنوردی باشد. زیرا علاوه بر دوام خوبی که دارد، نشکن است و از وزن بسیار سبکی برخوردار است..

امنیت فریم عینک کوهنوردی

    کوهنوردان همواره در حال فعالیت و تحرک هستند پس در انتخاب عینک کوهنوردی باید مقاومت کافی نیز علاوه بر سبک بودن مورد بررسی قرار گیرد، تا با کوچک‌ترین حادثه‌ای صدمه نبیند. از دست دادن عینک در وسط برنامه کوهنوردی حادثه دردناکی خواهد بود.

تهویه در عینک کوهنوردی

    تهویه خوب عینک کوهنوردی یکی از عواملی است که همیشه در تجهیزات کوهنوردی از آن صحبت می‌شود. زیرا این موضوعات همیشه بر آسایش کوهنوردان بسیار تاثیرگذار است. وجود حفره‌هایی در کناره لنز یا روی قاب می‌تواند جریان هوا را افزایش داده و از بخار کردن عینک جلوگیری کند. دویدن یا فعالیت زیاد موجب تعریق می‌شود اما این حفره‌ها موجب تنفس‌پذیری و کاهش آن خواهند شد.

    شاید سوال پیش بیاید که آیا این حفره‌ها موجب ورود گرد و غبار به چشم‌ها نمی‌شود؟ در همه‌ی این شیار‌ها یک لایه فومی قرار می‌گیرد که ذرات گرد و غبار را فیلتر می‌کند و از ورود آن به داخل عینک پیشگیری می‌نمایید. البته در بسیاری از عینک‌های کوهنوردی خاصیت Anti Fogging وجود دارد که خاصیت ضد‌ بخار است که دربسیاری از برنامه‌ها خصوصا برنامه‌های زمستانی حائز اهمیت است.

عینک طوفان

    عینک طوفان نوعی عینک مناسب برای هیمالیانوردی و شرایط طوفانی در ارتفاعات کمتر از هشت هزار متر می‌باشد که تقریباً نیمی از صورت را می‌پوشاند و تنها 5 تا 10% نور مرئی را از خود عبور می‌دهد. عینک طوفان کوهنوردی توسط یک کش پهن بر روی چشمهای کوهنوردان قرار می‌گیرد و روی آن مستحکم می‌شود. این نوع عینک‌ها موجب حفظ دید شما حتی در بدترین آب و هوا‌ خواهد شد و از کاهش دید که بر اثر باد، باران یا طوفان ممکن است اتفاق بیافتد پیشگیری می‌کنند. انواع مدل‌های عینک طوفان معمولاً از مقاومت بالایی برخوردارند.

    توجه داشته باشید که غالب کوهنوردان همواره نیاز به لنزی با لایه فیلتر بیشتر از اسپکترون ۴ ندارند که ویژه‌ی برف و یخ بوده و مشکل لنز کمیلیون را که ناشی از به وجود آمدن سایه روی یخ می‌باشد را نیز ایجاد نمی‌کند. این لنز می‌تواند در تابستان و هوای مساعد تا ارتفاع هشت هزار متری، آلپ، ارتفاعات آفریقا، بیس کمپ‌های منطقه هیمالیا و کوه‌ها و طبیعت ایران را به راحتی پاسخ داده و در زمستان تا ارتفاع حدود چهار هزار متر از چشم محافظت می‌کند.

در ارتفاعات بالاتر در زمستان ، لنز مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه این فریم اسپرت هست که دیگر جواب‌گوی طوفان نیست به همین دلیل  افراد برای حفظ چشم خود باید گاگلز (عینک طوفان) استفاده کنند که فیلتر ضد بخار دارد و اندازه فریم آن بزرگ و پهن‌تر بوده و دید وسیع‌تری به کوهنوردان می‌دهد.

شرایط نگهداری عینک‌های کوهنوردی

• چنانچه بعد از خرید عینک، کمی خشکی فریم را احساس نمودید، باید بدانید عینک آکبند یک الی دو هفته طول می‌کشد تا با صورت فرد هماهنگ شود.
• نحوه صحیح استفاده از عینک فریم ورزشی گذاشتن دسته‌های آن بر روی دستمال سر می‌باشد چرا که نگهداری عینک روی صورت را تا 11 الی 12 ساعت قابل تحمل می‌کند.
• سعی کنید همیشه از دستمال مخصوص عینک برای پاک سازی آن استفاده کنید، معمولاً بعد از یکسال استفاده در اثر گرد و غبار، آلودگی و تعریق بدن احساس چرب بودن لنز خواهید داشت. تنها با آب سرد و دستمال مخصوص لنز را بشویید، توجه کنید اگر کثیف بودن بیش از حد بود، تنها با شامپو بچه. به هیچ وجه از الکل سفید، ریکا، مایع دستشویی و غیره استفاده نکنید.
• لنزهای برخی از برندهای مشهور پلی‌کربنات است و به هیچ وجه نمی‌شکنند. اما فرم‌ها تا ۵۰ کیلو فشار را تحمل می‌کنند، همراه به یاد داشته باشید در صورت عدم نیاز به عینک  آن را در کاور خودش قرار دهید
• می‌توانید عینک خود را به دفعات تمیز کنید ونگران لنز آن نباشید چرا که این لنزها به صورت لایه لایه هستند و به آسانی آسیب نخواهند دید.

کلام آخر

    همواره به یاد داشته باشید، بی‌توجهی به عینک مخصوص کوهنوردی و فعالیت های طبیعت‌گردی و محافظتی که می‌تواند از چشم‌ها به عمل می‌آورد ممکن است تاوانی جبران ناپذیر داشته باشد. ما نه تنها در رابطه به آسیب جدی که به قرنیه چشم ها  وارد می‌شود صحبت نمی‌کنیم بلکه از آسیبی که به پوست دور چشم‌ها وارد می‌شود و بیماری‌هایی که ممکن است در گذر زمان عود کند اشاره می‌نماییم.

    توجه داشته باشید در کوهستان و خصوصاً مناطق مملو از برف تابش خورشید بسیار شدید‌تر است و هم چنین انعکاس نور از می‌تواند صدمه بیشتری به چشم‌ها وارد نماید. اشعه‌های UV به غیر از معضلات پوستی، می‌توانند آسیب‌های زیادی به شبکیه چشم بزنند و دیده شده که اشعه‌های فرا‌بنفش ممکن است حتی موجب از دست دادن بینایی فرد شوند. باید بدانید افزایش قرار گرفتن در معرض این اشعه‌ها می‌تواند باعث آسیب‌های موقت و دائمی بسیاری از جمله: فوتوکراتیت (برف کوری)، اریتروپسی، آب مروارید، سوختگی قرنیه و معضلات بی‌شمار دیگری شود. به همین دلیل است پیشنهاد می‌شود محافظت از چشمها را در کوهستان به شدت جدی بگیرید!